Lajmet

Rregullat për udhëtimet verore në BE

Published

on

Me afrimin e verës, Bashkimi Evropian po përpiqet të bëjë rregulla të unifikuara për qytetarët e BE-së që udhëtojnë brenda bllokut dhe për qytetarët e vendeve të treta që duan të vizitojnë miq e të afërm në BE, ose të bëjnë pushime në Alpe apo Mesdhe.

Ku jemi tani?

Kur bëhet fjalë për pasaportën e vaksinës të vetë BE-së, e quajtur “certifikata e gjelbër digjitale”, procedurat po vazhdojnë, edhe pse ngadalë.

Pasaporta u propozua këtë pranverë nga Komisioni Evropian dhe Parlamenti dhe Këshilli Evropian, që përfaqësojnë të 27 vendet anëtare të BE-së, u dakorduan për mandatet e tyre përkatëse negociuese. Tri institucionet tani duhet të hartojnë tekstin përfundimtar legjislativ.

Takimi i parë u zhvillua më 3 maj, ndërsa takime të tjera pritet të mbahen në ditët dhe javët e ardhshme.

Ideja për të hapur BE-në (minus Irlandën, por plus Islandën, Lihtenshtajnin, Norvegjinë dhe Zvicrën) për qytetarët e vendeve të treta, është më e freskët.

Propozimi për lehtësimin e kufizimeve u paraqit fillimisht më 3 maj.

Ambasadorët e vendeve anëtare pritet ta diskutojnë këtë javë.

Komisioni Evropian sugjeroi mirëpritjen e njerëzve që kanë marrë dozën e fundit të rekomanduar të ndonjërës prej vaksinave që ka miratuar BE-ja kundër koronavirusit: AstraZeneca, BioNTech/Pfizer, Johnson&Johnson dhe Moderna. Sipas propozimit, doza e dytë duhet të merret së paku 14 ditë përpara arritjes.

Komisioni propozoi edhe relaksimin e metodologjisë së BE-së për llogaritjen e vendeve “të sigurta”. Aktualisht, të sigurta konsiderohen ato vende që për 14 ditë raportojnë 25 raste me koronavirus në 100,000 banorë, ndërsa propozohet që shifrat prej 25 të rritet në 100.

Aktualisht, mesatarja e bllokut është 420 raste dhe vetëm gjashtë vende kualifikohen nën regjimin e rreptë: Australia, Zelanda e Re, Ruanda, Singapori, Koreja e Jugut dhe Tajlanda.

Cilat janë pikat e diskutueshme?

Për certifikatat e vaksinës, ideja është të krijohet një rregullore e përbashkët në të gjithë Bashkimin Evropian, që siguron përsëri lirinë e udhëtimit brenda zonës Shengen.

Por, ka ende disa çështje të mëdha të pazgjidhura.

Parlamenti, për shembull, dëshiron teste falas për COVID për ata që nuk janë vaksinuar ose nuk duan të vaksinohen – gjë të cilën shtetet anëtare nuk janë të etura ta bëjnë, për shkak të mungesave të fondeve si pasojë e pandemisë.

Por, çështja më e madhe kontestuese mund të rezultojë nëse eurodeputetët këmbëngulin që certifikata të nënkuptojë se nuk ka më kufizime shtesë, të tilla si testime shtesë ose karantina të mundshme nga vendet anëtare.

Qeveritë e shumë vendeve anëtare të BE-së, nga frika e varianteve të reja të koronavirusit, besojnë se duhet të varet nga to që të vendosin nëse do ta përdorin certifikatën për të hequr kufizimet ose jo.

Përplasja mund të ndodhë sepse shëndeti është një kompetencë ekskluzive e shteteve anëtare individuale, ndërsa liria e lëvizjes është kompetencë e unionit.

Për hapjen e kufijve të jashtëm të BE-së, shumë varet nga ajo se sa turistë i duan vendet anëtare – dhe nga ku.

Disa mund të insistojnë në masa reciprociteti, veçanërisht kur bëhet fjalë për Kinën, Shtetet e Bashkuara dhe Britaninë, dhe mund të ketë kritere të tjera, si testimet dhe nivelet e pozitivitetit.

Shtetet anëtare, ashtu si në rastin e certifikatave të vaksinave, mund të rezervojnë të drejtën për të vendosur karantina ose testime shtesë.

Për të kufizuar rrezikun e importimit të varianteve të reja të koronavirusit, Komisioni Evropian propozoi gjithashtu të ashtuquajturën “frenë urgjente”, që do të mundësonte vendosjen e kufizimeve të shpejta të udhëtimit për vendet ku situata shëndetësore përkeqësohet ndjeshëm.

Cili është afati kohor?

Ideja është që të dyja propozimet të jenë plotësisht funksionale deri në fund të qershorit. Puna teknike për certifikatat tashmë është duke u zhvilluar.

Pavarësisht nëse ka ose jo bllokime legjislative midis Parlamentit dhe Këshillit, sistemi është vendosur të jetë teknikisht gati deri më 1 qershor.

Certifikatat, që mund të përdoren edhe në smartfonë, edhe në versionin letër, do të përfshijnë tri mënyra për të dëshmuar se jeni i lirë për të udhëtuar në zonën Shengen: vaksinimin, testin negativ, ose prova të shërimit nga koronavirusi – plus të dhënat e domosdoshme, si: emri, data e lindjes, vendi i lëshimit dhe lloji i vaksinës nëse jeni vaksinuar.

Ideja është që informacioni nga proceset e vaksinimit në vendet e treta, mund të ngarkohet në sistemin e BE-së – diçka që, sipas zyrtarëve të BE-së, nuk është teknikisht e vështirë, edhe pse çështjet e privatësisë mund ta komplikojnë.

Çfarë në lidhje me vaksinat Sputnik V dhe Sinopharm?

Për Parlamentin Evropian, vetëm vaksinat e miratuara nga Agjencia Evropiane e Barnave (EMA) duhet të lejohen në skemën e certifikatës së vaksinave, por vendet anëtare kanë insistuar që të lihet hapur dera për vendet e BE-së, që t’i lejojnë edhe vaksinat e vendeve të tjera. Insistimi është bërë në përpjekje për të qetësuar Hungarinë, e cila përdor edhe vaksinën ruse Sputnik V, edhe atë kineze Sinopharm.

Megjithatë, rekomandimi i Komisionit për hapjen e kufijve për shtetasit e vendeve të treta, nuk e ka një bujari të tillë.

Sputnik V është ende në procesin e analizimit nga EMA. Më 4 maj, EMA ka nisur edhe rishikimin e vaksinës kineze.

Po fëmijët?

Fëmijët në BE nuk janë vaksinuar ende, kështu që për certifikatat e vaksinës, prindërit thjesht duhet të përdorin një test negativ PCR për të vegjlit e tyre.

E njëjta gjë vlen për të miturit jo të vaksinuar jashtë BE-së. Por, në këtë rast, vendet anëtare ndoshta do të kërkojnë testime shtesë pas mbërritjes.(RFE)

Lajmet

Ndarja e shtesave prej 100 eurove – Kurti: Çdo herë para vitit të ri ne i gëzojmë të moshuarit dhe fëmijët

Published

on

By

Kryeministri në detyrë, Albin Kurti thotë se vendimi për ndarjen e shtesave të fundvitit prej 100 euro për fëmijët dhe pensionistët nuk është asgje e re, por e re është se qeverisja e tij do të vazhdojë edhe për një mandat.

Dje qeveria në detyrë e Kosovës ka ndarë nga 100 euro mbështetje për fëmijët dhe pensionistët.

Kurti këtë vendim e komentoi pas përurimit të investimeve dhe punimeve të bëra në stadiumin e komunës se Shtimes. Ai tha se shtesat në kohë festash si qeveri i ka ndarë edhe dy vitet paraprake.

A kanë qenë ato shtesa edhe vitin e kaluar, a kanë qenë edhe para vitit të kaluar çdo herë para vitit të ri kur kemi dimër dhe kemi festa ne i gëzojmë të moshuarit dhe fëmijët nuk ka asgjë të re në këtë aspekt. E re është qeverisja jonë e cila do të vazhdojë edhe mandatin e tretë”, tha ai.

Vendimi i qeverisë në detyrë për ndarjen e shtesave të fundvitit në vlerë prej 100 euro për fëmijët dhe pensionistët u kritikua duke u konsideruar si vendim për blerje votash meqenëse vendi ndodhet në fushatë zgjedhore.

Kujtojmë se edhe vitin e kaluar qeveria e Kosovës në prag të festave të fundvitit kishte ndarë nga 100 euro për fëmijët dhe pensionistët.

Continue Reading

Lajmet

12 traditat më të çuditshme të Krishtlindjeve në botë

Published

on

By

Venezuelianët shkojnë me patinazh në kishë, norvegjezët i fshehin fshesat e tyre dhe katalanasit janë të fiksuar pas jashtëqitjes festive. Le të zbulojmë traditat e çuditshme dhe të mrekullueshme festive në të gjithë botën…

Krishtlindjet në mbarë botën festohen në një mori mënyrash. Edhe pse varja e kalendarëve të Adventit, ngrënia e darkave me gjel deti të pjekur dhe pritja që Babagjyshi të mbyllë oxhakun janë pjesë të njohura të sezonit festiv në vendet e botës, disa kombe dhe rajone kanë tradita më unike. Këtu, ne kemi zgjedhur disa nga traditat më të çuditshme, por të mrekullueshme të Krishtlindjeve në të gjithë globin.

1. Japoni

Harrojeni gjelin e Krishtlindjeve. Për shumë japonezë, darka tradicionale e Krishtlindjeve është pula e skuqur. Për shkak të një kombinimi të furrave të vogla japoneze dhe një fushate të zgjuar marketingu që bind vendasit se pula e skuqur është një festë tradicionale amerikane e Krishtlindjeve, duhet të bëhen rezervime për të ngrënë në një KFC në Ditën e Krishtlindjeve. Gjatë periudhës para Krishtlindjeve, statujat e Kolonel Sandersjashtë pikave japoneze të KFC-së veshin veshje të Babagjyshit. Pula shërbehet në paketim të veçantë festiv. Kërkesa është e tillë që është krijuar një shërbim online: porositni paraprakisht kovën tuaj familjare të Krishtlindjeve dhe ju vijnë në shtëpi.

(Shutterstock)

2. Norvegji

Norvegjezët besojnë se nata e Krishtlindjeve përkon me mbërritjen e shpirtrave të këqij dhe shtrigave. Është logjike atëherë që pronarët e shtëpive norvegjeze i fshehin të gjitha fshesat e tyre para se të shkojnë të flenë.

Në fund të fundit, asgjë nuk e prish Krishtlindjen më shpejt sesa të gjesh fshesën tënde të thyer në këmbët e një peme, të shkatërruar nga ndonjë shtrigë që shëtit në një kalë.

(Shutterstock)

3. Karakas, Venezuelë

Në javën para Krishtlindjeve, venezuelianët marrin pjesë në një shërbesë kishtare të përditshme të quajtur Misa de Aguinaldo(Mesha e mëngjesit të hershëm).

Në kryeqytet, Karakas, është zakon të udhëtosh në shërbesën kishtare me patina.

Në të vërtetë, kjo praktikë është kaq e përhapur, sa shumë rrugë në kryeqytet janë të mbyllura deri në orën 8 të mëngjesit për t’u siguruar besimtarëve të Krishtlindjeve një kalim të sigurt.

(Shutterstock)

4. Austri

Në Austri, Shën Nikolla ka një homolog të lig të quajtur Krampus. Ai është polici i keq, një krijesë e ngjashme me demon me një detyrë: të ndëshkojë fëmijët e këqij para Krishtlindjeve.

Njerëz të veshur me kostume djallëzore enden rrugëve, duke mbajtur zinxhirë dhe një shportë për rrëmbimin e fëmijëve veçanërisht të këqij dhe për t’i çuar ata në ferr. Është sigurisht një mënyrë për t’i mbajtur fëmijët larg rrugëve.

(Shutterstock)

5. Kataloni, Spanjë

Mirë se vini në traditën e çuditshme katalanase të ‘trurit të jashtëqitjes’.

Vendasit në Katalonjë krijojnë një personazh nga një trung, duke vizatuar një fytyrë mbi të dhe duke i vënë një kapelë. Pastaj kalojnë dy javë duke e ‘ushqyer’ me fruta, arra dhe ëmbëlsira.

Në prag të Krishtlindjeve, e gjithë familja e rrah trungun me shkopinj dhe këndon një këngë tradicionale që përkthehet si ‘nëse nuk bën keq, do të rrah me shkop’, derisa trungu të nxjerrë të gjitha ëmbëlsirat e tij. Është e vështirë të kuptohet pse kjo traditë nuk është përhapur diku tjetër.

Ata gjithashtu i dekorojnë skenat e tyre të lindjes me figura të vogla qeramike që bëjnë jashtëqitje. Zakonisht personazhe të njohur, shpesh të nxjerra nga lajmet e atij viti, figurat gjithmonë i kanë pantallonat rreth kyçeve të këmbëve.

(Shutterstock)

6. Suedi

Yule e do këtë dhi gjigante. Kjo traditë e pazakontë të paktën ka një histori të gjatë. Origjina e saj fillon në shekullin e 11-të, me përmendjen e një figure dhie “me madhësinë e një njeriu” që shoqëronte Shën Nikollën. Tani, është bërë shumë më e madhe.

Qytetet në të gjithë Suedinë ndërtojnë “Dhitë e Krishtlindjeve” çdo vit, me më të famshmen që është në Gävle, një strukturë me dru që shpesh arrin një lartësi marramendëse prej 40 metrash.

Fatkeqësisht, ajo tërheq njerëz që duan ta shndërrojnë atë në një zjarr gjigant, dhe ekspozita është shkatërruar për fat të keq rreth 36 herë që nga viti 1966.

(Shutterstock)

7. Guatemalë

Sa e pastër është shtëpia juaj?

Në Guatemalë, pastërtia është vërtet pranë Perëndishmërisë. Vendasit besojnë se djalli dhe shpirtra të tjerë të këqij jetojnë në cepat e errët dhe të ndyrë të shtëpisë suaj.

Prandaj, ata e kalojnë javën para Krishtlindjeve duke pastruar, duke mbledhur mbeturina dhe pastaj duke i grumbulluar të gjitha në një grumbull të madh jashtë. Më në fund, një shëmbëlltyrë e djallit vendoset sipër dhe e gjithë gjëja vihet në zjarr.

Quhet La Quema del Diablo, “Djegia e Djallit”. Ideja për guatemalanët është të djegin të gjitha të këqijat e vitit të kaluar dhe të fillojnë një vit të ri nga hiri.

(Shutterstock)

8. Ukrainë

Të zbukurosh korridoret me… rrjeta merimange?

Përveç xhinglave standarde, dritave të zanave dhe zbukurimeve, ukrainasve u pëlqen të hedhin edhe një merimangë artificiale dhe një rrjetë mbi pemë.

Tradita ka origjinën në një përrallë të vjetër të një gruaje të varfër që nuk kishte mundësi të dekoronte pemën e saj dhe u zgjua në mëngjesin e Krishtlindjeve për të zbuluar se një merimangë e kishte mbuluar atë me një rrjetë të mrekullueshme e të shkëlqyeshme.

Është për fat të mirë. Nuk ka të bëjë me mirëmbajtjen e dobët të shtëpisë.

(Shutterstock)

9. Portugali

Darka me të afërm të vdekur. Gjatë consodës, festës tradicionale të Krishtlindjeve në Portugali, familjet ndonjëherë caktojnë vende shtesë në tryezën e ngrënies për të afërmit e vdekur.

Mendohet se kjo praktikë do të sigurojë fat të mirë për familjen. Në disa zona, thërrimet lihen edhe në vatër. Dhe mendonit se ushqyerja e të gjithë të afërmve tuaj të gjallë ishte mjaft e vështirë?

(Shutterstock)

10. Itali

Ku ndihmësja e vogël e Babagjyshit është një shtrigë e vjetër

I paaftë për të provuar në mënyrë përfundimtare ekzistencën e Babagjyshit, Vatikani vendosi të mbështeste diçka me të cilën kishin pasur shumë marrëdhënie: një shtrigë të vjetër të quajtur La Befana, e cila u shpërndan dhurata fëmijëve në Itali.

Historia thotë se tre burrat e mençur e ftuan shtrigën t’i shoqëronte për të parë foshnjën Jezus. Ajo tha se ishte shumë e zënë dhe legjenda lindi.

(Shutterstock)

11. Çeki

Një çift mblesësh.

Në prag të Krishtlindjeve, gratë e pamartuara çeke qëndrojnë me shpinë nga dera dhe hedhin njërën nga këpucët e tyre mbi shpatull.

Nëse bie me majën e këmbës nga dera, do të thotë se ato do të martohen brenda vitit. Nëse bie me thembrën nga dera, ato do të jenë edhe një vit beqare.

(Shutterstock)

12. Gjermani

Mbushni çizmet tuaja.

Mbrëmjen e 5 dhjetorit, fëmijët gjermanë lënë një çizme ose një këpucë jashtë derës së dhomës së tyre të gjumit.

Në mëngjes, nëse kanë qenë të mirë, do të zgjohen dhe do të gjejnë këpucët plot me ëmbëlsira. Nëse nuk kanë qenë të mirë, do të gjejnë vetëm një degë.

Sigurisht, është më mirë të lini jashtë palën më të re të këpucëve që keni – mundësisht, të saponxjerra nga kutia.

(Shutterstock)

Burimi: wanderlustmagazine.com/Shutterstock

Continue Reading

Lajmet

REL: Kurti: Kosova dhe Serbia duhet t’i normalizojnë marrëdhëniet

Published

on

By

Kosova dhe Serbia duhet t’i “normalizojnë” marrëdhëniet mes vete, tha kryeministri në detyrë i Kosovës, Albin Kurti, në një intervistë për agjencinë e lajmeve AFP, disa ditë para mbajtjes së zgjedhjeve të parakohshme parlamentare. Megjithatë, ai tha se ky proces është i vështirë.

Kurti është në pushtet që nga viti 2021 dhe dy vjet pasi mori pushtetin, arriti Marrëveshjen për rrugën drejt normalizimit të raporteve dhe Aneksin e zbatimit të saj, por marrëveshja ende nuk është zbatuar.

“Ne duhet t’i normalizojmë raportet me Serbinë”, tha Kurti. “Por, normalizimi i raporteve me një fqinj që ka regjim autoritar dhe që nuk të njeh, dhe po ashtu nuk i pranon krimet e kryera gjatë luftës, është shumë i vështirë”, shtoi ai.

Tensionet mes dy vendeve vazhdimisht janë të larta dhe një rikthim i trazirave do t’i ofronte Rusisë mjete për ta destabilizuar Kosovën.

“Ne kemi një marrëveshje për normalizim”, tha Kurti duke iu referuar marrëveshjes së vitit 2023, të arritur nën ndërmjetësimin e Bashkimit Evropian.

“Ne duhet ta zbatojmë, që nënkupton njohje të ndërsjellë mes shteteve, të paktën njohje de facto”.

Kjo marrëveshje, me 11 nene, veç tjerash parasheh një nivel të vetëmenaxhimit për komunitetin serb në Kosovë, njohje të ndërsjellë të simboleve shtetërore, që Serbia të mos bllokojë anëtarësimin e Kosovës në organizata ndërkombëtare, dhe kërkon nga Prishtina dhe Beogradi që t’i zbatojnë, po ashtu, të gjitha marrëveshjet e mëhershme të arritura gjatë dialogut.

Por, për të rinisur dialogu, Serbia “duhet ta dorëzojë Millan Radoiçiqin”, tha Kurti, duke iu referuar ish-nënkryetarit të Listës Serbe, i cili ka marrë përgjegjësinë për sulmin e armatosur ndaj Policisë së Kosovës në Banjskë më 2023.

Kurti tha se shpreson që “BE-ja, Franca dhe Gjermania do t’i bëjnë presion” Serbisë që ta dorëzojë Radoiçiqin, ndaj të cilit dhe disa personave të tjerë Kosova ka ngritur aktakuzë për sulmin në Banjskë.

Që nga shtatori i vitit 2023, disa ditë para sulmit të armatosur në Banjskë, nuk është mbajtur asnjë rund i nivelit të lartë në Bruksel, teksa bisedimet në nivel kryenegociatorësh kanë vazhduar, por nuk kanë prodhuar ndonjë marrëveshje.

Serbia po ashtu nuk ka ndërprerë raportet me Rusinë, pavarësisht luftës në Ukrainë, dhe Beogradi varet nga energjia ruse.

“Ka shumë lidhje” mes dy shteteve, tha Kurti, dhe nëse Rusia vendos ta destabilizojë rajonin, “në marshin e saj drejt Evropës Perëndimore, mund të llogarisë në Serbinë si aleat. Dhe, kjo është shqetësuese për shtetin tonë. Por, ne po punojmë me partnerët tanë për të parandaluar një gjë të tillë”.

Kosova, që shpreson t’i bashkohet NATO-s, së voni ka hequr tarifat ndaj produkteve amerikane dhe është pajtuar që të pranojë deri në 50 migrantë nga shtetet e treta që do të dëbohen nga SHBA-ja. Deri më tani, në Kosovë ka arritur vetëm një migrant.

“Nuk po kërkojmë asnjë ndihmë financiare në këmbim”, tha Kurti. “Ne po e bëjmë këtë për të ndihmuar SHBA-në, që është partnerja, aleatja dhe mikja jonë”, shtoi Kurti, i cili nuk e përjashtoi mundësinë e arritjeve të marrëveshjeve të ngjashme edhe me vendet evropiane.

Continue Reading

Lajmet nga UBT

Punëtori statistikore për studentët e Psikologjisë në UBT me ligjëruese nga ShBA

Published

on

Fakulteti i Psikologjisë në UBT, nën organizimin e Asst. Prof. Elona Krasniqi, organizoi me sukses një punëtori statistikore me ligjëruese të ftuar Besjana Krasniqi, kandidate doktorante në Psikologji Zhvillimore të Aplikuar në Universitetin e Maryland, Baltimore County (UMBC), ShBA, si dhe pjesë e Laboratorit për Zhvillimin e Fëmijëve, Familjes dhe Shkollës.

Punëtoria u zhvillua në kuadër të lëndës Metodologji e Avancuar Kërkimore dhe ishte i dedikuar për studentët e programit master në Psikologji. Qëllimi kryesor i këtij aktiviteti ishte avancimi dhe praktikimi i njohurive statistikore, me fokus në përdorimin e modeleve parashikuese përmes analizave të regresionit.

Gjatë punëtorisë, studentët u angazhuan në mënyrë aktive përmes ndërveprimeve dinamike, shembujve konkretë nga kërkimi empirik, testimit të hipotezave kërkimore duke përdorur programin SPSS, si dhe interpretimit të rezultateve statistikore. Ky format praktik u mundësoi studentëve të lidhin teorinë me aplikimin real në kërkimin shkencor.

Ky aktivitet kontribuoi në ngritjen e kapaciteteve shkencore dhe profesionale të studentëve, duke promovuar njëkohësisht rrjetëzimin profesional dhe bashkëpunimin ndërkombëtar me studiues dhe profesionistë nga institucione prestigjioze. Punëtoria është në përputhje me planin strategjik të UBT-së për zhvillimin e kapaciteteve kërkimore profesionale, si në nivel institucional ashtu edhe në atë kombëtar.

Continue Reading

Të kërkuara