Lajmet
A duhet ndaluar reklamimi në hapësira publike?
Nga viti 2006, qyteti gjigant brazilian i Sao Paulos, ndaloi të gjitha format e reklamave në natyrë.
Published
3 years agoon
By
UBT newsAktivistja e fushatës Charlotte Gage thotë se reklamat në natyrë që shihni në tabela dhe stacione autobusi duhet që të hiqen të gjitha.
“Këto reklama janë në hapësirën publike pa asnjë konsultim se çfarë shfaqet në to”, thotë ajo. “Plus ato shkaktojnë ndotje dhe reklamat janë për gjëra që njerëzit nuk mund t’i përballojnë ose nuk kanë nevojë”.
Znj. Gage është drejtoreshë e Adfree Cities, rrjet ky që kërkon një ndalim të plotë të të gjitha reklamave të korporatave në natyrë. Kjo do të zbatohej gjithashtu edhe për autobusët dhe në metronë e Londrës dhe sistemet e tjera hekurudhore dhe metro.
Që në vitin 2006, qyteti gjigant brazilian i Sao Paulos, ndaloi të gjitha format e reklamave në natyrë. Sipas të ashtuquajturit Ligji për qytetin e pastër, u hoqën më shumë se 15,000 tabela, plus 300,000 tabela dyqanesh që konsideroheshin si shumë të mëdha.
Qyteti francez i Grenoble ndoqi shembullin në vitin 2014. Ndihmës kryebashkiaku i tij, Lucile Lheureux, shpjegoi në atë kohë se firmat e reklamave donin të përmirësonin tabelat e tyre në ekrane dixhitale dhe “ne nuk duam që fëmijët e qytetit tonë të bombardohen me reklama të animuara në ekranet televizive në rrugë”.
Kohët e fundit, Amsterdami, kryeqyteti i Holandës, ndaloi disa reklama në natyrë vitin e kaluar – ato për makinat me benzinë dhe naftë dhe për udhëtimet ajrore.
Këtë mars, Këshilli i Qytetit të Bristolit ndaloi reklamat në natyrë për firmat e lojërave të fatit, ushqimin e padëshiruar, alkoolin dhe kreditë me pagesë, por vetëm në hapësirat reklamuese që zotëron, duke përfshirë strehimoret e autobusëve dhe tabelat. Këshilli i Qytetit të Norwich është duke eksploruar një lëvizje të ngjashme pasi këshilltarët votuan në favor vitin e kaluar.
Zonja Gage thotë se ndërsa ka“çështje etike me reklamat e ushqimeve të padëshiruara, kreditë me pagesë dhe produktet me karbon të lartë [në veçanti], njerëzit preferojnë të shohin reklamat dhe artin e komunitetit në vend që kompanitë shumë miliarda dollarësh të vendosin logo dhe imazhe kudo”.
Ajo shton,”Ne nuk po themi se njerëzit nuk duhet të kenë makina ose të hanë hamburger, por ne e dimë se ka një lidhje të drejtpërdrejtë midis shikimit të reklamave dhe blerjes së këtyre produkteve”.
Tim Lumb nga Outsmart, thekson se reklamat “kontribuojnë një shumë të konsiderueshme parash çdo vit për autoritetet e transportit dhe këshillat lokale nëpërmjet qirave dhe tarifave të biznesit”.
“Në një shoqëri të lirë bizneset kanë të drejtë të reklamojnë mallrat e tyre dhe qytetarët individualë nuk janë automatikët e pafuqishëm dhe pa tru që Adfree Cities i konsideron ata“, shton ai.
Ndërkohë, një zëdhënëse e një tjetër organizate tregtare, nga Advertising Association, thotë se “të gjitha reklamat luajnë një rol vendimtar në konkurrencën e markës, nxit inovacionin e produktit dhe nxit rritjen ekonomike”.
Megjithatë, disa grupe kundër reklamave kanë përdorur veprime të drejtpërdrejta, të tilla si mbulimi i tabelave dhe reklamave të tjera në natyrë. Këto përfshijnë disa grupe të Adfree Cities, përfshirë Adblock Lambeth në Londër dhe Adblock Norwich.
Brandalizmi, një grup aktivistësh, është një tjetër organizatë e tillë. Ai synon veçanërisht reklamat që promovojnë makina, linja ajrore dhe firma energjetike.
Z. Lumb thotë se qasja e Brandalizmit është “në thelb vandalizëm dhe e paligjshme, për të mos përmendur një çështje të sigurisë publike. Dhe kostot e ripostimit dhe riparimet e rastësishme të Brandalizmit shkojnë në mijëra paund çdo vit”.
Megjithatë, disa ekspertë besojnë se ndalimi i disa reklamave në natyrë mund të jetë një ide e mirë, siç është Dr. Nathan Critchlow, studiues në Institutin për Marketingun Social dhe Shëndetin në Universitetin e Stirling.
“Ka prova të qëndrueshme se ekspozimi ndaj marketingut për produkte të pashëndetshme – për shembull reklamimi për alkool ose ushqim dhe pije të larta në yndyrë, kripë ose sheqer – lidhet me konsumin, duke përfshirë fëmijët dhe të rinjtë”, thotë ai.
Ai tregon sa patën ndikim ndalimi i reklamave të tilla në transportin e Londrës që nga viti 2019 në të gjithë rrjetin e saj të trenave, autobusëve dhe tramvajeve. Një studim muajin e kaluar zbuloi se kjo politikë kishte parandaluar pothuajse 100,000 raste të obezitetit.
Znj. Gage insiston se në vend të reklamave të mëdha, “ne do të donim të shihnim arte të komunitetit, murale, projekte lokale dhe hapësira të rinovuara të gjelbërta”./UBTNews/
Rajoni
Ujërat e Kosovës: Sfida dhe zgjidhjet e qëndrueshme sipas Profesor Hazir Çadrakut
Published
15 hours agoon
December 19, 2025By
Driton Iseni
Profesor i UBT-së, Hazir Çadraku, ishte mysafirë i radhës në podcastin tonë, ku foli për gjendjen aktuale të ujërave në Kosovë, duke theksuar rëndësinë e menaxhimit të qëndrueshëm dhe parandalimit të krizave të mundshme ujore në të ardhmen.
Sipas Profesor Çadrakut, sfidat që përballet Kosova janë të dyfishta: ndikimet klimatike dhe aktiviteti i pakontrolluar i njeriut.
Institucionet arsimore dhe kërkimi shkencor, sipas Profesor Çadrakut, luajnë një rol kyç në parandalimin e krizave ujore. Ai nënvizoi rëndësinë e punës intensive kërkimore në terren dhe publikimeve ndërkombëtare për të siguruar vendimmarrje të bazuar në të dhëna dhe fakte shkencore.
Për më shumë ndiqni podcastin: PODCAST
Lajmet nga UBT
Profesori bullgar Dimitar Keranov ligjëroi në UBT mbi të ardhmen evropiane të Kosovës dhe përvojën e Bullgarisë
Published
18 hours agoon
December 19, 2025By
Driton Iseni
Në kuadër të aktiviteteve akademike dhe ligjëratave tematike me ekspertë ndërkombëtarë, UBT ka mirëpritur Dr. Dimitar Keranov, politolog dhe ekspert i sigurisë ndërkombëtare, i cili mbajti ligjëratën me temën “Kosova’s European Future: What Bulgaria’s Experience Can Offer”, para studentëve të programit të Studimeve të Sigurisë.
Ligjërata u fokusua në rrugëtimin evropian të Kosovës, sfidat e integrimit, si dhe mësimet që mund të nxirren nga përvoja e Bullgarisë në proceset e anëtarësimit në Bashkimin Evropian, duke vënë theks të veçantë në çështjet e sigurisë, qëndrueshmërisë demokratike dhe përballjes me kërcënimet hibride.
Në këtë aktivitet akademik ishin të pranishëm edhe dekania e Fakultetit, Hajdi Xhixha, si dhe prodekani Arian Kadriu, të cilët vlerësuan rëndësinë e përfshirjes së ekspertëve ndërkombëtarë në procesin mësimor dhe në zgjerimin e perspektivës akademike të studentëve të UBT-së.
Dr. Dimitar Keranov është anëtar i Bordit Drejtues të Bulgarian Institute for International Politics (BIIP) dhe njihet si një nga zërat e rëndësishëm në fushën e politikës së jashtme, sigurisë dhe demokracisë në Evropën Juglindore. Fushat e tij të specializimit përfshijnë kërcënimet hibride, reziliencën demokratike dhe sigurinë ndërkombëtare, me fokus të veçantë në vendet që përballen me presione gjeopolitike.
Ai ka një përvojë të pasur profesionale në institucione prestigjioze ndërkombëtare, përfshirë German Marshall Fund of the United States dhe Institut für Europäische Politik në Berlin, ku ka kontribuar në analiza politike dhe kërkime shkencore mbi zgjedhjet, ndikimin e huaj dhe qeverisjen demokratike.
Publikimet dhe analizat e Dr. Keranov janë cituar nga media ndërkombëtare me ndikim të madh, si The New York Times dhe Euronews, duke e bërë atë një referencë të rëndësishme në debatet bashkëkohore mbi sigurinë dhe demokracinë. Ai është gjithashtu anëtar i American Political Science Association dhe flet rrjedhshëm më shumë se dhjetë gjuhë, çka i mundëson një qasje krahasuese dhe ndërkombëtare ndaj sfidave globale të sigurisë.
Ligjërata u prit me interes të veçantë nga studentët, të cilët patën mundësi të diskutojnë drejtpërdrejt me ligjëruesin për rolin e Kosovës në arkitekturën evropiane të sigurisë, sfidat aktuale rajonale dhe rëndësinë e përgatitjes akademike për profesionistët e ardhshëm të kësaj fushe.
Përmes aktiviteteve të tilla, UBT vazhdon të forcojë profilin e tij ndërkombëtar dhe të ofrojë një arsim cilësor, të lidhur ngushtë me zhvillimet aktuale globale dhe me praktikat më të mira akademike dhe profesionale.
Vendi
Zgjerimi urban i Prishtinës analizohet shkencërisht në një temë masteri nga studentja e UBT-së, Eglantina Buja
Published
18 hours agoon
December 19, 2025By
Driton Iseni
Prishtina ka qenë në fokus të një analize të thelluar shkencore mbi zhvillimin dhe zgjerimin e saj urban, përmes temës së masterit të kandidates nga UBT, MSc. Eglantina Buja, e cila u mbrojt me sukses në kuadër të studimeve pasuniversitare.

Tema me titull “Analizë sasiore e shtrirjes dhe zgjerimit urban në Prishtinë për periudhën 1990–2024” u prezantua para komisionit profesional, i përbërë nga Prof. Dr. Egzon Bajraktari (kryetar), Prof. Dr. Edon Maliqi (mentor) dhe Dr. sc. Elvida Pallaska (anëtare).
Studimi trajton transformimet urbane të kryeqytetit gjatë një periudhe 34-vjeçare, duke përfshirë kohën e okupimit, periudhën e pasluftës dhe zhvillimet pas shpalljes së pavarësisë së Kosovës. Përmes përdorimit të të dhënave të hapura dhe metodave bashkëkohore shkencore, tema ofron një pasqyrë të qartë dhe të matshme të zgjerimit urban të Prishtinës.
Analiza është realizuar mbi bazën e imazheve satelitore Landsat 5 TM dhe Landsat 8 OLI, të përpunuara përmes klasifikimit të mbikëqyrur (Supervised Classification) në platformën Google Earth Engine, si dhe përmes analizave hapësinore me sisteme GIS. Si rezultat, janë gjeneruar harta tematike dhe produkte vizuale që dokumentojnë ndryshimet urbane ndër vite.
Të dhënat tregojnë një rritje të ndjeshme të sipërfaqes së ndërtuar në Prishtinë – nga 437.5 hektarë në vitin 1990 në mbi 1,410 hektarë në vitin 2024, që përfaqëson një zgjerim urban mbi 220%, një ritëm që tejkalon dukshëm rritjen e popullsisë. Ky zhvillim ka ndikuar në kalimin nga një strukturë urbane kompakte drejt një forme më të shpërndarë dhe të fragmentuar, duke sjellë sfida serioze për planifikimin hapësinor, infrastrukturën dhe përdorimin efikas të tokës.
Studimi identifikon gjithashtu zonat kryesore të zgjerimit urban dhe vë në pah ndikimin e ndërtimeve informale dhe mungesës së planifikimit të qëndrueshëm urban. Në përfundim, tema ofron rekomandime konkrete për vendimmarrësit, duke theksuar nevojën për zhvillim kompakt, forcim institucional dhe përdorim sistematik të teknologjive gjeohapësinore në monitorimin urban.
Me rastin e diplomimit, kandidatja u vlerësua për qasjen serioze akademike, rigorozitetin metodologjik dhe kontributin e vlefshëm në studimet e zhvillimit urban të Prishtinës.
UBT vazhdon të dëshmojë përkushtimin e tij ndaj kërkimit shkencor dhe formimit të kuadrove profesionale që kontribuojnë drejtpërdrejt në analizën dhe zgjidhjen e sfidave zhvillimore të vendit.





Lajmet nga UBT
Rektori i UBT-së, Edmond Hajrizi, bëhet zyrtarisht anëtar i Akademisë Evropiane të Shkencave
Published
19 hours agoon
December 19, 2025By
Driton Iseni
Rektori i UBT-së, Edmond Hajrizi bëhet anëtar i Akademisë Evropiane të Shkencave, në bazë të kontributit të tij të jashtëzakonshën në shkencë dhe teknologji, si dhe duke u bërë i vetmi dhe i pari shkencëtar nga Kosova që i bashkohet këtij institucioni prestigjioz. Diploma e anëtarësimit iu dorëzua gjatë një ceremonie solemne nga Kryetari dhe Nënkryetari i Akademisë, në Qendrën Evropiane për Shkencë (CERN) në Gjenevë, Zvicër.

Ky anëtarësim përfaqëson një njohje ndërkombëtare për kontributin e Rektorit Hajrizi në avancimin e arsimit të lartë, kërkimit shkencor dhe inovacionit në Kosovë, si dhe forcon lidhjet e vendit me komunitetin akademik evropian dhe botëror.
“Ky është një moment jashtëzakonisht i rëndësishëm, jo vetëm për mua personalisht, por edhe për Kosovën dhe komunitetin tonë shkencor. Anëtarësimi im në Akademinë Evropiane të Shkencës hap dyert e kësaj akademie prestigjioze për vendin tonë dhe për gjeneratat e reja të shkencëtarëve kosovarë,” ka thënë Rektori Hajrizi.
Rektori Hajrizi theksoi rëndësinë dhe domethënien e këtij anëtarësimi, duke shprehur falënderimet e tij dhe duke ndarë vizionin për të ardhmen.
“Ky anëtarësim përfaqëson vlerësimin e punës sime mbi 30-vjeçare në fushën e shkencës dhe teknologjisë, dhe më jep një motiv shtesë për të vazhduar angazhimin në forcimin e arsimit cilësor, avancimin e kërkimit shkencor dhe lidhjen e institucioneve akademike të Kosovës me rrjetet evropiane të dijes dhe inovacionit. Dëshiroj të shpreh mirënjohjen time të thellë për të gjithë ata që kontribuan në nominimin dhe vlerësimin tim. Një falënderim i veçantë shkon për familjen time dhe për kolegët e mi, për mbështetjen e vazhdueshme dhe bashkëpunimin profesional gjatë gjithë këtyre viteve”, u shpreh Rektori Hajrizi.
Akademia Evropiane e Shkencave është e njohur për promovimin e ekselencës shkencore, kërkimit ndërdisiplinar dhe inovacionit, duke përfshirë në radhët e saj studiues me reputacion të lartë ndërkombëtar, përfshirë edhe laureatë të Çmimit Nobel.
Nën udhëheqjen e Prof. Dr. Edmond Hajrizi, UBT është pozicionuar si një institucion lider në arsimin e lartë, kërkimin shkencor, inovacionin dhe sipërmarrjen në rajonin e Evropës Juglindore, duke krijuar mundësi të reja për studentët, akademikët dhe institucionet partnere.

Ujërat e Kosovës: Sfida dhe zgjidhjet e qëndrueshme sipas Profesor Hazir Çadrakut
Profesori bullgar Dimitar Keranov ligjëroi në UBT mbi të ardhmen evropiane të Kosovës dhe përvojën e Bullgarisë
Zgjerimi urban i Prishtinës analizohet shkencërisht në një temë masteri nga studentja e UBT-së, Eglantina Buja
Rektori i UBT-së, Edmond Hajrizi, bëhet zyrtarisht anëtar i Akademisë Evropiane të Shkencave
Ambasada amerikane e quan sukses të madh ushtrimin e përbashkët me Policinë
Simboli i Ujkut, FSK dëshmon nivelin e lartë të përgatitjes profesionale
Fotot më të fuqishme të vitit 2025
Këshilli i Evropës do të vëzhgojë zgjedhjet në Kosovë
Elezi: Për tri ditë janë shpërndarë me sukses 93% e pakove me fletëvotime për votimin me postë të diasporës
Të kërkuara
-
Aktualitet2 months agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Lajmet3 months agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Rajoni3 months agoUBT shpall thirrjen për Konferencën Ndërkombëtare të Gjuhës dhe Kulturës 2025
-
Vendi3 months agoNë UBT diplomon ushtaraku i FSK-së, Major Vilson Musaj
