Lajmet
Hungaria nga sot merr kryesimin e BE-së, çfarë pritet nga udhëheqja e saj
Published
1 year agoon
By
Betim GashiNga 1 korriku, Hungaria udhëheq presidencën e Bashkimit Evropian. Gjashtë muajt e ardhshëm mund të jenë të vështirë për lidershipin e BE-së, marrë parasysh se kryeministri hungarez, Viktor Orban, ka qëndrime kontradiktore me BE-në: nuk është i kënaqur me sanksionet e saj kundër Rusisë, ka penguar ndihma ushtarake dhe financiare për Ukrainën dhe ka vënë në pikëpyetje aspiratat e Kievit për anëtarësim në BE.
Për më tepër, Hungaria, e vetëquajtur “demokraci joliberale”, është penalizuar nga BE-ja, e cila ia ka ngrirë 6 miliardë euro fonde, të destinuara për të.
Por, pavarësisht marrëdhënieve të tilla, presidenca gjashtëmujore e Hungarisë në gjysmën e dytë të vitit 2024 mund të mos jetë aq dramatike dhe problematike sa disa mund të kenë frikë.
Presidencën e Këshillit të Bashkimit Evropian – një prej organeve kryesore vendimmarrëse të bllokut, që përbëhet prej ministrave të qeverive të shteteve anëtare – e mban me rotacion secili prej vendeve anëtare për një periudhë prej gjashtë muajsh.
Me këtë aranzhim, secili shtet anëtar ka mundësi të formojë agjendën e Këshillit.
Sipas disa burimeve në Bruksel, presidenca hungareze nuk është duke shkaktuar shumë net pa gjumë. Kjo, kryesisht për shkak të dy faktorëve: rolit aktual të presidencës dhe veçorive të kalendarit politik.
Roli i zvogëluar
Presidencat e Këshillit të Bashkimit Evropian nuk janë më ato që kanë qenë.
Ka qenë një kohë kur vendi që ka qenë në krye, ka kontrolluar vërtet agjendën, duke mbajtur samite në kryeqytetin e tij dhe duke udhëhequr politika edhe prapa skenave.
Kjo ka ndryshuar në vitin 2004, kur është vendosur që të gjitha samitet e rëndësishme, të mbahen në kryeqytetin belg, Bruksel.
Ndryshimet janë thelluar pastaj në vitin 2009 me Traktatin e Lisbonës – i projektuar për të përmirësuar efikasitetin dhe legjitimitetin demokratik të BE-së – i cili ka krijuar një sërë funksionesh të reja dhe ka bërë që fuqia të përqendrohet në Bruksel.
Traktati i Lisbonës ka krijuar një president të përhershëm të Këshillit Evropian, i cili u takon kryesisht krerëve të shteteve ose qeverive të vendeve anëtare.
Postin aktualisht e mban politikani belg, Charles Michel – tashmë në largim. Mandati i tij është pesëvjeçar dhe ai i kryeson të gjitha samitet.
Këshilli, gjithashtu, ka një sekretariat shumë të zgjeruar dhe të fuqishëm, të përbërë nga zyrtarë të BE-së me ekspertizë në të gjitha fushat e politikave.
Traktati i Lisbonës ka paraparë edhe një shef të politikës së jashtme të BE-së, në pozitën e të cilit aktualisht është politikani spanjoll, Josep Borrell – edhe ai në largim – si dhe një trup diplomatik, Shërbimin Evropian të Veprimit të Jashtëm, për t’i dhënë peshë pozicionit të politikës së jashtme.
Atëherë, si ndikon e gjithë kjo në presidencën hungareze? E zvogëlon ndikimin e dy anëtarëve më të sulmuar nga Brukseli të Qeverisë nacional-konservatore të Hungarisë: Orbanit dhe ministrit të tij të Jashtëm, Peter Szijjarto.
Por, Budapesti natyrisht se do të mund t’i ndikojë ende diskutimet, siç është parë edhe me zbulimin e sloganit të tij për presidencën – “Ta bëjmë Evropën sërish të madhe” – të frymëzuar nga Donald Trump.
Dy burrat do t’i kryesojnë ende takimet joformale ministrore, e madje edhe një samit në Budapest në nëntor, por roli i tyre do të jetë mjaft sipërfaqësor.
Ata, gjithashtu, do të duhet të përballen me pyetje në konferenca për shtyp dhe nga mediat e huaja, të cilave zakonisht u shmangen.
Atëherë, çfarë konkretisht i mbetet Hungarisë për të bërë?
Ministrat e tjerë të saj, si ata që janë përgjegjës për bujqësinë apo drejtësinë, do t’i kryesojnë mbledhjet e Këshillit në fushat e tyre. Diplomatët hungarezë do ta bëjnë të njëjtën gjë edhe në grupet përgatitore të punës.
Kush është Kaja Kallas, gruaja që mund të zëvendësojë Borrellin?
E gjithë ideja e presidencës me rotacion është që zyrtarët në krye të jenë ndërmjetës të ndershëm dhe të kërkojnë konsensus mes shteteve anëtare.
Në vend se të shkaktojë telashe, Hungaria mund të vendosë të luajë mirë.
Zyrtarë nga shtete të ndryshme anëtare kanë thënë se zyrtarët hungarezë janë sjellë në mënyrë profesionale në prag të presidencës dhe kanë theksuar se gjithçka do ta bëjnë sipas rregullave.
Kalendari politik
Faktori i dytë që mund t’i kufizojë ambiciet hungareze për ta imponuar agjendën e saj, është kalendari politik. Në gjashtë muajt e ardhshëm, pak pritet të ndodhë në Bruksel sa i përket legjislacionit të ri.
Kjo, për shkak se kryeqyteti i BE-së do të jetë i zënë me emërimin e një Komisioni të ri Evropian, që është krahu ekzekutiv i bllokut dhe propozuesi i ligjeve të reja.
Ky proces përfshin seanca dëgjimore në Parlamentin Evropian për miratimin e komisionarëve të rinj – një nga secili shtet anëtar. Procesi pritet të zgjasë pothuajse gjithë vjeshtën dhe Hungaria nuk ka asnjë rol për të luajtur.
Paraprakisht ka pasur edhe një përpjekje të furishme – dhe kryesisht të suksesshme – nga presidenca e deritashme belge për t’i kryer disa punë, përpara se Hungaria ta merrte rolin. Për shembull, një rund i ri sanksionesh kundër Rusisë është miratuar më 24 qershor.
Drita jeshile i është dhënë gjithashtu Ukrainës dhe Moldavisë, më 25 qershor, për të filluar bisedimet e pranimit në BE. Procesi i shqyrtimit të kapitujve të ndryshëm të politikave të anëtarësimit të dy vendeve kandidate pritet të zgjasë më shumë se gjashtë muaj dhe ka të ngjarë që Budapesti nuk do të merret fare me këtë çështje, por se ajo do t’i kalojë Polonisë, si kryesuese e BE-së nga 1 janari i vitit 2025.
Ndërsa Hungaria është shprehur kundër ambicieve të tanishme të Ukrainës për t’u anëtarësuar në BE, një nga prioritetet e saj gjatë presidencës pritet të jetë avancimi i perspektivave të anëtarësimit të Shqipërisë dhe Serbisë, e ndoshta edhe të Bosnje e Hercegovinës dhe Gjeorgjisë.
Përpara presidencës së Hungarisë, BE-ja ka arritur t’i dërgojë edhe ndihma ushtarake Ukrainës, në vlerë prej 1.4 miliard eurosh, për ta mbështetur në mbrojtjen kundër Rusisë. Këto para kanë ardhur nga asetet e ngrira ruse në BE dhe Brukseli ka arritur ta tejkalojë veton e Budapestit për këtë masë.
Por, vetoja hungareze qëndron ende mbi shtatë këste të tjera të ndihmës ushtarake për Ukrainën, me vlerë gati 7 miliardë euro.
Hungaria është mësuar të bëjë pazare me Brukselin. Ajo mund të përpiqet ta lidhë mbështetjen e saj për ndihmën e mëtejshme ushtarake për Ukrainën me 6 miliardë euro fonde të BE-së, që ia ka bllokuar Brukseli.Nëse Budapesti nuk i përmbush kërkesat e BE-së për sundimin e ligjit deri në fund të vitit, ai do t’i humbasë përgjithmonë 1 miliard euro. Kjo është një marrëveshje që hungarezët do të duan ta bëjnë./REL
Rajoni
Ujërat e Kosovës: Sfida dhe zgjidhjet e qëndrueshme sipas Profesor Hazir Çadrakut
Published
4 hours agoon
December 19, 2025By
Driton Iseni
Profesor i UBT-së, Hazir Çadraku, ishte mysafirë i radhës në podcastin tonë, ku foli për gjendjen aktuale të ujërave në Kosovë, duke theksuar rëndësinë e menaxhimit të qëndrueshëm dhe parandalimit të krizave të mundshme ujore në të ardhmen.
Sipas Profesor Çadrakut, sfidat që përballet Kosova janë të dyfishta: ndikimet klimatike dhe aktiviteti i pakontrolluar i njeriut.
Institucionet arsimore dhe kërkimi shkencor, sipas Profesor Çadrakut, luajnë një rol kyç në parandalimin e krizave ujore. Ai nënvizoi rëndësinë e punës intensive kërkimore në terren dhe publikimeve ndërkombëtare për të siguruar vendimmarrje të bazuar në të dhëna dhe fakte shkencore.
Për më shumë ndiqni podcastin: PODCAST
Lajmet nga UBT
Profesori bullgar Dimitar Keranov ligjëroi në UBT mbi të ardhmen evropiane të Kosovës dhe përvojën e Bullgarisë
Published
7 hours agoon
December 19, 2025By
Driton Iseni
Në kuadër të aktiviteteve akademike dhe ligjëratave tematike me ekspertë ndërkombëtarë, UBT ka mirëpritur Dr. Dimitar Keranov, politolog dhe ekspert i sigurisë ndërkombëtare, i cili mbajti ligjëratën me temën “Kosova’s European Future: What Bulgaria’s Experience Can Offer”, para studentëve të programit të Studimeve të Sigurisë.
Ligjërata u fokusua në rrugëtimin evropian të Kosovës, sfidat e integrimit, si dhe mësimet që mund të nxirren nga përvoja e Bullgarisë në proceset e anëtarësimit në Bashkimin Evropian, duke vënë theks të veçantë në çështjet e sigurisë, qëndrueshmërisë demokratike dhe përballjes me kërcënimet hibride.
Në këtë aktivitet akademik ishin të pranishëm edhe dekania e Fakultetit, Hajdi Xhixha, si dhe prodekani Arian Kadriu, të cilët vlerësuan rëndësinë e përfshirjes së ekspertëve ndërkombëtarë në procesin mësimor dhe në zgjerimin e perspektivës akademike të studentëve të UBT-së.
Dr. Dimitar Keranov është anëtar i Bordit Drejtues të Bulgarian Institute for International Politics (BIIP) dhe njihet si një nga zërat e rëndësishëm në fushën e politikës së jashtme, sigurisë dhe demokracisë në Evropën Juglindore. Fushat e tij të specializimit përfshijnë kërcënimet hibride, reziliencën demokratike dhe sigurinë ndërkombëtare, me fokus të veçantë në vendet që përballen me presione gjeopolitike.
Ai ka një përvojë të pasur profesionale në institucione prestigjioze ndërkombëtare, përfshirë German Marshall Fund of the United States dhe Institut für Europäische Politik në Berlin, ku ka kontribuar në analiza politike dhe kërkime shkencore mbi zgjedhjet, ndikimin e huaj dhe qeverisjen demokratike.
Publikimet dhe analizat e Dr. Keranov janë cituar nga media ndërkombëtare me ndikim të madh, si The New York Times dhe Euronews, duke e bërë atë një referencë të rëndësishme në debatet bashkëkohore mbi sigurinë dhe demokracinë. Ai është gjithashtu anëtar i American Political Science Association dhe flet rrjedhshëm më shumë se dhjetë gjuhë, çka i mundëson një qasje krahasuese dhe ndërkombëtare ndaj sfidave globale të sigurisë.
Ligjërata u prit me interes të veçantë nga studentët, të cilët patën mundësi të diskutojnë drejtpërdrejt me ligjëruesin për rolin e Kosovës në arkitekturën evropiane të sigurisë, sfidat aktuale rajonale dhe rëndësinë e përgatitjes akademike për profesionistët e ardhshëm të kësaj fushe.
Përmes aktiviteteve të tilla, UBT vazhdon të forcojë profilin e tij ndërkombëtar dhe të ofrojë një arsim cilësor, të lidhur ngushtë me zhvillimet aktuale globale dhe me praktikat më të mira akademike dhe profesionale.
Vendi
Zgjerimi urban i Prishtinës analizohet shkencërisht në një temë masteri nga studentja e UBT-së, Eglantina Buja
Published
7 hours agoon
December 19, 2025By
Driton Iseni
Prishtina ka qenë në fokus të një analize të thelluar shkencore mbi zhvillimin dhe zgjerimin e saj urban, përmes temës së masterit të kandidates nga UBT, MSc. Eglantina Buja, e cila u mbrojt me sukses në kuadër të studimeve pasuniversitare.

Tema me titull “Analizë sasiore e shtrirjes dhe zgjerimit urban në Prishtinë për periudhën 1990–2024” u prezantua para komisionit profesional, i përbërë nga Prof. Dr. Egzon Bajraktari (kryetar), Prof. Dr. Edon Maliqi (mentor) dhe Dr. sc. Elvida Pallaska (anëtare).
Studimi trajton transformimet urbane të kryeqytetit gjatë një periudhe 34-vjeçare, duke përfshirë kohën e okupimit, periudhën e pasluftës dhe zhvillimet pas shpalljes së pavarësisë së Kosovës. Përmes përdorimit të të dhënave të hapura dhe metodave bashkëkohore shkencore, tema ofron një pasqyrë të qartë dhe të matshme të zgjerimit urban të Prishtinës.
Analiza është realizuar mbi bazën e imazheve satelitore Landsat 5 TM dhe Landsat 8 OLI, të përpunuara përmes klasifikimit të mbikëqyrur (Supervised Classification) në platformën Google Earth Engine, si dhe përmes analizave hapësinore me sisteme GIS. Si rezultat, janë gjeneruar harta tematike dhe produkte vizuale që dokumentojnë ndryshimet urbane ndër vite.
Të dhënat tregojnë një rritje të ndjeshme të sipërfaqes së ndërtuar në Prishtinë – nga 437.5 hektarë në vitin 1990 në mbi 1,410 hektarë në vitin 2024, që përfaqëson një zgjerim urban mbi 220%, një ritëm që tejkalon dukshëm rritjen e popullsisë. Ky zhvillim ka ndikuar në kalimin nga një strukturë urbane kompakte drejt një forme më të shpërndarë dhe të fragmentuar, duke sjellë sfida serioze për planifikimin hapësinor, infrastrukturën dhe përdorimin efikas të tokës.
Studimi identifikon gjithashtu zonat kryesore të zgjerimit urban dhe vë në pah ndikimin e ndërtimeve informale dhe mungesës së planifikimit të qëndrueshëm urban. Në përfundim, tema ofron rekomandime konkrete për vendimmarrësit, duke theksuar nevojën për zhvillim kompakt, forcim institucional dhe përdorim sistematik të teknologjive gjeohapësinore në monitorimin urban.
Me rastin e diplomimit, kandidatja u vlerësua për qasjen serioze akademike, rigorozitetin metodologjik dhe kontributin e vlefshëm në studimet e zhvillimit urban të Prishtinës.
UBT vazhdon të dëshmojë përkushtimin e tij ndaj kërkimit shkencor dhe formimit të kuadrove profesionale që kontribuojnë drejtpërdrejt në analizën dhe zgjidhjen e sfidave zhvillimore të vendit.





Lajmet nga UBT
Rektori i UBT-së, Edmond Hajrizi, bëhet zyrtarisht anëtar i Akademisë Evropiane të Shkencave
Published
8 hours agoon
December 19, 2025By
Driton Iseni
Rektori i UBT-së, Edmond Hajrizi bëhet anëtar i Akademisë Evropiane të Shkencave, në bazë të kontributit të tij të jashtëzakonshën në shkencë dhe teknologji, si dhe duke u bërë i vetmi dhe i pari shkencëtar nga Kosova që i bashkohet këtij institucioni prestigjioz. Diploma e anëtarësimit iu dorëzua gjatë një ceremonie solemne nga Kryetari dhe Nënkryetari i Akademisë, në Qendrën Evropiane për Shkencë (CERN) në Gjenevë, Zvicër.

Ky anëtarësim përfaqëson një njohje ndërkombëtare për kontributin e Rektorit Hajrizi në avancimin e arsimit të lartë, kërkimit shkencor dhe inovacionit në Kosovë, si dhe forcon lidhjet e vendit me komunitetin akademik evropian dhe botëror.
“Ky është një moment jashtëzakonisht i rëndësishëm, jo vetëm për mua personalisht, por edhe për Kosovën dhe komunitetin tonë shkencor. Anëtarësimi im në Akademinë Evropiane të Shkencës hap dyert e kësaj akademie prestigjioze për vendin tonë dhe për gjeneratat e reja të shkencëtarëve kosovarë,” ka thënë Rektori Hajrizi.
Rektori Hajrizi theksoi rëndësinë dhe domethënien e këtij anëtarësimi, duke shprehur falënderimet e tij dhe duke ndarë vizionin për të ardhmen.
“Ky anëtarësim përfaqëson vlerësimin e punës sime mbi 30-vjeçare në fushën e shkencës dhe teknologjisë, dhe më jep një motiv shtesë për të vazhduar angazhimin në forcimin e arsimit cilësor, avancimin e kërkimit shkencor dhe lidhjen e institucioneve akademike të Kosovës me rrjetet evropiane të dijes dhe inovacionit. Dëshiroj të shpreh mirënjohjen time të thellë për të gjithë ata që kontribuan në nominimin dhe vlerësimin tim. Një falënderim i veçantë shkon për familjen time dhe për kolegët e mi, për mbështetjen e vazhdueshme dhe bashkëpunimin profesional gjatë gjithë këtyre viteve”, u shpreh Rektori Hajrizi.
Akademia Evropiane e Shkencave është e njohur për promovimin e ekselencës shkencore, kërkimit ndërdisiplinar dhe inovacionit, duke përfshirë në radhët e saj studiues me reputacion të lartë ndërkombëtar, përfshirë edhe laureatë të Çmimit Nobel.
Nën udhëheqjen e Prof. Dr. Edmond Hajrizi, UBT është pozicionuar si një institucion lider në arsimin e lartë, kërkimin shkencor, inovacionin dhe sipërmarrjen në rajonin e Evropës Juglindore, duke krijuar mundësi të reja për studentët, akademikët dhe institucionet partnere.

Ujërat e Kosovës: Sfida dhe zgjidhjet e qëndrueshme sipas Profesor Hazir Çadrakut
Profesori bullgar Dimitar Keranov ligjëroi në UBT mbi të ardhmen evropiane të Kosovës dhe përvojën e Bullgarisë
Zgjerimi urban i Prishtinës analizohet shkencërisht në një temë masteri nga studentja e UBT-së, Eglantina Buja
Rektori i UBT-së, Edmond Hajrizi, bëhet zyrtarisht anëtar i Akademisë Evropiane të Shkencave
Ambasada amerikane e quan sukses të madh ushtrimin e përbashkët me Policinë
Simboli i Ujkut, FSK dëshmon nivelin e lartë të përgatitjes profesionale
Fotot më të fuqishme të vitit 2025
Këshilli i Evropës do të vëzhgojë zgjedhjet në Kosovë
Elezi: Për tri ditë janë shpërndarë me sukses 93% e pakove me fletëvotime për votimin me postë të diasporës
Të kërkuara
-
Aktualitet2 months agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Lajmet3 months agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Rajoni3 months agoUBT shpall thirrjen për Konferencën Ndërkombëtare të Gjuhës dhe Kulturës 2025
-
Vendi3 months agoNë UBT diplomon ushtaraku i FSK-së, Major Vilson Musaj
