Shëndeti

8 ushqimet që nuk e dini se shkaktojnë alergji

Published

1 year ago

November 25, 2023

UBT news

Alergjitë janë shumë të përhapura dhe mund të prekin një numër të madh personash.

Mund të shkaktohen si nga ushqimet ashtu edhe nga faktorë të jashtëm siç janë polenet e luleve apo pluhrat. Në botë numërohen rreth 170 ushqime të cilat shkaktojnë alergji, por vetëm 8 prej tyre janë më të përhapurat.

Në këtë artikull nga AgroWeb.org do të flasim për alergjitë më të zakonshme ndaj ushqimit dhe disa mënyra alternative me çfarë mund ti zëvendësoni.

Çfarë janë alergjitë ndaj ushqimit?

Një alergji ndaj ushqimit shkaktohet kur trupi ka një reaksion ndaj një enzime të caktuar që futet në organizëm. Disa nga këto enzima apo proteina trupi i disa njerëzve mund ti përkthejë si të dëmshme dhe ti konsiderojë si sulme. Për tu mbrojtur trupi krijon një sërë procesesh që shkaktojnë inflamacionin.

Këto reaksione të brendëshme të trupit përkthehen menjëherë edhe jashtë tij.

Duke shkaktuar kështu:

Enjtje të zonës së fytyrës apo gojës
Vështirësi në frymëmarrje
Presion i ulët gjaku
Të vjella
Diarre
Kruarje të lëkurës

Në disa raste alergjitë mund t’i shkaktojnë të gjithë këto reaksione njëherazi dhe të jenë një problem shumë i rrezikshëm për shëndetin.

Disa nga këto ushqime të cilat i përdorni çdo ditë AgroWeb.org j’ua shpjegon mëposhtë.

Qumështi i lopës

Alergjitë nga qumështi i lopës zakonisht prekin fëmijët nën moshën 3 vjeç, por edhe persona të rritur.

Fëmijët në 90% të rasteve e kalojnë këtë alergji teksa rriten, kështu që në mosha madhore mund të mos jenë më të rrezikuar.

Gjithësesi si për fëmijët ashtu edhe për të rriturit, simptomat e alergjisë mund të fillojnë 5-30 minuta pas konsumimit të këtij qumështi.

Simptomat mund të variojnë që nga enjtja e fytyrës, skuqje, kruarje, të përziera apo inflamacion të stomakut.

Nëse jeni diagnostikuar nga mjeku me këtë lloj alergjie bëni kujdes të evitoni jo vetëm qumështin e lopës, por edhe produktet që e përmbajnë atë.

Këtu futet djathi, gjalpi, kosi, margarina, kremi i qumështit apo akullorja.

Vezët

Alergjia ndaj vezëve është e dyta për nga më të përhapurat në të gjithë botën.

Rreth 68% e personave janë alergjik ndaj vezës deri në moshën 16 vjeç. Pas kësaj moshe alergjia mund të largohet gradualisht.

Simptomat e alergjive nga veza fillojnë që nga kruarjet e lëkurës, problemet me tretjen dhe problemet me frymëmarrjen.

Në disa raste të veçanta këto simptoma mund të shkaktohen të gjitha sëbashku.

Ajo që e shkakton alergjinë tek veza është proteina, ndaj nëse jeni alergjik ndaj të verdhave të vezës jeni edhe ndaj të bardhave të saj.

Nëse shikoni që pas konsumimit të këtij ushqimi keni simptoma shqetësuese, drejtohuni menjëherë tek mjeku dhe hiqni dorë nga konsumimi i tyre.

Ky përjashtim mund të mos jetë i vlefshëm edhe për të gjitha ushqimet që përmbajnë vezë.

Sipas të dhënave, rreth 70% e fëmijëve të cilët vuajnë nga kjo lloj alergjie nuk përjetojnë simptoma të rrezikshme kur konsumojnë biskota apo kek me vezë.

Arrorët

Alergjitë ndaj arrorëve janë gjithashtu shumë të përhapura.

Këtu përfshihen të gjithë ushqimet të cilët rriten në pemë në formën e arrive, bajameve apo fistikëve.

Nëse vuani nga kjo lloj alergjie, nuk duhet në asnjë mënyrë të konsumoni ushqime që i përmbajnë këto produkte.

Këshillohet përshtatja me një dietë pa arrorë, salca apo vajra të ndryshëm.

Kikirikët

Megjithëse mund të mendoni se futen në familjen e arrorëve, kikirikët janë bishatjorë.

Njihen si shkaktarë të alergjive për shumë persona dhe mund të jenë të rrezikshëm për shëndetin në këto raste.

Zakonisht shfaqet në mosha të vogla dhe mund të zhduket gjatë jetës gjithësesi kujdesi maksimal është i nevojshëm.

Nëse vuani nga kjo alergji, eleminoni menjëherë këtë ushqim nga dieta juaj.

Ushqimet e detit

Alergjitë nga ushqimet e detit shkaktohen kur trupi reagon ndaj proteinave që këto ushqime përmbajnë.

Këtu futen të gjithë llojet e guackave, aragosta apo karkalecat e detit.

Proteina e quajtur tropomiosinë që këto ushqime përmbajnë, mund të shkaktojnë një sërë reaksionesh në organizëm.

Evitojini të gjitha këto ushqime nëse ndjeni se jeni alergjikë prej tyre.

Drithërat

Alergjia ndaj drithrave mund të zhduket gjatë 10 viteve të para të jetës, por është gjithësesi e rrezikshme.

Këtu futen të gjithë ushqimet me bazë drithrat, brumërat, buka dhe çdo gjë tjetër që përmban këtë produkt.

Soja

Megjithëse nuk janë shumë të përhapura, alërgjitë ndaj sojës janë prezente në 0.4% të fëmijëve.

Kjo alergji shkaktohet nga farat e sojës dhe produktet që i përmbajnë ato.

Peshku

Alergjitë nga peshku prekin rreth 2% të të gjithë të rriturve

Kjo lloj alergjie mund të zhvillohet edhe gjatë jetës dhe në mosha të mëdha.

Përveç alergjive nga ushqimi disa njerëz mund të përjetojnë edhe intolerancën nga ushqime të ndryshme.

Intoleranca ndaj ushqimit mund të shkaktojë efekte anësore minimale të cilat nuk prekin sistemin imunitar dhe nuk janë të rrezikshme./AgroWeb.org

Shëndeti

Sa hapa duhet të bëjmë në ditë për të humbur peshë?

Published

12 hours ago

May 24, 2025

Albina Zeneli

Humbja e peshës dhe përmirësimi i gjendjes fizike janë objektiva për shumë njerëz, dhe një nga mënyrat më të thjeshta dhe efektive për t’i arritur ato është ecja.

Edhe pse shpesh përmendet shifra prej 10,000 hapash në ditë, studimet e fundit sugjerojnë se edhe 7,000 hapa mund të sjellin përfitime të rëndësishme për shëndetin dhe të qëndruarit ‘fit’.

Sipas hulumtimit, sasia e rekomanduar ditore e hapave ndryshon në varësi të qëllimeve të një individi:

-7000 hapa – Një pikënisje e shkëlqyer për ata që duan të përmirësojnë shëndetin e tyre dhe të humbin gradualisht peshë. Studimet tregojnë se ky nivel aktiviteti mund të zvogëlojë rrezikun e sëmundjeve kronike dhe të përmirësojë përbërjen e trupit.

-10,000 hapa – Për ata që duan rezultate më të dukshme të humbjes së peshës, rritja e numrit të hapave në 10,000 në ditë mund të përshpejtojë djegien e kalorive, të përmirësojë qëndrueshmërinë kardiovaskulare dhe të forcojë muskujt.

Përveçse ndihmon në rregullimin e peshës trupore, ecja sjell një sërë përfitimesh të tjera shëndetësore.

Ndër të tjera, përmirëson disponimin, rrit energjinë dhe është i thjeshtë dhe i përballueshëm. Sipas ekspertit të shëndetit dhe fitnesit, Marcos Vázquez, ecja vetëm, megjithëse e dobishme, mund të mos jetë e mjaftueshme për përfitime optimale shëndetësore.

Shëndeti

Mëngjesi ideal: Çfarë duhet dhe nuk duhet të hani?

Published

13 hours ago

May 24, 2025

Albina Zeneli

Mëngjesi është vakti më i rëndësishëm i ditës, megjithëse të ushqyerit është një çështje shumë individuale.

Sipas Emma Stevenson, Profesoreshë në Shkencat e Sportit dhe Ushtrimeve thotë: “Ushqyerja është individuale e çfarë funksionon për një person nuk funksionon për një tjetër. Është e rëndësishme të mos kapërcehet ndonjë vakt.

“Mëngjesi duhet të plotësojë 20-25 % të nevojave tuaja ditore. Studime të shumta kanë treguar që njerëzit që hanë mëngjesin kanë tendencë të kenë një dietë më të balancuar se ata që e kapërcejnë këtë vakt dhe me të ngjarë nuk janë mbi peshë”, thotë Stevenson.

Por si mund ta keni vaktin e parë të ditës?

“Mëngjesi duhet të jetë i bazuar në grupet kryesore të ushqimeve”, vijon Stevenson.

Duhet të përfshihen bukë me të gjitha llojet e drithërave. Si burim i fibrave ky ushqim mund të parandalojë diabetin, disa lloje kanceri, përmirëson funksionin tretës dhe redukton riskun e obezitetit. Ky vakt është dhe shansi më i mirë të konsumohet një nga 5 racionet e rekomanduara të frutave dhe perimeve.

E njëjta gjë vlen dhe për ushqimet e pasura me kalcium që gjenden tek bulmetrat. Mishi, peshku, vezët ose bishtajoret mund të veprojnë si burim i rëndësishëm i proteinave që ju mbajnë të ngopur shumë gjatë. Drithërat me pak sheqer dhe fruta është një opsion tjetër i shëndetshëm për mëngjes.

Nëse nuk mund të gatuani në mëngjes, përgatisni bukë me krem djathi me pak yndyrë me salmon të tymosur. Këto mbajnë omega 3 dhe proteina.

Drithërat e shërbyer me qumësht me pak yndyrë e me banane, apo tostet janë zgjedhje e mirë pasi ju furnizon me fibrat e nevojshëm.

Shëndeti

Multivitaminat, të dobishme apo të tepërta?

Published

1 day ago

May 23, 2025

Albina Zeneli

E vërteta është që nëse hani një ushqim të pasur me fruta, vitamina dhe ushqime të pasuruara atëherë me siguri po merrni dozën e nevojshme të tyre.

Multivitaminat ofrojnë një formë më të lehtë për të siguruar këto vitamina, por sa të nevojshme janë ato?

Beta karoteni

Gjendet tek karrotat, patatet e ëmbla dhe specat jeshilë. Ky antioksidant transformohet në vitaminë A dhe është i rëndësishëm për shëndetin e syve, sistemin imunitar e lëkurën. Një studim tregoi që suplementët rrisin rrezikun e tumorit të mushkërive tek duhanpirësit. Nëse pini duhan, mos merrni suplementë, merrni beta karotenin nga frutat dhe perimet.

Kalciumi

Organizmi ka nevojë për kalcium, që gjendet tek produktet si qumështi, kosi dhe djathi, për të ruajtur shëndetin e kockave. Suplementët nuk janë ide e keqe nëse nuk përdorni produktet blegtorale. Nëse jeni të predispozuar ndaj gurëve në veshka ose nëse jeni mbi moshën 70 vjeç, atëherë mos merrni suplementë të kalciumit.

Suplementet shtonin rreziqet ndaj sëmundjeve kardiake tek femrat që sapo kishin kapërcyer menopauzën.

Edhe nëse vendosni të merrni suplementë mos merrni më shumë se 500 miligramë në një dozë, kombinoni me vitaminë D për të përmirësuar përthithjen e kalciumit në organizëm.

Acidi folik

Acidi folik që parandalon defektet e fetusit gjendet në drithrat e pasuruara, perimet me ngjyrë të gjelbër të errët, legume, agrumet, buka dhe makaronat. Marrja e 400 mikrogramëve në ditë ose 600 për gratë shtatzëna ose lehona, nuk është një angazhim i jashtëzakonshëm. Kjo sasi vjen edhe nga ushqimi, suplementët ose të dyja së bashku.

Hekuri

Ndoshta ushqimet me hekur nuk ju pëlqejnë, por ky mineral është thelbësor për funksionin e duhur të qelizave të kuqe të gjakut. Përpiquni të merrni hekur nga burime tjera si: Mishi, peshku, arrorët, barishtet. Nëse jeni anemikë ose shtatzëna, mund të keni nevojë për suplementë. Por vetëm në bashkëpunim me mjekun.

Multivitamina

Faktet mbi rolin e multivitaminave në parandalimin e kancerit të gjirit janë të limituara. Madje, studimet nuk nxorrën konkluzione të qarta nëse ia vlente barra qeranë për të marrë multivitamina. Multivitaminat nuk janë një ide e keqe, por mos prisni vlera të jashtëzakonshme ose që ato t’ju shpëtojnë jetën.

Kaliumi

Ul presionin e gjakut dhe rregullon rrahjet e çrregullta të zemrës dhe kundërveprojë ndaj niveleve të larta të sodiumit. Gjendet tek bananet, rrushi i thatë, barishtet, portokalli dhe qumështi.

Vitamina D

Ndihmon organizmin në përthithjen e kalciumit është e nevojshme për shëndetin e kockave. Ajo merret nga ekspozimi në diell. Nëse fëmijët marrin pak vitaminë D, janë të rrezikuar nga osteoporoza dhe rakitizmi. Të dhënat tregojnë që vitamina ul rrezikun e diabetit 1 dhe 2, sklerozës së shumëfishtë etj, por studimet nuk kanë arritur në përfundime të qarta.

Mjaftojnë pak rreze dielli dhe ushqime të mira për të marrë dozën e nevojshme por sërish mangësitë ndaj kësaj vitamine nuk janë të pazakonta. Suplementët mund të jenë një ide e mirë, veçanërisht nëse nuk keni ekspozim të mirë në diell, nëse jeni mbi 50 vjeç ose keni një lëkurë me ngjyrë të errët.

Vitamina E

Njëherë e një kohë, shkencëtarët mendonin që ky antioksidant mbron zemrën. 600 njësi të kësaj vitamine të marra çdo ditë as nuk parandalonin problemet, as nuk ulnin shanset për atak në zemër tek femrat në moshë. Harroni suplementët dhe merreni vitaminën E nga ushqimet siç janë : veza, kikirikët, drithërat e pasuruar, dhe barishtet. Kini parasysh që gatimi dhe ruajta e ushqimeve të pasura me vitaminë E e ul sasinë përfundimtare të saj që përfundon në organizëm.

Shëndeti

5 sinjale të fshehura që trupi të dërgon kur je nën stres

Published

1 day ago

May 23, 2025

Albina Zeneli

Stresi është pjesë e pashmangshme e jetës moderne, trupi na dërgon shenja të fshehura për gjendjen tonë emocionale dhe i injorojmë. Njohja e këtyre sinjaleve mund të ndihmojë në parandalimin e problemeve më serioze shëndetësore.

Ndryshimet në lëkurë

Akne të papritura, skuqje ose irritime mund të jenë më shumë sesa probleme kozmetike, ato janë përgjigje e trupit ndaj stresit të akumuluar.

Dhimbje të pashpjegueshme stomaku

Një nga mënyrat më të zakonshme me të cilat trupi reagon ndaj stresit është përmes tretjes. Dhimbjet, fryrja ose shqetësimet e vazhdueshme në stomak mund të jenë sinjal që diçka nuk është në rregull emocionalisht.

Rënie e flokëve

Nëse vëreni se po humbni më shumë flokë se zakonisht, kjo mund të jetë shenjë e stresit të lartë. Rënia shpesh ndodh me vonesë pas një periudhe të gjatë tensioni.

Ëndrra të çuditshme ose të shqetësuara

Stresi ndikon në cilësinë e gjumit. Nëse po përjetoni ëndrra të pazakonta, ankthioze ose zgjoheni të lodhur, mund të jetë një shenjë që mendja juaj po përpunon stresin në mënyrë të pavetëdijshme.

Lodhje kronike

Ndiheni të lodhur edhe pas gjumit? Lodhja e vazhdueshme, është alarm i qartë që trupi po përpiqet të përballojë nivele të larta stresi. Ekspertët këshillojnë që të mos injorohen shenjat e të merren hapa të thjeshtë për menaxhimin e stresit si aktiviteti fizik, meditimi, ndarja e kohës për veten dhe kërkimi i ndihmës profesionale kur është e nevojshme.