Inovacione

​Çfarë janë tërmetet e fuqishme bumerang?

Publikuar

Shkencëtarët kanë konfirmuar për herë të parë në histori ekzistencën e një “tërmeti bumerang” misterioz dhe jashtëzakonisht të fuqishëm, i cili tronditi zona të mëdha me terrene nënujore në Oqeanin Atlantik, jo larg nga ekuatori në vitin 2016.

Studiuesit, të udhëhequr nga Stephen Hicks, një sizmolog në Kolegjin mbretëror të Londrës, i bazuan gjetjet e tyre në një analizë të të dhënave nga 39 sizmometra, pajisje që regjistrojnë tërmetet pranë kreshtës së Atlantikut të Mesëm.

Në gusht 2016, një tërmet 7.1 sipas shkallës Rihter shkaktoi një plasaritje në detin 1,046 kilometra larg bregdetit të Liberisë.

Edhe pse i fortë, tërmeti nuk tërhoqi shumë vëmendjen nga ekspertët derisa leximet sizmologjike treguan se kishte ndodhur një “anomali e madhe”.

Përkatësisht, siç shpjegoi Hicks, mënyra se si u përhap tërmeti ishte krejtësisht e kundërt me ato që prisnin të dukeshin tërmeti para se të fillonin të analizonin të dhënat.

Tërmeti filloi thellësisht nën tokë, duke u përhapur në lindje në drejtim të kreshtës të Atlantikut të Mesëm, dhe pastaj u kthye mbrapa, duke arritur një shpejtësi prej gati 18,000 kilometra në orë.

Për krahasim, ajo mund të arrinte në Nju Jork në Londër me atë shpejtësi në më pak se 20 minuta.

Sidoqoftë, nuk është ende e qartë se sa të shpeshta janë “tërmetet e tilla bumerang”. Disa shkencëtarë besojnë se tërmeti i madhësisë nëntë, i cili goditi Japoninë në vitin 2011, duke lënë pasoja shkatërruese, mund të ketë pasur disa nga këto “efekte bumerang”.

Vazhdo të lexosh

Inovacione

Pse Galileo Galilei njihet si “revolucionari i shkencës”?

Publikuar

nga

Galileo Galilei (1564-1642) ishte një astronom, fizikan, inxhinier dhe polimatist italian që luajti një rol vendimtar në Revolucionin Shkencor të shekullit të 17-të. Galileo shpesh përmendet si “babai i astronomisë moderne vëzhguese”, “babai i fizikës moderne” dhe “babai i shkencës”.

Kontributet dhe arritjet e tij kryesore përfshijnë:

Përdorimin e Teleskopit:

Galileo ishte shkencëtari i parë që përdori një teleskop për observime astronomike. Duke shfrytëzuar këtë instrument, ai zbuloi sipërfaqen e Hënës, zbuloi katër hënët më të mëdha të Jupiterit (tani të njohura si hënët galileane), vuri re fazat e Venusit dhe zbuloi njollat e diellit.

Ligji i Rënies së Lirë:

Ligji i Rënies së Lirë u përcaktua nga Galileo nëpërmjet një sërë eksperimentesh të thjeshta që përfshinin lëvizjen e trupave nën ndikimin e gravitetit. Thelbi i ligjit të Galileos për trupat në rënie mund të përmblidhet si më poshtë:

Objektet me masa të ndryshme bien me të njëjtën shpejtësi kur i nënshtrohen gravitetit në mungesë të rezistencës së ajrit.

Kjo sfidoi pikëpamjen Aristoteliane se objektet më të rënda bien më shpejt se ato më të lehta. Nëpërmjet eksperimenteve, Galileo demonstroi se, në mungesë të rezistencës së konsiderueshme të ajrit, të gjitha objektet bien me të njëjtën shpejtësi, pavarësisht nga masa e tyre. Ky koncept hodhi themelet për ligjet e lëvizjes të Isaac Njutonit dhe ligjin e gravitetit universal.

Mbështetës i Heliocentrizmit:

Galileo mbështeti modelin heliocentrik të sistemit diellor, i propozuar nga Nikolla Koperniku, që vendoste Diellin në qendër me planetët, përfshirë Tokën, që rrotulloheshin rreth tij. Kjo e çoi në konflikt me pikëpamjet gjeocentrike të mbajtura nga Kisha Katolike në atë kohë.

Konflikti me Kishën Katolike:

Mbështetja e Galileos për modelin heliocentrik e çoi në konflikt me Kishën Katolike, e cila mbështeste një pamje gjeocentrike. Në vitin 1633, ai u gjykua nga Inkvizita Katolike Romake dhe u detyrua të mohonte mbështetjen e tij për heliocentrizmin. Pasi u dënua me burgim shtëpie, ai kaloi pjesën tjetër të jetës së tij në arrest shtëpie.

Vazhdo të lexosh

Inovacione

Raport: Kina para Perëndimit në garën për teknologjitë kritike

Kina mund të bëhet superfuqi e teknologjisë në botë.

Publikuar

nga

Kina kryeson botën në 37 nga 44 teknologjitë kritike, dhe demokracitë perëndimore kanë mbetur prapa në garën për përparime shkencore dhe kërkimore, thuhet në një raport nga një institut australian.

Kina mund të bëhet superfuqi e teknologjisë në botë dhe dominon tashmë në mbrojtje, hapësirë, robotikë, energji, mjedis, bioteknologji, inteligjencë artificiale (AI), materiale të avancuara dhe teknologjinë kryesore kuantike, sipas raportit të Institutit australian të Politikave Strategjike (ASPI).

Zonat kryesore që dominohen nga Kina janë dronët, mësimi i makinerive, bateritë elektrike, energjia bërthamore, fotovoltaikët, sensorët kuantikë dhe nxjerrja e mineraleve kritike, sipas Critical Technology Tracker, që u publikua të enjten.

Krahasuar me Kinën, sipas raportit, Shtetet e Bashkuara të Amerikës kryesojnë vetëm në shtatë teknologjike kritike, sikurse sistemet e lëshimit në hapësirë dhe llogaritja kuantike, sipas ASPI, e cila merr fonde nga qeveritë australiane, Mbretëria e Bashkuar dhe SHBA, si dhe burime të sektorit privat sikurse industria e mbrojtjes dhe teknologjisë.

Britania e Madhe dhe India janë ndër pesë vendet e para në 29 nga 44 teknologjitë, Koreja e Jugut dhe Gjermania në pesë vendet e para në 20 dhe 17 teknologji, respektivisht, thuhet në raport./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Inovacione

Google do të lansojë disa telefona të mençur, një orë dhe tablet

Google vjen me shumë produkte të reja.

Publikuar

nga

Të mërkurën Google zbuloi një linjë të zgjeruar të produkteve harduerike, një dëshmi se kompania dëshiron të shkojë përtej reklamimimit dhe të garojë me kompanitë sikurse Apple.

Në një konferencë që u mbajt fizikisht pas tri viteve, Google njoftoi rreth lansimit të tre telefonave të mençur, orës së mençur si dhe rreth planeve për lansimin e një tableti vitin e ardhshëm. Google po ashtu njoftoi rreth përditësimeve në disa prej mjeteve më të njohrua sikurse Maps, Google Translate dhe në makinën e kërkimit.

Tre telefona të mençur Pixel

Google befasoi fansat të mërkurën duke zbuluar dy pajisje të reja kryesore – Pixel 7 dhe Pixel 7 Pro. Ndonëse kompania nuk ka dhënë shumë detaje, dy telefonat e mençur pritet të dalin në treg këtë vjeshtë.

Google njoftoi gjithashtu edhe rreth planeve për lansimin e telefonit inteligjent Pixel 6a, një version më i përballueshëm i linjës së tij Pixel 6 të lëshuar në fillim të këtij viti. Pixel 6a mundësohet nga çipi i brendshëm Tensor i Google dhe do të dalë në treg në tri ngjyra – jeshile, e bardhë dhe e zezë. Telefoni do të kushtojë 449 dollarë dhe do të jetë i disponueshëm nga 21 korriku.

Pixel Watch

Në treg nuk mungojnë orët inteligjente Android, por Google po planifikon të prodhojë për herë të parë një orë inteligjente. Kompania ndau detaje rreth orës së mençur Pixel Watch, që do të përdorë sistemin operativ të Google, WearOS dhe do të jetë në pajtueshmëri me shërbime të tilla sikurse Google Assistant, Google Maps dhe Google Wallet. Ora do të dalë në treg në vjeshtë. Google po ashtu njoftoi rreth planeve për lansimin e Pixel Tablet, që sipas kompanisë do të lansohet në vitin 2023./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Futurizëm

Kosova edhe këtë vit merr pjesë në garën më të madhe ndërkombëtare të robotikës, FIRST Global Challenge

Publikuar

nga

Sikurse edhe viteve të kaluara, UBT ka nderin që edhe sivjet të përfaqësojë Kosovën në garën më të madhe ndërkombëtare në fushën e robotikës, FIRST Global Challenge, që për shkak të situatës aktuale me COVID-19 po mbahet në formën online.

Kosovën do ta përfaqësojnë, Elta Bajrami, Vlera Saraçi, Riona Krosa, Alba Ratkoceri dhe Mërgita Alija, të cilët nën mentorimin e Elita Hajrizit, janë duke u përgatitur dhe punuar në laboratorët e UBT-së.

Ekipi përfaqësues i shtetit të Kosovës do ta sfidojë vetën në mesin e të rinjve nga rreth 170 shtete të ndryshme të botës. të cilët këtë vit, ndryshe nga garat e organizuara më herët po përdorin njohuritë kreative the teknologjinë për zgjidhjen e problemeve të ndryshme në komunitetin ku jetojnë ata.

Të rinjtë nga Kosova në fazën e parë të kësaj gare kanë ideuar dhe dizajnuar projektin për qasjen e barnave në mënyrën online, projekt ky shumë interesant dhe i nevojshëm për gjithë shoqërinë.

Projekti ‘E-Pharm” është barnatore digjitale, që përbën lehtësim në blerjen dhe dërgesën e barnave online për të gjithë personat e specifikisht për të moshuarit dhe personat në viset rurale.

Sipas ekipit përfaqësues nga Kosova, “E-Pharm” përbëhet nga të gjitha llojet e barnave, vitaminave, suplimenteve, të cilat lehtësisht mund të gjenden në barnatoren digjitale përmes faqes kryesore (home) të “E-Pharm”.

E veçanta e “E-pharm” është se dërgesa e çdo barne bëhet përmes postës apo droneve (për viset jo të përshtatshme për qasje), përderisa secila dërgesë është e shoqëruar me një përshkrim, ku përpos komponentëve të tyre gjenden dhe këshilla pasuese.

UBT e përfaqëson Kosovën në këtë garë tash e disa vite, ku përmes ekipit të përbërë nga studentë të UBT-së, bëhet përgatitja në mënyrë profesionale në laboratorët inovativ të mekatronikës.

Kujtojmë se nga kjo garë UBT është vlerësuar nga organizatorët dhe ka marrë medalje të artë për kontributin dhe mbështetjen që po jep institucioni për FIRST Global dhe për zhvillimin e STEM në botë (Science, Technology, Engineering and Mathematics).

Vazhdo të lexosh

Të kërkuara