Në Gjykatën Themelore në Prishtinë sot është mbajtur seanca e shqyrtimit fillestar ndaj 53 të akuzuarve për masakrën e Mejës. Prezent në seancës ishin avokatët e tyre, por jo edhe të akuzuarit, pasi autoritetet kosovare nuk kanë arritur ta sigurojnë vendndodhjen e tyre.

I dyshuari kryesor është Momir Stojanoviq, ish-shef i Departamentit për Siguri në Komandën e Korpusit të Prishtinës, i cili ka qenë edhe drejtor i Agjencisë Ushtarake dhe të Sigurimit të Serbisë.

Prokurori i Prokurorisë Speciale të Kosovës, Ilir Morina kërkoi që për këtë rast të zhvillohet gjykimi në mungesë, pasi janë shtjerr të gjitha përpjekjet procedurale ligjore për sigurimin e prezencës së të akuzuarve.

Morina tregoi se gjyqtari i procedurës paraprake më datën 10 mars 2020, ka lëshuar fletërreshtim ndërkombëtar për 18 të akuzuarit, ndërsa për 35 të tjerët e lëshoi fletërreshtimin ndërkombëtarë më 01.10.2023.

“Aktakuza paraqitet në këtë gjykatë, pasi që të pandehurit janë të paarritshëm për organet e ndjekjes dhe me këtë rast janë shtjerr të gjitha përpjekjet procedurale të paraprake…në rastin konkreti prokurori i shtetit i ka shtjerr të gjitha këto mundësi procedurale ligjore për sigurimin e prezencës së të pandehurve duke marrë parasysh këto zhvillime procedurale dhe në bazë të neni 303 paragrafi 7 i Kodit të Procedurës Penale, konsiderojmë se është krijuar mundësia ligjore që gjykata të zhvilloj gjykim në mungesë ndaj këtyre të pandehurve”, tha ai.

Gjyqtarja në këtë rast, Violeta Nimani tha se meqenëse nuk kanë asnjë informacion për vendndodhjen e të akuzuarve dhe janë plotësuar kushtet ligjore, ky gjykim do të zhvillohet në mungesë.

“Të pandehurit nuk prezantojnë në gjykatë, për të njëjtët Gjykata Themelore në Prishtinë, departamenti special më datën 15.04. 2025 në gazetën zyrtare në ëeb faqen e Prokurorit të Shtetit dhe Gjykatës ka publikuar ftesën për seancë së bashku me aktakuzën e ndryshuar dhe përmes ftesës ka ftuar të lartëcekurit me të dhënat personat si në shkresat e lëndës që të marrin pjesë në seancën fillestare…Në bashkëkryerje kanë kryer veprën penale krime lufte kundër popullsisë civile e sanksionua…. Gjykata konstaton se në këtë seancë nuk janë prezent asnjë nga të akuzuarit e lartëcekur dhe nuk kemi asnjë informacion nga ndonjë person apo Policia për vendndodhjen e këtyre të pandehurve, ndaj të njëjtëve janë aktiv urdhërarrest ndërkombëtarë…Gjyakat konform nenit 303 para 4 i Kodit të Procedurës Penale, merr aktvendim të mbahet gjykimi në mungesë ndaj të akuzuarve Momir Stojanoviq e të tjerë për shkak se janë plotësuar kushtet ligjore”, tha ajo.

Në seancën e sotme të shqyrtimit fillestar për 53 të akuzuarit për masakrën e Mejes dhe vrasjeve në fshatrat përreth komunës së Gjakovës nga prokurori special, Ilir Morina u lexua edhe aktakuza.

Sipas aktakuzës së Prokurorisë Speciale të Kosovës forcat policore dhe ushtarake serbe, duke vepruar nën komandën e të akuzuarve kanë zhvilluar një sulm të gjerë dhe sistematik ndaj popullsisë civile të nacionalitetit shqiptar.

Referuar aktakuzës Momir Stojanovig, Nikolla Miqunovig, Sreten Çamovia, Millovan Kovageviq dhe Sergej Peroviq, me pretekstin e pastrimit të terrenit nga forcat e UÇK-së, krijuan planin e spastrimit etnik të popullsisë shqiptare të ashtuquajtur “Reka e Keqe” në zonën e Caragojit, ku planifikuan vrasjen e mbi 100 personave dhe djegien e të gjitha shtëpive në shenjë hakmarrje për vrasjen e pesë policive serbë nga UÇK-ja.

“Vrasjet: Nga data 27 prill 1999 deri me datë 29 prill 1999, në Komunën e Gjakovës, saktësisht në fshatrat : Mejë, Korenicé, Junik, Vogovë, Devë, Zhub, Batushë, Koshare, Molliq, Brovinë, Nivokaz, Morinë, Berjahë, Ponoshec, Pacaj, Dobrosh, Sheremet, Dallashaj, Rracaj, Stubell, Nec, Smolicë, Popoc, Shishman, Babaj Bokës, Ramoc, Rrypaj, Madanaj, Orize, Duzhnjë, Guskë dhe Brekoc, forcat policore dhe ushtarake serbe, duke vepruar nën komandën e të pandehurve të lartcekur, kanë zhvilluar një sulm të gjerë dhe sistematik ndaj popullsisë civile te nacionalitetit shqiptare, ashtu që në muajin prill 1999, pas vrasjes së policit Millutin Prashçeviqit (Milutin Prascevic) dhe katër policëve të tjerë , në fshatin Meje të pandehurit u mblodhën për një takim të fshehtë në një shtëpi private në Gjakovë ku morën pjesa udheheqësit e formacioneve ushtarake, policore dhe sigurimit shtetëror te ish Jugosllavise: Momir Stojanovig, Nikolla Miqunovig, Sreten Çamovia, Millovan Kovageviq dhe Sergej Peroviq, me pretekstin e pastrimit te terrenit nga forcat e UÇK-se, ata krijuan planin e spastrimit etnik te popullsisë shqiptare të ashtuquajtur “Reka e Keqe” në zonën e Caragojit, ku planifikuan vrasjen e mbi 100 personave dhe djegien e të gjitha shtëpive në shenjë hakmarrje për vrasjen e pesë policive nga UÇK, ashtu që në implementim te këtij plani forcat serbe fillimisht i rrethuan fshatrat e lartcekura me automjetet ushtarake dhe policore”, thuhet në aktakuzë.

Aktakuza thotë se si pasojë e këtij operacioni të planifikuar forcat serbe vranë 370 civil shqiptarë, prej tyre në fshatin Meje, u vranë 283 civil, ndërsa, trupat e 370 të vrarëve u gjetën në tetë varreza masive në Batajnicë të Serbisë.

“Forcat serbe i ndajnë burrat nga grat dhe fëmijët, këta të fundit nën kërcënimin e armeve i urdhërojnë që të largohen në drejtim të Shqipërisë, kurse burrat i ekzekutojnë në mënyrë më barbarë në vende të ndryshme, me ç’rast në fshatin Meje, u vranë 283 civil, në fshatin Korenicë, u vranë 66 civil, në fshatin Pacaj, një civil, në fshatin Dobrosh, tre civil, në fshatin Rracaj, tre civil, në fshatin Nec, dy civil, në fshatin Ramoc, pesë civil, në fshatin Bishtazhin, shtatë civil, gjithsej 370, civil të nacionalitetit shqiptar, trupat e të cilëve janë gjetur në tetë varreza masive ne Batajnicë të Serbisë”, thotë aktakuza.

Ndërsa, dispozivi dy i kësaj aktakuze i akuzon 53 të serbët edhe për dëbim, shkatërrim dhe plaçkitje pasurie.

Prokurori Special, Ilir Morina tha se si pasojë e implementimit të planit të ashtu quajtur “Reka e Keqe”, u dëbuan mbi 20 mijë banorë duke u deportuar për në Shqipëri. Më këtë rast të akuzuarit ngarkohen për veprën penale “Krim i luftës kundër popullsisë civile”.

“Mbi 20 mije banor u depërtuan për Shqipëri në dy pika kufitare, në Qafë Prushë dhe Morinë, ndërsa pasuria e tyre u plaçkit dhe shtëpitë e tyre u dogjën me objekte banimi përcjellëse, me ç’ rast e tërë ekonomia familjare e këtyre fshatrave u shkatërrua tërësisht, duke shkaktuar dëme të mëdha materiale. Me këtë, në bashkëkryerje, e kanë kryer vepër penale Krim i luftës kundër popullsisë civile, e sanksionuar me nenin 142 lidhur me nenin 22 të Ligjit penal të Republikës Socialiste Federative te Jugosllavisë, aktualisht e inkriminuar si Krimet kundër njerëzimi”, thotë aktakuza.

Në shqyrtimin e sotëm fillestar patën ankesa disa avokat për pajisjen në shkresa të lëndës, por që Prokuroria Speciale e Kosovës shprehu gatishmërinë për bashkëpunim në këtë drejtim.

Gjyqtarja Violeta Namani i njoftoi palët se brenda afatit të caktuar mund të kërkojnë hedhjen e aktakuzës.

Prokuroria Speciale e Kosovës, në dhjetor të vitit 2023 ngriti aktakuzë për masakrën e Mejës, por që më pas u plotësua në prill të vitit 2024./KP/

Tensionet e fundit mes Izraelit dhe Iranit kanë shkaktuar lëkundje të ndjeshme në tregjet ndërkombëtare të naftës, duke ndikuar drejtpërdrejt në rritjen e çmimeve. Sipas Fadil Berjanit, kryetarit të Shoqatës së Naftëtarëve të Kosovës, përshkallëzimi i situatës në Lindjen e Mesme po ngjall frikë për ndërprerje të furnizimit global me naftë.

“Irani është ndër prodhuesit kryesorë të naftës në botë dhe kontrollon ngushticën strategjike të Hormuzit, nëpër të cilën kalon rreth 20% e naftës botërore. Çdo përshkallëzim i mëtejmë i këtij konflikti do të sjellë rritje të mëtejshme të çmimeve të naftës në tregjet globale”, deklaroi Berjani.

Në të njëjtën kohë, ai tha se një marrëveshje paqeje e mundshme, e ndërmjetësuar nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës, mund të qetësojë tregjet dhe të stabilizojë çmimet.

Edhe Kosova, e cila varet nga importi i naftës, nuk ka mbetur pa u ndikuar. Çmimet aktuale në tregun vendas janë: Diesel: 1.14 euro – 1.24 euro për litër, Benzinë: 1.15 euro – 1.25 euro për litër./KP/

Një person ka pranuar ndihmë mjekësore në emergjencën e qytetit në Ferizaj pasi ishte vetëplagosur në këmbë.

Në raportin e Policisë së Kosovës, bëhet e ditur se gjatë kontrollit në shtëpinë e tij, policia ka sekuestruar një pushkë ajrore me 223 diabolla dhe një pushkë gjysmë automatike me 71 fishekë.

”Është raportuar se i dyshuari mashkull kosovar ka pranuar tretman mjekësor në emergjencën e qytetit në Ferizaj për shkak se ishte vetë-plagosur në këmbë. Njësitë policore kanë dalë në vendin e ngjarjes, në shtëpinë e të dyshuarit ku kanë gjetur dhe konfiskuar: një pushkë ajrore me 223 copë municion (diabolla), një pushkë gjysmë automatike me 71 copë fishekë”, thuhet në raport.

Në konsultim me prokurorin i dyshuari pas intervistimit është liruar në procedurë të rregullt.

UBT, në bashkëpunim me Fondacionin Musei Civici di Venezia dhe Akademinë e Shkencave të Shqipërisë, ka organizuar një ngjarje të veçantë që përmbledh historinë dhe ndikimin e madh të Inxhinierit vizionar, Karl Gega. Konferenca Shkencore dhe Ekspozita, e titulluar “Një hekurudhë për të ndryshuar historinë”, u dedikuan Inxhinierit vizionar që ndikoi thellësisht në Evropën e shekullit XIX.

Konferenca është mbajtur në ambientet e Akademisë së Shkencave të Shqipërisë dhe ka bërë bashkë personalitete të shquara nga fusha e shkencës, arsimit dhe kulturës.

Pjesëmarrësit përfshinë figura të njohura si Rektori dhe Presidenti i UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi, Kryetarin e Seksionit të Shkencave Shoqërore Albanologjike pranë Akademisë së Shkencave të Shqipërisë, akad. asoc. Gëzim Hoxha, si dhe përfaqësuesen e Fondacionit Musei Civici di Venezia, Monica Viero.

Gjithashtu, ngjarja ka pasur një prani të spikatur nga institucione të tjera, si dhe nga pjesëmarrës nga Kosova, Shqipëria dhe Italia, duke theksuar rëndësinë ndërkombëtare të kësaj ngjarje.

Në fokus të diskutimeve kanë qenë tema të ndryshme të lidhura me trashëgiminë e familjes së Karl Gegës, një figurë kyçe në zhvillimin e infrastrukturës dhe të historisë inxhinierike të Evropës, si dhe aspekte të tjera të rëndësishme që lidhen me ndikimin e tij në zhvillimet teknologjike të kohës. Diskutimet kanë përfshirë gjithashtu aspekte të kulturës, teknologjisë dhe ndikimit të zgjerimit të hekurudhës në lidhjen e kulturave dhe vendeve të ndryshme të Europës.

Në fjalën e tij, Rektori i UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi, theksoi rëndësinë e bashkëpunimeve ndërkombëtare dhe të lidhjes mes institucioneve shkencore dhe kulturore për zhvillimin e mëtejshëm të dijes. Ai nënvizoi se, ngjarje të tilla nuk janë vetëm mundësi për të nxjerrë në pah trashëgiminë e vizionarëve të shquar si Karl Gegë, por gjithashtu ofrojnë mundësi për të reflektuar mbi ndikimin që kanë pasur dhe vazhdojnë të kenë përparimet teknologjike dhe inxhinierike në shoqërinë moderne.

Pjesëmarrësit janë angazhuar gjithashtu në një diskutim të thellë rreth trashëgimisë kulturore dhe historike të Karl Gegës dhe ndikimit të tij në ndërtimin e infrastrukturave hekurudhore që kanë lidhur qytete dhe shtete të ndryshme në Europë.

Nga 12 qershori, do të jetë e hapur gjithashtu ekspozita për Karl Gegën, në Pallatin e Kongreseve në Tiranë, dhe organizohet nga UBT dhe Fondacioni Musei Civici di Venezia. E njëjta ekspozitë do të vjen edhe në Kosovë, në Parkun Shkencor, Inovativ dhe Teknologjik të UBT-së në korrik.