Shëndet
Simptomat e kolesterolit të lartë: E vetmja mënyrë për të treguar nëse niveli juaj është i rrezikshëm
Kolesteroli i lartë është kur ju keni shumë një substancë yndyrore të quajtur kolesterol në gjakun tuaj.
Published
4 years agoon
By
UBT newsKolesteroli i lartë është praktikisht pa simptoma, kështu që ju duhet të mbani një sy në nivelet tuaja për të treguar nëse janë shumë të larta. Ja si të matni kolesterolin!
Kolesteroli i lartë është një lajm i keq për shëndetin tuaj dhe mund të çojë në sëmundje të zemrës, goditje në tru dhe sëmundje të tjera. Nuk ka simptoma që tregojnë se kolesteroli juaj është i lartë, kështu që ju duhet të kërkoni informacionin.
Deborah Lee nga Fox Online Pharmacy ka për të zbuluar mënyrën e vetme për të treguar nëse niveli juaj i kolesterolit është i rrezikshëm.
Kolesteroli i lartë është kur ju keni shumë një substancë yndyrore të quajtur kolesterol në gjakun tuaj, e shkaktuar kryesisht nga ngrënia e ushqimeve me yndyrë, mos stërvitja mjaftueshëm, mbipesha dhe pirja e alkoolit.
Ju nuk do ta dinit që nivelet tuaja të kolesterolit janë shumë të larta nëse nuk bëni një test gjaku për kolesterolin.
Nivelet e ngritura të kolesterolit nuk shkaktojnë simptoma derisa arteriet tuaja të jenë aq të mbuluara sa të përfundoni me angjinë, sulm në zemër ose goditje në tru.
Fondacioni Britanik i Zemrës (BHF) rekomandon që të gjithë të rriturit të bëjnë një kontroll të kolesterolit në çdo moshë, edhe nëse ndihen plotësisht mirë.
Duhet të përsëritet çdo pesë vjet – ose më shpesh nëse testi ishte jonormal.
Megjithëse testimi i grup-moshës mbi 40-vjeç mund të duket prioritet, Lee thotë për mediumin britanik Express se është e rëndësishme të testohen të rinjtë.
Ajo shpjegoi: “Një në 250 e popullsisë në Mbretërinë e Bashkuar do të ketë hiperkolesterolemi familjare (FH) – një gjendje gjenetike që rezulton në nivele të larta të kolesterolit (zakonisht rritje të kolesterolit LDL).
“Kjo duhet të diagnostikohet në një moshë të re dhe të trajtohet siç duhet për t’ju ndaluar të zhvilloni sëmundje të zemrës në një moshë të re. Nëse keni të afërm të afërt që kanë pasur sëmundje të zemrës në moshë të re, kjo duhet t’ju paralajmërojë për të bërë një kontroll mjekësor dhe një test kolesteroli, sepse një histori e ngushtë familjare është një faktor i rëndësishëm rreziku për sëmundjet e zemrës,” tha Lee.
Ekzistojnë dy mënyra për të bërë një test gjaku për kolesterolin – nga krahu ose nga gishti.
Nëse ju merrni gjak nga krahu me një gjilpërë, ai dërgohet në një laborator për të kontrolluar nivelin tuaj të kolesterolit dhe ju duhet të merrni rezultatin brenda disa ditësh.
Mund t’ju kërkohet të mos hani asgjë deri në 12 orë para testit, por kjo nuk është gjithmonë e nevojshme
Nëse bëni një test me shpim gishti, i cili është protokolli për Kontrollin Shëndetësor të NHS mbi të 40-tat, kjo mund të dallojë gjithashtu shenjat e hershme të sëmundjeve të zemrës dhe diabetit.
Nëse ju thuhet se kolesteroli juaj është rritur, kjo do të thotë se disa nga këto parametra janë jonormale.
Testi i kolesterolit në gjak mat nivelet tuaja të kolesterolit total, kolesterolit LDL, kolesterolit HDL dhe raportit të kolesterolit total ndaj HDL.
Kolesteroli juaj total duhet të jetë 5 mmol/L ose më pak për të rriturit e shëndetshëm ose 4 mmol/L ose më pak për ata me rrezik të lartë.
Më konkretisht, kolesteroli juaj LDL duhet të jetë 3 mmol/L ose më pak për të rriturit e shëndetshëm dhe 2 mmol/L ose më pak për ata me rrezik të lartë, dhe kolesteroli juaj HDL duhet të jetë mbi 1 mmol/L.
Raporti juaj total i kolesterolit ndaj HDL duhet të jetë < 4.
Nëse keni të lartë Kolesteroli, një mjek ose infermiere do t’ju flasë se si mund ta ulni atë. Kjo mund të përfshijë gjëra të tilla si ndryshimi i dietës suaj ose marrja e ilaçeve.
Sipas NHS, ata gjithashtu mund të përcaktojnë rrezikun tuaj për të pasur një atak në zemër ose goditje në tru në 10 vjetët e ardhshëm.
Ata mund ta bëjnë këtë duke përdorur:
-nivelet e kolesterolit
-presionin e gjakut
-gjatësia dhe pesha
-mosha, gjinia dhe përkatësia etnike
Mos u frikësoni, ulja e kolesterolit mund të ndihmojë në uljen e rrezikut për të pasur një atak në zemër ose goditje në tru.
Shëndet
Ish-anesteziologu francez dënohet me burgim të përjetshëm për helmimin e 30 pacientëve
Published
2 weeks agoon
December 19, 2025By
UBTnews
Një ish-anesteziolog francez është dënuar me burgim të përjetshëm pasi u shpall fajtor për helmimin e qëllimshëm të 30 pacientëve, 12 prej të cilëve humbën jetën.
Frédéric Péchier, 53 vjeç, u dënua të premten pas përfundimit të një gjyqi katërmujor në qytetin lindor të Besançon, në një nga rastet më të rënda të keqpërdorimit mjekësor të regjistruara ndonjëherë në Francë.

Sipas hetimeve dhe aktakuzës, Péchier kishte futur substanca kimike si klorur kaliumi ose adrenalinë në qeset e infuzionit të pacientëve, duke shkaktuar arreste kardiake ose hemorragji të papritura gjatë ndërhyrjeve kirurgjikale.
Viktima më e re ishte një fëmijë katërvjeçar, i cili i mbijetoi dy arresteve kardiake gjatë një operacioni rutinë të bajameve në vitin 2016. Viktima më e moshuar ishte 89 vjeç.
“Ju jeni Doktor Vdekja. Një helmues, një vrasës. Ju turpëroni gjithë profesionin mjekësor”, deklaruan prokurorët gjatë seancave përmbyllëse, duke shtuar se ai “e kishte kthyer klinikën në një varrezë”.
Sipas prokurorisë, Péchier shpesh nuk ishte anestezisti kryesor në operacione. Ai dyshohet se mbërrinte herët në klinikë për të manipuluar qeset e infuzionit, ndërsa më pas, kur pacientët pësonin komplikacione, ndërhynte vetë për t’u paraqitur si “shpëtimtari”.
Në 12 raste, ndërhyrja erdhi shumë vonë ose nuk ndodhi fare, duke përfunduar me vdekjen e pacientëve.
Hetimi nisi në vitin 2017, kur në qesen e infuzionit të një pacienteje u gjet një tepricë e rrezikshme kloruri kaliumi. Autoritetet zbuluan një model alarmues “ngjarjesh serioze të padëshiruara” në klinikën private Saint-Vincent në Besançon.
Ndërsa mesatarja kombëtare për vdekje nga arresti kardiak nën anestezi ishte 1 në 100 mijë, në këtë klinikë shifra ishte më shumë se gjashtë herë më e lartë. Anomalia u zhduk kur Péchier u largua përkohësisht dhe u rikthye sapo ai u kthye në klinikë. Pas pezullimit të tij nga profesioni në vitin 2017, rastet u ndalën përfundimisht.
Gjatë gjyqit, Péchier mohoi vazhdimisht akuzat, duke deklaruar se kishte respektuar “betimin e Hipokratit”. Megjithatë, dëshmia e tij ndryshoi disa herë dhe ai pranoi se mund të ketë pasur “një helmues tjetër” në klinikë.
Psikologu i gjykatës e përshkroi atë si një person me personalitet të dyfishtë, i aftë të shfaqej i respektueshëm në publik, por edhe të shkaktonte dëme të mëdha.
Tani, Péchier pritet të kalojë të paktën 22 vite pas hekurave. Ai ka 10 ditë kohë për të apeluar vendimin.
“Është fundi i një makthi”, tha Sandra Simard, një nga pacientet që i mbijetoi helmimit. Një tjetër i mbijetuar, Jean-Claude Gandon, u shpreh: “Tani mund të kemi një Krishtlindje më të qetë”./BBC
Shëndet
Kur dieta dhe pesha nuk mjaftojnë, arsyeja e fshehur e kolesterolit të lartë
Published
2 weeks agoon
December 16, 2025By
UBT News
Studimet tregojnë se nivelet e kolesterolit në gjak ndikohen më shumë nga gjenet sesa nga ushqimi, pesha apo aktiviteti fizik.
Mëlçia prodhon shumicën e kolesterolit dhe kjo prodhimtari kontrollohet nga gjenet, ndaj disa persona ka kolesterol LDL të lartë edhe pse jetojnë shëndetshëm.
Edhe pse faktorët e stilit të jetesës si ushqimi i pashëndetshëm, mungesa e aktivitetit fizik, mbipesha dhe stresi janë shkaktarë të shpeshtë, forma e trashëguar – hiperkolesterolemia familjare (FH) – përbën rreth 5% të rasteve dhe është më e rrezikshme.
Ajo shfaqet herët dhe shpesh nuk përmirësohet vetëm me dietë.
FH shkaktohet nga mutacione gjenetike që pengojnë largimin e kolesterolit LDL nga gjaku, duke rritur ndjeshëm rrezikun për infarkt ose goditje në tru në moshë të re, shpesh pa simptoma.
Ekspertët theksojnë se pamja e jashtme nuk garanton shëndet të mirë.
Kontrolli i profilit lipidik të paktën një herë në vit, pasi kolesteroli i lartë nuk dhemb, por dëmton në heshtje zemrën dhe enët e gjakut. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Si ta kuptoni nëse trupi juaj ka mungesë të vitaminës D?
Published
2 weeks agoon
December 15, 2025By
UBT News
Vitamina D është thelbësore për shëndetin e kockave, pasi ndihmon trupin të përthithë kalciumin dhe kontribuon në forcimin e tyre.
Ajo luan rol të rëndësishëm në rritjen dhe zhvillimin e qelizave, ul inflamacionin dhe mbështet funksionimin e sistemit imunitar.
Kur trupi ka mungesë të vitaminës D, mund të shfaqen disa shenja paralajmëruese.
Djersitje e tepruar
Djersitja e pazakontë, sidomos gjatë dimrit, lidhet me mungesën e vitaminës D, pasi trupi ka vështirësi në rregullimin e temperaturës.
Lodhje e vazhdueshme
Ndjenja e lodhjes, edhe pas gjumit të mjaftueshëm, si dhe marramendja, janë shenja të shpeshta të mungesës së kësaj vitamine.
Ndryshime në humor
Mungesa e saj lidhet me ndjenja trishtimi e depresioni, pasi ndikon në prodhimin e hormoneve të mirëqenies si serotonina dhe dopamina.
Dhimbje në kocka dhe muskuj
Dhimbjet në kyçe, kocka dhe muskuj janë shenjë e niveleve të ulëta të vitaminës D, veçanërisht te personat me probleme reumatike.
Si ta furnizoni trupin me vitaminë D?
Ekspozimi i moderuar në diell ndihmon prodhimin e vitaminës D, duke përdorur gjithmonë mbrojtje nga rrezet UV.
Përveç kësaj, vitamina D merret edhe nga ushqimi, si: peshqit e yndyrshëm (salmon, sardele, ton), vezët, qumështi dhe produktet e bulmetit, kërpudhat, drithërat dhe lëngu i portokallit. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Çfarë të hani para gjumit për një natë më të qetë?
Published
2 weeks agoon
December 15, 2025By
UBT News
Nëse vetëm mendimi për gjumin të shqetëson, ajo që ha mund të ketë ndikim të madh. Gjumi cilësor ndihmon shëndetin e trurit, forcon sistemin imunitar dhe ul rrezikun për sëmundje kronike.
Edhe pse rekomandohen 7–8 orë gjumë çdo natë, shumë njerëz e kanë të vështirë ta arrijnë këtë.
Përveç zakoneve të mira të gjumit, edhe ushqimi luan rol kyç.
Ja 9 ushqime dhe pije që mund të ndihmojnë për gjumë më të mirë:
Bajamet – të pasura me magnez, vitamina B dhe melatoninë.
Gjeli i detit – përmban triptofan që nxit përgjumjen.
Çaji i kamomilit – ka efekt qetësues dhe ndihmon kundër pagjumësisë.
Kivi – përmban serotonin dhe antioksidantë.
Lëngu i qershisë së thartë – burim natyral i melatoninës.
Peshqit e yndyrshëm – të pasur me vitaminë D dhe omega-3.
Arrat – ndihmojnë rregullimin e ciklit të gjumit.
Çaji i lules së pasionit – ul stresin dhe nxit relaksimin.
Orizi i bardhë – karbohidratet mund të ndihmojnë rënien në gjumë kur konsumohet me masë. /A.Z/UBT News/
“Bllokadat janë inekzistente”, Kurti thotë se shumë shpejt do ta takojë presidenten Osmani
Afër 70% të votave të numëruara, pesë kandidatët më të votuar te partitë më të mëdha
Viti 2025: Mbi 26 mijë raste penale, 18 vrasje dhe konfiskime mbi 112 milionë euro në Kosovë
Kush janë më të votuarit për deputetë në zgjedhjet e 28 dhjetorit?
UBT në vitin 2025: Arritjet, sfidat dhe perspektivat për të ardhmen
Kosova ngre aktakuzë ndaj 21 personave për masakrën e Reçakut
Gjenden të vdekur dy persona në një vilë në Pejë
Gati 50 për qind të numëruara, ky është rezultati i votave për deputetë
BE “pret” nga Kosova formim të shpejtë të institucioneve
Të kërkuara
-
Aktualitet2 months agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Aktualitet2 months agoU mbajt Mbledhje Komemorative në nder të Prof. Dr. Faton Kabashit në UBT Prizren
-
Lajmet3 months agoPunimi shkencor i profesoreshës së UBT-së, Miranda Sejdiu Abazi dhe bashkëautorëve botohet në Georgian Medical News
-
Rajoni1 month agoProfesorët e UBT-së publikojnë studim shkencor mbi cilësinë e ujërave nëntokësore në Komunën e Suharekës
