Kulturë

94 vjet nga vdekja e Mihal Gramenos, figurë kyçe në historinë e Shqipërisë moderne

Published

on

Sot, më 5 shkurt 2025, përkujtojmë 94-vjetorin e ndarjes nga jeta të atdhetarit të shquar, Mihal Grameno, një prej figurave më të shquara të atdhetarizmit shqiptar, publicist, shkrimtar dhe veprimtar i palodhur i lëvizjes patriotike dhe demokratike. Ai ka lënë një trashëgimi të paharrueshme në kulturën dhe historinë kombëtare.

Mihal Grameno lindi më 13 janar 1871 në qytetin e Korçës, një qytet i njohur për traditat e tij të forta patriotike dhe kulturore. Mësimet e para i mori në qytetin e lindjes, por në një moshë të re emigroi në Bukuresht të Rumanisë, ku u lidh ngushtësisht me shoqërinë patriotike shqiptare “Drita”. Kjo periudhë shënoi hapat e tij të parë në lëvizjen kombëtare, duke e lidhur fatin e tij me atë të Shqipërisë.

Në vitet 1907-1908, Mihal Grameno iu bashkua çetës së Çerçiz Topullit, duke marrë pjesë në luftën e ashpër për çlirimin e Shqipërisë, veçanërisht në jug të vendit. Ai u bë një nga luftëtarët e dalluar të kësaj çete, duke u angazhuar me pasion dhe guxim për idealin e lirisë dhe të bashkimit kombëtar. Kjo periudhë shënoi një moment të rëndësishëm të angazhimit të tij, i cili do të vazhdonte të ishte një qendër e rëndësishme e lëvizjes patriotike shqiptare.

Në vitin 1909, ai mori pjesë aktive në Kongresin e Manastirit, ku u arrit konsensusi për standardizimin e alfabetit të gjuhës shqipe, një hap i rëndësishëm në përpjekjet për ndihmën e identitetit kombëtar shqiptar. Kjo ishte një nga angazhimet e tij të shumta për forcimin e lidhjeve të shqiptarëve të të gjitha trevave dhe mbrojtjen e të drejtave të tyre.

Për një periudhë, midis viteve 1915 dhe 1919, Mihal Grameno jetoi në Amerikë, ku vazhdoi të angazhohej në mbështetje të lëvizjes atdhetare shqiptare. Ai punoi për ngritjen e ndërgjegjësimit dhe për të mbrojtur kauzën shqiptare, duke mobilizuar shqiptarët atje për të ndihmuar në realizimin e ëndrrës kombëtare për Shqipërinë e pavarur.

Mihal Grameno ishte gjithashtu një ndër novelistët e parë të letërsisë shqiptare. Vepra e tij letrare përfshin novela të njohura si “Oxhaku” (1909), “E puthura” dhe “Varri i Pagëzimit”. Këto vepra pasqyrojnë jo vetëm krijimtarinë e tij letrare, por gjithashtu ndihmojnë në shpalosjen e ndjeshmërisë së tij kombëtare dhe social-politike. Ai shkroi edhe dy vepra të tjera të rëndësishme: komedinë “Mallkimi i gjuhës shqipe” (1905) dhe dramën historike “Vdekja e Pirros” (1906), të cilat trajtojnë tema të thella patriotike dhe të identitetit kombëtar.

Përveç veprës së tij letrare, Mihal Grameno drejtoi gazetat e njohura të kohës, “Lidhja orthodhokse” (1909-1910) dhe “Koha” (1911-1926), ku përmes artikujve dhe shkrimeve të tij ai mbrojti me forcë idealet e demokracisë dhe të lirisë. Gazetat e tij ishin tribuna të fuqishme për diskutime dhe zhvillime të rëndësishme për çështjen kombëtare shqiptare.

Mihal Grameno vdiq në Korçë më 5 shkurt 1931, duke lënë një trashëgimi të pasur si një nga emrat më të shquara të lëvizjes atdhetare shqiptare dhe si një njeri që dha gjithçka për lirinë dhe pavarësinë e Shqipërisë. Sot, në këtë përvjetor të ndarjes së tij nga jeta, e kujtojmë dhe nderojmë me respekt dhe mirënjohje kontributin e tij të jashtëzakonshëm për atdhenë./UBTNews/

Continue Reading

Kulturë

Ibrahim Kadriu nderohet në 80-vjetorin e lindjes! Libri dhe titulli “Qytetar Nderi”

Published

on

Në bibliotekën “Fan S. Noli” në Gjilan, të shtunën më 13 dhjetor 2025, do të mbahet promovimi i librit “Ibrahim Kadriu – 80 vite legjendë dhe inspirim”, një botim i përgatitur nga një grup autorësh për të nderuar 80-vjetorin e lindjes së shkrimtarit të njohur.

Libri, me mbi 200 faqe, përfshin shkrime, portrete krijuese, vlerësime letrare dhe intervista të realizuara së fundmi, duke ofruar një pasqyrë të plotë të jetës dhe veprës së Ibrahim Kadriut, një nga emrat më të shquar të letërsisë shqipe në Kosovë.

Kryetari i Komunës së Gjilanit, Alban Hyseni, do t’i dorëzojë Kadriut titullin “Qytetar Nderi”, mirënjohje e vendosur së fundmi nga Asambleja e Komunës për kontributin e tij të vyer në kulturë dhe letërsi.

Promovimi do të shoqërohet me fjalë rasti nga studiues, shkrimtarë e përfaqësues institucionalë, që do të ndajnë reflektime mbi rrugën krijuese të Kadriut dhe ndikimin në formësimin e brezave të lexuesve.

Tubimi pritet të tërheqë dashamirë të librit, njerëz të kulturës dhe qytetarë të interesuar për të nderuar një prej figurave më të rëndësishme të letërsisë së Gjilanit dhe Kosovës. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Piktura e Picasso-s bëhet pjesë e një fushate bamirësie që synon 12 milionë euro

Published

on

Një vepër e rrallë e Pablo Picasso-s, që paraqet muzën dhe artisten Dora Maar, po bëhet e disponueshme për publikun përmes një shorteu ndërkombëtar me qëllim bamirësie.

Iniciativa synon të mbledhë 12 milionë euro për kërkimet mbi sëmundjen e Alzheimerit.

Përmes këtij shorteu unik, secili pjesëmarrës mund të blejë një biletë për vetëm 100 euro, duke fituar mundësinë për të bërë të vetën një pikturë të vlerësuar rreth 1 milion euro, rast i jashtëzakonshëm për koleksionistët dhe adhuruesit e artit.

Si zhvillohet shorteu?

Në shitje janë vënë 120,000 bileta, që nga dita e martë.

Shorteu do të mbahet në Christie’s, Paris, më 14 prill 2026.

Fituesi do të shpallet gjatë një ceremonie të veçantë të organizuar nga kjo shtëpi prestigjioze ankandesh.

Detaje mbi veprën

Piktura është një guash në letër e 1941, me titullin “Koka e një Gruaje”, realizuar në një nga periudhat më intensive krijuese të Picasso-s, kur Dora Maar kishte një rol të rëndësishëm në jetën e tij personale dhe artistike.

Vepra ka një histori të pasur pronësie:

Mbajtur për shumë vite nga familja Picasso

Përfshirë më pas në një koleksion privat

Ekspozuar dhe qarkulluar në tregun e artit në New York dhe Zürich

Tani vihet për herë të parë në dispozicion të publikut nëpërmjet një shorteu

Të ardhurat e mbledhura do t’i dedikohen Fondacionit të Kërkimeve mbi Alzheimerin, për të mbështetur projektet shkencore në Francë dhe vende të tjera, me synimin të avancohen studimet rreth kësaj sëmundjeje që prek miliona njerëz në mbarë botën.

Kjo nismë shihet si ndërthurje e fuqishme mes artit, filantropisë dhe sensibilizimit global, duke krijuar një mundësi të rrallë që një vepër e Picasso-s të përfundojë në duart e një fituesi të vetëm me fat. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Korça autonome në fokus, hapet ekspozita me dokumente dhe objekte të veçanta historike

Published

on

Një ekspozitë unike me materiale nga periudha e krijimit të Krahinës Autonome të Korçës është çelur nga Shoqata e Koleksionistëve të Korçës në bashkëpunim me Shoqatën e Koleksionistëve të Shqipërisë, e mbështetur nga RTSH Korça.

Koleksionisti Mirgen Shamblli flet për foto historike, dokumente të kohës, por edhe pulla postare të kësaj periudhe.

“Është një ekspozitë fotografike, pullat e taksës dhe materiale dokumentare që tregojnë ngjarje të ndryshme të asaj kohe”, tha Shamblli.

Julian Demeti, kryetar i Shoqatës së Koleksionistëve të Shqipërisë, ka sjellë një koleksion të rrallë me kartëmonedha të kohës së Krahinës Autonome të Korçës, duke e prezantuar për publikun korçar.

“Unë kam sjellë kornizë me kartëmonedha të qeverisë së Krahinës së Korçës. Disa nga seritë ku janë kartëmonedhat e Shqipërisë vetëqeveritare”, tha Demeti.

Ekspozita ka pasqyruar një nga kapitujt më të rëndësishëm të historisë së qytetit, në një atmosferë të mbushur me histori, kuriozitet dhe emocion, ndërsa vizitorët panë nga afër dëshmi të një periudhe që ka lënë gjurmë të thella në identitetin korçar./atsh/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Teuta dhe Tara Krasniqi së bashku në një rol unik në filmin “Parku i Dorës”

Published

on

Filmi më i ri artistik “Parku i Dorës”, me regji të Sabidin Aliut, do të ketë premierën më 11 dhjetor në Shkup, duke shënuar një moment të rëndësishëm për kinematografinë vendore.

Posteri zyrtar i publikuar tregon një dramë emocionale, të ngrohtë, e fokusuar te marrëdhëniet njerëzore, dhimbja dhe rimëkëmbja.

Një veçori që e bën këtë premierë edhe më të veçantë është pjesëmarrja e aktores së njohur Teuta Krasniqi, e cila për herë të parë luan në një film së bashku me vajzën e saj, Tara Krasniqi Muharremi.

Ky bashkëpunim unik nënë-bijë ngjall kureshtje të madhe tek publiku dhe krijon një dimension emocional të thellë në rrëfimin e filmit.

Në poster shfaqen edhe emra të tjerë të kastës, përfshirë Shkëlqim Islami, duke paralajmëruar një performancë të fuqishme të ansamblit.

Produksioni është realizuar nga Vizioni Plus Production, ndërsa tema dhe atmosfera e filmit premtojnë një histori të ndjeshme dhe artistikisht të përpunuar me kujdes.

Pas premierës në Shkup, “Parku i Dorës” pritet të shfaqet në të gjitha kinematë, duke u bërë një nga projektet më të komentuar të fundvitit. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara