

Shëndeti
A është gjumi i tepërt shenjë paralajmëruese e Alzheimerit?
Një studim i fundit ka dhënë rezultate befasuese.
Published
3 years agoon
By
UBT newsRezultatet i një studimi të cilit Agro Web.org i referohet, i cili gjurmoi zakonet e gjumit gjatë ditës tek njerëzit e moshuar, ishin tejet befasuese.
Njihuni më poshtë me përfundimet e studimit, gjetjet e të cilit mund të ndihmojnë në zgjidhjen e rezultateve kontradiktore të efekteve të dremitjes.
Razultatet befasuese të studimit
Studimi sugjeron se me kalimin e moshës, shtimi i orëve të gjumit në rutinën e ditës, mund të rrisë rrezikun për të zhvilluar dëmtime të lehta njohëse ose Alzheimer.
Shkencëtarët mendojnë se ka shumë gjasa që dremitja e tepërt të jetë një shenjë paralajmëruese.
“Mund të jetë një sinjal i plakjes së përshpejtuar,” tha Dr Yue Leng, asistent profesor i psikiatrisë në Universitetin e Kalifornisë, San Francisko.
“Nëse vini re se po filloni të përgjumeni më shumë gjatë ditës, ky mund të jetë një sinjal i rënies së aftësive njohëse”, shpjegon ai.
Shkencëtarët gjurmuan oraret e gjumit tek pjesëmarrësit me një moshë mesatare 81 vjeç, për disa vite.
Ata gjithashtu iu nënshtruan testeve për të vlerësuar aftësitë njohëse çdo vit.
Në fillim të studimit 76% e pjesëmarrësve nuk kishin dëmtime të aftësive njohëse, 20% kishin dëmtim të lehtë dhe 4% kishin sëmundjen e Alzheimerit.
Me kalimin e viteve, u vu re se orët e dremitjes ishin dyfishuar pas diagnozës me dëmtim të lehtë të aftësive njohëse. Dhe ato gati u trefishuan, pas një diagnoze me Alzheimer.
Në përgjithësi, pjesëmarrësit që dremisnin më shumë se një orë në ditë, kishin një rrezik 40% më të lartë për të zhvilluar Alzheimer sesa ata që dremisnin më pak se një orë në ditë.
Studiuesit duke krahasuar trurin pas vdekjes, zbuluan se ata me sëmundjen e Alzheimerit kishin më pak neurone që nxisin zgjimin.
Oraret e pazakonta të gjumit, pagjumësia dhe gjumi me cilësi të dobët gjatë natës janë diçka e zakonshme për ta. Por hulumtimi tregoi se lidhja me dremitjen mbeti e njëjtë edhe kur u mor parasysh gjumi cilësor gjatë natës.
Autorët thanë se ndjesitë e shtuara të përgjumjes gjatë ditës, mund të jenë një shenjë e hershme se ndryshimet po ndodhin në tru. Dhe ato janë shenjat e para të demencës.
Shëndeti
Ky është ushqimi që i bën mirë zemrës, trurit dhe lëkurës
Published
2 hours agoon
June 5, 2025
E njohur si një nga frutat më të shëndetshme në botë, avokado po fiton më shumë popullaritet edhe në tryezat shqiptare, falë përfitimeve të shumta që ofron për shëndetin.
E pasur me yndyra të shëndetshme, fibra, vitamina dhe antioksidantë, avokado është klasifikuar nga specialistët e ushqyerjes si një “superushqim”.
Konsumimi ndikon në përmirësimin e funksioneve kardiovaskulare, mbështet funksionin e trurit, ndihmon në mirëmbajtjen e lëkurës së shëndetshme.
Avokado përmban acid oleik, një yndyrë e njëjtë me atë që gjendet në vajin e ullirit që ndihmon në uljen e kolesterolit të keq dhe rritjen e atij të mirë.
Njerëzit që përfshijnë avokadon në dietë kanë më pak rrezik për sëmundje të zemrës. Përmbajtja e lartë e folatit e vitaminës K në avokado mbështet funksionin e trurit, përmirëson kujtesën dhe ndihmon në parandalimin e sëmundjeve neurodegjenerative si Alzheimeri.
Lëkurë e shëndetshme dhe e hidratuar
Yndyrat natyrale dhe vitamina E që përmban avokado ndihmojnë në ushqimin e lëkurës dhe luftimin e plakjes së parakohshme. Maskat natyrale me avokado janë gjithashtu shumë të përdorura për hidratimin e fytyrës dhe trajtimin e irritimeve.
Ndihmon në tretje dhe kontroll të peshës
Me rreth 10 gramë fibra për çdo avokado, ky frut mbështet tretjen e shëndetshme e ndihmon në ndjesinë e ngopjes për më gjatë, duke qenë zgjedhje ideale për ata që kërkojnë të menaxhojnë peshën trupore.
Kur avokado konsumohet me ushqime të tjera, ndihmon trupin të përthithë më mirë vitaminat që treten në yndyrë, si vitaminat A, D, E dhe K.
Përfshiri në dieta të balancuara ushqimore, theksojnë se avokado është opsion i shëndetshëm për mëngjes, sallata a ushqime të lehta gjatë ditës.
Shëndeti
Stresi vret më shumë se sheqeri, si ta dalloni në trupin tuaj?
Published
3 hours agoon
June 5, 2025
Në një botë që lëviz me ritme gjithnjë e më të shpejta, stresi është bërë një nga “vrasësit e padukshëm” më të rrezikshëm për shëndetin.
E dimë që sheqeri i tepërt çon në sëmundje si diabeti apo obeziteti, studimet tregojnë se stresi kronik ka pasoja edhe më të rënda – dhe shpesh më të fshehta.
Si ndikon stresi në trupin tuaj?
Kur përjetoni stres, trupi lëshon hormone si kortizoli dhe adrenalina, që në afatshkurtër ju ndihmojnë të përballoni situatat e vështira. Nëse stresi zgjat me javë apo muaj, këto hormone fillojnë të dëmtojnë trupin në mënyrë të heshtur:
Rritje e tensionit të gjakut
Dobësim i sistemit imunitar
Çrregullime të gjumit
Rritje e rrezikut për sëmundje të zemrës
Çrregullime hormonale dhe tretjeje
Shenjat që tregojnë se stresi po dëmton shëndetin tuaj:
Lodhje kronike, edhe pas gjumit
Dhimbje koke të shpeshta apo tension në qafë/shpatulla
Probleme me tretjen – fryrje, dhimbje stomaku, kapsllëk
Rënie flokësh apo lëkurë e thatë
Rritje e oreksit për ushqime të ëmbla ose të shpejta
Mungesë përqendrimi dhe harresë
Rrahje të zemrës të çrregullta apo ankth të pashpjegueshëm
Rënia e dëshirës seksuale
Çfarë mund të bëni për ta menaxhuar stresin?
Aktivitet fizik i rregullt – edhe ecja e përditshme ul nivelin e kortizolit
Meditim, frymëmarrje e thellë ose joga
Gjumi i mirë – prioritizoni 7–8 orë gjumë cilësor
Kufizoni kafeinën, sheqerin dhe alkoolin
Flisni me dikë – mos i mbani ndjenjat brenda
Pushime të shkurtra pa ekran gjatë ditës
Sheqeri ndikon në trup përmes ushqimit që konsumoni. Por stresi ju ndikon përmes gjithçkaje që mendoni, përjetoni dhe përballoni çdo ditë.
Mos e nënvlerësoni. Kujdesuni për mendjen si për trupin – sepse, shpesh, është ajo që sëmuret e para.
Shëndeti
Uji i ftohtë në kyçet e dorës për freskim të menjëhershëm
Published
4 hours agoon
June 5, 2025
Ajo që ndodh në organizëm si pasojë e temperaturave të nxehta është e rrezikshme. Të gjitha sistemet e krijuara për tu përshtatur me nxehtësinë stërmundohen.
Ekspozimi afatgjatë në temperatura të nxehta ndikon menjëherë në aftësinë e trupit për të djersirë, djersitja ka rol të rëndësishëm në freskinë e trupit dhe kur ajo bllokohet njeriu mund të pësojë një goditje të fortë. Truri bëhet më i nxehtë dhe njeriu bëhet konfuz dhe humb vetëdijen.
Kontraktimet e muskujve, përtharja e skuqja e lëkurës janë sinjale që tregojnë se duhet të futeni në ambient të kondicionuar. Njerëzit më të brishtë dhe më të ndjeshëm ndaj nxehtësisë janë ata obezë, fëmijët, të moshuarit dhe njerëzit që marrin medikamente të caktuara.
Si të freskoheni duke mbajtur kyçet nën ujë?
Mbajtja e kyçeve nën ujë është një qasje e mirë dhe e përqendruar për uljen e nxehtësisë së trupitm, kur të ndieni që vapa po ju vë për fund, hapni rubinetin e vendosni kyçet e dorës nën ujin e rrjedhshëm. Secili prej kyçeve duhet të qëndrojë nën rrjedhën e ujit për të paktën 30 sekonda.
Një mënyrë e tillë ulë temperaturën e gjakut në zonën e duarve e krahëve, gjaku qarkullon në trup duke e mbajtur të freskët për një orë. Hidratimi i domosdoshëm gjatë gjithë ditës. Ekspertët thonë se njeriu duhet të tregohet i kujdesshëm në hidratimin e vazhdueshëm gjatë gjithë ditës.
Pini ujë vazhdimisht dhe hani shumë fruta. Kësisoj do të ndihmoni trupin të rregullojë vetë temperaturën e tij e të përballet me më lehtësi me vapën.

Një studim i ri ka zbuluar se suplementet me vitaminë D ndihmojnë në ruajtjen e telomerëve, “kapakët” mbrojtës në fund të kromozomeve – dhe në këtë mënyrë të ngadalësojnë procesin biologjik të plakjes.
Telomerët shkurtohen natyrshëm me kalimin e moshës, çka shoqërohet me rritjen e rrezikut për sëmundje të lidhura me moshën dhe vdekshmëri të parakohshme. Vitamina D ndihmon në ngadalësimin e këtij shkurtimi, veçanërisht te leukocitet (qelizat e bardha të gjakut).
Çfarë tregoi studimi?
Studimi përfshiu të rritur amerikanë mbi 50 vjeç. Pjesëmarrësit morën suplemente me vitaminë D3, acide yndyrore omega-3, të dyja, ose placebo, për një periudhë prej pesë vitesh. Rezultatet treguan se:
– Grupi që mori vitaminë D pati shkurtim minimal të telomerëve pas 2 dhe 4 vitesh.
– Grupi placebo pësoi shkurtim të konsiderueshëm të telomerëve.
– Omega-3 nuk pati efekt të dukshëm në telomerë.
– Efekti pozitiv i vitaminës D ishte më i dukshëm te pjesëmarrësit që nuk merrnin ilaçe për kolesterol dhe tek ata që nuk ishin obezë.
Çfarë nënkuptojnë këto rezultate?
Ruajtja e gjatësisë së telomerëve përkthehet në ngadalësim të procesit të plakjes biologjike me rreth 3 vjet, kjo përforcon rolin e vitaminës D jo vetëm në shëndetin e kockave dhe imunitet, por edhe në parandalimin e plakjes qelizore.
Kufizime të studimit
– Studimi ishte analizë sekondare dhe nuk ishte projektuar për të matur efektet mbi telomerët.
– Mostra ishte me pjesëmarrës të bardhë mbi moshën 50 vjeç.
– 37% e të dhënave mungonin pas 4 vitesh.
– Efekti u vëzhgua vetëm në qelizat e bardha të gjakut dhe nuk u analizuan pasojat e drejtpërdrejta klinike.
Dr. David Cutler paralajmëron se benefitet e mundshme të vitaminës D duhen peshuar kundrejt rreziqeve të saj. Marrja e tepërt çon në dëmtime të veshkave dhe toksicitet, për shkak se është një vitaminë që grumbullohet në trup.
Ky studim shton prova në favor të rolit mbrojtës të vitaminës D kundër plakjes. Megjithatë, para se të përfshihet në udhëzimet zyrtare, nevojiten më shumë studime me popullata më të gjera dhe të larmishme. Para fillimit të çdo suplementi, konsultohuni me mjekun, sidomos nëse keni sëmundje kronike.

Bill Gates do të dhurojë 99% të pasurisë së tij për Afrikën

FSHF: Vijon procesi i shpërndarjes së biletave përmes shortit elektronik për ndeshjen Shqipëri – Serbi

Ardian Ismajli mund t’i bashkohet Rashicës te Besiktasi?

Tërnava u uron besimtarëve Kurban Bajramin

Bajrami: Nuk kemi nevojë që ta përsërisim një proces zgjedhor

Kryeziu-Hyseni: Qëllimi i partive opozitare nuk është zgjidhja por vazhdimi i bllokadës

Vendimet e fundit të Qeverisë në detyrë

Dështon për herë të 27-të konstituimi i Kuvendit

Kadrijaj: Kërkesat e qytetarëve janë të arsyeshme
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT1 month ago
Profesori, Arsim Hajdari, doktoron me temën “New Perspective of Biological Therapy in Treatment of Age-Related Macular Degeneration”
-
Lajmet2 months ago
Studentët e Psikologjisë në UBT zhvilluan një vizitë studimore në qendrën psikologjike “Radix” dhe Asociacionin Kosovar për Psikoterapi Trupore
-
Kulturë2 months ago
Shkëlqeu me rolin e tij në ‘Kontesha Arduini’, intervistë me Mirsad Ferati
-
Kulturë2 months ago
27 marsi/Dita Ndërkombëtare e Teatrit! Mitrovica sjell shfaqjen “Kontesha Arduini”, histori magjepëse që nuk duhet humbur