Kulturë

A do të jenë ndonjëherë njerëzit të pavdekshëm?

Njeriu që ka jetuar më shumë deri tani është Zhan Kalment nga Franca.

Published

on

Nga Patrick Pester

Nëse je njeri, do të vdesësh! Ky nuk është mendimi më ngushëllues i mundshëm. Por vdekja është çmimi i pashmangshëm që duhet të paguajmë të gjithë, për shkakun e të qenit gjallë. Megjithatë njerëzit, po bëhen gjithnjë e më të aftë në shtyrjen e datës së vdekjes, pasi ilaçet dhe teknologjitë tona po përparojnë vazhdimisht.

Nëse jetëgjatësia e njeriut do të vazhdon të rritet, a mund të bëhemi ne një ditë të pavdekshëm? Përgjigja varet nga ajo që mendoni se do të thotë të jesh një njeri i tillë.

“Unë nuk mendoj se kur njerëzit pyesin mbi pavdekësinë, ata nënkuptojnë në fakt pavdekësinë e vërtetë”-thotë Suzan Shnajder, filozofe dhe drejtoreshë themeluese e Qendrës për Mendjen e së Ardhmes në Universitetin Atlantik të Floridas. “Nëse dikush, do tapërmirësonte trurin dhe trupin e tij për të jetuar një kohë vërtet të gjatë, ai sërish nuk do të ishte në gjendje të jetonte përtej fundit të Universit”- thekson ajo.

Shkencëtarët presin që një ditë Universi të shkatërrohet. Por disa shkencëtarë kanë spekuluar për mbijetesën edhe pas kësaj ngjarjeje, siç mendon eksperti Xhon Horgan. Gjithsesi nuk ka gjasa që ndonjë nga njerëzit e gjallë të përjetojë zhdukjen e Universit.

Shumë njerëz plaken dhe vdesin. Për të jetuar pafundësisht, ne duhet që të ndalim plakjen e trupit. Një grup kafshësh mund ta kenë zgjidhur tashmë këtë problem, prandaj kjo ide nuk është dhe aq e çuditshme sa na duket.

Hidra janë jo–vertebrorë të vegjël, të ngjashëm me kandilët detit. Ato kanë një qasje të jashtëzakonshme ndaj plakjes. Hidrat përbëhen kryesisht nga qeliza burimore që ndahen vazhdimisht për të krijuar qeliza të reja, kur vdesin qelizat e tyre të vjetra.

Fluksi i vazhdueshëm i qelizave të reja, i jep mundësi hidrës të përtërijë veten dhe të qëndrojë përgjithmonë e re. “Këto specie duket se nuk plaken ndonjëherë, kështu që ato janëpotencialisht të pavdekshme”- thotë Daniel Martinez, profesor i biologjisë në Kolegjin Pomona në Klermont, Kalifornia.

Rastri i hidrës tregon se kafshët nuk mund të plaken. Por kjo nuk do të thotë se njerëzit mund të përsërisin zakonet e tyre rigjeneruese. Me një gjatësi prej vetëm 10 milimetrash, hidrat janë të vogla dhe nuk kanë organe. “Ne nuk mund të kopjojmë proceset e tyre, pasi trupat tanë janë super kompleksë”-thekson Martínez.

Njerëzit kanë qeliza burimore që mund të riparohen dhe madje të rigjenerojnë pjesë të trupit, si për shembull mëlçia. Por trupi i njeriut nuk është i përbërë tërësisht nga këto qeliza, siç ndodh janë hidrat. Kjo gjë ndodh sepse njerëzit kanë nevojë për qeliza për të kryer funksione të tjera, përveç ndarjes dhe krijimit të qelizave të reja.

Për shembull, qelizat tona të kuqe të gjakut e transportojnë oksigjenin nëpër trup. “Ne i nxisim qelizat të angazhohen për një funksion, dhe duke e bërë këtë, ato e humbasin aftësinë për t’u ndarë. Pra ndërsa qelizat plaken, po kështu ndodh edhe me ne”- shton eksperti.

Ne nuk mund t’i flakim tej qelizat tona të vjetra siç bëjnë hidrat, pasi kemi nevojë për to. Për shembull, neuronet në tru transmetojnë informacionet. “Ne nuk duam që ato të zëvendësohen. Pasi përndryshe, ne nuk do të kujtojmë dot asgjë”-deklaron Martinez.

“Hidra mund të frymëzojë kërkime, që t’i lejojnë njerëzit të kenë një jetë më të shëndetshme. Për shembull, duke gjetur mënyra sesi qelizat tona të funksionojnë më mirë me kalimin e moshës”- thekson më tej ai. Gjithsesi Martinez, beson se njerëzit nuk do të arrijnë asnjëherënjë pavdekësi të tillë biologjike.

Gjithsesi ai mendon se njerëzit tashmë janë të aftë të arrijnë një formë të pavdekësisë. “Unë gjithmonë them se ne njerëzit jemi të pavdekshëm. Shkrimtarët janë për mua të pavdekshëm, pasi ata ndikojnë ende tek ne pas kaq shumë vitesh. Pra unë mendoj se njerëzit do tëmbijetojnë përmes trashëgimisë së tyre”- thotë ai.

Njeriu që ka jetuar më shumë deri tani është Zhan Kalment nga Franca, që vdiq në moshën 122 vjeçare në vitin 1997. Në një studim të këtij viti, të botuar në revistën “Nature Communications“, studiuesit raportuan se njerëzit mund të jenë në gjendje të jetojnë deri në maksimumi 120–150 vjet, pas së cilës, studiuesit parashikojnë një humbje të plotë të aftësisë së trupit për t’u rikuperuar nga gjëra si sëmundja apo dëmtimet.

Për të jetuar përtej këtij kufiri, njerëzit do të duhet të ndalojnë plakjen e qelizave dhe të parandalojnë sëmundjet. Ata mund të jenë në gjendje të jetojnë përtej kufijve të tyre biologjikë falë përparimeve të ardhshme teknologjike që përfshijnë nanoteknologjinë.

Konkretisht përmes prodhimit të materialeve në një shkallë nano, më pak se 100 nanometra (1 miliardi i metrit). Pajisje kaq të vogla mund të udhëtojnë në gjak, dhe ndoshta të parandalojnë plakjen, duke e riparuar dëmtimin e qelizave me kalimin e kohës.

Po ashtu e ashtuquajtura Nanotech, mund të shërojë sëmundje të caktuara, përfshirë disa lloje kanceri, duke zhdukur qelizat kanceroze nga trupi. Ndërsa teknologjia po përparon, futuristët parashikojnë dy arritje përcaktuese. E para është veçantia, në të cilën ne do të dizajnojmë inteligjencën artificiale (AI) mjaftueshëm të zgjuar për të ridizajnuar vetveten, e cila do të bëhet progresivisht më e zgjuar, derisa të jetë shumë më superiore krahasuar me inteligjencënsonë.

Hapi i dytë është pavdekësia virtuale, ku ne do të jemi në gjendje të skanojmë trurin tonë, dhe të transferohemi në një mjedis jo-biologjik, si një kompjuter. Studiuesit tashmë kanë hartëzuar lidhjet nervore të një krimbi të rrumbullakët (Caenorhabditis elegans ).

Si pjesë e projektit “OpenWorm”, ata simuluan trurin e krimbit në një softuer që përsëriste lidhjet nervore dhe e programuan atë softuer për të drejtuar një robot Lego. Më pas vetëroboti nisi të sillej si një krimb i rrumbullakët.

Shkencëtarët nuk janë ende afër krijimit të një harte me lidhjet midis 86 miliardë neuroneve të trurit të njeriut (krimbat e rrumbullakët kanë vetëm 302 neurone), por përparimet në inteligjencën artificiale mund të na ndihmojnë të arrijmë në atë pikë.

Marrë me shkurtime “Live Science” / Bota.al

Magazinë

“Ajo duket shumë e sëmurë”, Demi Lovato përballet me kritika pas humbjes së peshës

Published

on

Këngëtarja amerikane Demi Lovato ka shkaktuar një sërë reagimesh në rrjetet sociale pasi ka shpërndarë një sërë fotosh që tregojnë figurën e saj të hollë si dhe momente nga jeta private.

Edhe pse shumica e komenteve në Instagram ishin pozitive, disa i referoheshin në mënyrë specifike humbjes së saj të konsiderueshme në peshë, gjë që shkaktoi spekulime të reja mes ndjekësve.

Vëmendjen më të madhe e tërhoqi një foto e saj duke pozuar para një pasqyre me pantallona të shkurtra dhe një bluzë të ngritur që i zbulonte barkun.

Përveç kësaj, ra në sy edhe një foto me një fustan të ngushtë lëkure, shumë e vlerësuan pamjen e saj, disa pretenduan se këngëtarja po përdor ilaçin Ozempic, i cili është bërë i njohur në mesin e të famshmëve vitet e fundit si mjet për humbje peshe.

“Mbretëresha Ozempic”, “Duket shumë e hollë, më pëlqente më shumë kur kishte kthesa” dhe “Të gjithë janë në Ozempic tani”, “Kur i humbi këto kilogramë”, “Duket kaq e sëmurë. Këtë herë nuk mund të fajësojë ekipin e saj”, ishin vetëm disa nga komentet.

Në mars 2021, këngëtarja postoi një foto ku tregonte belin më të hollë, me komentin se “ka humbur peshë aksidentalisht”, duke theksuar se nuk numëron më kalori, nuk e tepron me stërvitjen ose nuk kufizon dietën e saj. Vitin e kaluar, deklaroi se ka gati gjashtë vjet që është në procesin e rikuperimit nga bulimia, me mbështetjen e një ekipi profesional terapistësh dhe dietologësh të specializuar në çrregullimet e të ngrënit.

“Unë punoj më së shumti për të pranuar trupin tim. Nuk përpiqem të jem pozitive për këtë, sepse kjo ende më duket shumë larg. Për momentin, synimi im është të paktën të jem neutrale”, tha ajo në atë kohë.

Ajo shtoi se praktikon pohime për të forcuar marrëdhënien me trupin e saj.

“Shikohem në pasqyrë dhe i them vetes: “Ky trup është i fortë, më shpëtoi jetën kur e teprova”. “Janë mendimet që më mbajnë të qëndrueshme”, tha Lovato.

Demi Lovato është bërë një zë i fortë në luftën për shëndetin mendor, vetëpranimin dhe kundër standardeve të imponuara të bukurisë vitet e fundit. Pavarësisht përpjekjeve të saj publike për të inkurajuar ndryshime pozitive, transformimi i saj fizik vazhdon të ketë reagime të ndryshme nga publiku.

 

Continue Reading

Lifestyle

Meditimi e largon stresin dhe ju furnizon me energji

Published

on

Në një botë plot zhurmë e stres, ndalo për një moment… mbyll sytë dhe merr frymë thellë.

Nëse jeni person i mbushur me stres nga jeta personale apo profesionale dhe çdo ditë keni nevojë për më shumë energji, atëherë duhet ta keni në konsideratë meditimin.

Meditimi është një mënyrë e mahnitshme për ta zvogëluar stresin. Kur meditoni, ju keni kohë të reflektoni dhe ta relaksoni mendjen dhe trupin.

Ka plot mënyra se si mund të meditoni. Mund edhe të luteni nëse keni dëshirë. Mund të relaksoheni herët në mëngjes në park dhe të thithni ajër të freskët nën ambientin e zërave të zogjve dhe njerëzve që flasin në distancë.

Meditimi ju ndihmon ta rritni kapacitetin për relaksim dhe ta përmirësoni shëndetin kardiovaskular sepse përqendroheni në frymëmarrje.

Gjatë meditimit, trupi kalon në gjendje relaksimi të thellë, ndihmon në uljen e nivelit të kortizolit hormonit të stresit e përmirëson përqendrimin e vetëdijen.

Kjo qetësi mendore ndihmon jo vetëm në largimin e tensioneve emocionale, por dhe në rritjen e energjisë dhe përmirësimin e mirëqenies së përgjithshme

Nëse Buda ka praktikuar meditimin dhe është lidhur me anën e tij shpirtërore, atëherë edhe ju mund ta bëni këtë!

Çdo minutë që i kushton vetes përmes meditimit, është një hap drejt një versioni më të qetë, më të fokusuar dhe më të lumtur të vetes.

Continue Reading

Magazinë

Angelina Jolie tregon se cili rol i ndryshoi karrierën dhe e ndihmoi të përballonte pasojat e varësisë

Published

on

Angelina Jolie ka zbuluar se cili prej filmave në të cilin ka luajtur ka ndryshuar tërësisht karrierën e saj.

Pas një sërë rolesh të vogla filmike gjatë viteve të 90-ta, duke përfshirë“Cyborg 2”, “Without Evidence”, “Hackers” dhe “Love Is All There Is”, Jolie tërhoqi vëmendjen duke fituar një Golden Globe për rolin e saj në filmin televiziv “George Wallace”.

Megjithatë, një kthesë e veçantë ndodhi një vit më vonë me filmin “Gia” në të cilin ajo luajti rolin e supermodeles Giu Carangi

Historia e Gias, një ikonë e modës që vdiq nga SIDA në moshën 26 vjeç, ishte emocionuese për Jolie. Në atë kohë, ashtu si personazhi i saj, Angelina ende po luftonte me pasojat e varësisë nga drogat e forta si kokaina dhe heroina.

Në një intervistë për Variety, Jolie zbuloi: “Nuk doja ta bëja, nuk doja të futesha në të. Ndoshta sepse nuk e doja rolin, sepse kisha frikë se ku mund të më çonte, producentët e dinin që unë isha personi i duhur për të”.

Jolie përfundimisht e pranoi rolin dhe, siç pretendon ajo, gjeti terapi në të.

“Unë u identifikova me Gian. Nga të gjithë personazhet që kam luajtur, është më e afërta me mua. Në mënyrë të çuditshme, ai rol më ndihmoi të shmang fatin e saj”, tha ajo.

Anxhelina e mori seriozisht me synimin për të treguar, përmes historisë së Gias, humanizmin pas varësisë, dhimbjen e heshtjen që publiku shpesh nuk e sheh.

“Ajo kishte aq shumë brenda saj dhe askush nuk e dinte. Të gjithë mendonin se ajo ishte thjesht e bukur dhe problematike”, pohon ajo.

Filmi “Gia” me regji të Michael Cristofer shkaktoi shumë entuziazëm. Jolie fitoi një tjetër Golden Globe për performancën e saj, si dhe një çmim SAG. Ky film shënoi përparimin e Angelinës në industrinë e filmit dhe shfaqi aftësitë e saj në aktrim.

Pas Gias, ajo u shfaq në filma të suksesshëm si “Girl, Interrupted” me regji të James Mangold, në të cilin fitoi Oscar për aktoren më të mirë dytësore.

Kjo u pasua edhe nga shndërrimi i saj në një heroinë aksioni global me rolin e Lara Croft në ekskluzivitetin e filmit “Tomb Raider”, i cili i solli famë botërore.

Continue Reading

Lifestyle

Forconi flokët duke konsumuar këto ushqime

Published

on

Nëse po të bien flokët, duken të holluar, pa jetë apo thjesht kërkon më shumë volum dhe shkëlqim – zgjidhja ndoshta nuk është vetëm në shampo apo trajtime të jashtme.

Ajo që ha ndikon direkt në shëndetin e flokëve. Rrënjët e flokëve janë të gjalla dhe si çdo pjesë tjetër e trupit, kanë nevojë për ushqyes të mirë për të prodhuar flokë të fortë dhe të shëndetshëm.

Më poshtë janë disa nga ushqimet më të fuqishme për të nxitur rritjen e flokëve dhe për të rritur volumin në mënyrë natyrale.

Salmoni për shkëlqim natyral

Peshqit si salmoni, sardelet dhe skumbria janë të pasur me yndyrna të shëndetshme omega-3. Trupi nuk i prodhon vetë këto yndyrna, duhet t’i marrësh nga ushqimi. Omega-3 ndihmojnë në mbrojtjen e trupit nga sëmundjet, por janë të rëndësishme për rritjen e flokëve e për t’i mbajtur të shëndetshëm.

Kosi grek për rritjen e flokëve

I pasur me proteinë, që është baza kryesore për ndërtimin e flokëve. Ai përmban një vitaminë të quajtur vitamina B5 (acid pantotenik), e cila ndihmon në përmirësimin e qarkullimit të gjakut në kokë dhe nxit rritjen e flokëve. Kjo vitaminë mund të ndihmojë gjithashtu kundër rënies apo hollimit të flokëve. Nëse ke parë etiketa në produkte për flokët apo lëkurën, mund të kesh parë këtë përbërës.

Spinaqi për flokë të fortë, jo të brishtë

Ashtu si shumë perime të gjelbra me gjethe, spinaqi është i mbushur me lëndë ushqyese të mrekullueshme. Ai përmban vitaminë A, hekur, beta-karoten, acid folik dhe vitaminë C. Këto përbërës punojnë për të mbajtur skalpin të shëndetshëm dhe për të parandaluar thyerjen dhe thatësinë e flokëve. Nëse do një ndryshim, edhe lakra jeshile (kale) është një alternativë shumë e mirë.

Drithëra të pasuruara me hekur për të parandaluar rënien e flokëve

Mungesa e hekurit mund të shkaktojë rënien e flokëve. Fatmirësisht, hekuri mund të gjendet në drithëra, makarona apo bukë të pasuruara me këtë mineral, por edhe te soja, thjerrëzat dhe mishi i kuq, sidomos te mëlçia. Gjithashtu, shumë perime me gjethe të errëta dhe fruta deti janë burime të mira hekuri.

Patatet e ëmbla kundër flokëve të thatë dhe pa shkëlqim

Nëse flokët janë të thatë e pa jetë, patatet e ëmbla janë zgjidhje e shkëlqyer, përmbajnë antioksidues beta-karoten, që trupi e kthen në vitaminë A. Kjo vitaminë ndihmon skalpin të prodhojë yndyrën natyrale që mbron flokët nga tharja. Beta-karoteni gjendet edhe në karrotë, kungull, pjepër dhe mango.

Vezët për rritje dhe forcim

Vezët janë burim i mirë proteine dhe hekuri, dy përbërës që ndihmojnë shumë në rritjen e flokëve. Ato përmbajnë gjithashtu biotin, një lloj i vitaminës B që ndihmon në rritjen dhe forcimin e flokëve. Mungesa e biotinës mund të shkaktojë rënie të flokëve. Ajo ndihmon edhe në forcimin e thonjve të brishtë.

Continue Reading

Të kërkuara