Lajmet

“Fotografia ime u përdor për të shpërndarë lajme të rreme rreth luftës”

E mbështjellë me një jorgan e ballin e gjakosur, imazhi i Marianna Vyshemirsky u pa në mbarë botën.

Published

on

Një foto e një gruaje shtatzënë e cila po ikte nga një maternitet i bombarduar u bë një nga imazhet më ikonike të luftës në Ukrainë. Por subjekti i saj ishte në shënjestër të një fushate të jashtëzakonshme dezinformimi ruse dhe ajo nxiti urrejtje nga të dyja palët.

E mbështjellë me një jorgan e ballin e gjakosur, imazhi i Marianna Vyshemirsky u pa në mbarë botën. Fotoja është realizuar si pasojë e një sulmi ajror rus në Mariupol. Ajo qarkulloi në internet, në faqet e para të gazetave dhe u debatua në Këshillin e Sigurimit të Kombeve të Bashkuara. Por edhe pse i shpëtoi sulmit, Marianna u përball me një sulm tjetër – dezinformim dhe urrejtje ndaj saj dhe familjes së saj.

Ndërsa Rusia u përpoq të mbillte gënjeshtra për sulmin, 29-vjeçarja Marianna u akuzua në mënyrë të rreme për “aktronte”. Madje, diplomatët rusë pohuan se ajo kishte “luajtur” jo një, por dy gra të ndryshme.

“U përballa me kërcënime se do të vinë dhe do të më gjejnë, do të më vrasin, do të ma copëtojnë fëmijën”, deklaroi ajo.

Kjo është intervista e saj e parë me një media të njohur perëndimore pasi u evakuua në vendlindjen e saj në një pjesë të Donbasit të kontrolluar nga separatistët rusë.

“Gjërat u kthyen përmbys”

Jeta në Mariupol ishte shumë ndryshe para luftës. Marianna promovoi produkte bukurie në rrjetet sociale, ndërsa bashkëshorti i saj Yuri punonte në fabrikën e çelikut Azovstal.

“Kemi pasur një jetë të qetë dhe të thjeshtë”, thotë ajo, dhe më pas, natyrisht, gjërat u kthyen përmbys.

Instagrami i saj është dëshmi se mezi po priste të bëhej nënë.

Por në kohën kur Marianna u shtrua në spital, Mariupol ishte qyteti më i bombarduar në Ukrainë. Më 9 mars, ajo po bisedonte me gra të tjera në repart kur një shpërthim tronditi spitalin. Ajo tërhoqi një batanije mbi kokë. Pastaj goditi shpërthimi i dytë.

Gratë u strehuan në bodrum me civilë të tjerë. Marianna pësoi një prerje në ballë dhe copëza xhami mbetën në lëkurën e saj, por një mjek i tha asaj se nuk kishte nevojë për qepje. Ajo që kishte nevojë, shpjegon ajo, ishte të merrte gjësendet e saj nga rrënojat e spitalit. Ajo i kërkoi një oficeri policie që ta ndihmonte të kthehej brenda.

“Gjithçka që kisha përgatitur për fëmijën tim ishte në atë maternitet”, thotë ajo.

Anatomia e një gënjeshtre

Teksa qëndronte jashtë spitalit, duke pritur për të marrë gjërat e saj, ajo u fotografua nga gazetarët e Associated Press. Ata ia realizuan edhe një fotografi ndërsa ajo zbriste shkallët duke dalë nga ndërtesa.

Këto imazhe u bënë shpejt virale. Dhe pikërisht atëherë në një kanal në Telegram pro-Kremlinit u shfaqën për herë të parë pretendimet e rreme se fotografitë ishin “inskenuar”. Ata e shfrytëzuan aktivitetin e saj si blogere për të pretenduar se ajo ishte “aktore” që ka përdorur grimin për të falsifikuar lëndimet. Këto gënjeshtra u përsëritën dhe u përforcuan nga zyrtarë të lartë rusë dhe media shtetërore. Madje ata pohuan se një foto e një gruaje tjetër shtatzënë në barelë ishte edhe Marianna, edhe pse duket qartë se fotot janë të personave të ndryshëm. Gruaja në barelë dhe fëmija i saj i palindur më vonë vdiqën nga plagët e marra.

Për shkak se po largohej nga vendi dhe nuk kishte qasje në internet, Marianna nuk i pa këto fotografi deri pas disa ditësh. Në atë pikë, Instagrami i saj u përmbyt me akuza dhe mesazhe kërcënuese.

“Ishte vërtet fyese ta dëgjoja këtë, sepse në fakt e kam jetuar të gjithën”, thotë ajo.

Por ajo u përmbajt nga kritikat e drejtpërdrejta ndaj zyrtarëve rusë që përhapën informacione të rreme për të. Megjithatë ka kritika ndaj Associated Press.

“Unë u ofendova që gazetarët që kishin postuar fotot e mia në rrjetet sociale nuk kishin intervistuar gra të tjera shtatzëna që mund të konfirmonin se ky sulm kishte ndodhur vërtet”, deklaroi ajo.

Ajo sugjeron se kjo mund të ndihmojë për të shpjeguar situatën se pse disa njerëz “patën përshtypjen se gjithçka ishte inskenim”.

Pak ditë pas sulmit, ajo lindi vajzën Veronika në një spital tjetër./UBTNews/

Rajoni

Ujërat e Kosovës: Sfida dhe zgjidhjet e qëndrueshme sipas Profesor Hazir Çadrakut

Published

on

Profesor i UBT-së, Hazir Çadraku, ishte mysafirë i radhës në podcastin tonë, ku foli për gjendjen aktuale të ujërave në Kosovë, duke theksuar rëndësinë e menaxhimit të qëndrueshëm dhe parandalimit të krizave të mundshme ujore në të ardhmen.

Sipas Profesor Çadrakut, sfidat që përballet Kosova janë të dyfishta: ndikimet klimatike dhe aktiviteti i pakontrolluar i njeriut.

Institucionet arsimore dhe kërkimi shkencor, sipas Profesor Çadrakut, luajnë një rol kyç në parandalimin e krizave ujore. Ai nënvizoi rëndësinë e punës intensive kërkimore në terren dhe publikimeve ndërkombëtare për të siguruar vendimmarrje të bazuar në të dhëna dhe fakte shkencore.

Për më shumë ndiqni podcastin: PODCAST

Continue Reading

Lajmet nga UBT

Profesori bullgar Dimitar Keranov ligjëroi në UBT mbi të ardhmen evropiane të Kosovës dhe përvojën e Bullgarisë

Published

on

Në kuadër të aktiviteteve akademike dhe ligjëratave tematike me ekspertë ndërkombëtarë, UBT ka mirëpritur Dr. Dimitar Keranov, politolog dhe ekspert i sigurisë ndërkombëtare, i cili mbajti ligjëratën me temën “Kosova’s European Future: What Bulgaria’s Experience Can Offer”, para studentëve të programit të Studimeve të Sigurisë.

Ligjërata u fokusua në rrugëtimin evropian të Kosovës, sfidat e integrimit, si dhe mësimet që mund të nxirren nga përvoja e Bullgarisë në proceset e anëtarësimit në Bashkimin Evropian, duke vënë theks të veçantë në çështjet e sigurisë, qëndrueshmërisë demokratike dhe përballjes me kërcënimet hibride.

Në këtë aktivitet akademik ishin të pranishëm edhe dekania e Fakultetit, Hajdi Xhixha, si dhe prodekani Arian Kadriu, të cilët vlerësuan rëndësinë e përfshirjes së ekspertëve ndërkombëtarë në procesin mësimor dhe në zgjerimin e perspektivës akademike të studentëve të UBT-së.

Dr. Dimitar Keranov është anëtar i Bordit Drejtues të Bulgarian Institute for International Politics (BIIP) dhe njihet si një nga zërat e rëndësishëm në fushën e politikës së jashtme, sigurisë dhe demokracisë në Evropën Juglindore. Fushat e tij të specializimit përfshijnë kërcënimet hibride, reziliencën demokratike dhe sigurinë ndërkombëtare, me fokus të veçantë në vendet që përballen me presione gjeopolitike.

Ai ka një përvojë të pasur profesionale në institucione prestigjioze ndërkombëtare, përfshirë German Marshall Fund of the United States dhe Institut für Europäische Politik në Berlin, ku ka kontribuar në analiza politike dhe kërkime shkencore mbi zgjedhjet, ndikimin e huaj dhe qeverisjen demokratike.

Publikimet dhe analizat e Dr. Keranov janë cituar nga media ndërkombëtare me ndikim të madh, si The New York Times dhe Euronews, duke e bërë atë një referencë të rëndësishme në debatet bashkëkohore mbi sigurinë dhe demokracinë. Ai është gjithashtu anëtar i American Political Science Association dhe flet rrjedhshëm më shumë se dhjetë gjuhë, çka i mundëson një qasje krahasuese dhe ndërkombëtare ndaj sfidave globale të sigurisë.

Ligjërata u prit me interes të veçantë nga studentët, të cilët patën mundësi të diskutojnë drejtpërdrejt me ligjëruesin për rolin e Kosovës në arkitekturën evropiane të sigurisë, sfidat aktuale rajonale dhe rëndësinë e përgatitjes akademike për profesionistët e ardhshëm të kësaj fushe.

Përmes aktiviteteve të tilla, UBT vazhdon të forcojë profilin e tij ndërkombëtar dhe të ofrojë një arsim cilësor, të lidhur ngushtë me zhvillimet aktuale globale dhe me praktikat më të mira akademike dhe profesionale.

Continue Reading

Vendi

Zgjerimi urban i Prishtinës analizohet shkencërisht në një temë masteri nga studentja e UBT-së, Eglantina Buja

Published

on

Prishtina ka qenë në fokus të një analize të thelluar shkencore mbi zhvillimin dhe zgjerimin e saj urban, përmes temës së masterit të kandidates nga UBT, MSc. Eglantina Buja, e cila u mbrojt me sukses në kuadër të studimeve pasuniversitare.

Tema me titull “Analizë sasiore e shtrirjes dhe zgjerimit urban në Prishtinë për periudhën 1990–2024” u prezantua para komisionit profesional, i përbërë nga Prof. Dr. Egzon Bajraktari (kryetar), Prof. Dr. Edon Maliqi (mentor) dhe Dr. sc. Elvida Pallaska (anëtare).

Studimi trajton transformimet urbane të kryeqytetit gjatë një periudhe 34-vjeçare, duke përfshirë kohën e okupimit, periudhën e pasluftës dhe zhvillimet pas shpalljes së pavarësisë së Kosovës. Përmes përdorimit të të dhënave të hapura dhe metodave bashkëkohore shkencore, tema ofron një pasqyrë të qartë dhe të matshme të zgjerimit urban të Prishtinës.

Analiza është realizuar mbi bazën e imazheve satelitore Landsat 5 TM dhe Landsat 8 OLI, të përpunuara përmes klasifikimit të mbikëqyrur (Supervised Classification) në platformën Google Earth Engine, si dhe përmes analizave hapësinore me sisteme GIS. Si rezultat, janë gjeneruar harta tematike dhe produkte vizuale që dokumentojnë ndryshimet urbane ndër vite.

Të dhënat tregojnë një rritje të ndjeshme të sipërfaqes së ndërtuar në Prishtinë – nga 437.5 hektarë në vitin 1990 në mbi 1,410 hektarë në vitin 2024, që përfaqëson një zgjerim urban mbi 220%, një ritëm që tejkalon dukshëm rritjen e popullsisë. Ky zhvillim ka ndikuar në kalimin nga një strukturë urbane kompakte drejt një forme më të shpërndarë dhe të fragmentuar, duke sjellë sfida serioze për planifikimin hapësinor, infrastrukturën dhe përdorimin efikas të tokës.

Studimi identifikon gjithashtu zonat kryesore të zgjerimit urban dhe vë në pah ndikimin e ndërtimeve informale dhe mungesës së planifikimit të qëndrueshëm urban. Në përfundim, tema ofron rekomandime konkrete për vendimmarrësit, duke theksuar nevojën për zhvillim kompakt, forcim institucional dhe përdorim sistematik të teknologjive gjeohapësinore në monitorimin urban.

Me rastin e diplomimit, kandidatja u vlerësua për qasjen serioze akademike, rigorozitetin metodologjik dhe kontributin e vlefshëm në studimet e zhvillimit urban të Prishtinës.

UBT vazhdon të dëshmojë përkushtimin e tij ndaj kërkimit shkencor dhe formimit të kuadrove profesionale që kontribuojnë drejtpërdrejt në analizën dhe zgjidhjen e sfidave zhvillimore të vendit.

Continue Reading

Lajmet nga UBT

Rektori i UBT-së, Edmond Hajrizi, bëhet zyrtarisht anëtar i Akademisë Evropiane të Shkencave

Published

on

Rektori i UBT-së, Edmond Hajrizi bëhet anëtar i Akademisë Evropiane të Shkencave, në bazë të kontributit të tij të jashtëzakonshën në shkencë dhe teknologji, si dhe duke u bërë i vetmi dhe i pari shkencëtar nga Kosova që i bashkohet këtij institucioni prestigjioz. Diploma e anëtarësimit iu dorëzua gjatë një ceremonie solemne nga Kryetari dhe Nënkryetari i Akademisë, në Qendrën Evropiane për Shkencë (CERN) në Gjenevë, Zvicër.

Ky anëtarësim përfaqëson një njohje ndërkombëtare për kontributin e Rektorit Hajrizi në avancimin e arsimit të lartë, kërkimit shkencor dhe inovacionit në Kosovë, si dhe forcon lidhjet e vendit me komunitetin akademik evropian dhe botëror.

“Ky është një moment jashtëzakonisht i rëndësishëm, jo vetëm për mua personalisht, por edhe për Kosovën dhe komunitetin tonë shkencor. Anëtarësimi im në Akademinë Evropiane të Shkencës hap dyert e kësaj akademie prestigjioze për vendin tonë dhe për gjeneratat e reja të shkencëtarëve kosovarë,” ka thënë Rektori Hajrizi.

Rektori Hajrizi theksoi rëndësinë dhe domethënien e këtij anëtarësimi, duke shprehur falënderimet e tij dhe duke ndarë vizionin për të ardhmen.

“Ky anëtarësim përfaqëson vlerësimin e punës sime mbi 30-vjeçare në fushën e shkencës dhe teknologjisë, dhe më jep një motiv shtesë për të vazhduar angazhimin në forcimin e arsimit cilësor, avancimin e kërkimit shkencor dhe lidhjen e institucioneve akademike të Kosovës me rrjetet evropiane të dijes dhe inovacionit. Dëshiroj të shpreh mirënjohjen time të thellë për të gjithë ata që kontribuan në nominimin dhe vlerësimin tim. Një falënderim i veçantë shkon për familjen time dhe për kolegët e mi, për mbështetjen e vazhdueshme dhe bashkëpunimin profesional gjatë gjithë këtyre viteve”, u shpreh Rektori Hajrizi.

Akademia Evropiane e Shkencave është e njohur për promovimin e ekselencës shkencore, kërkimit ndërdisiplinar dhe inovacionit, duke përfshirë në radhët e saj studiues me reputacion të lartë ndërkombëtar, përfshirë edhe laureatë të Çmimit Nobel.

Nën udhëheqjen e Prof. Dr. Edmond Hajrizi, UBT është pozicionuar si një institucion lider në arsimin e lartë, kërkimin shkencor, inovacionin dhe sipërmarrjen në rajonin e Evropës Juglindore, duke krijuar mundësi të reja për studentët, akademikët dhe institucionet partnere.

Continue Reading

Të kërkuara