Lajmet

Kolumbi: Pse shkencëtarët duan të vrasin hipopotamët e Pablo Escobar?

Published

on

“Po është e qartë që na vjen keq për këto kafshë, por si shkencëtarë duhet të jemi të sinqertë,”  tha biologu Nataly Castelblanco, një nga autorët e studimit. “Hipotamët janë një specie pushtuese në Kolumbi dhe nëse nuk vrasim një pjesë të popullsisë së tyre tani, situata mund të jetë jashtë kontrollit në vetëm 10 ose 20 vjet”.

Pablo Escobar është emri që Kolumbia po përpiqet ta harrojë në këto 30 vitet e fundit. Një nga kriminelët më famëkeq të të gjitha kohërave dhe themeluesi i kartelit të drogës Medellín në vitet 1980, përgjegjës për rrëmbimet, bombardimet dhe vrasjet pa kriter. Në një moment ai mendohej të ishte një nga njerëzit më të pasur në botë.

Por “koka e kokainës” është gjithashtu përgjegjës për atë që shkencëtarët e quajnë “bombë me sahat” në aspektin ekologjik.

Një grup hipopotamësh të importuar fillimisht nga Escobar në kopshtin zoologjik të tij dekada më parë është shumëzuar dhe sipas shkencëtarëve, tani po përhapet nëpër një nga rrugët kryesore ujore të vendit – lumin Magdalena.

Muajin e kaluar, një studim i botuar në revistën Biological Conservation tha se heqja e kafshëve ishte mënyra e vetme për të zbutur ndikimin e tyre në mjedis.

Shtimi i të ashtuquajturve “hipopotamë të kokainës” filloi në vitin 1993, pasi autoritetet vranë Pablo Escobarin dhe kapën pasurinë e tij rreth 250 km në veri-perëndim të kryeqytetit Bogotá. Kafshët e gjetura atje u shpërndanë në kopshtet zoologjike në të gjithë vendin, por jo edhe hipopotamët.

“Ishte logjikisht e vështirë t’i lëvizje, prandaj autoritetet i lanë atje, ndoshta duke menduar se kafshët do të vdisnin”, tha zonja Castelblanco.

Në vend të kësaj, ata “lulëzuan”.

“Vazhdon të jetë tufa më e madhe e hipopotamave jashtë Afrikës, që është rajoni i tyre amtar”, tha veterinari Carlos Valderrama.

Numrat parashikohet të bëhen vetëm më të mëdhenj. Shkencëtarët thonë se popullsia e tyre do të arrijë mbi 1 mijë e 400 ekzemplarë që në vitin 2034, nëse nuk merren masa. Ata nuk kanë grabitqarë në Amerikën e Jugut dhe kushtet ne Amerikën e Jugut janë aq të përshtatshme për të, kjo bën që ata të mund të shumohen shumë më lehtë dhe mosha të hershme.


Por disa ekspertë e kundërshtojnë idenë e eliminimit të tyre. Enrique Ordoñez, biolog në Universitetin Kombëtar të Kolumbisë, tha se “hipopotamët e kokainës” ofrojnë shpresë për të ruajtur numrin global të hipopotamëve.

“Një program sterilizimi do të ishte një mënyrë më e mirë për të kontrolluar popullsinë e tyre”, sipas tij.

“Ne po flasim për një kafshë që mund të peshojë pesë ton dhe të jetë shumë agresive,” tha ai.


“Edhe pse e kishim qetësuar kafshën, ajo pothuajse e ktheu vinçin që po përdornim për të ndihmuar në procedurën. Ishte si të ishe me një dinosaur në një film të Jurassic Park”, deklaroi Z.Valderrama..

Atëherë, çfarë i ndalon autoritetet të ndërmarrin veprime më drastike? Përgjigja e shkurtër: opinioni publik. Pasi media kolumbiane raportoi për studimin, biologu Castelblanco filloi merrte kërcënime me vdekje.

“Disa njerëz në Kolumbi mund të zemërohen shumë kur flasin për hipopotamët”, tha ajo. “Njerëzit kanë tendencë të kuptojnë shumë më tepër për speciet pushtuese kur flasim për bimë ose krijesa më të vogla, në vend të një gjitari masiv që shumë mund ta shohin të lezetshëm.”

Hipotamët shpesh shfaqen në listat e kafshëve më vdekjeprurëse në botë. Në vitin 2016 u raportua se sulmet e tyre vrisnin të paktën 500 njerëz në vit në Afrikë.

“Është një temë që polarizon njerëzit” tha ai, “prandaj ne duhet të vazhdojmë të shikojmë përzgjidhje të tjera”./UBTNews

(Arjeta Ibishi, studente në Media dhe Komunikim në UBT)

Lajmet

REL: Kurti: Kosova dhe Serbia duhet t’i normalizojnë marrëdhëniet

Published

on

By

Kosova dhe Serbia duhet t’i “normalizojnë” marrëdhëniet mes vete, tha kryeministri në detyrë i Kosovës, Albin Kurti, në një intervistë për agjencinë e lajmeve AFP, disa ditë para mbajtjes së zgjedhjeve të parakohshme parlamentare. Megjithatë, ai tha se ky proces është i vështirë.

Kurti është në pushtet që nga viti 2021 dhe dy vjet pasi mori pushtetin, arriti Marrëveshjen për rrugën drejt normalizimit të raporteve dhe Aneksin e zbatimit të saj, por marrëveshja ende nuk është zbatuar.

“Ne duhet t’i normalizojmë raportet me Serbinë”, tha Kurti. “Por, normalizimi i raporteve me një fqinj që ka regjim autoritar dhe që nuk të njeh, dhe po ashtu nuk i pranon krimet e kryera gjatë luftës, është shumë i vështirë”, shtoi ai.

Tensionet mes dy vendeve vazhdimisht janë të larta dhe një rikthim i trazirave do t’i ofronte Rusisë mjete për ta destabilizuar Kosovën.

“Ne kemi një marrëveshje për normalizim”, tha Kurti duke iu referuar marrëveshjes së vitit 2023, të arritur nën ndërmjetësimin e Bashkimit Evropian.

“Ne duhet ta zbatojmë, që nënkupton njohje të ndërsjellë mes shteteve, të paktën njohje de facto”.

Kjo marrëveshje, me 11 nene, veç tjerash parasheh një nivel të vetëmenaxhimit për komunitetin serb në Kosovë, njohje të ndërsjellë të simboleve shtetërore, që Serbia të mos bllokojë anëtarësimin e Kosovës në organizata ndërkombëtare, dhe kërkon nga Prishtina dhe Beogradi që t’i zbatojnë, po ashtu, të gjitha marrëveshjet e mëhershme të arritura gjatë dialogut.

Por, për të rinisur dialogu, Serbia “duhet ta dorëzojë Millan Radoiçiqin”, tha Kurti, duke iu referuar ish-nënkryetarit të Listës Serbe, i cili ka marrë përgjegjësinë për sulmin e armatosur ndaj Policisë së Kosovës në Banjskë më 2023.

Kurti tha se shpreson që “BE-ja, Franca dhe Gjermania do t’i bëjnë presion” Serbisë që ta dorëzojë Radoiçiqin, ndaj të cilit dhe disa personave të tjerë Kosova ka ngritur aktakuzë për sulmin në Banjskë.

Që nga shtatori i vitit 2023, disa ditë para sulmit të armatosur në Banjskë, nuk është mbajtur asnjë rund i nivelit të lartë në Bruksel, teksa bisedimet në nivel kryenegociatorësh kanë vazhduar, por nuk kanë prodhuar ndonjë marrëveshje.

Serbia po ashtu nuk ka ndërprerë raportet me Rusinë, pavarësisht luftës në Ukrainë, dhe Beogradi varet nga energjia ruse.

“Ka shumë lidhje” mes dy shteteve, tha Kurti, dhe nëse Rusia vendos ta destabilizojë rajonin, “në marshin e saj drejt Evropës Perëndimore, mund të llogarisë në Serbinë si aleat. Dhe, kjo është shqetësuese për shtetin tonë. Por, ne po punojmë me partnerët tanë për të parandaluar një gjë të tillë”.

Kosova, që shpreson t’i bashkohet NATO-s, së voni ka hequr tarifat ndaj produkteve amerikane dhe është pajtuar që të pranojë deri në 50 migrantë nga shtetet e treta që do të dëbohen nga SHBA-ja. Deri më tani, në Kosovë ka arritur vetëm një migrant.

“Nuk po kërkojmë asnjë ndihmë financiare në këmbim”, tha Kurti. “Ne po e bëjmë këtë për të ndihmuar SHBA-në, që është partnerja, aleatja dhe mikja jonë”, shtoi Kurti, i cili nuk e përjashtoi mundësinë e arritjeve të marrëveshjeve të ngjashme edhe me vendet evropiane.

Continue Reading

Lajmet nga UBT

Punëtori statistikore për studentët e Psikologjisë në UBT me ligjëruese nga ShBA

Published

on

Fakulteti i Psikologjisë në UBT, nën organizimin e Asst. Prof. Elona Krasniqi, organizoi me sukses një punëtori statistikore me ligjëruese të ftuar Besjana Krasniqi, kandidate doktorante në Psikologji Zhvillimore të Aplikuar në Universitetin e Maryland, Baltimore County (UMBC), ShBA, si dhe pjesë e Laboratorit për Zhvillimin e Fëmijëve, Familjes dhe Shkollës.

Punëtoria u zhvillua në kuadër të lëndës Metodologji e Avancuar Kërkimore dhe ishte i dedikuar për studentët e programit master në Psikologji. Qëllimi kryesor i këtij aktiviteti ishte avancimi dhe praktikimi i njohurive statistikore, me fokus në përdorimin e modeleve parashikuese përmes analizave të regresionit.

Gjatë punëtorisë, studentët u angazhuan në mënyrë aktive përmes ndërveprimeve dinamike, shembujve konkretë nga kërkimi empirik, testimit të hipotezave kërkimore duke përdorur programin SPSS, si dhe interpretimit të rezultateve statistikore. Ky format praktik u mundësoi studentëve të lidhin teorinë me aplikimin real në kërkimin shkencor.

Ky aktivitet kontribuoi në ngritjen e kapaciteteve shkencore dhe profesionale të studentëve, duke promovuar njëkohësisht rrjetëzimin profesional dhe bashkëpunimin ndërkombëtar me studiues dhe profesionistë nga institucione prestigjioze. Punëtoria është në përputhje me planin strategjik të UBT-së për zhvillimin e kapaciteteve kërkimore profesionale, si në nivel institucional ashtu edhe në atë kombëtar.

Continue Reading

Lajmet nga UBT

Burim Bajraktari ndan përvojën ndërkombëtare me studentët e Dizajnit në UBT

Published

on

Javën e kaluar, në ambientet e Bibliotekës në Parkun Shkencor, Inovativ dhe Teknologjik të UBT-së, u mbajt një ligjëratë me karakter edukativ dhe profesional, e organizuar për studentët e vitit të tretë të programit Dizajn i Integruar – specializimi Enterier. Ligjërata u zhvillua në kuadër të lëndës Semiotikë dhe Estetikë, nën udhëheqjen e profesoreshës Ardita Rizvanolli.

I ftuar ishte Burim Bajraktari, Arkitekt Kryesor dhe CEO i studios arkitekturore MODIUM, i cili ndau me studentët përvojën e tij shumëvjeçare profesionale në fushën e arkitekturës dhe dizajnit. Bajraktari ka përfunduar studimet pasuniversitare në Kingston University London në vitin 2011 dhe ka ndërtuar karrierën e tij përmes angazhimeve profesionale në Londër dhe në Shtetet e Bashkuara të Amerikës.

Gjatë ligjëratës, ai prezantoi rrugëtimin e tij profesional, duke filluar nga projektet e hershme të vizualizimit 3D, themelimi i shërbimeve arkitekturore në vitin 2008, si dhe procesin e ribrandimit strategjik në vitin 2015, i cili çoi në krijimin e studios MODIUM. Sot, kjo studio njihet për qasjen e saj bashkëkohore, dizajnet e qëndrueshme dhe trajtimin estetik të hapësirës.

Ligjërata u karakterizua nga diskutime interaktive, ku studentët patën mundësi të bëjnë pyetje dhe të njihen më nga afër me sfidat, mundësitë dhe realitetin e profesionit të arkitektit dhe dizajnerit të enterierit. Ky takim shërbeu si një urë lidhëse mes teorisë akademike dhe praktikës profesionale, duke i motivuar studentët për zhvillimin e mëtejmë të aftësive të tyre kreative dhe profesionale.

Aktivitete të tilla dëshmojnë përkushtimin e UBT-së në ofrimin e përvojave praktike dhe frymëzuese për studentët, duke i përgatitur ata për tregun e punës dhe sfidat e industrisë së dizajnit dhe arkitekturës.

Continue Reading

Lajmet

Gjykimi ndaj Thaçit dhe të tjerëve nis më 24 shkurt

Published

on

By

Gjykata Speciale ka njoftuar se seanca “vepra kundër administrimit të drejtësisë” ndaj Thaçit dhe të tjerëve do të fillojë më 24 shkurt të vitit tjetër.

Tutje njoftohet se do të bëhet paraqitja e provave, marrja në pyetje e dëshmitarëve dhe procedura të tjera administrative.

Më 22 dhjetor 2025, pas marrjes së parashtrimeve nga palët, Gjykatësi i Vetëm Kristofer Gosnell miratoi udhëzime mbi zhvillimin e gjykimit në çështjen gjyqësore të Hashim Thaçit, Bashkim Smakajt, Isni Kilajt, Fadil Fazliut dhe Hajredin Kuçit, që është planifikuar të fillojë më 24 shkurt 2026.Udhëzimet përcaktojnë rregulla praktike për aspekte si karakteri publik i procesit, nxjerrja e dokumenteve, paraqitja e provave, marrja në pyetje e dëshmitarëve, si dhe aspekte të tjera procedurale që synojnë garantimin e një gjykimi të drejtë dhe efikas.”, thuhet në njoftim

Continue Reading

Të kërkuara