Lajmet

8 këshilla për t’u ushqyer shëndetshëm

Published

on

Këto 8 këshilla praktike mund t’ju ndihmojnë të bëni zgjedhjet e duhura për të përmirësuar shëndetin tuaj.

Nëse hani ose pini më shumë nga se sa trupi juaj ka nevojë, do të shtoni peshë, sepse energjia që nuk përdorni është e ruajtur si yndyrë. Nëse hani dhe pini shumë pak, do të humbni peshë.

Ju gjithashtu duhet të hani një gamë të gjerë të ushqimeve për t’u siguruar që po merrni një dietë të ekuilibruar dhe trupi juaj po merr të gjitha lëndët ushqyese që i duhen. Rekomandohet që burrat të marrin rreth 2500 kalori në ditë, ndërsa gratë rreth 2000 kalori në ditë.

1. Hani shumë fruta dhe perime

Rekomandohet që të hani të paktën 5 porcione, ku përfishen një larmi frutash dhe perimesh çdo ditë. Mund të jenë të freskëta, të ngrira, të konservuara, të thara ose të lëngshme. Pse të mos konsumosh një banane në vend të drithërave në mëngjes, ose të këmbesh racionin e zakonshëm të mëngjesit me fruta të freskëta. Një porcion i frutave dhe perimeve të freskëta, të konservuara ose të ngrira, duhet të jetë 80 gramë. Ndërsa një porcion i frutave të thata që mund të konsumoni duhet të jetë 30 gramë. Një gotë 150 ml lëng frutash ose lëngje perimesh gjithashtu, llogaritet si një porcion, por kufizoni sasinë që keni në jo më shumë se 1 gotë në ditë, pasi këto pije janë me sheqer dhe mund të dëmtojnë dhëmbët tuaj.

2. Hani më shumë peshk

Peshku është një burim i mirë i proteinave dhe përmban shumë vitamina e minerale. Synoni të hani të paktën 2 porcione peshku në javë. Ju mund të zgjidhni peshk të freskët, të ngrirë dhe të konservuar, por mbani mend se peshku i konservuar dhe i tymosur mund të ketë sasi të lartë kripe. Këshillohet që shumica e njerëzve të hanë më shumë peshk, por ka kufij të rekomanduar për disa lloje peshku.

3. Ndërprisni yndyrën

Ju keni nevojë për pak yndyrë në dietën tuaj, por është e rëndësishme t’i kushtoni vëmendje sasisë dhe llojit të yndyrës që po hani. Ekzistojnë 2 lloje kryesore të yndyrës: e ngopur dhe e pangopur. Konsumimi në masë i yndyrës së ngopur mund të rrisë sasinë e kolesterolit në gjak, gjë që rrit rrezikun tuaj për të zhvilluar sëmundje të zemrës. Mesatarisht, burrat duhet të konsumojnë jo më shumë se 30 gramë yndyrë të ngopur në ditë. Mesatarisht, gratë jo më shumë se 20 gramë yndyrë të ngopur në ditë. Fëmijët nën moshën 11 vjeç duhet të kenë më pak yndyrë të ngopur se të rriturit, por një dietë me pak yndyrë nuk është e përshtatshme për fëmijët nën 5 vjeç. Yndyra e ngopur gjendet në shumë ushqime, si:

-Mishi

-Salsiçet

-Gjalpi

-Djathi i fortë

-Kremi

-Ëmbëlsirat

-Biskotat

Mundohuni të zvogëloni konsumimin e yndyrnave të ngopura dhe zgjidhni ushqime që përmbajnë yndyrna të pangopura, siç është vaji i ullirit, peshku dhe avokadoja. Për një zgjedhje më të shëndetshme, përdorni një sasi të vogël të vajit të ullirit në vend të gjalpit. Të gjitha llojet e yndyrës këshillohet të konsumohen në sasi të vogla.

4. Kujdes me përdorimin e sheqerit

Konsumimi i rregullt i ushqimeve dhe pijeve me përqindje të lartë sheqeri rrit rrezikun e mbipeshës dhe prishjes së dhëmbëve, veçanërisht nëse hahen midis vakteve. Përbërje më të lartë sheqeri përmbajnë produkte si mjalti, shurupi dhe lëngjet e frutave. Përqindje të lartë sheqeri gjenden në shumë ushqime, siç janë:

-Pije me sheqer të lëngshëm

-Drithërat me sheqer

-Ëmbëlsirat

-Biskotat

-Pastat dhe pudingu

-Çokollatat

-Pije alkoolike

Etiketat e ushqimit mund të ndihmojnë. Përdorini ato për të kontrolluar se ç’përqindje sheqeri përmbajnë ushqimet që konsumoni.

5. Konsumoni më pak kripë: jo më shumë se 6 gramë në ditë për të rriturit

Përdorimi i lartë i kripës mund të rrisë presionin e gjakut. Njerëzit me presion të lartë të gjakut kanë më shumë të ngjarë të zhvillojnë sëmundje të zemrës. Edhe nëse nuk shtoni kripë në ushqimin tuaj, mund të jeni akoma duke ngrënë shumë. Rreth tri të katërtat e kripës që hani tashmë është në ushqim kur e blini, si supërat, buka dhe salsat. Përdorini etiketat e ushqimeve për t’ju ndihmuar të reduktoni përdorimin e kripës. Të rriturit dhe fëmijët e moshës 11 vjeç e lart duhet të hanë jo më shumë se 6 gramë kripë (rreth një lugë çaji) në ditë. Fëmijët e vegjël duhet të konsumojnë më pak.

6. Qëndroni aktiv dhe mbani një peshë të shëndetshme

Po aq rëndësi sa të ushqyerit në mënyrë të shëndetshme, kanë edhe ushtrimet e rregullta fizike. Ushtrimet janë shumë të rëndësishme për shëndetin dhe mirëqenien tuaj të përgjithshme. Lexoni më shumë rreth përfitimeve që mund të merrni prej ushtrimeve dhe udhëzimet lidhur me aktivitetin fizik për të rriturit. Të qenët mbipeshë mund të shkaktojë probleme shëndetësore, si diabeti apo sëmundje të zemrës. Të qenët nënpeshë gjithashtu mund të ndikojë në shëndetin tuaj. Shumica e të rriturve duhet të humbin peshë, duke konsumuar më pak kalori. Nëse po përpiqeni të humbni peshë, synoni të hani më pak dhe të jeni më aktivë. Ushqimi i një diete të shëndetshme, të ekuilibruar mund t’ju ndihmojë të mbani një peshë të shëndetshme. Nëse jeni të shqetësuar për peshën tuaj, pyesni mjekun tuaj ose një dietolog për këshilla.

7. Konsumoni ujë vazhdimisht

Ju duhet të pini shumë lëngje për të ndaluar dehidratimin. Rekomandohet pirja e 6 deri në 8 gota çdo ditë. Kjo përveç lëngut që merrni nga ushqimi që hani. Të gjitha pijet joalkoolike llogariten, por uji, qumështi me pak yndyrë dhe pije me sheqer më të ulët, përfshirë çajin dhe kafen, janë zgjedhje më të shëndetshme. Gjithsej pijet tuaja të kombinuara nga lëngu i frutave, lëngu i perimeve dhe smoothies nuk duhet të jenë më shumë se 150 ml në ditë, që është një gotë e vogël. Mos harroni të pini më shumë lëngje gjatë motit të nxehtë ose gjatë ushtrimeve fizike.

8. Mos e anashkaloni mëngjesin

Disa njerëz nuk konsumojnë mëngjes, sepse mendojnë se do t’i ndihmojë të humbin peshë. Por një mëngjes i shëndetshëm, i pasur me fibra dhe me pak yndyrë, sheqer dhe kripë, mund të jetë pjesë e një diete të ekuilibruar dhe mund t’ju ndihmojë të merrni ushqyesit që ju nevojiten për një shëndet të mirë. Drithëra me pak sheqer, me qumësht gjysmë të skremuar dhe fruta të prera sipër, është një mëngjes i shijshëm dhe i shëndetshëm.

Ushqimet me përqindje të lartë sheqeri

-Pijet me sheqer të lëngshëm

-Drithërat me sheqer

-Ëmbëlsirat

-Biskotat

-Pastat dhe pudingu

-Çokollatat

-Pijet alkoolike./fjala.al

Aktualitet

Kirurgu vaskular Krasniqi rekomandon personat pas moshës 55 vjeçare: Bëni një ultrazë për arteriet, mund t’ju shpëtojnë jetën

Published

on

Kirurgu vaskular, Halil Krasniqi ka dhënë një këshillë të rëndësishme për të gjithë personat mbi moshën 55-vjeçare gjatë podcastit “Shëndeti në rend të parë”, i cili mbështetet nga United Hospital.

Sipas tij, kontrolli i arterieve përmes ultrazërit është jetik në këtë grupmoshë, pasi mund të zbulojë në kohë ndryshime të rrezikshme që nëse nuk trajtohen mund të çojnë në pasoja fatale.

“Është e rëndësishme që mbi moshën 55-vjeçare të bëhet një ultrazë. Me ultrazë nuk shkaktohet dhimbje, janë vetëm 5 minuta kohë që mund të shohësh nëse është apo jo e zgjeruar (arteria). Pastaj vijnë ekzaminimet tjera”, Krasniqi.

Ai shtoi se përmes këtij ekzaminimi, mjekët mund të identifikojnë herët proceset patologjike dhe të vendosin për trajtimin e duhur.

“Pacienti duhet të shikohet me ultrazë që nga koka, sepse truri, koka dhe zemra janë më të rëndësishmet. Bëhet një ultrazë nga lart deri poshtë dhe bëjmë një ultrazë të qafës. Në qafë shihet arteria e cila furnizon trurin me gjak, këtu shihen edhe gjëndrat tiroide, limfatike, ndryshimet tjera morfologjike”, ka thënë Krasniqi.

Ushqimi i pashëndetshëm dhe ndikimi në shëndetin vaskular, kirurgu Halil Krasniqi tregon se çfarë duhet të dimë?

Sipas studimeve të fundit siç tha Krasniqi kontrolli me ultrazë e ul me mbi 50 për qind vdekshmërinë tek kjo kategori e popullatës.

Në rastet kur zbulohet zgjerim i arterieve mbi 5 cm, trajtimi mund të bëhet me procedurë minimale invazive – pa ndërhyrje kirurgjikale klasike.

“Nëse kalon mbi 5 cm, fillon trajtimi me stentim, pa operacion. Bëhen vetëm dy shpuarje në ije dhe vendoset stenti – dhe njeriu mbijeton”, shpjegoi kirurgu vaskular, Halil Krasniqi.

Për më shumë shikoni të plotë podcastin “Shëndeti në rend të parë”:

Continue Reading

Aktualitet

Votoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën

Published

on

UBT vazhdon të shënojë suksese në arenën ndërkombëtare të arsimit dhe inovacionit, duke hyrë edhe këtë vit në finalen e Triple E Awards me dy nominime të reja prestigjioze:

“University Leader of the Year – Global Award”

Rektori i UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi, është nominuar si një nga liderët universitarë më me ndikim në botë, falë vizionit dhe punës së tij për të shndërruar UBT-në në qendër të inovacionit, sipërmarrjes dhe zhvillimit shoqëror.

“Engaged University of the Year”

UBT është vlerësuar si një universitet i angazhuar, që lidh ngushtë akademinë me komunitetin, duke krijuar mundësi për studentët, sipërmarrësit e rinj dhe projekte me ndikim të drejtpërdrejtë shoqëror.

Ky vlerësim është një dëshmi se Kosova po bëhet pjesë e hartës globale të arsimit cilësor dhe inovativ.

Vota juaj është vendimtare! Për të votuar për UBT-në duhet të klikoni në këtë link: LINKU PËR VOTIM, duke e dhënë fillimisht e-mail adresën tuaj.

Procesi i votimit është si në vijim: Klikoni në link, shkoni tek pjesa – |Have a say and vote for this entry to win the People’s Choice Award!|, shënoni emailin tuaj personal në hapësirën e votimit, klikoni VOTE, pastaj në email ju vjen një konfirmim së bashku me linkun që ju duhet të klikoni për të verifikuar votën tuaj.

Tutje, për të dhënë votën tuaj edhe në platformat sociale, ju lusim të ndiqni procedurat e më poshtme:

Për Facebook, mund të bëni një postim me këtë përmbajtje: 

I vote for UBT’s nomination for the “Engaged University of the Year” award by Triple E Awards 2025.

https://2025.triple-e-awards.com/finalist/id/1136

#ACEEUAWARDS2025

#2025Entry1136

ose të bëni share postimin e UBT-së: POSTIMI NË FACEBOOK

Për Platformën LinkedIn mund të bëni një postim me këtë përmbajtje:  

I vote for UBT’s nomination for the “Engaged University of the Year” award by Triple E Awards 2025.

https://2025.triple-e-awards.com/finalist/id/1136

@ACEEU

#ACEEU_Awards

#2025Entry1136

ose të bëni repost postimin e UBT-së: POSTIMI NË LINKEDIN

Për Platformën Instagram mund të bëni një postim me këtë përmbajtje:  

I vote for UBT’s nomination for the “Engaged University of the Year” award by Triple E Awards 2025.

https://2025.triple-e-awards.com/finalist/id/1136

@aceeu_live

#ACEEU_Awards

#2025Entry1136

Për Platformën TikTok mund të bëni një postim me këtë përmbajtje:  

https://2025.triple-e-awards.com/finalist/id/1136

#ACEEU_Awards

#2025Entry1136

Për të votuar për Rektorin e UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi në këto dy kategori, klikoni në linkun përkatës, vendosni e-mail-in tuaj dhe konfirmoni votën: LINKU PËR VOTIM 

Procesi i votimit është si në vijim: Klikoni në link, shkoni tek pjesa – |Have a say and vote for this entry to win the People’s Choice Award!|, shënoni emailin tuaj personal në hapësirën e votimit, klikoni VOTE, pastaj në email ju vjen një konfirmim së bashku me linkun që ju duhet të klikoni për të verifikuar votën tuaj.

Tutje, për të dhënë votën tuaj edhe në platformat sociale, ju lusim të ndiqni procedurat e më poshtme:

Për Facebook, mund të bëni një postim me këtë përmbajtje: 

I vote for Prof. Edmond Hajrizi’s nomination for the “University Leader of the Year” award by Triple E Awards 2025.

https://2025.triple-e-awards.com/finalist/id/1146

#ACEEUAWARDS2025

#2025Entry1146

ose të bëni share postimin e UBT-së: POSTIMI NË FACEBOOK

Për Platformën LinkedIn mund të bëni një postim me këtë përmbajtje:  

https://2025.triple-e-awards.com/finalist/id/1146

@ACEEU

#ACEEU_Awards

#2025Entry1146

ose të bëni repost postimin e UBT-së: POSTIMI NË LINKEDIN

Për Platformën Instagram mund të bëni një postim me këtë përmbajtje:  

https://2025.triple-e-awards.com/finalist/id/1146

@aceeu_live

#ACEEU_Awards

#2025Entry1146

Për Platformën TikTok  mund të bëni një postim me këtë përmbajtje:

https://2025.triple-e-awards.com/finalist/id/1146

#ACEEU_Awards

#2025Entry1146

Continue Reading

Lajmet

Irlanda e Veriut triumfon ndaj Maltës në kualifikuese të Botërorit 2026

Published

on

Një fitore miqësore 3-0 ndaj Maltës erdhi nga Irlanda e Veriut në kualifikuese të Kupës së Botës 2026, ku Jordan Jones, Gavin Whyte dhe Ali McCann shënuan në Austri.

Pjesa më e madhe e ndeshjes u zhvillua në një mënyrë tipike miqësore të fundsezonit dhe nuk pati lojtarë që të spikasnin gjatë gjithë 90 minutave.

Dallasi arriti një fitore si kapiten i Irlandës së Veriut në mungesë të Steven Davis dhe kjo është një përvojë jetësore për lojtarin në formë të mirë të Leeds.

Jones shfrytëzoi mbrojtjen e dobët për të shënuar një gol të hershëm përpara se Josh Magennis të shihte penalltinë e tij të pritej nga portieri i Maltës, Henry Bonello, në një pjesë të parë kryesisht të çrregullt.

Irlanda e Veriut u përmirësua në pjesën e dytë me dy gola në tre minuta.

Fitorja në 90 minuta më në fund erdhi për trajnerin e Irlandës së Veriut, por ishte e pakëndshme ta shikoje në pjesën e parë pavarësisht golit të hershëm.

Pasimi i gabuar i Ferdinando Apap i dha mundësinë Jones dhe anësori i Rangers e shfrytëzoi me një gjuajtje të ulët që e rrëzoi Bonellon përpara se të fluturonte drejt portës.

Bonello u ul për të pritur penalltinë e Magennis në minutën e 21-të – e akorduar për faullin e Kurt Shaw ndaj Whyte – dhe humbja e penalltisë përmblodhi një fillim të vështirë prej 45 minutash nga Irlanda e Veriut.

Malta hyri në ndeshje 127 vende poshtë kundërshtarëve të saj në renditjen botërore, por ata e kaluan pjesën e parë me Joseph Mbong dhe Luke Montebello që u afruan shumë.

Irlanda e Veriut kishte më shumë shpejtësi dhe vendosmëri në rifillimin e ndeshjes dhe Whyte shënoi me shpejtësi nga një pasim i Stuart Dallas për ta bërë rezultatin 2-0 pas 53 minutash.

Pastaj u pasua shpejt nga numri tre, pasi McCann u kap nga Paddy McNair dhe ai dha një gjuajtje të shkathët përtej Bonellos për ta çuar ndeshjen përtej një skuadre të Maltës që po shkatërrohej./S.K/BBC/

Continue Reading

Lajmet

​Sulm në parkingun e kopshtit në Vushtrri dhe arsenal armësh në shtëpi, një muaj paraburgim për dy persona

Published

on

By

Prokuroria Themelore në Mitrovicë ka paraqitur kërkesë për caktimin e masës së paraburgimit në Gjykatën Themelore në Mitrovicë – Dega në Vushtrri, ndaj të dyshuarve K.M. dhe K.M., për shkak të dyshimit të bazuar se kanë kryer disa vepra penale.

Të dyshuarit ngarkohen me veprat penale: “Mbajtja në pronësi, kontroll ose posedim të paautorizuar të armëve”, si dhe “Përdorimi i armës apo mjetit të rrezikshëm”, ndërsa njëri prej tyre, K.M., dyshohet gjithashtu për veprën penale “Lëndimi i rëndë trupor”.

Sipas Prokurorisë, ngjarja ka ndodhur më 20 maj 2025, rreth orës 08:55, në parkingun e një kopshti fëmijësh në Vushtrri, ku i dyshuari K.M., së bashku me persona të tjerë, e kanë sulmuar fizikisht të dëmtuarin L.O., në momentin që ai po zbriste nga automjeti për të shoqëruar vajzën në kopsht.

Sipa sprokurorisë, sulmi është kryer me një shufër metalike, duke i shkaktuar viktimës lëndime të rënda në kokë, këmbë dhe pjesë të tjera të trupit.

Pas sulmit, të dyshuarit janë larguar nga vendi i ngjarjes me motoçikleta.

Gjatë bastisjes së shtëpisë së të dyshuarve në fshatin Ropicë të Vushtrrisë, janë sekuestruar elektroshokë, sprej, telefona mobil, si dhe një sasi e konsiderueshme armësh dhe municioni, përfshirë armë të gjata dhe të shkurtra, snajperë, pistoleta me silenciatorë. Në telefonat e të dyshuarve janë gjetur video dhe fotografi ku ata shihen duke përdorur armë, përfshirë edhe një imazh ku njëri prej tyre shihet duke shënjestruar një automjet të policisë me revole.

Gjykata Themelore në Mitrovicë – Dega në Vushtrri ka aprovuar kërkesën e Prokurorisë dhe ka caktuar masën e paraburgimit prej një muaji ndaj të dyshuarve K.M. dhe K.M./D.B/KP

Continue Reading

Të kërkuara