Shëndet

Goditja në tru: Shkaku, simptomat dhe si duket saktësisht trajtimi?

Zakonisht ndodh papritur dhe shoqërohet me një sërë simptomash të ndryshme që duhet të përgjigjen menjëherë.

Published

3 years ago

on

Goditja në tru është vdekja e indit për shkak të ndërprerjes së qarkullimit të gjakut dhe dërgimit të dobët të oksigjenit në tru ose për shkak të këputjes së një ene gjaku.

Zakonisht ndodh papritur dhe shoqërohet me një sërë simptomash të ndryshme që duhet të përgjigjen menjëherë.

Shumë njerëz që përjetojnë një goditje pas disa kohësh vazhdojnë të jetojnë normalisht me disa ndryshime të rëndësishme të jetës.

Çfarë e shkakton një goditje në tru?

Ka dy lloje të goditjes, infarkti ishemik dhe infarkti hemorragjik. Me ishemike, furnizimi me gjak i një pjese të trurit ndërpritet për shkak të bllokimit të një ene gjaku. Në një goditje hemorragjike, ena e gjakut shpërthen dhe parandalon rrjedhjen normale të gjakut. Rreth 85 për qind e goditjeve në tru janë ishemike.

Shkaku më i zakonshëm i dëmtimit të enëve të gjakut në tru që çon në një goditje është arteroskleroza, një sëmundje që çon në formimin e yndyrave, mpiksjes dhe kalciumit në enët e gjakut që çon në bllokimin ose dobësimin e murit të enëve të gjakut.

Ka disa faktorë që mund të ndikojnë në shfaqjen e një goditjeje, dhe këta përfshijnë një dietë të varfër, në të cilën mbizotërojnë ushqimet tepër të kripura dhe shumë yndyrë. Përveç kësaj, pasiviteti fizik, konsumimi i tepërt i alkoolit, pirja e duhanit, mosha dhe gjenetika.

Goditja në tru është më e zakonshme te gratë dhe të moshuarit dhe mund të ndodhë edhe te njerëzit që kanë probleme të tjera shëndetësore si sëmundjet e zemrës, diabeti, çrregullimet e koagulimit të gjakut, presioni i lartë i gjakut ose kolesteroli i lartë.

Një numër shumë më i madh i grave se sa burrave vdesin nga goditjet në tru dhe sëmundjet kardiovaskulare.

Si të njohim një goditje në tru?

Edhe pse shumica e simptomave të një goditjeje janë të njohura, disa njerëz ende nuk reagojnë menjëherë kur ato ndodhin, duke përkeqësuar kështu pasojat që lindin pas saj. Sa më shpejt të kërkohet ndihma, aq më e lehtë dhe më e shpejtë do të jetë vetë shërimi. Vetë simptomat shfaqen në pjesën e trupit që kontrollohet nga pjesa e dëmtuar e trurit.

Kjo do të thotë, goditjet shpesh dëmtojnë vetëm njërën anë të trurit dhe simptomat shfaqen më pas në anën tjetër të trupit. Kështu, një goditje në tru përfshin:

– paralizë e një pjese të trupit

– probleme me të folurin

– ndjesi shpimi gjilpërash ose dobësi në duar, fytyrë, këmbë në njërën anë të trupit

– konfuzion dhe çorientim

– ndryshime të papritura në sjellje

– probleme me shikimin

– probleme me ecjen

– humbje e ekuilibrit

– marramendje dhe dhimbje koke të forta

– të përziera dhe të vjella

– konvulsione

Te femrat mund të shfaqen simptoma shtesë specifike, të cilat shpesh ngatërrohen me simptoma të një sëmundjeje tjetër, përkatësisht: të fikët, dobësi, gulçim, halucinacione, lemzë dhe dhimbje.

Duke reaguar sa më shpejt që të jetë e mundur, parandalohen dëmtimet e përhershme të trurit, paaftësia dhe vdekja.

A mund të parandalohet goditja në tru?

Ndryshimet e jetës dhe shmangia e rreziqeve dhe shkaqeve të mundshme të goditjes në tru mund të zvogëlojë rrezikun e shfaqjes së saj.

Ndërprerja e duhanit ose pirja e alkoolit, humbja e peshës së tepërt, ndryshimi i dietës dhe kontrollet e rregullta me një mjek, presioni i gjakut, sheqeri, kolesteroli dhe analizat e rregullta të gjakut mund të jenë të dobishme.

Si diagnostikohet një goditje në tru?

Përveç treguesve dhe simptomave të qarta, një goditje në tru ose ashpërsia e saj mund të diagnostikohet me analiza gjaku, CT dhe rezonancë magnetike të kokës, ekzaminim EKG, ultratinguj karotide dhe ultratinguj të zemrës.

Si trajtohet një goditje në tru?

Trajtimi varet nga shkaku i goditjes në tru dhe ndikimi i tij në trup, cila pjesë e trupit është më e prekur dhe në çfarë mase është prekur.

Në disa situata, do të jetë e nevojshme të shkoni në terapi të caktuara fizike, ushtrime të të folurit, prezantimin e disa aktiviteteve fizike. Është gjithashtu e rëndësishme që të gjithë pacientët të marrin terapitë e përshkruara.

Related Topics:
Continue Reading

Shëndet

Kur dieta dhe pesha nuk mjaftojnë, arsyeja e fshehur e kolesterolit të lartë

Published

2 days ago

on

December 16, 2025

By

Studimet tregojnë se nivelet e kolesterolit në gjak ndikohen më shumë nga gjenet sesa nga ushqimi, pesha apo aktiviteti fizik.

Mëlçia prodhon shumicën e kolesterolit dhe kjo prodhimtari kontrollohet nga gjenet, ndaj disa persona ka kolesterol LDL të lartë edhe pse jetojnë shëndetshëm.

Edhe pse faktorët e stilit të jetesës si ushqimi i pashëndetshëm, mungesa e aktivitetit fizik, mbipesha dhe stresi janë shkaktarë të shpeshtë, forma e trashëguar – hiperkolesterolemia familjare (FH) – përbën rreth 5% të rasteve dhe është më e rrezikshme.

Ajo shfaqet herët dhe shpesh nuk përmirësohet vetëm me dietë.

FH shkaktohet nga mutacione gjenetike që pengojnë largimin e kolesterolit LDL nga gjaku, duke rritur ndjeshëm rrezikun për infarkt ose goditje në tru në moshë të re, shpesh pa simptoma.

Ekspertët theksojnë se pamja e jashtme nuk garanton shëndet të mirë.

Kontrolli i profilit lipidik të paktën një herë në vit, pasi kolesteroli i lartë nuk dhemb, por dëmton në heshtje zemrën dhe enët e gjakut. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Shëndet

Si ta kuptoni nëse trupi juaj ka mungesë të vitaminës D?

Published

3 days ago

on

December 15, 2025

By

Vitamina D është thelbësore për shëndetin e kockave, pasi ndihmon trupin të përthithë kalciumin dhe kontribuon në forcimin e tyre.

Ajo luan rol të rëndësishëm në rritjen dhe zhvillimin e qelizave, ul inflamacionin dhe mbështet funksionimin e sistemit imunitar.

Kur trupi ka mungesë të vitaminës D, mund të shfaqen disa shenja paralajmëruese.

Djersitje e tepruar

Djersitja e pazakontë, sidomos gjatë dimrit, lidhet me mungesën e vitaminës D, pasi trupi ka vështirësi në rregullimin e temperaturës.

Lodhje e vazhdueshme

Ndjenja e lodhjes, edhe pas gjumit të mjaftueshëm, si dhe marramendja, janë shenja të shpeshta të mungesës së kësaj vitamine.

Ndryshime në humor

Mungesa e saj lidhet me ndjenja trishtimi e depresioni, pasi ndikon në prodhimin e hormoneve të mirëqenies si serotonina dhe dopamina.

Dhimbje në kocka dhe muskuj

Dhimbjet në kyçe, kocka dhe muskuj janë shenjë e niveleve të ulëta të vitaminës D, veçanërisht te personat me probleme reumatike.

Si ta furnizoni trupin me vitaminë D?

Ekspozimi i moderuar në diell ndihmon prodhimin e vitaminës D, duke përdorur gjithmonë mbrojtje nga rrezet UV.

Përveç kësaj, vitamina D merret edhe nga ushqimi, si: peshqit e yndyrshëm (salmon, sardele, ton), vezët, qumështi dhe produktet e bulmetit, kërpudhat, drithërat dhe lëngu i portokallit. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Shëndet

Çfarë të hani para gjumit për një natë më të qetë?

Published

3 days ago

on

December 15, 2025

By

Nëse vetëm mendimi për gjumin të shqetëson, ajo që ha mund të ketë ndikim të madh. Gjumi cilësor ndihmon shëndetin e trurit, forcon sistemin imunitar dhe ul rrezikun për sëmundje kronike.

Edhe pse rekomandohen 7–8 orë gjumë çdo natë, shumë njerëz e kanë të vështirë ta arrijnë këtë.

Përveç zakoneve të mira të gjumit, edhe ushqimi luan rol kyç.

Ja 9 ushqime dhe pije që mund të ndihmojnë për gjumë më të mirë:

Bajamet – të pasura me magnez, vitamina B dhe melatoninë.

Gjeli i detit – përmban triptofan që nxit përgjumjen.

Çaji i kamomilit – ka efekt qetësues dhe ndihmon kundër pagjumësisë.

Kivi – përmban serotonin dhe antioksidantë.

Lëngu i qershisë së thartë – burim natyral i melatoninës.

Peshqit e yndyrshëm – të pasur me vitaminë D dhe omega-3.

Arrat – ndihmojnë rregullimin e ciklit të gjumit.

Çaji i lules së pasionit – ul stresin dhe nxit relaksimin.

Orizi i bardhë – karbohidratet mund të ndihmojnë rënien në gjumë kur konsumohet me masë. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Shëndet

Pulsi në qetësi, kur ta matni dhe kur duhet të shqetësoheni?

Published

3 days ago

on

December 15, 2025

By

Pulsi në qetësi është numri i rrahjeve të zemrës për 60 sekonda kur trupi është i relaksuar dhe ofron një pasqyrë të shëndetit kardiovaskular.

Vlerat normale për të rriturit janë 60–100 rrahje në minutë, por pulsi mund të rritet për shkak të stresit, ankthit ose aktivitetit fizik.

Si ta matni saktë?

Mëngjesin pas zgjimit, para kafesë ose aktivitetit fizik.

Me gishta tek kyçi i dorës ose qafa, numëroni rrahjet për 60 sekonda.

Shënoni vlerën dhe ndiqni ndryshimet në kohë.

Çfarë tregon pulsi?

Pulsi i ulët (në sportistë ose njerëz të formë të mirë) tregon zemër të fortë.

Pulsi i lartë kronik (>90 rrahje/min) mund të lidhet me stres, dehidratim ose probleme më serioze dhe kërkon vlerësim mjekësor.

Pulsi shumë i ulët (<50 rrahje/min) te personat joaktivë mund të jetë shqetësues nëse shoqërohet me marramendje ose lodhje.

Këshilla për puls të shëndetshëm

Ushtrime të rregullta aerobike (ecje, not, çiklizëm).

Gjumë i mjaftueshëm dhe menaxhim stresi (meditim, frymëmarrje e thellë).

Hidratim adekuat dhe kufizim i kafeinës dhe alkoolit.

Mbajtja e peshës trupore dhe presionit të gjakut në nivel të shëndetshëm.

Pulsi është tregues i rëndësishëm i shëndetit kardiovaskular. Nëse shfaqet pulsi vazhdimisht i lartë ose i ulët pa arsye të dukshme, konsultohuni me mjekun. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara