Lajmet

Çfarë dimë për simptomat dhe përhapjen e lisë së majmunit?

Dy elementët kryesorë të simptomave janë ethet dhe lezione të lëkurës që zgjerohen.

Published

on

Me linë e majmunëve në rritje në të gjithë botën, ekspertët po mbledhin më shumë prova se si njerëzit e kapin atë dhe simptomat e tij tipike.

Disa muaj pas epidemisë, është e qartë se vala e infeksioneve është e lidhur mbi të gjitha me marrëdhëniet seksuale mes meshkujve.

Gati 28 mijë raste janë konfirmuar në mbarë botën në tre muajt e fundit dhe vdekjet e para kanë filluar të regjistrohen.

Këtu është një përmbledhje e asaj që dimë:

Kush po infektohet me linë e majmunit?

Lia e majmunëve ka qenë rreth e rrotull në një duzinë vendesh afrikane për dekada, por ndryshe nga shpërthimet e mëparshme në kontinent, virusi tani përhapet kryesisht përmes aktivitetit seksual.

Rreth 99 për qind e rasteve në ShBA deri më tani kanë qenë në mesin e meshkujve që kryejnë marrëdhënie seksuale me meshkuj (MSM).

Në Afrikë, virusi prek veçanërisht fëmijët.

Në tre javët e fundit studimet e shtypura në botimet kryesore mjekësore – British Medical Journal (BMJ), The Lancet dhe New England Journal of Medicine (NEJM), pikturuan një pamje klinike të rritjes aktuale të infeksioneve, edhe nëse është ende herët ditë dhe rezultatet bazohen në vetëm disa qindra raste.

Në çdo studim, komuniteti MSM llogarit pothuajse të gjitha rastet.

Si transmetohet lia e majmunit?

Lidhja e seksit mashkullor nuk ishte befasi siç u duk që nga vëzhgimet e para të regjistruara dhe është vënë në shënjestër nga autoritetet shëndetësore.

Kjo çon në pyetjen e ndjeshme nëse virusi transmetohet përmes aktivitetit seksual.

Raportet e fundit klinike lënë pak dyshime.

Studimi ynë forcon provat për kontaktin lëkurë me lëkurë gjatë seksit si mekanizmi dominues i transmetimit të lisë së majmunit, me implikime të rëndësishme për kontrollin e sëmundjeve”, tha The Lancet me të dhëna nga disa spitale spanjolle.

Ngarkesa virale ishte gjetur të ishte shumë më e lartë në lezionet e lëkurës së pacientëve sesa në pajisjet e tyre të frymëmarrjes.

Ky vëzhgim duket se minon idenë e shtyrë nga disa studiues se transmetimi nga ajri po luante gjithashtu një rol të madh në përhapjen e rasteve.

Në të njëjtën kohë, lia e majmunit nuk mendohet të kapet përmes spermës, dhe megjithëse kjo nuk është përjashtuar plotësisht, kërkimet aktuale nuk e vërtetojnë atë.

Simptomat

Të tre studimet ranë dakord për simptomat kryesore.

Karakteristikat e grupit që ne përshkruajmë ndryshojnë nga ato të popullatave të prekura në shpërthimet e mëparshme në rajonet endemike“, vuri në dukje BMJ në studimin e rasteve në Mbretërinë e Bashkuar.

Dy elementët kryesorë janë ethet, shpesh me dhimbje muskulore, dhe lezione të lëkurës që zgjerohen.

Por detajet ndryshojnë, ndoshta për shkak të llojit të transmetimit, me rastet e fundit të lidhura shumë me aktivitetin seksual.

Për të tre studimet, lezionet shpesh shpërthejnë në anus, penis dhe gojë. Një ndërlikim që më parë është vërejtur rrallë ka qenë inflamacioni i rektumit ose një ënjtje në penis.

Lancet zbuloi se komplikimet ndodhën në 40 përqind të rasteve dhe NEJM në rreth 20 përqind.

Por kishte edhe disa lajme të mira për gravitetin e sëmundjes.

Rezultatet klinike në këtë seri rastesh ishin qetësuese. Shumica e rasteve ishin të lehta dhe të vetë-kufizuara dhe nuk kishte vdekje. Edhe pse 13 për qind e personave u shtruan në spital, në shumicën e të shtruarve nuk u raportuan komplikime serioze“, tha NEJM. /UBTNews/

Lajmet

Arb Manaj lojtari më i vlefshëm në Superligë, i afrohet vlerës së milionëshit

Published

on

Sulmuesi i Dritës, Arb Manaj të dielën e kaluar e fitoi “Topin e Artë” në futbollin e Kosovës, si futbollisti më i mirë i Superligës, i cili iu dha nga Federata e Futbollit e Kosovës.

Manaj tashmë është edhe futbollisti më i vlefshëm i Superligës së Kosovës, së bashku me futbollistin e Ballkanit, Giovannin.

Sipas “Transfermarkt”, dy lojtarët vlerësohen me 800 mijë euro, me Manajn që me përditësimin e fundit ka arritur këtë shifër dhe është vendosur si i pari në listë.

Manaj këtë sezon ka shënuar tre gola në Superligën e Kosovës, teksa dy të tillë i ka shënuar në Ligën e Konferencës, në fazën e ligës.

Top 5-shen e futbollistëve më të vlefshëm e mbyllin Muhamet Hyseni (650 mijë euro), Senad Jarovic (600 mijë euro) dhe Raddy Ovouka (600 mijë euro)./S.K/EO/

Continue Reading

Lajmet

Zhegrova mungoi në stërvitjen e Juventusit

Published

on

Juventusi ka vazhduar përgatitjet për ndeshjen e së shtunës ndaj Pisas në Serie A, mirëpo, gjatë stërvitjes së sotme, dy yje të skuadrës kanë munguar, Edon Zhegrova dhe mbrojtësi Gleison Bremer.

“Tuttomercatoweb” raporton se nuk ka shqetësim të menjëhershëm, pasi mbrojtësi brazilian po ndjek një program individual dhe një ngarkesë të specializuar pas rikthimit nga një dëmtim afatgjatë.

Edon Zhegrova mungoi në stërvitje pasi thuhet se pati temperaturë të lehtë.

Zhegrova luajti në ndeshjen e fundit ndaj Romës për më shumë se 30 minuta, pasi e zëvendësoi Francisco Conceicaon e lënduar.

Ai ishte faktor kyç në golin e dytë të Juventusit i shënuar nga Lois Openda mirëpo bëri një gabim te goli i pësuar. Ndeshja përfundoi 2-1 për Juventusin.

Lojtarët e tjerë të dëmtuar që nuk morën pjesë ishin Cabal, McKennie, Conceicao, Vlahovic, Gatti dhe Pinsoglio.

Juventusi luan ndaj Pisas të shtunën në mbrëmje në “Arena Garibaldi”, me fillim nga ora 20:45./S.K/EO/

Continue Reading

Lajmet

Adis Beçiragiq shpallet trajneri i vitit në Bosnje dhe Hercegovinë

Published

on

Trajneri i Trepçës, Adis Beçiragiq, është nderuar me çmimin “Trajneri i Vitit” në Bosnje dhe Hercegovinë, në kuadër të ceremonisë tradicionale “Atleti më i Mirë i Bosnjës dhe Hercegovinës”, e cila u mbajt në Sarajevë.

Beçiragiq mori këtë vlerësim falë suksesit historik me përfaqësuesen e basketbollit të Bosnjës dhe Hercegovinës në Eurobasket, ku kombëtarja boshnjake siguroi kualifikimin në fazën eliminatore të Kampionatit Evropian për herë të parë pas 32 vitesh.

Ky rezultat u cilësua si një prej arritjeve më të mëdha të sportit në vend gjatë viteve të fundit, duke e vendosur Beçiragiqin në krye të listës së trajnerëve më të vlerësuar në vendlindje.

Krahas angazhimit me kombëtaren, ai është aktualisht në krye të Trepçës në basketbollin kosovar, ku po konfirmon vazhdimisht nivelin e lartë profesional./S.K/EO/

Continue Reading

Lajmet

Gjyqtarja shqiptare, Emanuela Rusta përzgjidhet nga FIFA për seminarin ndërkombëtar për Botërorin 2026

Published

on

Gjyqtarja e Superiores shqiptare, Emanuela Rusta, po vazhdon të marrë vëmendjen e institucioneve më të mëdha të futbollit, si FIFA dhe UEFA, madje ajo ka fituar prej kohësh besimin e tyre dhe tani është gati për një hap vendimtar në karrierën e saj dhe një arritje historike për Shqipërinë.

Sipas mediave shqiptare, Rusta është përzgjedhur nga FIFA për të marrë pjesë në një seminar ndërkombëtar që do të mbahet në Zvicër.

Në këtë seminar, të gjithë të ftuarit do të testohen për njohuritë teknike, aftësinë për të punuar në VAR, performancën fizike dhe mprehtësinë për të kapur detajet më të vogla.

Më të mirët që dalin nga ky proces seleksionimi do të angazhohen në turne ndërkombëtare, përfshirë edhe Kupën e Botës 2026.

Nëse Rusta do të përfshihet, kjo do të përfaqësonte një sukses të jashtëzakonshëm për arbitrimin shqiptar, duke shënuar praninë e një gjyqtareje shqiptare në eventet më prestigjioze të futbollit botëror.

Publiku mbetet në pritje të zhvillimeve të seminarit për të mësuar fatin e Emanueles dhe të ardhmen e saj në skenën ndërkombëtare./S.K/EO/

Continue Reading

Të kërkuara