

Shëndeti
A e shkakton stresi vërtet kancerin? Shkencëtarët dhanë përgjigje
Published
4 hours agoon
By
UBT NewsStudimet sugjerojnë një korrelacion, por edhe kufizimet e këtyre hulumtimeve. Ngjarjet e rënda jetësore, aksidentet, ndarjet dhe traumat serioze, shpesh ndodhin në vitet menjëherë para fillimit të sëmurjes nga lloje të ndryshme të kancerit.
Duke pasur parasysh se niveli i stresit është në rritje dhe se pritet që më shumë njerëz të sëmuren, madje për një të tretën më shumë, deri në katër milionë deri më 2030, ekspertë thonë se dëshmitë e reja për ndikimin e stresit do të thotë se nuk do të ishte befasuese nëse ekziston një lidhje mes stresit e kancerit.
Ndikimi i hormoneve të stresit në kancer
Prof. Melanie Flint nga Universiteti i Brighton, e cila studion ndikimin e hormoneve të stresit në kancer, thotë: “Ka shumë përparim në këtë fushë dhe mendoj se nuk mund ta përjashtojmë kontributin e stresit në zhvillimin e kancerit. Mendimi im është se stresi me të vërtetë kontribuon, si në shfaqjen e kancerit, ashtu edhe në përhapjen e tij kur shfaqet, por është një faktor kontribues, dhe jo domosdoshmërisht shkaktar i drejtpërdrejtë.”
Duket se disa studime që kanë ndjekur popullata të mëdha me kalimin e kohës e mbështesin këtë ide, shkruan “Daily Mail”, përcjell Telegrafi.
Një hulumtim me 10.000 gra në Finlandë, që zgjati 15 vjet, zbuloi se ato që kishin përjetuar një trishtim të thellë kishin më shumë gjasa të zhvillonin kancer të gjirit brenda pesë viteve. Ekspozimi ndaj stresit në vendin e punës lidhet me një rrezik më të madh të kancerit të prostatës tek meshkujt nën 65 vjeç dhe, megjithëse në masë më të vogël, edhe me kancerin e gjirit tek gratë.
Mund ta shtypë sistemin imunitar
Megjithatë, studime të tjera të ngjashme, përfshirë analizat e provave të cilësisë më të lartë, nuk tregojnë asnjë lidhje. Pjesë e problemit, sipas profesorit Trevor Graham, drejtor i Qendrës për Evoluim dhe Kancer në Institutin për Kërkime të Kancerit, është fakti se stresi shpesh shoqërohet me sjellje të tjera që rrisin rrezikun për kancer.
“Jeta me stres shpesh lidhet me shumë faktorë të tjerë rreziku për kancer, siç janë pirja e duhanit, konsumimi i tepruar i alkoolit, mungesa e aktivitetit fizik dhe ushqimi jo i shëndetshëm, prandaj është e vështirë të ndahet se cili është shkaku i vërtetë”, shpjegon ai.
Dihet se stresi shkakton një sërë efektesh në trup, veçanërisht nëse është kronik.
“Stresi shkakton lirimin e hormonit të stresit, kortizolit. Stresi dhe kortizoli mund ta shtypin sistemin imunitar”, thekson profesoresha Flint.
Shkencëtarët kanë provuar të imitojnë në laborator efektin e stresit në qeliza, gjë që ka treguar se stresi dëmton ADN-në e shkakton ndryshime në qeliza të cilat, nëse riprodhohen, mund të zhvillohen në kancer.
Por, meqë stresi është i vështirë të përfaqësohet saktë në kushte laboratorike, kjo nuk është një tregues i besueshëm i asaj që ndodh realisht në trupin e njeriut, thekson profesori Graham.
Shëndeti
Nëse hani shpesh nektarina, ja çfarë i bëjnë ato trupit tuaj
Published
8 hours agoon
July 8, 2025By
UBT News
Me ardhjen e verës njerëzit mezi presin të shijojnë fruta si shalqinj, pjeshkë, kajsi dhe nektarina. Përveçse janë të shijshëm, të ëmbël dhe lëngshëm, nënvlerësohet se sa të mira janë nektarinat për shëndetin e përgjithshëm.
Ky frut është si bombë e vogël dhe e ëmbël natyrale me vitamina, nektarinat përmbajnë gjithçka që i nevojitet trupit për t’u përballur me vapën, lodhjen dhe ritmin e shpejtë të verës. Nëse nuk i keni përfshirë ende në menunë tuaj ditore, kjo verë është koha e duhur për ta ndryshuar këtë.
Ato janë të shkëlqyera për tretje
Nektarinë mesatare përmban dy deri 2.4 gramë fibra dietike, që nxisin lëvizjet e rregullta të zorrëve dhe mbështesin florën e shëndetshme të zorrëve. Sorbitoli në nektarina është i dobishëm për problemet e kapsllëkut.
Ato janë të pasura me antioksidantë
Të pasura me antioksidantë, vitamina C, beta-karoten, luteina, zeaksantina, acidi klorogjenik dhe flavonoide. Këto komponime zvogëlojnë stresin oksidativ, ndihmojnë në luftimin e inflamacionit, zvogëlojnë rrezikun e sëmundjeve kronike, duke përfshirë sëmundjet e zemrës dhe madje edhe disa lloje kanceri.
Mbron zemrën dhe presionin e gjakut
Burim i mirë kaliumi, i cili ndihmon në rregullimin e presionit të gjakut. Së bashku me fibrat dhe antioksidantët, nektarinat kontribuojnë në shëndetin vaskular dhe zvogëlojnë rrezikun e sëmundjeve të zemrës.
Ndihmon në humbjen e peshës
Ky frut i preferuar është i ulët në kalori, duke përmbajtur 60 kalori për nektarinë mesatare. Ato janë zgjedhje ideale në vend të ëmbëlsirave për shkak të përmbajtjes së tyre të fibrave dhe nuk përmbajnë yndyrë. Fibra në nektarina ndihmon me ndjesinë e ngopjes dhe mund të kontribuojë në humbjen e peshës.

Një qëndrim i gjatë në një dhomë të kondicionuar mund të ketë efekte negative në lëkurën tuaj. Kondicionerët punojnë duke larguar lagështinë nga ajri për të ftohur ambientin, por ky proces mund të shkaktojë tharjen dhe dehidratimin e lëkurës, duke e bërë atë më të prirur ndaj plakjes së parakohshme.
Lëkura mund të ndjejë kruajtje, tharje dhe irritim, veçanërisht kur ajri i kondicionuar ul lagështinë e nevojshme për shëndetin e saj.
Shtresa e jashtme e lëkurës, epidermisi, është e para që ndikon nga humbja e lagështisë. Kur kjo shtresë nuk është mjaftueshëm e hidratuar, problemet kalojnë edhe në shtresat më të thella të lëkurës, duke shkaktuar kruarje, skuqje dhe irritim.
Efekti i kondicionerit mund ta përkeqësojë këtë situatë, duke e bërë të rëndësishëm ruajtjen e hidratimit dhe përdorimin e produkteve që ndihmojnë në riparimin dhe ruajtjen e lagështisë natyrale të lëkurës.
Për të parandaluar dëmet që mund të shkaktohen nga ajri i kondicionuar, ndiqni këto këshilla:
Përdorni hidratues: Zgjidhni një hidratues të mirë që mban lagështinë dhe përdorni atë pas çdo pastrimi të lëkurës.
Pini shumë ujë: Hidratojeni lëkurën nga brenda, duke konsumuar sasi të mjaftueshme uji gjatë gjithë ditës.
Përdorni lagështues ajri: Në dhomat e kondicionuara, përdorni lagështues ajri për të rikthyer lagështinë e ruajtur një mjedis të shëndetshëm për lëkurën tuaj.
Kondicionerët ulin temperaturën e ambientit në 18-26°C, gjë që ndikon në uljen e djersitjes, përveç disa zonave si sqetullat, pëllëmbët e shputat. Kjo pengon nxjerrjen natyrale të toksinave përmes djersës dhe mund të shkaktojë grumbullimin e papastërtive në lëkurë.
Ajri i kondicionuar mund të ulë prodhimin e vajit natyral të lëkurës, duke e bërë atë të duket e zbehtë dhe jo e shëndetshme.
Hidratimi është thelbësor për ruajtjen e elasticitetit të lëkurës. Kur kondicioneri largon lagështinë nga ambienti, lëkura humbet hidratimin, duke çuar në tkurrje, zbehje dhe formimin e rrudhave të holla. Me kalimin e kohës, ekspozimi i zgjatur ndaj ajrit shkakton rrudha të parakohshme dhe zbardhje të lëkurës.
Për të mbajtur lëkurën tuaj të shëndetshme. është e rëndësishme të kujdeseni për lagështinë e të përdorni produkte që ofrojnë mbrojtje e riparim të hidratimit natyror.
Shëndeti
A hani çokollatë çdo ditë? Ja si mund të ndikojë në trupin dhe shëndetin tuaj
Published
1 day agoon
July 7, 2025By
UBT News
Çokollata është ëmbëlsirë e preferuar për shumë njerëz, por me konsum të rregullt, bëhet pyetja nëse është e mirë apo e keqe për shëndetin. Përgjigja nuk është e qartë sepse efekti i çokollatës në trup varet nga lloji, sasia dhe frekuenca e konsumit.
Çokollata e zezë, me qumësht dhe e bardhë ndryshojnë në përbërje, dhe për këtë arsye në vlerat ushqyese.
Dallimi midis llojeve të çokollatës
Çokollata me qumësht dhe e zezë përmbajnë pluhur kakaoje ndërsa çokollata e bardhë përmban gjalpë kakaoje. Hulumtimi shkencor përqendrohet në çokollatën me qumësht dhe të zezë se është pluhuri i kakaos që përmban përbërës të lidhur me përfitimet shëndetësore – veçanërisht flavonoidet.
Mbështet shëndetin e zemrës
Flavonoidet, antioksidantë natyralë nga bima e kakaos, gjenden në sasi më të larta në çokollatën e zezë sesa në atë me qumësht. Ato mund të kenë efekt pozitiv në shëndetin e zemrës. Studimet kanë treguar se konsumi i rregullt i saj zvogëlon rrezikun e zhvillimit të hipertensionit me 27 përqind dhe rrezikun e tromboembolizmit venoz me 31 përqind.
Lehtëson dhimbjet menstruale
Çokollata e zezë është e pasur me magnez – 50 gramë ofrojnë 27 përqind të marrjes së rekomanduar ditore, ndërsa e njëjta sasi çokollate me qumësht ofron vetëm rreth shtatë përqind. Meqenëse magnezi relakson muskujt, mund të ndihmojë në uljen e dhimbjeve menstruale.
Mbani nivele të shëndetshme të hekurit
Burim i mirë hekuri, me 50 gramë që ofrojnë një të tretën e kërkesës ditore. Nutricionistja Diana Mesa tha: “Çokollata e zezë mund të jetë mënyrë e shijshme për të rritur marrjen e hekurit, për ata që janë në rrezik. Për përthithje më të mirë, kombino me ushqime të pasura me vitaminë C, siç është kivi.”
Përmirëson funksionin njohës dhe humorin
Flavonoidet në çokollatën e zezë përmirësojnë rrjedhën e gjakut në tru, gjë që kontribuon në përqendrim dhe kujtesë më të mirë. Ato zvogëlojnë stresin oksidativ, i cili shoqërohet me rënie. Konsumimi i 85% çokollatës për tre javë uli ndjeshëm humorin negativ tek subjektet, ndërsa çokollata me 70% kakao nuk tregoi të njëjtin efekt, shkruan Index.hr.
Rreziqet e mundshme të konsumit të përditshëm të çokollatës
Rritje e konsumit të yndyrnave të ngopura dhe sheqerit, të gjitha llojet e çokollatës, veçanërisht e bardha dhe e qumështit, përmbajnë sasi të larta të yndyrnave të ngopura e sheqernave të shtuara. Konsumi i tepërt i përbërësve rrit nivelet e kolesterolit dhe rrezikun e sëmundjeve kardiovaskulare.
Prania e metaleve të rënda në çokollatën e zezë
Shumë marka të çokollatës përmbajnë sasi shqetësuese të plumbit e kadmiumit. Nga 28 produktet e testuara, 23 përmbanin nivele që janë të dëmshme nëse konsumohen çdo ditë. Konsumi i tepërt është i lidhur me dëmtimin e veshkave, dëmtimin e sistemit imunitar dhe problemet e zhvillimit tek fëmijët.
Shëndeti
Si të shmangni tragjeditë në ujë: Paralajmërim dhe këshilla të rëndësishme për pushuesit
Published
1 day agoon
July 7, 2025By
UBT News
Gjatë tërë vitit, e sidomos në muajt e nxehtë të verës, qëndrimi pranë ujit sjell kënaqësi e freski, por shpesh bart edhe rreziqe serioze, më i madhi prej tyre është rreziku nga mbytja.
Mbytja është shkaku i tretë kryesor i vdekjeve nga lëndimet në të gjitha grupmoshat. Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë, mbi 236,000 njerëz humbin jetën çdo vit nga mbytja dhe pasojat e saj, ndërsa besohet se numri real është edhe më i lartë. 90% e rasteve të mbytjeve aksidentale ndodhin në vendet në zhvillim ose me zhvillim të mesëm. Faktorët kryesorë të rrezikut për mbytje janë mosha, gjinia dhe qasja në burimet ujore.
Mbytja është shkaku i vdekjeve te fëmijët nën 5 vjeç e ndër shkaktarët kryesorë të vdekjeve aksidentale te fëmijët e moshave tjera. Fëmijët më të vegjël mbyten në rezervuarë të vegjël artificialë (vaska, pishina), ndërsa fëmijët më të rritur në ujëra të hapura si lumenj, liqene apo dete.
Meshkujt janë më të rrezikuar, me një shkallë vdekshmërie dy herë më të lartë se femrat. Ata kërkojnë trajtim spitalor për pasoja serioze nga mbytjet jo fatale.
Kjo lidhet me ekspozimin më të madh në ujë e sjelljet më të rrezikshme, si notimi jashtë zonave të mbikëqyrura, konsumimi i alkoolit para notit apo vozitjes me barkë. Në rrezik janë edhe ata që punojnë shpesh pranë ujit, si peshkatarët, dhe fëmijët që jetojnë afër burimeve të hapura të ujit – kanale, puse, rezervuarë.
Faktorë shtesë të rrezikut janë përmbytjet, mosha e re, mungesa e mbikëqyrjes, epilepsia, përdorimi i alkoolit, droga, mungesa e njohjes së rreziqeve lokale.
Si ta parandaloni mbytjen?
▪ Vendosni pengesa mbrojtëse për të kufizuar qasjen në ujë (p.sh., mbuloni puset, rrethoni pishinat).
▪ Mësoni fëmijët e vegjël bazat e notit dhe sigurisë në ujë.
▪ Zbatoni ligje dhe politika për sigurinë në ujë (rregulla për lundrim të sigurt, përdorimin e pajisjeve shpëtuese etj.).
▪ Planifikoni menaxhimin e përmbytjeve dhe sistemet e paralajmërimit të hershëm.
▪Zhvilloni strategji kombëtare të sigurisë në ujë për të rritur ndërgjegjësimin.
Çfarë mund të bëjë secili prej nesh?
▪ Mos pini alkool ose substanca që ndryshojnë vetëdijen. Pengojnë gjykimin, koordinimin e rrisin rrezikun e mbytjes.
▪ Mos hyni në ujë menjëherë pas ushqimit. Prisni të paktën 2 orë.
▪ Nëse nuk dini mirë të notoni, mos hyni vetëm dhe përdorni pajisje shpëtuese.
Ndërsa jeni në ujë:
▪ Hyni ngadalë, kontrolloni thellësinë.
▪ Mos kërceni në ujë me thellësi të panjohur.
▪ Mos e teproni me vetëbesimin, notoni me dikë dhe brenda zonave të shënuara.
▪ Mos u largoni nga bregu, notoni paralelisht me të.
▪ Pushoni nëse lodheni, dilni ose qëndroni në zonë të cekët.
▪ Nëse keni vështirësi, qetësohuni, shtrihuni mbi shpinë, ngrini dorën e sinjalizoni ndihmë.
Kujdes i veçantë për ujërat e hapura
Zhytja në liqene, lumenj a det është ndryshe nga notimi në pishinë: njihuni me rrymat, temperaturën e ujit, gjallesat ujore e rreziqet lokale. Nëse ju zë një rrymë, mos u përpiqni të notoni kundër saj! Qëndroni të qetë e notoni anash, diagonalisht drejt bregut.
Rregulla për zhytjen
▪ Zhytuni gjithmonë me dikë tjetë.
▪ Mos e mbani frymën shumë gjatë.
▪ Mos hiperventiloni para zhytjes.
Siguria në barka dhe mjete ujore:
▪ Jeleku shpëtues është i detyrueshëm, duhet të jetë i madhësisë së duhur dhe i vendosur mirë.
▪Alkooli është shkaktar i shumicës së aksidenteve në ujë – mos konsumoni!
Mësoni bazat e notit dhe shpëtimit:
▪ Ushtrohuni të mbani veten mbi ujë, të ktheheni nga shpinë në bark dhe të notoni të paktën 25 metra.
▪ Shikoni rreth vetes dhe ruani vigjilencën, sidomos kur keni fëmijë në ujë.
▪ Mësoni të dalloni dikë që po mbytet, është proces i qetë, pa britma e pa spërkatje.
Të parandalosh një tragjedi është më e lehtë se të shpëtosh një jetë! Kujdesuni për veten, fëmijët dhe miqtë, që verës t’ia gëzoheni në mënyrë të sigurt!

UBT hap Akademitë Verore për Arkitekturë dhe Ndërtimtari – Edukimi praktik dhe kreativiteti në qendër të verës akademike

UBT sjell modën dhe kreativitetin në fokus: Hapet Akademia Verore e Dizajnit

BE-ja i jep dritën e gjelbër Bullgarisë për anëtarësim në Eurozonë

Hapet konsullata e Shqipërisë në Strugë

Ekspertë vendorë dhe ndërkombëtarë ndajnë dijen në Akademinë Verore të Fakultetit të Stomatologjisë në UBT

Netanyahu: Palestinezët duhet të kenë mundësinë të qëndrojnë në Gaza apo të largohen

Zelensky zëvendëson ambasadoren e Ukrainës në SHBA, pas kërkesës së Trump

Akropoli mbyllet përkohësisht për shkak të të nxehtit

Kërkohet vëmendje e shtuar të OSBE-së për Luginën e Preshevës
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT2 months ago
Profesori, Arsim Hajdari, doktoron me temën “New Perspective of Biological Therapy in Treatment of Age-Related Macular Degeneration”
-
Lajmet nga UBT4 weeks ago
UBT organizon debat rreth zgjerimit të BE-së dhe ruajtjes së vlerave evropiane
-
Lajmet3 months ago
Studentët e Psikologjisë në UBT zhvilluan një vizitë studimore në qendrën psikologjike “Radix” dhe Asociacionin Kosovar për Psikoterapi Trupore
-
Lajmet nga UBT1 month ago
UBT – Institucioni privat me më së shumti programe të akredituara nga Agjencia e Akreditimit të Kosovës