Lajmet

Gjeneral David H.Tabor: Për një rajon paqësor dhe të qëndrueshëm

Gjeneral David H.Tabor: Në vend që të shikojmë kërcënimet, ne kërkojmë mundësi.

Published

on

Komandanti i Komandës së Operacioneve Speciale të SHBA në Europë, Gjen. David H. Tabor, në një intervistë për DW flet për misionin e komandës, selia qëndrore e së cilës sapo u vendos në Shqipëri.

DW: Gjeneral Tabor, shtabi rajonal i Komandës së Forcave Speciale amerikane në Europë, Task Forca për Ballkanin, u aktivizua të mërkurën (9 .03) në Tiranë me nje ceremoni në Ministrinë e Mbrojtjes. Me këtë aktivizim selia qendrore e Komandës së Operacioneve Speciale të SHBA për Evropën (US Special Operations Command, Europe, US SOCEUR ) u transferua nga Shtutgarti në Tiranë. Cili është misioni i US SOCEUR në rajonin e Ballkanit Perëndimor dhe cilat janë pritshmëritë nga vendosja e selisë së kësaj komande në Shqipëri?

Gen. David H. Tabor: Funksioni primar i shtabit rajonal është koordinimi i planifikimit dhe trajnimit me aleatët dhe partnerët tanë në rajon, duke përfshirë Bosnjë – Hercegovinën, Kosovën, Kroacinë, Serbinë dhe të tjerët. Ne rrisim ndërveprimin tonë me forcat e tjera speciale, konvencionale dhe policore në rajon, ndërkohë që rrisim aftësitë aleate dhe partnere, për të siguruar një rajon paqësor dhe të qendrueshëm. Kjo lloj pune e çon përpara mantrën* tonë “më të fortë së bashku”. Duke u fokusuar në ndërtimin e miqësive që kemi tashmë, mund të kemi një shkëmbim më efikas të ideve dhe, në fund të fundit, të përmirësohemi në atë që bëjmë.

DW: A ka bërë kërkesa vende të tjera të rajonit për të vendosur tek ato selinë e SOCEUR siç bëri Shqipëria?

Gjeneral David H. Tabor: Ndërkohë që selia qendrore është e vendosur në Shqipëri, është më mirë ta mendojmë atë si një shtab rajonal. U shqyrtuan disa vende dhe vendimi ishte i vështirë. Në përfundim u zgjodh Shqipëria për shkak të vendndodhjes së saj qendrore dhe afërsisë me qendrat kryesore të transportit në rajon, duke zvogëluar kështu kohën e udhëtimit dhe duke rritur aftësinë tonë për të lëvizur me shpejtësi. Fokusi ynë ka qenë dhe mbetet promovimi i stabilitetit rajonal përmes punës së ngushtë me aleatët dhe partnerët tanë. Ka shumë lokacione fantastike për një seli në Ballkan, por pavarësisht vendndodhjes gjeografike, prioriteti ynë është ndërtimi i kapaciteteve aleate dhe partnere nëpërmjet trajnimeve të përbashkëta / të kombinuara, përmirësimit të ndërveprimit dhe forcimit të marrëdhënieve.

DW: Gjithësesi, çfarë avantazhesh ka Shqipëria në krahasim me vendet e tjera të rajonit që janë edhe ato anëtare të NATO-s?

Gjeneral David H. Tabor: Ne kemi pasqyruar përqasjen tonë në rajonet e Baltikut dhe Detit të Zi, ku kemi vendosur një shtab të përparuar, në një vendndodhje qendrore, me akses të shpejtë me aleatët dhe partnerët e tjerë në atë rajon. Kur morëm parasysh marrëdhënien tonë tashmë të ngushtë me Shqipërinë, angazhimin e saj të fortë ndaj aleancës së NATO-s dhe vendndodhjen e saj gjeografike, kishte plotësisht kuptim që selia qendrore të vendoset në Shqipëri.

DW: Gjeneral Tabor ju jeni komandanti i SOCEUR që nga gushti i vitit 2020. Cilat kanë qenë dhe cilat janë kërcënimet aktuale për SHBA-në dhe partnerët e saj në rajon dhe Evropë? E kam fjalën për të tilla kërcënime që US SOCEUR synon t’u përgjigjet duke forcuar aftësitë ushtarake dhe sigurinë në vendet partnere.

Gjeneral David H. Tabor: SOCEUR luan një rol të rëndësishëm në demonstrimin e angazhimit të SHBA ndaj aleatëve dhe partnerëve tanë në Evropë. Nëpërmjet trajnimit të vazhdueshëm dhe bashkëpunimit të ngushtë, Forcat sepeciale operacionale të SHBA-së sigurojnë një lidhje të rëndësishme midis aleatëve dhe partnerëve tanë në kontinent, duke rritur kështu stabilitetin e përgjithshëm. SOCEUR në mënyrë unike është pozicionuar për të galvanizuar marrëdhëniet tona me aleatët dhe partnerët, kundërshtuar ndikimin keqdashës, ndërtuar ndërveprueshmërinë, përgjigjur me shpejtësi kërcënimeve në zhvillim dhe nëse është e nevojshme, për të mposhtur agresionin. Në vend që të shikojmë kërcënimet, ne kërkojmë mundësi: mundësi për të punuar drejt një qëllimi të përbashkët stabiliteti dhe paqeje të arritur përmes ndërveprimit të ndershëm dhe vlerave të përbashkëta.

DW: A mendoni se në rajon ka vende ku ndikimi politik, ekonomik dhe ushtarak rus është rritur në mënyrë të qendrueshme vitet e fundit?

Gjeneral David H. Tabor: Siç e përmenda më parë, ne nuk jemi të fokusuar në qëllimet dhe interesat e shteteve të jashtme, por synojmë të përforcojmë forcën e aleatëve tanë të NATO-s dhe partnerëve të ngushtë që duan të përmirësojnë sigurinë e tyre si dhe stabilitetin rajonal. SOCEUR ka një pozicion unik, ka marrëdhënie të ngushta me shumë vende evropiane, gjë që na mundëson të bashkojmë vendet që ndajnë vlerat tona.

DW: Gjeneral Tabor, Ambasadorja Linda Thomas Greenfield, përfaqësuese e SHBA-së në Kombet e Bashkuara, në takimin e Këshillit të Sigurimit për Ukrainën tha muajin e kaluar, para agresionit rus ndaj Ukrainës se “Agresioni i Rusisë nuk kërcënon vetëm Ukrainën, por kërcënon edhe Evropën”. A do të jetë selia rajonale e SOCEUR në Shqipëri pjesë e përgjigjes ndaj këtij kërcënimi?

Gjeneral David H. Tabor: Jo, ky vendim ishte parashikuar shumë kohë përpara krizës aktuale të Rusisë në Ukrainë.

DW: Cili ka qenë deri tani roli i Shqipërisë në sigurinë evropiane?

Gjeneral David H. Tabor: Ne kemi mbajtur, prej shumë vitesh, ekipe që stërviten rregullisht me aleatët dhe partnerët tanë në Ballkan. Krijimi i këtij elementi shtabi përmirëson bashkëpunimin me aleatët dhe partnerët tanë në fushat e ardhshme dhe na përgatit më mirë për të përballuar sfidat e paparashikuara për sigurinë, ndërkohë që promovojmë stabilitetin. Në këtë kuptim, Shqipëria ka luajtur një rol të rëndësishëm në ruajtjen e paqes dhe stabilitetit të Evropës. Jam shumë krenar për marrëdhënien tonë të ngushtë dhe kam respekt të jashtëzakonshëm për profesionalizmin, kompetencën dhe ekspertizën e ushtrisë shqiptare. Ne shërbyem përkrah Forcave Speciale Shqiptare si në Operacionin “Liria e Qendrueshme” ashtu edhe në Operacionin “Liria e Irakut”, siç bëmë me shumë nga aleatët tanë në Ballkan. Ne presim me padurim të vazhdojmë të ndërtojmë këto marrëdhënie dhe duke pasur selinë tonë në rajon, ajo do ta mbështesim zhvillimin e tyre.

DW: A do t’i japë Shqipërisë vendosja në territorin e saj të selisë qendrore të SOCEUR një rëndësi të re strategjike për sigurinë në Europë?

Gjeneral David H. Tabor: Vendosja e selisë qendrore në Shqipëri ofron mundësi unike për përmirësimin e trajnimit dhe koordinimit të Forcave Operacionale Speciale në të gjithë Ballkanin. Si e tillë, unë shoh mundësinë që Shqipëria të marrë një rol më të madh rajonal, për të mirëpritur trajnimin e Forcave Operacionale Speciale dhe t’u bërë përfundimisht një eksportuese sigurie kudo në Europë dhe botë.

DW: Shqipëria do të marrë pjesë për herë të parë në stërvitjen vjetore ushtarake “Trojan Footprint 2022”( Gjurma Trojane 2022) së bashku me tre vende të tjera. Cili është qëllimi i kësaj stërvitjeje dhe në cilat territore do të zhvillohet?

Gjeneral David H. Tabor: “Trojan Footprint” është stërvitja kryesore e forcave operacionale speciale në Evropë. Ndërkohë që trajnimi është jetik, edhe stërvitja kultivon besimin dhe zhvillon marrëdhënie të qëndrueshme që promovojnë paqen dhe stabilitetin në të gjithë Evropën. Ndërkohë që stërvitja fokusohet në përmirësimin e aftësisë për të përballuar kërcënime të panumëra, ajo rrit gjithashtu integrimin me forcat konvencionale dhe forcon ndërveprimin me aleatët tanë të NATO-s dhe partnerët europianë. Kam arritur të mësoj se sa më shumë të stërvitesh, aq më mirë do të jesh. Sa më shumë të punosh aq më të mira mira janë rezultatet e pritura.

DW: Pse marrin pjesë vetëm katër vende në stërvitjen “Trojan Footprint 2022”? Përveç Shqipërisë cilat janë tre vendet e tjera?

Gjeneral David H. Tabor: “Trojan Footprint” është më shumë se stërvitja juaj mesatare vjetore ushtarake. Është jashtëzakonisht e rëndësishme dhe përfshin dhjetëra vende aleate dhe partnere (jo vetëm katër). Është ngjarja jonë kryesore certifikuese e Forcave Operacionale Speciale dhe pjesë e një procesi vlerësimi rigoroz, ku demonstrojmë aftësi, vlerësojmë gatishmërinë, rreziqet vdekjeprurëse për forcat tona përkatëse dhe vazhdojmë të përmirësojmë ndërveprueshmërinë. Përpjekjet kolektive të aleatëve dhe partnerëve tanë të NATO-s vetëm sa rrisin sigurinë dhe stabilitetin në teatrin evropian dhe ne presim me padurim të vazhdojmë përpjekjet tona së bashku këtë vit.

*Mantra: slogan

Continue Reading

Rajoni

Ujërat e Kosovës: Sfida dhe zgjidhjet e qëndrueshme sipas Profesor Hazir Çadrakut

Published

on

Profesor i UBT-së, Hazir Çadraku, ishte mysafirë i radhës në podcastin tonë, ku foli për gjendjen aktuale të ujërave në Kosovë, duke theksuar rëndësinë e menaxhimit të qëndrueshëm dhe parandalimit të krizave të mundshme ujore në të ardhmen.

Sipas Profesor Çadrakut, sfidat që përballet Kosova janë të dyfishta: ndikimet klimatike dhe aktiviteti i pakontrolluar i njeriut.

Institucionet arsimore dhe kërkimi shkencor, sipas Profesor Çadrakut, luajnë një rol kyç në parandalimin e krizave ujore. Ai nënvizoi rëndësinë e punës intensive kërkimore në terren dhe publikimeve ndërkombëtare për të siguruar vendimmarrje të bazuar në të dhëna dhe fakte shkencore.

Për më shumë ndiqni podcastin: PODCAST

Continue Reading

Lajmet nga UBT

Profesori bullgar Dimitar Keranov ligjëroi në UBT mbi të ardhmen evropiane të Kosovës dhe përvojën e Bullgarisë

Published

on

Në kuadër të aktiviteteve akademike dhe ligjëratave tematike me ekspertë ndërkombëtarë, UBT ka mirëpritur Dr. Dimitar Keranov, politolog dhe ekspert i sigurisë ndërkombëtare, i cili mbajti ligjëratën me temën “Kosova’s European Future: What Bulgaria’s Experience Can Offer”, para studentëve të programit të Studimeve të Sigurisë.

Ligjërata u fokusua në rrugëtimin evropian të Kosovës, sfidat e integrimit, si dhe mësimet që mund të nxirren nga përvoja e Bullgarisë në proceset e anëtarësimit në Bashkimin Evropian, duke vënë theks të veçantë në çështjet e sigurisë, qëndrueshmërisë demokratike dhe përballjes me kërcënimet hibride.

Në këtë aktivitet akademik ishin të pranishëm edhe dekania e Fakultetit, Hajdi Xhixha, si dhe prodekani Arian Kadriu, të cilët vlerësuan rëndësinë e përfshirjes së ekspertëve ndërkombëtarë në procesin mësimor dhe në zgjerimin e perspektivës akademike të studentëve të UBT-së.

Dr. Dimitar Keranov është anëtar i Bordit Drejtues të Bulgarian Institute for International Politics (BIIP) dhe njihet si një nga zërat e rëndësishëm në fushën e politikës së jashtme, sigurisë dhe demokracisë në Evropën Juglindore. Fushat e tij të specializimit përfshijnë kërcënimet hibride, reziliencën demokratike dhe sigurinë ndërkombëtare, me fokus të veçantë në vendet që përballen me presione gjeopolitike.

Ai ka një përvojë të pasur profesionale në institucione prestigjioze ndërkombëtare, përfshirë German Marshall Fund of the United States dhe Institut für Europäische Politik në Berlin, ku ka kontribuar në analiza politike dhe kërkime shkencore mbi zgjedhjet, ndikimin e huaj dhe qeverisjen demokratike.

Publikimet dhe analizat e Dr. Keranov janë cituar nga media ndërkombëtare me ndikim të madh, si The New York Times dhe Euronews, duke e bërë atë një referencë të rëndësishme në debatet bashkëkohore mbi sigurinë dhe demokracinë. Ai është gjithashtu anëtar i American Political Science Association dhe flet rrjedhshëm më shumë se dhjetë gjuhë, çka i mundëson një qasje krahasuese dhe ndërkombëtare ndaj sfidave globale të sigurisë.

Ligjërata u prit me interes të veçantë nga studentët, të cilët patën mundësi të diskutojnë drejtpërdrejt me ligjëruesin për rolin e Kosovës në arkitekturën evropiane të sigurisë, sfidat aktuale rajonale dhe rëndësinë e përgatitjes akademike për profesionistët e ardhshëm të kësaj fushe.

Përmes aktiviteteve të tilla, UBT vazhdon të forcojë profilin e tij ndërkombëtar dhe të ofrojë një arsim cilësor, të lidhur ngushtë me zhvillimet aktuale globale dhe me praktikat më të mira akademike dhe profesionale.

Continue Reading

Vendi

Zgjerimi urban i Prishtinës analizohet shkencërisht në një temë masteri nga studentja e UBT-së, Eglantina Buja

Published

on

Prishtina ka qenë në fokus të një analize të thelluar shkencore mbi zhvillimin dhe zgjerimin e saj urban, përmes temës së masterit të kandidates nga UBT, MSc. Eglantina Buja, e cila u mbrojt me sukses në kuadër të studimeve pasuniversitare.

Tema me titull “Analizë sasiore e shtrirjes dhe zgjerimit urban në Prishtinë për periudhën 1990–2024” u prezantua para komisionit profesional, i përbërë nga Prof. Dr. Egzon Bajraktari (kryetar), Prof. Dr. Edon Maliqi (mentor) dhe Dr. sc. Elvida Pallaska (anëtare).

Studimi trajton transformimet urbane të kryeqytetit gjatë një periudhe 34-vjeçare, duke përfshirë kohën e okupimit, periudhën e pasluftës dhe zhvillimet pas shpalljes së pavarësisë së Kosovës. Përmes përdorimit të të dhënave të hapura dhe metodave bashkëkohore shkencore, tema ofron një pasqyrë të qartë dhe të matshme të zgjerimit urban të Prishtinës.

Analiza është realizuar mbi bazën e imazheve satelitore Landsat 5 TM dhe Landsat 8 OLI, të përpunuara përmes klasifikimit të mbikëqyrur (Supervised Classification) në platformën Google Earth Engine, si dhe përmes analizave hapësinore me sisteme GIS. Si rezultat, janë gjeneruar harta tematike dhe produkte vizuale që dokumentojnë ndryshimet urbane ndër vite.

Të dhënat tregojnë një rritje të ndjeshme të sipërfaqes së ndërtuar në Prishtinë – nga 437.5 hektarë në vitin 1990 në mbi 1,410 hektarë në vitin 2024, që përfaqëson një zgjerim urban mbi 220%, një ritëm që tejkalon dukshëm rritjen e popullsisë. Ky zhvillim ka ndikuar në kalimin nga një strukturë urbane kompakte drejt një forme më të shpërndarë dhe të fragmentuar, duke sjellë sfida serioze për planifikimin hapësinor, infrastrukturën dhe përdorimin efikas të tokës.

Studimi identifikon gjithashtu zonat kryesore të zgjerimit urban dhe vë në pah ndikimin e ndërtimeve informale dhe mungesës së planifikimit të qëndrueshëm urban. Në përfundim, tema ofron rekomandime konkrete për vendimmarrësit, duke theksuar nevojën për zhvillim kompakt, forcim institucional dhe përdorim sistematik të teknologjive gjeohapësinore në monitorimin urban.

Me rastin e diplomimit, kandidatja u vlerësua për qasjen serioze akademike, rigorozitetin metodologjik dhe kontributin e vlefshëm në studimet e zhvillimit urban të Prishtinës.

UBT vazhdon të dëshmojë përkushtimin e tij ndaj kërkimit shkencor dhe formimit të kuadrove profesionale që kontribuojnë drejtpërdrejt në analizën dhe zgjidhjen e sfidave zhvillimore të vendit.

Continue Reading

Lajmet nga UBT

Rektori i UBT-së, Edmond Hajrizi, bëhet zyrtarisht anëtar i Akademisë Evropiane të Shkencave

Published

on

Rektori i UBT-së, Edmond Hajrizi bëhet anëtar i Akademisë Evropiane të Shkencave, në bazë të kontributit të tij të jashtëzakonshën në shkencë dhe teknologji, si dhe duke u bërë i vetmi dhe i pari shkencëtar nga Kosova që i bashkohet këtij institucioni prestigjioz. Diploma e anëtarësimit iu dorëzua gjatë një ceremonie solemne nga Kryetari dhe Nënkryetari i Akademisë, në Qendrën Evropiane për Shkencë (CERN) në Gjenevë, Zvicër.

Ky anëtarësim përfaqëson një njohje ndërkombëtare për kontributin e Rektorit Hajrizi në avancimin e arsimit të lartë, kërkimit shkencor dhe inovacionit në Kosovë, si dhe forcon lidhjet e vendit me komunitetin akademik evropian dhe botëror.

“Ky është një moment jashtëzakonisht i rëndësishëm, jo vetëm për mua personalisht, por edhe për Kosovën dhe komunitetin tonë shkencor. Anëtarësimi im në Akademinë Evropiane të Shkencës hap dyert e kësaj akademie prestigjioze për vendin tonë dhe për gjeneratat e reja të shkencëtarëve kosovarë,” ka thënë Rektori Hajrizi.

Rektori Hajrizi theksoi rëndësinë dhe domethënien e këtij anëtarësimi, duke shprehur falënderimet e tij dhe duke ndarë vizionin për të ardhmen.

“Ky anëtarësim përfaqëson vlerësimin e punës sime mbi 30-vjeçare në fushën e shkencës dhe teknologjisë, dhe më jep një motiv shtesë për të vazhduar angazhimin në forcimin e arsimit cilësor, avancimin e kërkimit shkencor dhe lidhjen e institucioneve akademike të Kosovës me rrjetet evropiane të dijes dhe inovacionit. Dëshiroj të shpreh mirënjohjen time të thellë për të gjithë ata që kontribuan në nominimin dhe vlerësimin tim. Një falënderim i veçantë shkon për familjen time dhe për kolegët e mi, për mbështetjen e vazhdueshme dhe bashkëpunimin profesional gjatë gjithë këtyre viteve”, u shpreh Rektori Hajrizi.

Akademia Evropiane e Shkencave është e njohur për promovimin e ekselencës shkencore, kërkimit ndërdisiplinar dhe inovacionit, duke përfshirë në radhët e saj studiues me reputacion të lartë ndërkombëtar, përfshirë edhe laureatë të Çmimit Nobel.

Nën udhëheqjen e Prof. Dr. Edmond Hajrizi, UBT është pozicionuar si një institucion lider në arsimin e lartë, kërkimin shkencor, inovacionin dhe sipërmarrjen në rajonin e Evropës Juglindore, duke krijuar mundësi të reja për studentët, akademikët dhe institucionet partnere.

Continue Reading

Të kërkuara