Kulturë
94 vjet nga vdekja e Mihal Gramenos, figurë kyçe në historinë e Shqipërisë moderne
Sot, më 5 shkurt 2025, përkujtojmë 94-vjetorin e ndarjes nga jeta të atdhetarit të shquar, Mihal Grameno, një prej figurave më të shquara të atdhetarizmit shqiptar, publicist, shkrimtar dhe veprimtar i palodhur i lëvizjes patriotike dhe demokratike. Ai ka lënë një trashëgimi të paharrueshme në kulturën dhe historinë kombëtare.
Mihal Grameno lindi më 13 janar 1871 në qytetin e Korçës, një qytet i njohur për traditat e tij të forta patriotike dhe kulturore. Mësimet e para i mori në qytetin e lindjes, por në një moshë të re emigroi në Bukuresht të Rumanisë, ku u lidh ngushtësisht me shoqërinë patriotike shqiptare “Drita”. Kjo periudhë shënoi hapat e tij të parë në lëvizjen kombëtare, duke e lidhur fatin e tij me atë të Shqipërisë.
Në vitet 1907-1908, Mihal Grameno iu bashkua çetës së Çerçiz Topullit, duke marrë pjesë në luftën e ashpër për çlirimin e Shqipërisë, veçanërisht në jug të vendit. Ai u bë një nga luftëtarët e dalluar të kësaj çete, duke u angazhuar me pasion dhe guxim për idealin e lirisë dhe të bashkimit kombëtar. Kjo periudhë shënoi një moment të rëndësishëm të angazhimit të tij, i cili do të vazhdonte të ishte një qendër e rëndësishme e lëvizjes patriotike shqiptare.
Në vitin 1909, ai mori pjesë aktive në Kongresin e Manastirit, ku u arrit konsensusi për standardizimin e alfabetit të gjuhës shqipe, një hap i rëndësishëm në përpjekjet për ndihmën e identitetit kombëtar shqiptar. Kjo ishte një nga angazhimet e tij të shumta për forcimin e lidhjeve të shqiptarëve të të gjitha trevave dhe mbrojtjen e të drejtave të tyre.
Për një periudhë, midis viteve 1915 dhe 1919, Mihal Grameno jetoi në Amerikë, ku vazhdoi të angazhohej në mbështetje të lëvizjes atdhetare shqiptare. Ai punoi për ngritjen e ndërgjegjësimit dhe për të mbrojtur kauzën shqiptare, duke mobilizuar shqiptarët atje për të ndihmuar në realizimin e ëndrrës kombëtare për Shqipërinë e pavarur.
Mihal Grameno ishte gjithashtu një ndër novelistët e parë të letërsisë shqiptare. Vepra e tij letrare përfshin novela të njohura si “Oxhaku” (1909), “E puthura” dhe “Varri i Pagëzimit”. Këto vepra pasqyrojnë jo vetëm krijimtarinë e tij letrare, por gjithashtu ndihmojnë në shpalosjen e ndjeshmërisë së tij kombëtare dhe social-politike. Ai shkroi edhe dy vepra të tjera të rëndësishme: komedinë “Mallkimi i gjuhës shqipe” (1905) dhe dramën historike “Vdekja e Pirros” (1906), të cilat trajtojnë tema të thella patriotike dhe të identitetit kombëtar.
Përveç veprës së tij letrare, Mihal Grameno drejtoi gazetat e njohura të kohës, “Lidhja orthodhokse” (1909-1910) dhe “Koha” (1911-1926), ku përmes artikujve dhe shkrimeve të tij ai mbrojti me forcë idealet e demokracisë dhe të lirisë. Gazetat e tij ishin tribuna të fuqishme për diskutime dhe zhvillime të rëndësishme për çështjen kombëtare shqiptare.
Mihal Grameno vdiq në Korçë më 5 shkurt 1931, duke lënë një trashëgimi të pasur si një nga emrat më të shquara të lëvizjes atdhetare shqiptare dhe si një njeri që dha gjithçka për lirinë dhe pavarësinë e Shqipërisë. Sot, në këtë përvjetor të ndarjes së tij nga jeta, e kujtojmë dhe nderojmë me respekt dhe mirënjohje kontributin e tij të jashtëzakonshëm për atdhenë./UBTNews/
Shkolla e Muzikës “Amadeus” ka mbajtur koncert të jashtëzakonshëm artistik me rastin e përfundimit të gjysmëvjetorit shkollor, përmbylljes së projektit “Nxitja e talentëve të rinj dhe diversitetit kulturor”, si dhe festave të fundvitit.
Koncerti me titull “Da Capo al Fine”, i organizuar nga Ambasada Gjermane dhe Ambasada Franceze, solli në skenë performanca të mrekullueshme nga nxënësit e shkollës, të cilët falë përkushtimit të vazhdueshëm kanë shënuar suksese edhe jashtë Kosovës.
Në këtë mbrëmje u prezantuan Ansambli i Kitaristëve, Orkestra Harkore, Orkestra Frymore, Orkestra Kamertale dhe Kori i shkollës, të cilët dhuruan emocione të veçanta për publikun. “Profesionalistët e vegjël” të skenës dëshmuan talentin duke interpretuar me sukses vepra nga repertori vendor dhe ai botëror.
Ansambli i Kitaristëve krijoi peizazh të ngrohtë tingujsh që rridhnin natyrshëm me ritmin e veprave, Orkestra Harkore solli ndjeshmëri të veçantë emocionale, e ndërtuar tingull pas tingulli. Orkestra u dallua për elegancën dhe lirshmërinë e tingujve që mbushnin sallën, ndërsa Orkestra ofroi interpretim të rafinuar, të karakterizuar nga precizion i lartë ritmik.
Kulmi i koncertit ishte performanca mbresëlënëse e Korit të shkollës, nën dirigjimin e Vehbi Shoshollit. Qershia mbi tortë ishte interpretimi i solistes Anna Krasniqi, e cila me zërin e saj të ngrohtë dhe njëkohësisht të fuqishëm i dha jetë veprave me kërkesa të larta vokale.
Gjatë koncertit u interpretuan veprat: “Ding! Dong! Merrily on High” (Traditional French Carol), “You Raise Me Up” – Rolf Løvland, “Die Loreley” – Friedrich Silcher, “Sous le ciel de Paris” – Hubert Giraud dhe “Feliz Navidad” – José Feliciano.
Pjesë e këtij koncerti ishin dirigjenti Gentian Aliu dhe korepetitorja Elsa Gashi. Drejtoresha e shkollës, Hana Petrovci-Fetahu, theksoi se përmbyllja e suksesshme e projektit përbën një arritje të madhe për mbi 100 fëmijë, të cilët kanë performuar në instrumente sfiduese.
“Përveç përfundimit të gjysmëvjetorit, ky koncert shënon mbylljen e një projekti që ka filluar në janar e po përfundon në dhjetor. Projekti kishte për qëllim nxitjen e talenteve të reja nga mosha 7 deri në 17 vjeç dhe u mbështet nga Ambasada Franceze, Ambasada Gjermane, Instituti Francez dhe Goethe-Institut. Ky bashkëpunim i mrekullueshëm na dha besimin për ta realizuar projektin, ku u përfshinë mbi 100 nxënës në mësimet e korit dhe instrumenteve”, u shpreh ajo.
Petrovci-Fetahu vlerësoi sukseset e nxënësve, duke theksuar se shumë prej tyre ishin fillestarë, por arritën të performojnë në skenë brenda një periudhe të shkurtër kohore, shtoi se sukseset në koncerte ndërkombëtare, si në Vjenë e Itali, janë motivim i fuqishëm për vazhdimësi.
Ndërkohë, dirigjenti Vehbi Shosholli e cilësoi këtë vit shkollor si dinamik dhe tejet të suksesshëm. Sipas tij, puna intensive me formacione të ndryshme muzikore dhe koncertet e shumta kanë sjellë një përvojë të jashtëzakonshme artistike.
Edhe solistja Anna Krasniqi e përshkroi koncertin dhe vitin mësimor si një përvojë të paharrueshme, duke theksuar suksesin e saj në një festival ndërkombëtar në Itali, ku arriti të triumfojë dhe të përfaqësojë Kosovën me dinjitet.
Drejtoresha paralajmëroi plane të reja për 2026, duke bërë të ditur se Orkestra e Fëmijëve dhe të Rinjve të Prishtinës është pranuar të marrë pjesë në dy festivale ndërkombëtare garuese – një në Spanjë në muajin mars dhe një tjetër në Pragë të Çekisë në muajin korrik të vitit 2026.
“Synimi është që këta talentë t’i prezantojmë më gjerë e ta përfaqësojmë Kosovën në arenën ndërkombëtare”, tha ajo. /A.Z/UBT News/
Sekretari gjerman i Mbrojtjes vlerëson lart përkushtimin dhe profesionalizmin e ushtarëve të KFOR-it
Si ta kuptoni nëse trupi juaj ka mungesë të vitaminës D?
Çfarë të hani para gjumit për një natë më të qetë?
Andrew Gordon zyrtarizohet te Vëllaznimi
Presidentja Osmani nderohet me Çmimin Bonifacio VIII në Anagni
Fatlume Bunjaku ndër aktorët më premtues evropianë të European Shooting Stars 2026
Pulsi në qetësi, kur ta matni dhe kur duhet të shqetësoheni?
Lista e plotë e 35 vendeve pjesëmarrëse në Eurovision 2026
Kurti: Bruto produkti vendor vitin e ardhshëm do të jetë 12 miliardë euro
-
Aktualitet2 months agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Rajoni3 months agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Rajoni3 months agoUBT shpall thirrjen për Konferencën Ndërkombëtare të Gjuhës dhe Kulturës 2025
-
Lajmet3 months agoUBT hap thirrjen për abstrakte në Konferencën Ndërkombëtare të Stomatologjisë