

Shëndeti
A është i sigurt përdorimi i shisheve plastike pasi janë ekspozuar në diell dhe temperatura të larta?
Ekspertët thonë “sa më i nxehtë moti aq më shumë kimikatë lëshohen nga plastika në ushqim apo ujë”.
Published
3 years agoon
By
Betim GashiSapo kemi hyrë në stinën më të nxehtë të vitit dhe temperaturat sa vijne e rriten. Para se të rrëmbeni një shishe uji plastike për të shuar etjen, mendojeni mirë sa kohë u be që ajo qëndron e ekspozuar ndaj diellit apo të nxehtit.
Ekspertët thonë “sa më i nxehtë moti aq më shumë kimikatë lëshohen nga plastika në ushqim apo ujë”. Shumica e paketimeve prej plastike çlirojnë sasi shumë të vogla kimikatesh në produktin që mbështjellin. Teksa temperaturat rriten dhe koha kalon, lidhjet kimike prihen dhe kimikatet kanë më shumë gjasa të çlirohen. Sipas Administratës së Ushqimit dhe Barnave (FDA), sasia e kimikateve është shumë e vogël për të shkaktuar probleme shëndetësore, por shkencëtarët që studiojnë efektet afatgjata në shëndet thonë se këto doza të vogla mund të bëjnë krijojnë diçka më të madhe përgjatë kohës.
Një shishe një-përdorimshe në një ditë të nxehtë vere
Shumica e shisheve plastike që gjenden në supermarkete përbëhën nga PET (polietileni tereftalat). Shkencëtarët vune re çlirimin e Antimonit (substancë kimike) në shishët PET, të cilat u ekspozuan në temperatura të larta. Antimoni mund të kthehet në substancë kimikë në doza të larta.
Një studim u bë edhe mbi shishet plastike që qëndrojnë në makina, ku temperature mund të arrijë deri në 65°C gjatë verës. Në eksperiment u deshën 38 ditë që në një shishe të çliroheshin nivele të larta të antimonit, rezultat i cili i tejkaloi pritshmëritë e sigurisë së tyre. Si një rregull i përgjithshëm, po, nxehtësia ndihmon në prishjen e lidhjeve kimike në plastikë dhe ato kimikate mund të migrojnë në pijet apo ushqimet që ato përmbajnë.
Po shishet shumë përdorimshe?
Shishet shumëpërdorimshe zakonisht përbëhen nga polietilen me densitet të lartë të aprovuara nga programet e riciklimit, ose polikarbonate por këto të fundit janë më të veshtira për t’u ricikluar. Për t’i bërë këto shishe më të forta dhe të shndërritshme, prodhuesit shpesh përdorin bisfenol-A (BPA), element i cili është në qendër të vëmendjes përsa i përket toksicitetit. BPA është një përçarës endokrin, që do të thotë se prish mirëfunksionimin e hormoneve dhe mund të rezultojë në probleme të rrezikshme shëndetësore. Studimet kanë lidhur përbërjen ehd me kancerin e gjirit.
FDA e ndalon rreptësisht përdorimin e BPA-ve në shishet apo biberonët e foshnjave, por nuk ka ende të dhëna për të vënë apo mbështetur kufizime shtesë.
Megjithatë shumë prodhues u janë përgjigjur kërkesave të konsumatorëve duke nxjerre ne treg produktet e tyre pa asnjë përmbajtje të BPA-ve. Nuk ka mjaftueshëm studime përsa i përket sigurisë së shisheve shumë përdorimshme të ekspozuara ndaj nxehtësisë, por në një hulumtim ku u hodh ujë i nxehtë në një shishë shumë përdorimshe prej polikarbonati, rezultoi se u çliruan sasi të konsiderueshme të BPA-ve.
Përfundimi:
Shishet e qelqit janë zgjidhja më e mirë krahasuar me plastikën sa herë të jetë mundësia. Në rastet kur dispononi vetëm shishe plastike, sigurohuni që ato te mos ekspozohen në diell apo të qëndrojnë në makinë për një kohë të gjatë, sidomos gjatë periudhave të nxehta. Megjithatë ekspertët ngrenë në piedestal përdorimin e shisheve metalike shumë përdorimshe.
Në fund të fundit, sasia e elementëve kimikë gjurmues që mund të merrni nga shishet apo paketimet plastike të lëna në diell nuk do të dëmtojë shëndetin e tyre. Pavarësisht ekspertët i mëshojnë faktit se duhet të kujdeseni me sa shumë plastikë e rrethoni veten në përditshmëri.
Nëse pini një shishë ujë (PET) në ditë, me siguri nuk do të dëmtojë shëndetin tuaj, por nëse konsumoni 20 shishe uji të tilla çdo ditë, përgjigjja për sigurinë e tyre nuk do të ishte e njëjta. Studiuesit gjithashtu thonë se efekti kumulativ i të qënit i rrethuar nga plastika dhe produktet e ndryshme, dhe mikroplastika në ujë kanë një impakt potencial për shëndetin e organizmit./Agroweb
Shëndeti
Si ndikon qumështi i gjirit në kohët e nxehta?
Published
13 hours agoon
June 26, 2025By
UBT News
Në ditët e nxehta të verës, qumështi i gjirit vazhdon të jetë ushqimi më i mirë dhe më i sigurt për foshnjat. Ai jo vetëm që ofron të gjitha lëndët ushqyese të nevojshme, por ndihmon edhe në mbajtjen e hidratimit të foshnjës.
Ekspertët thonë se në temperaturat e larta, foshnjat që ushqehen me gji kanë më pak rrezik për dehidrim, pasi qumështi i gjirit përmban 88% ujë.
Gjiri i nënës përshtatet natyrshëm me nevojat e foshnjës – nëse ajo ka etje, trupi i nënës prodhon qumësht më të lehtë dhe më të hollë për të shuar etjen.
Ushqyerja me gji ndihmon në forcimin e imunitetit të foshnjës, gjë që është shumë e rëndësishme në stinën e verës kur infeksionet gastrointestinale janë më të shpeshta.
Pediatrit këshillojnë që nënat të ushqejnë më shpesh fëmijën gjatë verës dhe të shmangin ndërprerjen e gjirit, pasi ai është burimi më i mirë i ushqimit dhe ujit për foshnjat në ditët e nxehta.

Një grua franceze nga ishulli Guadeloupe është identifikuar si bartësja e vetme e një grupi të ri të gjakut, të quajtur “Gwada negativ”, ka njoftuar Agjencia franceze e dhurimit të gjakut.
“Njoftimi u bë 15 vjet pasi studiuesit morën një mostër gjaku nga një paciente që po u nënshtrohej testeve rutinë para operacionit”, ka njoftuar së fundmi Instituti Francez i Gjakut (EFS).
EFS sapo ka zbuluar sistemin e 48-të të grupeve të gjakut në botë, ka njoftuar agjencia. Ky zbulim u njoh zyrtarisht në fillim të qershorit, në Milano nga Shoqata Ndërkombëtare e Transfuzionit të Gjakut. Shoqata tha se deri më tani janë njohur 47 grupe të gjakut.
Shkencëtarët kanë thënë se pacientja, 54-vjeçare, po iu nënshtrohej testeve rutinore para një operacioni kur u zbulua një antitrup i panjohur.
“Kjo grua është padyshim i vetmi rast i njohur në botë”, ka deklaruar Thierry Peyrard, ekspert dhe biolog mjekësor.
Emri “gwada negativ”, që i referohet origjinës së pacientes, u tha se tingëllon mirë në të gjitha gjuhët.
Shëndeti
Tre fruta dhe perime që duhet t’i hani këtë verë për të qëndruar të hidratuar
Published
18 hours agoon
June 26, 2025By
UBT News
Vera dhe temperaturat e larta çojnë në djersitje të shtuar, e cila rezulton në dehidratim nëse nuk pimë mjaftueshëm lëngje gjithë ditës.
Hidratimi është thelbësor për funksionimin e duhur, përveç ujit, frutat mund të jenë mënyrë e shkëlqyer për të ruajtur ekuilibrin optimal të lëngjeve në trup.
Disa lloje frutash jo vetëm që janë të pasura me ujë, por përmbajnë edhe vitamina, minerale dhe antioksidantë që mbështesin shëndetin.
Më poshtë, mund t’i gjeni tre lloje frutash e perimesh që janë të dobishme për hidratimin dhe shëndetin gjatë muajve të verës.
Shalqiri
Një nga frutat më të freskëta dhe më lëngshme që mund të hani në verë. Përbëhet nga më shumë se 90 përqind ujë, gjë që e bën frutin perfekt për hidratim të shpejtë. Përveç ndihmës në ruajtjen e ekuilibrit të lëngjeve, shalqiri është i pasur me vitaminë C, e cila mbështet imunitetin dhe shëndetin e lëkurës.
Ai gjithashtu përmban likopen, një antioksidant të fuqishëm që ofron mbrojtje kundër stresit oksidativ dhe inflamacionit.
Trangujt
Edhe pse konsiderohen perime, trangujt janë frut,duke pasur parasysh përmbajtjen e tyre të lartë të ujit, janë ideale për hidratim. Përveçse janë të pasura me ujë, kastravecat përmbajnë gjithashtu vitamina K, C dhe B, si dhe minerale të tilla si kaliumi, të cilat mbështesin ekuilibrin e elektroliteve në trup.
Portokalli
Frut klasik që është i pasur me ujë (rreth 86 përqind) dhe vitaminë C, e cila forcon sistemin imunitar dhe kontribuon në shëndetin e lëkurës. Përveç sigurimit të hidratimit, portokallët përmbajnë gjithashtu fibra, të cilat ndihmojnë në rregullimin e tretjes dhe ruajtjen e ekuilibrit të lëngjeve në trup.
Shëndeti
Çfarë ndodh nëse hani çdo ditë vezë të ziera?
Published
2 days agoon
June 25, 2025By
UBT News
Të thjeshta, ekonomike dhe të mbushura me vlera ushqyese, vezët e ziera janë një nga ushqimet më të mira që mund të përfshini në regjimin tuaj të përditshëm.
Por cilat janë përfitimet konkrete nëse i konsumoni çdo ditë?
Ngrënia e një ose dy vezëve të ziera sjellë një sërë efektesh pozitive si për trupin ashtu edhe për trurin.
Përmirësojnë funksionin e trurit
Vezët janë burim i shkëlqyer i kolinës, një lëndë ushqyese që luan rol kyç për kujtesën, përqendrimin dhe shëndetin e përgjithshëm të trurit, marrja e mjaftueshme e kolinës ndihmon në ngadalësimin e rënies së aftësive njohëse me kalimin e moshës.
Ndihmojnë në forcimin e muskujve
Proteinat që gjenden kontribuojnë në rindërtimin e forcimin e masës muskulore, veçanërisht tek ata që ushtrojnë ose janë në fazë rikuperimi pas dëmtimeve.
Mbrojnë shëndetin e syve
Vezët përmbajnë luteinë dhe zeaksantinë, dy antioksidantë që mbrojnë sytë nga efektet e plakjes dhe nga drita e dëmshme blu, duke ndihmuar në parandalimin e problemeve si degjenerimi makular.
Balancojnë nivelin e kolesterolit
Megjithëse dikur vezët shiheshin si problematike për shkak të kolesterolit që përmbajnë, studime të reja tregojnë se konsumi i moderuar i tyre mund të rrisë kolesterolin e mirë e të përmirësojë raportin me kolesterolin e keq.
Ndihmojnë në kontrollin e oreksit dhe peshës
Falë aftësisë për të ngopur, vezët e ziera zvogëlojnë dëshirën për ushqim ditën, duke qenë zgjedhje ideale për mëngjes për këdo që kërkon të menaxhojë peshën.

Si ndikon ambienti ynë në qetësinë e mendjes dhe fuqinë e shpirtit?

“Smoke”, serial i bazuar në ngjarje të vërteta

Si ndikon qumështi i gjirit në kohët e nxehta?

KQZ dhe Komisioni i Venecias mbajnë punëtori për zgjedhjet parlamentare të 9 shkurtit

Hegseth mbron sulmet amerikane ndaj Iranit, paraqet 2 objektiva të qarta

Keni shumë mesazhe të palexuara? WhatsApp tani ka një zgjidhje

Influencuesja e famshme vdes pas një operacioni plastik në Turqi

UBT International Smart Schools tani edhe në Gjilan me dy programe në mjekësi

Tani edhe në Prizren: UBT International Smart Schools me dy drejtime të mjekësisë
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT2 months ago
Profesori, Arsim Hajdari, doktoron me temën “New Perspective of Biological Therapy in Treatment of Age-Related Macular Degeneration”
-
Lajmet3 months ago
Studentët e Psikologjisë në UBT zhvilluan një vizitë studimore në qendrën psikologjike “Radix” dhe Asociacionin Kosovar për Psikoterapi Trupore
-
Lajmet nga UBT3 weeks ago
UBT – Institucioni privat me më së shumti programe të akredituara nga Agjencia e Akreditimit të Kosovës
-
Lajmet nga UBT3 weeks ago
UBT rilicencohet nga MAShTI për ofrimin e arsimit profesional në katër drejtime të rëndësishme shëndetësore