

Lajmet
Pesë nga idetë më të çuditshme për të luftuar ndryshimet klimatike
Ja cilat janë disa nga idetë më befasuese, që kanë propozuar shkencëtarët për të ndalur ndryshimin e klimës.
Published
2 years agoon
By
Betim GashiKur flitet për luftën ndaj ndryshimeve të klimës, sa më shumë ide të ketë, aq më mirë është, të paktën në parim. Ndërsa këto zgjidhje kreative mund të duken në fillim të nxituara, nëse do të kishte ndonjëherë një kohë për të mirëpritur ide kreative dhe madje të çmendura, ajo është pikërisht tani. Ja cilat janë disa nga idetë më befasuese, që kanë propozuar shkencëtarët për të ndalur ndryshimin e klimës.
1. Pemët mekanike
Çfarë mund të bëhet nuk ka pemë të vërteta? Të mbjellim pemë artificiale. Profesori i inxhinierisë Klaus Lakner, ka shpikur një pemë mekanike, e cila është projektuar e enkas qëtë kapë karbonin. Sipas Universitetit Shtetëror të Arizonës, pema do të jetë 10 metra e lartë, e projektuar për të kapur karbonin që ndodhet në ajër. Pema e parë, e cila ndodhet në kampusine Universitetit të Arizonës, do të kapë 91 kg karbon në ditë. Lakner shpreson të përmirësojë teknologjinë në mënyrë që “fermat e pemëve” të mund të kapin deri në 1000 ton karbon në ditë.
2. Ndërtimi i mureve nënujore për të bllokuar zhvendosjen e akullnajave drejt zonave më të ngrohta
Kur uji i ngrohtë i oqeanit përplaset me akullnajat, i shkrin ato me një shpejtësi alarmante.Kjo është arsyeja pse disa shkencëtarë kanë sugjeruar ndërtimin e mureve nënujore për të mbrojtur akullnajat nga ky ujë gjithnjë e më i ngrohtë. Madhësia e murit do të varet nga madhësia e akullnajës.
Për shembull, akullnaja e Grenlandës do të kërkonte një mur 4.8 km të gjatë dhe 159 metra të lartë. “Ne besojmë se kjo metodë mund të vonojë shkrirjen e akullit tokësor të Groenlandës dhe Antarktidës, duke blerë kohë shumë të vyer për të trajtuar ngrohjen globale”- shkruajnë autorët e studimit të kryer në vitin 2018.
3. Zbehja e rrezeve të Diellit
Studiuesit në Universitetin e Harvardit, propozojnë idenë e zbehjes së rrezeve të Diellit me karbonat kalciumi. Sipas një studimi të gushtit 2018 të botuar në revistën “Nature”, aerosoletdo të imitonin efektet e hijes së shkaktuar nga shpërthimi i vullkaneve. Dihet që pas shpërthimeve të mëdha vullkanike si El Chichón dhe Malit Pinatubo, Toka përjetoi një periudhë ftohjeje për shkak të sasisë së reduktuar të dritës së diellit.
4. Spërkatja me grimca xhami e akullit në Arktik
Një projekt me bazë në Kaliforni përmban një ide inovative:të spërkasë me një shtresë të hollë mikrosferash prej xhami (HGM) akullin në Arktik për të rritur aftësinë e tij për të reflektuar rrezatimin e diellit. Mendohet se kjo shtresë e hollë qelqi do të mbronte akullin më të ri, që është shumë i ndjeshëm ndaj shkrirjes, derisa të shndërrohej në një “akull shumëvjeçar shumë reflektues”.
5. Një bojë ftohëse ultra e bardhë
Studiuesit në Universitetin Pardju, kanë dalë me një ide të çmendur për të luftuar ndryshimin e klimës:të lyhet gjithçka me të bardhë. Bojë e tyre e re ultra e bardhë, është më shumë se 98 për qind reflektuese, gjë që e lejon atë të ulë temperaturën e sipërfaqeve të nxehta për periudha më të gjata kohore.
Shkencëtarët pretendojnë se lyerja e 1000 metra katrorë të një sipërfaqeje me këtë bojë mund të ketë një fuqi ftohëse prej 10 kilovatësh. Sipas Forumit Ekonomik Botëror, në qytetet që po nxehen me ritme alarmante, kjo bojë mund të ndihmojë që temperatura të ulet disi, të paktën për njëfarë kohe./Bota.al
Aktualitet
Gjykata e Apelit anulon vendimin për paragjykim ndaj pesë policëve në rastin e Lipjanit
Published
42 minutes agoon
July 21, 2025By
UBT News
Gjykata e Apelit e Kosovës ka anuluar aktvendimin e Gjykatës Themelore në Prishtinë, Dega në Lipjan për paraburgimin e pesë zyrtarëve policorë të përfshirë në rastin e Lipjanit.
Gjykata Themelore e Prishtinës Dega në Lipjan kishte vendosur masën e paraburgimit ndaj pesë zyrtarëve policorë të cilët u akuzuan pas vdekjes së të riut 27 vjeçar gjatë procesit të arrestimit të tij.
Apeli i ka aprovuar ankesat e mbrojtësve së të pandehurve I.N., A.R., A.K., L.Rr. dhe E.B., si dhe sipas detyrës zyrtare ka anuluar aktvendimin e lartcekur, duke e kthyer çështjen në rigjykim.
“Gjykata e Apelit ka vlerësuar se aktvendimi i ankimuar nuk përmban analizën dhe vlerësimin e provave relevante, të besueshme dhe me fuqi provuese për të konstatuar dhe për të vërtetuar se ekziston dyshimi i bazuar se të pandehurit kanë kryer veprën penale për të cilën pretendohet. Andaj, në aktvendimin e Gjykatës së Apelit i është propozuar gjykatës së shkallës së parë t’i evitojë të gjitha shkeljet e konstatuara në aktvendimin e ankimuar, duke e kthyer çështjen në rivendosje”, thuhet në postimin e Gjykatës së Apelit.
Kujtojmë që viktima Agon Zejnullahu ndërroi jetë pas arrestimit nga policia, kurse zyrtarët policorë dyshohet se kanë kryer veprën penale ‘vrasje nga pakujdesia’.
Lajmet
Kurti mban konferencë për media në orën 15:00
Published
1 hour agoon
July 21, 2025By
UBTnews
Kryeministri në detyrë i Republikës së Kosovës, Albin Kurti, do të mbajë një konferencë për media sot në orën 15:00, në ambientet e Qeverisë së Kosovës.
Kjo është bërë e ditur përmes një komunikate nga Zyra e Kryeministrit.
Ende nuk është bërë e ditur tema e konferencës, por ajo vjen në një moment të ndjeshëm politik dhe institucional për vendin.
Lajmet
Ndalohen katër të dyshuar për plagosjen në Doganaj të Ferizajt
Published
2 hours agoon
July 21, 2025By
UBTnews
Pas plagosjes së dy personave në fshatin Doganaj, katër persona janë ndaluar të hënën, për shkak të dyshimit “vrasje në tentativë”, ka njoftuar Prokuroria Themelore në Ferizaj.
“Me vendim të Prokurorit të Shtetit të Departamentit të Krimeve të Rënda, ka ndaluar në kohëzgjatje prej 48-orësh, katër (4) persona të dyshuar me inicialet: A.S., L.V., Sh.L., dhe L.K., për shkak të dyshimit të veprave penale ‘Vrasja në tentativë’, ‘Mbajtja në pronësi, kontroll ose posedim të paautorizuar të armëve’, ‘Shkaktimi i rrezikut të përgjithshëm’ dhe ‘Pjesëmarrja në rrahje’”, sipas Kodit Penal të Republikës së Kosovës.
Aty thuhet se, bazuar në informacionet e para, rasti ka ndodhur më 21.07.2025, rreth orës 00:52, në fshatin Doganaj të Komunës së Ferizajt, ku është raportuar një rast i gjuajtjes me armë zjarri, ku si pasojë dyshohet se dy persona janë lënduar me armë zjarri.
Dy personat e lënduar, njëri prej tyre zyrtar policor, pas dhënies së ndihmës së parë nga Emergjenca e Ferizajt janë transferuar në Qendrën Klinike Universitare të Kosovës (QKUK) për trajtim të mëtutjeshëm mjekësor.
Në vendin e ngjarjes janë sekuestruar dy vetura të dyshuara, dy armë, gjashtëmbëdhjetë (16) gëzhoja dhe një (1) predhë që dyshohet të jenë shkrepur nga armët e përdoruara në këtë rast.
Prokurori i Shtetit, ka autorizuar Policinë të ndërmarrin të gjitha veprimet hetimore me qëllim të zbardhjes së të gjitha rrethanave të këtij rasti.
Lajmet
Kjo rutinë mund të ngadalësojë plakjen dhe të rikthejë forcën në trup
Published
2 hours agoon
July 21, 2025By
UBT News
Brishtësia, ose e ashtuquajtura sindroma e brishtësisë, prek midis 7 dhe 12 përqind të njerëzve mbi 65 vjeç, dhe ndikon ndjeshëm në cilësinë e jetës së tyre – dhe kjo ndodh çdo ditë.
Ekspertët nga Universiteti prestigjioz Johns Hopkins shpjegojnë se brishtësia diagnostikohet kur janë të pranishme të paktën tre nga këto simptoma:
humbje peshe e paqëllimshme
ulje e forcës muskulore
ndjenjë e vazhdueshme lodhjeje
nivel shumë i ulët i aktivitetit fizik
ecje e ngadaltë.
Lajmi i mirë është se jo gjithçka është e humbur. Një studim i ri i botuar në PLOS One sjell një zgjidhje të thjeshtë, por efektive: vetëm 14 hapa më shumë në minutë përmirësojnë funksionalitetin dhe gjendjen fizike tek njerëzit e moshuar që janë të dobët ose në rrugën e duhur për t’u bërë të tillë, shkruan Index.hr.
Ecja kundër dobësisë
“Ne zbuluam se njerëzit që ishin në gjendje të ecnin vetëm pak më shpejt – mesatarisht 14 hapa më shumë në minutë – treguan përmirësime të konsiderueshme në lëvizshmëri, forcë dhe qëndrueshmëri”, thotë Dr. Daniel Rubin, udhëheqës i studimit dhe profesor në Universitetin Amerikan të Çikagos.
Me fjalë të tjera, nuk keni nevojë për pajisje të shtrenjta, një palestër apo një trajner personal. Mjafton të zgjoheni në mes të ditës dhe të ecni – por me një ritëm pak më të shpejtë se zakonisht.
Pse është e rëndësishme kjo?
Njerëzit e dobët dhe para-dobësuar kanë vështirësi edhe me detyrat më themelore të përditshme: të shkojnë në dyqanin ushqimor, të ngjiten shkallët, të ngrihen nga shtrati. Ky nuk është vetëm kufizim fizik, por edhe një barrë psikologjike. Ngadalësimi çon në izolim, depresion dhe rënie më të shpejtë njohëse.
Ecja e rregullt zvogëlon rrezikun e paaftësisë deri 28 përqind, forcon kockat dhe muskujt, mbron nga diabeti dhe ul presionin e gjakut. Ecja përmirëson gjithashtu shëndetin mendor – mund të ngadalësojë plakjen e trurit dhe të zvogëlojë rrezikun e demencës.
Si e dini nëse po ecni mjaftueshëm shpejt?
“Një nga pyetjet më të zakonshme që marr është: sa shpejt duhet të ecni?” thotë Rubin. Ai shton se monitorimi i rrahjeve të zemrës ose të folurit gjatë ecjes nuk është më i sakti, veçanërisht për njerëzit e moshuar. Ecni për 30 minuta me ritmin tuaj natyror dhe matni hapat tuaj në minutë. Pastaj provoni ta rrisni atë numër me 5 deri në 10, shpjegon ajo. Muzika mund të ndihmojë, por vetëm nëse keni një ndjenjë të zhvilluar mirë të ritmit.
Një alternativë? Frymëmarrja ritmike – thithja me hundë, nxjerrja me gojë, gjë që ul më tej presionin e gjakut dhe qetëson trupin.
Qëndrimi i saktë dhe lëkundja e krahëve – një detaj shpesh i harruar
Shumë të moshuar ecin me shpinë të përkulur, gjë që ushtron presion shtesë në shpinë dhe e bën të vështirë frymëmarrjen. Është e rëndësishme të ecni drejt, duke parë përpara dhe duke lëkundur krahët lirshëm.
“Ecja nuk është një lëvizje e këmbëve, por e të gjithë trupit. Lëkundja e krahëve duhet të koordinohet me hapat, në mënyrë që krahu dhe këmba në anët e kundërta të lëvizin njëkohësisht”, këshillon Dana Santas, një eksperte e lëvizjes dhe lëvizshmërisë funksionale.
Nëse kohët e fundit ndjeni se jeni lodhur, jeni ngadalësuar e keni më shumë pasiguri gjatë ecjes, mos prisni që situata të përkeqësohet. Nuk keni pse të vraponi një maratonë ose të ngrini pesha. Një ecje më e shpejtë është e mjaftueshme – fjalë për fjalë 14 hapa më shumë në minutë.

Si ta përballosh vapën e tmerrshme kur ke ekzemë?

Gjykata e Apelit anulon vendimin për paragjykim ndaj pesë policëve në rastin e Lipjanit

Gwyneth Paltrow flet për ndarjen nga Brad Pitt: “Nuk ishte i emancipuar”

Kurti mban konferencë për media në orën 15:00

Musk lanson Baby Grok, një aplikacion i dedikuar për fëmijë

Ndalohen katër të dyshuar për plagosjen në Doganaj të Ferizajt

Kjo rutinë mund të ngadalësojë plakjen dhe të rikthejë forcën në trup

Samsungu me tre ekrane vjen në fund të vitit, çmimi astronomik

Ellen DeGeneres: U zhvendosa në Britani për shkak të Trumpit
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT1 month ago
UBT organizon debat rreth zgjerimit të BE-së dhe ruajtjes së vlerave evropiane
-
Lajmet nga UBT3 months ago
Profesori, Arsim Hajdari, doktoron me temën “New Perspective of Biological Therapy in Treatment of Age-Related Macular Degeneration”
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT – Institucioni privat me më së shumti programe të akredituara nga Agjencia e Akreditimit të Kosovës
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT rilicencohet nga MAShTI për ofrimin e arsimit profesional në katër drejtime të rëndësishme shëndetësore