Lajmet

“Kimikate të përhershme” gjenden në më shumë se 330 lloje të kafshëve të egra

Kjo sipas një studimi.

Published

3 years ago

on

Kafshët e egra në të gjithë botën – përfshirë Britaninë e Madhe – po ekspozohen ndaj ndotësve të njohur si “kimikate të përhershme”, ka zbuluar së fundi një studim.

Studiuesit thonë se substancat per-dhe polifluoroalkil (PFAS) janë dokumentuar si kontaminuese ose potencialisht dëmtuese për 330 specie në të gjithë globin, përfshirë arinjtë polarë, tigrat, majmunët, pandat, delfinët, zogjtë dhe peshqit.

Substancat e krijuara nga njeriu quhen “kimikate të përhershme” sepse ato nuk shpërbëhen me kalimin e kohës, kështu që mund të mbeten përgjithmonë në ajër, tokë, ujë dhe në trup.

Ato janë përdorur gjerësisht që nga vitet 1940 në shumë produkte të përditshme si tiganët që nuk ngjiten, ambalazhet e ushqimit, qilimat, mobiljet dhe shkuma e zjarrfikësve.

Por ka shqetësim në mbarë botën për ndikimin që vjen nga përdorimi i tyre — në shëndetin e njeriut dhe mjedisin — me substancat që lidhen me sëmundjen e kancerit, mëlçisë, veshkave dhe tiroides.

Njerëzit mund të vijnë në kontakt me përbërjet PFAS duke pirë ujë të kontaminuar ose duke ngrënë ushqim që është prodhuar afër vendit ku prodhohen kimikatet.

Grupi i Punës Mjedisore (EWG) ka kryer një projekt të madh hartash për të nxjerrë në pah shkallën e përhapjes së tyre në mjedis duke përdorur kërkime nga më shumë se 100 studime për ndikimin e këtyre kimikateve në kafshë.

EWG gjeti më shumë se 120 përbërje unike PFAS në kafshë, duke përfshirë disa specie të rrezikuara ose të kërcënuara.

Në Mbretërinë e Bashkuar, projekti vërejti kimikatet në vidrat evropiane, një specie e mbrojtur në shumë vende.

PFAS janë gjetur në rreth 17,000 vende në të gjithë Mbretërinë e Bashkuar dhe Evropë, me nivelet më të larta në Britani, nga shkarkimet e një fabrike kimike në lumin Wyre, sipas një raporti në The Guardian.

“Nga vendi në vend dhe në të gjithë kontinentet, ndotja PFAS është kudo”, tha EWG.

“Pavarësisht vendndodhjes, pa marrë parasysh speciet, pothuajse çdo herë që bëhet testimi ne gjejmë ndotje nga këto kimikate toksike. Duke pasur parasysh shtrirjen e PFAS, jeta e egër në shumë vende të tjera në mbarë botën ka të ngjarë të kontaminohet”.

Grupi ka bërë thirrje për veprime urgjente rregullatore kombëtare dhe ndërkombëtare për të mbrojtur kafshët e egra nga kontaminimi PFAS.

Studimi zbuloi se 10 lloje të PFAS po zbuloheshin gjerësisht në mjedisin ujor anglez./UBTNews/

Related Topics:
Continue Reading

Lajmet

Ekstradohen nga Gjermania dhe Franca dy persona të kërkuar nga Kosova

Published

19 minutes ago

on

December 24, 2025

By

Dy persona të kërkuar me urdhërarrest ndërkombëtar janë ekstraduar për në Kosovë, në kuadër të bashkëpunimit ndërkombëtar policor.

Policia e Kosovës, përkatësisht Drejtoria për Bashkëpunim Ndërkombëtar Policor, në koordinim me njësitet relevante të Policisë së Kosovës dhe institucionet e drejtësisë, më 23 dhjetor 2025 ka realizuar ekstradimin e dy shtetasve kosovarë, L.V. (1990) dhe A.M. (1991). Njëri prej tyre është ekstraduar nga Gjermania, ndërsa tjetri nga Franca.

Sipas njoftimit zyrtar, ekstradimi është bërë falë bashkëpunimit të ngushtë me autoritetet e këtyre dy shteteve. Të dyshuarit ishin arrestuar nga autoritetet gjermane dhe franceze, pasi kërkoheshin me urdhërarrest ndërkombëtar të lëshuar nga institucionet e drejtësisë së Republikës së Kosovës.
Të njëjtit dyshohen se kanë qenë të përfshirë në vepra penale të ndara dhe se i janë shmangur drejtësisë.

Pas ekstradimit, ata u janë dorëzuar njësive përkatëse të Policisë së Kosovës në rajonin e Prishtinës, përkatësisht atë të Gjilanit, për vazhdimin e procedurave të mëtejme ligjore.

Continue Reading

Lajmet

Punëtorët e KEK-ut në protestë, kërkojnë rritje pagash

Published

29 minutes ago

on

December 24, 2025

By

Sindikatа e Re e Korporatës Energjetike të Kosovës (SRKEK) sot po organizon një protestë paqësore me punëtorët e KEK-ut, para zyrave qendrore të ndërmarrjes në sheshin “Nëna Terezë” në Prishtinë.

Kjo protestë po mbahet si reagim ndaj kërkesës për rritje pagash, ku punëtorët kërkojnë trajtim më të drejtë dhe përmirësim të kushteve ekonomike në përputhje me përgjegjësitë dhe rrezikun e punës së tyre. Protesta po vazhdon, e cila ka nis nga ora 11:00.

Continue Reading

Lajmet

Energjia gjatë sezonit të dimrit, KOSTT mban konferencë për media

Published

1 hour ago

on

December 24, 2025

By

KOSTT do të mbaj konferencë për media, në të cilën thonë se do të prezantohet gjendja aktuale e sistemit elektro-energjetik të Kosovës dhe masat e nevojshme për ruajtjen e stabilitetit gjatë kësaj periudhe dimërore ku konsumi ka arritur pikën rekorde.

Konferenca do të mbahet sot në ora 15:00.

Si pika kryesore të trajtimit do të jenë;

-Rritja e konsumit krahasuar me vitin e kaluar

-Ngarkesa maksimale e arritur (dhe pritshmëria për rritje të mëtejshme në ditët më të ftohta)

-Rreziku i mundshëm i reduktimeve të kontrolluara në rast mbingarkese

-Thirrja për bashkëpunim nga qytetarët, institucionet dhe bizneset për ulje të konsumit dhe zhvendosje të përdorimit jashtë orëve të pikut.

Continue Reading

Lajmet

Arb Manaj lojtari më i vlefshëm në Superligë, i afrohet vlerës së milionëshit

Published

2 hours ago

on

December 24, 2025

By

Sulmuesi i Dritës, Arb Manaj të dielën e kaluar e fitoi “Topin e Artë” në futbollin e Kosovës, si futbollisti më i mirë i Superligës, i cili iu dha nga Federata e Futbollit e Kosovës.

Manaj tashmë është edhe futbollisti më i vlefshëm i Superligës së Kosovës, së bashku me futbollistin e Ballkanit, Giovannin.

Sipas “Transfermarkt”, dy lojtarët vlerësohen me 800 mijë euro, me Manajn që me përditësimin e fundit ka arritur këtë shifër dhe është vendosur si i pari në listë.

Manaj këtë sezon ka shënuar tre gola në Superligën e Kosovës, teksa dy të tillë i ka shënuar në Ligën e Konferencës, në fazën e ligës.

Top 5-shen e futbollistëve më të vlefshëm e mbyllin Muhamet Hyseni (650 mijë euro), Senad Jarovic (600 mijë euro) dhe Raddy Ovouka (600 mijë euro)./S.K/EO/

Continue Reading

Të kërkuara