Lajmet

A do të na duhen përforcues vaksinash kundër COVID-19?

Çfarë është duke e nxitur gjithë debatin për përforcuesit?

Published

on

Vetëm për shkak se Pfizer dëshiron të ofrojë doza përforcuese të vaksinave kundër COVID-19, nuk do të thotë që njerëzit do të rreshtohen menjëherë për t’i pranuar ato.

Autoritetet shëndetësore amerikane dhe ndërkombëtare, thonë se tani për tani, të vaksinuarit plotësisht, duken se janë të mbrojtur goxha mirë, raporton Associated Press.

Në nivel global, ekspertët po vëzhgojnë nga afër për të përcaktuar nëse do të kenë dhe kur mund të kenë nevojë njerëzit për një dozë tjetër shtesë. Në të njëjtën kohë, shumë sugjerojnë se për momentin duhet dhënë përparësi vaksinimit, duke vënë në dukje se mutacionet shqetësues të koronavirusit, nuk do të shfaqeshin kaq shpejt, nëse më shumë njerëz në SHBA dhe pjesa të tjera të botës, do të kishin marrë raundin fillestar të dozave.

Jennifer Nuzzo, një specialist i shëndetit publik në Universitetin John Hopkins, tha se “nëse doni të ndaloni së dëgjuari për variantin e javës, ne duhet të bëjmë më shumë për tu siguruar që të gjitha vendet të kenë më shumë qasje në vaksina”.

Këtu janë disa çështje në lidhje me imunitetin dhe përforcuesit e vaksinës.

Çfarë është duke e nxitur gjithë debatin për përforcuesit?

Prej kohësh, zyrtarët shëndetësorë amerikanë, kanë thënë që një ditë, njerëzit mund të kenë nevojë për një përforcues, pasi në fund të fundit, një gjë e tillë bëhet edhe për shumë vaksina të tjera. Kjo është arsyeja përse janë duke u zhvilluar studime për të testuar metoda të ndryshme: thjesht doza të treta, teste të përzierjes dhe çiftëzimit, duke përdorur një markë tjetër për një dozë të tretë, ose nxitës eksperimentalë, të ndryshuar për të përputhur më mirë variante të ndryshme vaksinash.

Por javën e kaluar, Pfizer dhe partneri i saj gjerman BioNTech, njoftuan se në muajin gusht, ata planifikojnë të kërkojnë autorizim nga Administrimi i Ushqimit dhe Barnave, për një dozë të tretë, sepse mund të rrisë nivelet e antitrupave që luftojnë virusin, mbase duke ndihmuar kështu, largimin e mutacioneve aq shqetësuese.

Kompanitë nuk kanë lëshuar publikisht të dhëna dhe zyrtarët shëndetësorë amerikanë, dhanë një përgjigje të prerë, se nxitësit nuk janë ende të nevojshëm dhe se është qeveria dhe jo prodhuesit e vaksinave, ajo që do të vendosë nëse dhe kur mund të ndryshojë kjo.

Organizata Botërore e Shëndetësisë, tha të hënën se nuk ka prova të mjaftueshme për të treguar se nevojiten doza të treta vaksinash. OBSH-ja tha që dozat e pakta të vaksinave duhet të ndahen me vendet e varfra, në vend që të përdoren nga vendet e pasura si nxitës vaksinash.

Cilat janë provat që mbrojtja nga vaksinat mbetet e fortë?

Një analizë e Associated Press muajin e kaluar, zbuloi se pothuajse të gjitha vdekjet nga COVID-19 në SHBA, po ndodhin midis njerëzve të pavaksinuar.

Në javët e fundit, kanë filluar të shtohen infeksionet dhe shtrimet në spital, ndërsa varianti shumë ngjitës Delta, po përhapet. Por, nga Qendra për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve, thonë se vala e madhe është në drejtim të pjesëve me më pak të vaksinuar, të një vendi që ka shumë doza, por që thjesht njerëzit duhet t’i marrin ato vaksina.

Asnjë vaksinë nuk është e përsosur, që do të thotë se here pas here, do të ketë njerëz të vaksionuar që do të infektohen sërish, por këto raste të ashtuquajtura të përparimit, zakonisht janë të lehta. Zyrtarët që monitorojnë nevojën për nxitës vaksinash, janë duke parë nga afër për çdo rritje serioze të infeksioneve të përparimit.

Deri më tani, lajmi i mire është që njerëzit e parë që kanë marrë vaksinat në dhjetor dhe janar, nuk duket se janë në rrezik më të lartë për infeksione të përparimit, në krahasim me ata që janë vaksionuar kohët e fundit, tha të martën Dr. Jay Butler nga CDC.

A ka të bëjë përforcuesi i vaksinave thjesht me variantet e reja të virusit?

Përgjigja është “Jo”, sepse shkencëtarët gjithashtu po shikojnë për të parë se sa dobësohet imuniteti i përgjithshëm i njerëzve të vaksinuar ndaj koronavirusit. Kjo gjithashtu, mund të kërkojë një dozë përforcuese.

Antitrupat që luftojnë viruset, gradualisht zbehen dhe kjo është normale, pasi që trupi nuk ka nevojë të jetë në gatishmëri të lartë përgjithmonë.

Por antitrupat nuk janë mbrojtja e vetme e trupit. Në kohën që nivelet e tyre bien, trupi ka formuar tashmë kopje rezervë. Ato kopje përfshijnë qelizat B të kujtesës, që herën tjetër kur t’i ekspozohen virusit, “ato shpërthejnë dhe fillojnë të shpërndahen si të çmendura” për të bërë antitrupa të rinj, tha imunologu nga Universitetit të Pensilvanisë Scott Hensley.

Një tjetër kopje rezervë janë qelizat T, të cilat vrasin qelizat e infektuara nga virusi, për të mos lejuar që një rast depërtimi i madh të bëhet i rëndë.

Studimet laboratorike thonë që antitrupat sinjalizues, nuk janë aq të fuqishëm kundër variantit Delta të virusit, sa janë kundër disa versioneve të mëparshme të koronavirusit, por që akoma janë mbrojtës. Specialistët janë të shqetësuar më shumë për përparimin e mutacioneve të ardhshme që mund të shpëtojnë nga vaksinat e tanishme, diçka që mund të parandalohet vetëm duke goditur përhapjen virale kudo.

Çfarë po bëjnë vendet e tjera kundër variantit Delta?

Të dhënat reale nga Anglia, Skocia, Kanadaja dhe Izraeli, tregojnë se vaksinat e përdorura më gjerësisht në vendet perëndimore, vazhdojnë të sigurojnë një mbrojtje të fortë nga virusi. Studiuesit në Britani të Madhe, gjetën dy doza të vaksinës Pfizer si shembull, të cilat janë 96% mbrojtëse kundër shtrimit në spital me variantin Delta dhe 88% efektive kundër infeksionit simptomatik.

Kohët e fundit, Izraeli raportoi të dhëna që sugjerojnë se mbrojtja prej infeksionit të butë Delta, ka rënë më poshtë deri në 64%. Por mbrojtja ndaj sëmundjeve të rënda megjithatë ka mbetur e lartë.

Ka më pak informacione në lidhje me atë se sa e sulmojnë vaksinat e tjera variantin Delta. Tajlanda njoftoi këtë javë se punëtorëve shëndetësorë që kishin marrë dy doza të një vaksine kineze, do t’u jepet një dozë përforcuese e bërë nga AstraZeneca.

A mund të kenë nevojë disa njerëz për përforcues përpara të gjithë popullsisë?

Me sa duket, kjo është e mundur. Izraeli sapo ka filluar shpërndarjen e dozave të treta të vaksinës Pfizer te marrësit e transplantimit dhe pacientët e tjerë me sistem të dobët imunitar. Arsyeja është se njerëzit që marrin barna të caktuara që dobësojnë imunitetin, nuk reagojnë aq fort ndaj çdo vaksine dhe jo vetëm vaksinave kundër COVID-19, sikur njerëzit e shëndetshëm.

Franca tashmë po aplikon një politikë të ngjashme të dozës së tretë për personat me imunitet të dëmtuar. Ndërkaq edhe pse nuk është e autorizuar në SHBA, disa marrës të transplantit, po kërkojnë një dozë të tretë me shpresë për më shumë mbrojtje.

Ende nuk është provuar nëse një dozë e tretë të ndihmon dhe nëse po, kush ka nevojë për një të tillë dhe kur. Studimi i parë i madh i strategjisë për këtë, po fillon në mijëra pacientë në Norvegji.

Continue Reading

Aktualitet

Sot shënohet Dita e Kushtetutës

Published

on

17 vjet më parë, Kosova u bë me aktin më të lartë juridik, dokumentin bazë të shtetësisë, Kushtetutën e Republikës së Kosovës duke i dhënë fund qeverisjes së Kosovës në bazë të rezolutës së Kombeve të Bashkuara 1244.

17 shkurti i vitit 2008 shënoi Kosovën në hartat politike të shteteve të pavarura ndërsa dy muaj më pas Kuvendi i Kosovës ratifikoi Kushtetutën e Republikës së Kosovës e cila më 15 qershor të po atij viti hyri në fuqi.

Kushtetuta e Kosovës u ratifikua më 9 prill 2008 dhe hyri në fuqi më 15 qershor 2008.

Kushtetuta është akti më i lartë juridik, që garanton të drejtat dhe liritë themelore të të gjithë qytetarëve të vendit.

Pjesa më e madhe e kësaj kushtetute rrjedh nga Plani i ish-presidentit Martti Ahtisaari, duke i dhënë kështu të drejta specifike grupeve minoritare dhe një ambient më të sigurt për të gjithë qytetarët e Kosovës.

Kushtetuta e definon Kosovën si një shtet me pikëpamje neutrale ndaj fesë – neni 8. Ajo ka 14 kapituj dhe 162 nene.

9 Prilli është zyrtarisht festë shtetërore në Kosovë që do të thotë se institucionet pushojnë sot (E mërkurë). /UBT News/

Continue Reading

Bota

Mattarella pret mbretin Charles në Pallatin Quirinale

Published

on

Mbreti Charles III dhe mbretëresha Camilla u takuan sot me presidentin italian, Sergio Mattarella, në ditën e dytë të vizitës shtetërore në Itali. Ky është udhëtimi i parë i mbretit pas largimit nga spitali, ku ai u trajtua për kancer, sipas informacioneve të agjencisë AP.

Mbreti Charles dhe Camilla u shoqëruan nga një grup rojesh presidenciale dhe u përshëndetën nga presidenti Mattarella në oborrin e Pallatit Quirinale, ku do të zhvillohet një banket shtetëror nesër në mbrëmje. Ky banket do të shënojë jo vetëm vizitën e mbretërorëve britanikë, por edhe 20-vjetorin e martesës së çiftit mbretëror.

Mbreti Charles do të takohet nesër me kryeministren italiane, Giorgia Meloni, përpara se të mbajë një fjalim në një seancë të përbashkët të Parlamentit italian – një ngjarje historike, pasi është hera e parë që një monark britanik merr pjesë në një fjalim të tillë.

Gjatë vizitës së tij, mbreti Charles do të theksojë lidhjet e ngushta mes Britanisë së Madhe dhe Italisë, dy aleatëve të NATO-s, në një periudhë kur këto dy shtete po përpiqen të forcojnë mbështetjen për luftën e Ukrainës kundër Rusisë.

Pjesë e vizitës treditore të mbretit dhe mbretëreshës do të jetë një udhëtim në Ravena, në rajonin verior Emilia Romagna, të enjten, për të përkujtuar 80-vjetorin e çlirimit të qytetit nga forcat aleate gjatë Luftës së Dytë Botërore./UBTNews/

 

Continue Reading

Bota

Koreja e Jugut do të mbajë zgjedhjet presidenciale më 3 qershor

Published

on

Koreja e Jugut do të mbajë zgjedhjet presidenciale më 3 qershor, pas vendimit të Gjykatës Kushtetuese që e hoqi Yoon Suk Yeol nga presidenca. Yoon u fajësua nga parlamenti në dhjetor për shpalljen e një deklarate të kontestuar lidhur me ligjin ushtarak. Pas një shqyrtimi të kërkesës për shkarkimin e tij, gjykata la në fuqi këtë vendim më 4 prill, duke detyruar mbajtjen e zgjedhjeve të parakohshme brenda 60 ditëve.

Presidenti në detyrë, Han Duck-soo, njoftoi datën e zgjedhjeve dhe theksoi se vendi duhet të “shërohet shpejt nga plagët” dhe të ecë përpara. Shpallja e ligjit ushtarak nga Yoon kishte krijuar pasiguri politike të thellë në vend, duke nxjerrë në pah ndarjet e thella shoqërore në Kore.

Yoon e shpalli ligjin ushtarak për të trajtuar kërcënimet e “forcave anti-shtetërore” dhe Koreës së Veriut, por shpejt u kuptua se kjo lëvizje ishte më shumë një pasojë e problemeve të tij të brendshme politike sesa një reagim ndaj kërcënimeve të jashtme.

Disa politikanë kanë shprehur interesin për të kandiduar në zgjedhjet presidenciale, përfshirë ministrin e punës Kim Moon-soo, i cili dha dorëheqjen këtë javë për të nisur fushatën e tij. Ahn Cheol-soo, një ligjvënës nga Partia e Pushtetit Popullor, gjithashtu ka hedhur kandidaturën për president.

Përveç krizës politike, Koreja e Jugut po përballet edhe me sfida të reja ekonomike, për shkak të tarifave të larta që janë shpallur nga Presidenti amerikan, Donald Trump. Shuma prej 25% për eksportet nga Koreja e Jugut në SHBA ka shtuar presionin mbi ekonominë e vendit, dhe autoritetet po kërkojnë negociata me administratën e Trump për të zbutur pasojat.

Continue Reading

Bota

‘Vidhnin’ turistët, Italia gjobit agjencitë e biletave të Koloseut Romak me 20 milionë euro

Published

on

Autoriteti i konkurrencës i Italisë ka vendosur gjoba në vlerë 20 milionë euro për një grup operatorësh turistikë që përdornin praktika të papërshtatshme për të grumbulluar bileta për Koloseun Romak, duke e bërë të vështirë për turistët të blinin bileta standarde me çmim të rregullt për këtë atraksion turistik të njohur.

Hetimi, i nisur në korrik të vitit 2023 pas ankesave të shumta, ka zbuluar se biletat për Koloseun ishin shpesh të papërballueshme për vizitorët individualë për shkak të strategjive të grumbullimit të biletave nga disa agjenci, duke i bërë ato të papërshtatshme dhe të pamundura për t’u blerë në çmimin standard.

Autoriteti i konkurrencës (ACGM) ka raportuar se ky grumbullim i biletave ka çuar në “mosdisponueshmëri të konsiderueshme dhe të zgjatur” të biletave me çmime zyrtare, duke detyruar turistët të blinin bileta me çmime të rritura, shpesh të shoqëruara me shërbime shtesë si guidat turistike dhe mundësinë për të shmangur radhët.

Shoqëria e Kulturës së Kooperativës, që menaxhoi shitjet e biletave për Koloseun nga viti 1997 deri në 2024, ka marrë pjesën më të madhe të gjobës, me një shumë prej 7 milionë euro, për dështimin në parandalimin e grumbullimit të biletave dhe rezervimin e një pjese të madhe për paketat turistike me udhëzues.

Gjithashtu, gjashtë operatorë turistikë nga Italia, Gjermania, Holanda dhe Irlanda janë gjobitur për përdorimin e sistemeve automatike të blerjes së biletave (bots), që shpesh kanë blerë bileta në sasi të mëdha, duke i bërë ato të papërballueshme për turistët individualë.

Çmimi i biletës për të hyrë në Koloseun për të rritur është 18 € për vizitë, përfshirë mundësinë për të qëndruar deri në 20 minuta në katin kryesor të këtij monumenti të famshëm. Koloseu ishte atraksioni më i vizituar i Italisë në vitin 2023, me mbi 12.3 milionë vizitorë.

Drejtoria e Koloseumit ka refuzuar të komentojë mbi gjobat, duke u fokusuar vetëm në faktin se kjo është një nga pikat kryesore turistike për vendin, dhe ka konfirmuar angazhimin për të siguruar një përvojë më të mirë për vizitorët e ardhshëm./UBTNews/

Continue Reading

Të kërkuara