Shëndet
7 fruta të pasura me hekur që ndihmojnë në luftimin e anemisë
Published
1 month agoon
By
UBT NewsUshqimet janë burime natyrore të lëndëve ushqyese, dhe një ndër më të rëndësishmet për organizmin është hekuri. Ky mineral luan rol kyç në prodhimin e hemoglobinës dhe transportimin e oksigjenit në gjak.
Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë, 1.62 miliardë njerëz vuajnë nga anemia, gjysma e rasteve shkaktohen nga mungesa e hekurit.
Ndërkohë, Universiteti i Harvardit kujton se përveç hekurit, trupi ka nevojë edhe për minerale tjera thelbësore si kalciumi – 1,000 mg në ditë për gratë nën 50 vjeç dhe 1,200 mg për ato mbi 50 vjeç. Në vijim po ju paraqesim 7 fruta të pasura me hekur.
1. Hurmat e arabisë
100 gramë hurma përmbajnë rreth 4.79 mg hekur, duke i bërë burim të shkëlqyer të këtij minerali. Përveç hekurit, hurmat janë të pasura me antioksidantë, fibra, kalcium, fosfor, kalium, magnez, zink dhe një gamë të gjerë vitaminash si A, K, tiaminë, riboflavinë dhe acid folik.
2. Kajsitë e thata
100 gramë kajsi të thata përmbajnë 2.7 mg hekur, janë të pasura me fibra dietike të tretshme, ndihmojnë në uljen e kolesterolit. Hekuri që gjendet te kajsitë është hekuri jo-hem, i cili absorbohet ngadalë, përthithja përmirësohet nëse kombinohet me ushqime që përmbajnë vitaminë C.
3. Manaferrat
Edhe pse 100 gramë manaferra përmbajnë 0.3 mg hekur, janë përforcues natyralë të përthithjes së hekurit, falë përmbajtjes së lartë të vitaminës C. Luleshtrydhet, boronicat dhe mjedrat ndihmojnë trupin të përthithë më mirë hekurin jo-hem.
4. Kumbullat e thata
Me rreth 3.52 mg hekur në 100 gramë, kumbullat janë një nga frutat më të pasura me këtë mineral. Ato përmbajnë vitamina B dhe K, kalium, kalcium dhe fibra dietike, duke kontribuar në shëndetin e përgjithshëm të trupit.
5. Shalqi
Ky frut i freskët përmban 0.24 mg hekur për 100 gramë, i pasur me vitaminë C, e cila ndihmon në përthithjen e hekurit. Shalqiri përmban gjithashtu likopen dhe beta-karoten, antioksidantë që mbështesin përthithjen dhe shfrytëzimin e hekurit nga trupi.
6. Shega
Përmban rreth 0.3 mg hekur për 100 gramë, është ndër frutat më të rekomanduara për luftimin e anemisë. E pasur me vitamina A, C, E dhe acid folik, të cilat ndihmojnë në rigjenerimin e qelizave të kuqe të gjakut.
7. Rrushi i thatë
Ofrojnë rreth 1 mg hekur, pothuajse dy herë më shumë se rrushi i freskët. Procesi i tharjes përqendron lëndët ushqyese, duke e bërë rrushin e thatë burim të mirë të vitaminave B, kaliumit e karbohidrateve. Ai ndihmon në formimin e gjakut të ri, falë kompleksit të vitaminave B. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Ky frut ‘i shëndetshëm’ mund të dëmtojë tretjen tuaj
Published
5 minutes agoon
November 24, 2025By
UBT News
Një mjek i njohur nga Universiteti i Harvardit ka zbuluar se jo të gjitha frutat janë po aq të dobishme për shëndetin, duke treguar se një prej tyre nuk bën pjesë kurrë në dietën e tij.
Sipas specialistit, ky frut, edhe pse shihet si i shëndetshëm shkakton probleme me tretjen dhe po ashtu ndikon negativisht në shëndetin e zorrëve, veçanërisht tek personat me ndjeshmëri të lartë.
Në intervistën e tij, mjeku përmendi frutat më të mira për aparatin tretës, si frutat e pyllit, kivi, mollët dhe dardhat, të pasura me fibra që ndihmojnë në balancën e mikrobiotës intestinale.
Ai paralajmëroi për disa fruta që duhen konsumuar me kujdes, pasi përmbajnë sheqerna të thjeshta në sasi të larta ose mund të shkaktojnë fryrje dhe parehati. Në këtë grup përfshihet edhe fruti që ai nuk e konsumon asnjëherë, duke e cilësuar problematik për shëndetin e zorrëve.
Sipas mjekut të Harvardit, fruti që duhet shmangur është bananja e pjekur. Ai shpjegon se bananjat që kanë arritur në një fazë të pjekur përmbajnë sheqerna të thjeshta në sasi të madhe, që rrisin glukozën në gjak dhe nuk furnizojnë siç duhet bakteret e mira të zorrëve.
Ky qëndrim ka tërhequr vëmendje, duke treguar se edhe ushqimet që konsiderohen “gjithmonë të shëndetshme” mund të kenë efekte të padëshiruara, varësisht nga organizmi i secilit. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Kaliumi në kripë, çelësi për tension më të ulët dhe zemër më të shëndetshme
Published
3 hours agoon
November 24, 2025By
UBT News
Kripa e pasuruar me kalium rekomandohet për kontrollin e tensionit të gjakut, ka njoftuar National Hypertension Taskforce Australia, institucioni kryesor australian për menaxhimin e hipertensionit.
Kripa e pasuruar me kalium paraqet mënyrën më efikase për uljen e tensionit të gjakut, dhe për parandalimin e infarktit dhe goditjes në tru.
“Ky është rekomandim i fuqishëm i bazuar në prova, i cili e përafron Australinë me udhëzimet më të avancuara ndërkombëtare. Kalimi në përdorimin e kripës së pasuruar me kalium është një ndër mënyrat më praktike për të ulur tensionin dhe për të reduktuar rrezikun e sëmundjeve kardiovaskulare,” deklaroi profesori Bruce Neal nga George Institute for Global Health.
Rekomandimet janë publikuar në Journal of Hypertension. Përfshirja e kripës së pasuruar me kalium në udhëzimet kombëtare të hipertensionit është hap i rëndësishëm, përmirëson kontrollin e tensionit të gjakut dhe ulë vdekshmërinë nga sëmundjet e zemrës.
National Hypertension Taskforce, i themeluar më 2022 për të adresuar nivelet e ulëta të kontrollit të hipertensionit, synon rritjen e normës së kontrollit nga 32% në 70% deri në vitin 2030. Hipertensioni prek një në tre të rritur australianë dhe konsiderohet shkaku kryesor i vdekjeve të parandalueshme në vend.
Për çfarë shërben kripa e pasuruar me kalium?
Kripa e pasuruar me kalium, një përzierje e natrium-klorurit dhe kalium-klorurit përdoret si alternativë më e shëndetshme ndaj kripës së zakonshme. Ajo sjell disa përfitime të rëndësishme:
Ulet tensionin e gjakut
– Më pak natrium redukton mbajtjen e lëngjeve.
– Kaliumi ndihmon në balancimin e natriumit dhe relakson enët e gjakut.
Përmirëson balancën e elektroliteve
– Kaliumi është i domosdoshëm për funksionimin e zemrës, muskujve dhe sistemit nervor.
Ul rrezikun e goditjes në tru dhe sëmundjeve kardiovaskulare
– Përfitimi vjen nga reduktimi i natriumit dhe rritja e marrjes së kaliumit.
Teprica e natriumit e mungesa e kaliumit lidhen me tensionin. Vetëm konsumimi i tepërt i natriumit shkakton 1.9 milionë vdekje në vit globalisht. Në kripën e pasuruar me kalium, zakonisht rreth 25% e natrium-klorurit zëvendësohet me kalium-klorid.
Provat klinike tregojnë se kjo formulë ul presionin e gjakut dhe redukton rrezikun e ngjarjeve të rënda kardiovaskulare.
Megjithëse shumica e udhëzimeve botërore rekomandojnë uljen e natriumit dhe rritjen e kaliumit, vetëm pak prej tyre theksojnë në mënyrë të qartë përdorimin e kripës së pasuruar me kalium.
Udhëzimet e fundit të European Society of Hypertension, European Society of Cardiology dhe American College of Cardiology/AHA tashmë e përfshijnë këtë rekomandim. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Një pilulë, një rrezik, mos vozitni nën ndikimin e barnave!
Published
3 days agoon
November 21, 2025By
UBT News
Shumë aksidente rrugore ndodhin si pasojë e përdorimit të barnave, duke përfshirë edhe ato që duket se nuk janë të rrezikshme, si barnat për gripin.
Barnat që ndikojnë më shumë në aftësitë vozitëse janë anksiolitikët (për qetësim), që ngadalësojnë reagimin dhe vlerësimin e largësisë ndërmjet automjeteve.
Të shmangshme për shoferët janë edhe:
Antidepresivët – kundër depresionit
Analgjetikët e fortë – kundër dhimbjes
Antihistaminikët – kundër alergjisë
Statistikat tregojnë se 3–7% e aksidenteve ndodhin për shkak të përdorimit të këtyre barnave gjatë vozitjes. Për siguri, duhet të kalojnë 12 orë nga marrja e barnave deri tek momenti i vozitjes. Përdorimi i tyre më herët rrit ndjeshëm rrezikun për shoferin dhe të tjerët në rrugë.
Vlerësohet se afër 10% e shoferëve përdorin barna për qetësim, duke i ekspozuar veten ndaj rreziqeve të mundshme. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Hani këto fruta në mëngjes dhe ndjeni fuqinë e stomakut bosh
Published
3 days agoon
November 21, 2025By
UBT News
Të hash fruta me stomak bosh në mëngjes është mënyra më e mirë për të nisur ditën.
Kjo ndihmon në pastrimin e organizmit, rrit energjinë, përmirëson tretjen dhe ndihmon në humbjen e peshës.
Frutat janë të pasura me vitamina dhe minerale, por përthithja e tyre maksimale varet nga koha e konsumit.
Nëse hani fruta pas vakteve, vlerat ushqimore ulet, sepse fermentohen me ushqimin tjetër, duke krijuar acid dhe duke penguar tretjen.
Frutat më të mira për mëngjes:
Kivi: Burim i shkëlqyer i magnezit, kaliumit, vitaminës E dhe C.
Molla: Përmban antioksidantë dhe flavonoidë që ndihmojnë vitaminën C.
Luleshtrydhet: Antioksidantë që mbrojnë nga radikalet e lira dhe probleme të zemrës.
Portokalli: Ul kolesterolin, parandalon gurët në veshka dhe forcon imunitetin.
Fiqtë: Japin energji, qetësojnë organizmin dhe rregullojnë presionin e gjakut.
Shalqini: Përbëhet 92% nga uji, hidratuese dhe e pasur me vitamina, kalium dhe antioksidantë. /A.Z/UBT News/
Ky frut ‘i shëndetshëm’ mund të dëmtojë tretjen tuaj
Ndahet nga jeta Ornella Vanoni, zëri i pavdekshëm i Italisë
“Pa paga s’ka punë”, punëtorët e RTK-së që 24 ditë pa paga, futen në grevë dy orëshe
Shkenca e shpjegon: Pse disa nuk mund të flenë pa zhurmë në sfond?
Fillojnë afatet për aplikim online të subjekteve politike për certifikim
Real Madridi i Alonsos në krizë
TikTok dhe Reels! Si po e ndryshojnë trurin tonë?
“Me 28 dhjetori le ta mbajnë këta festën”, punëtorët e “Trafikut Urban” i bëjnë thirrje Kurtit e Muratit: Dilni edhe takona
Real Madridi synon mesfushorin danez Victor Froholdt
Të kërkuara
-
Aktualitet1 month agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Rajoni2 months agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Vendi3 months agoVotoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
-
Lajmet3 months agoProfesori i UBT-së fiton grant prestigjioz kërkimor në Universitetin Çarls të Pragës
