Bota

Mosmarrëveshja për Jerusalemin mund të anulojë votimet palestineze

Published

on

Mosmarrëveshja për votimet në Jerusalemin Lindor mund të çojë në anulimin ose shtyrjen e zgjedhjeve të para palestineze pas më shumë se 15 vjetësh.

Presidenti i autoritetit palestinez, Mahmoud Abbas, është zotuar që votimet do të mbahen, por kufizimet izraelite ndaj votuesve mund t’i japin atij arsye për anulimin e tyre.

Në fakt, këto zgjedhje të planifikuara për 22 maj paraqesin edhe një lloj kërcënimi për mosvazhdimin e qëndrimit në pushtet të Abbasit, shkruan agjencia Associated Press (AP).

Jerusalemi Lindor shihet nga ana e palestinezëve si kryeqyteti i shtetit të tyre të ardhshëm.

Abbas ka thënë që banorët e tij nuk mund të përjashtohen nga zgjedhjet parlamentare të planifikuara për 22 maj.

Por, Autoriteti Palestinez mund të ketë nevojë për lejen e Izraelit që rreth 6,000 banorë të qytetit të dalin në votime sepse Izraeli e konsideron Jerusalemin si kryeqytetin e tij dhe nuk lejon që Autoriteti Palestinez të veprojë në qytet.

Izraeli ende nuk ka njoftuar nëse do të lejojë mbajtjen e votimin në Jerusalemin Lindor, por ka sinjalizuar se nuk do të pranojë.

Mbi 2.5 milionë palestinezë në Bregun Perëndimor dhe në Gaza kanë të drejtë të votojnë dhe 6,000 votat e Jerusalemit Lindor nuk kanë gjasa të ndikojnë në rezultatin e zgjedhjeve.

Por, çështja e të drejtës së votimit të tyre ka një rëndësi simbolike që lidhet me pretendimet palestineze ndaj qytetit. Moslejimi i tyre për të votuar mund të jetë pretekst që Abbas të heqë dorë nga zgjedhjet, në të cilat partia e tij Fatah pritet të humbasë fuqinë dhe ndikimin.

Megjithatë, anulimi i votimit mund të nxisë rritjen e tensioneve në qytet dhe trazira në territore tjera.

Çështja e Jerusalemit

Në luftën e vitit 1967, Izraeli pushtoi Jerusalemin Lindor, Bregun Perëndimor dhe Gazën. Këto territore, palestinezët i duan për shtetin e tyre të ardhshëm.

Izraeli e ka aneksuar Jerusalemin Lindor dhe e konsideron gjithë qytetin – së bashku me vendet e tij të shenjta për hebrenjtë, myslimanët dhe të krishterët – si kryeqytetin e tij të unifikuar.

Në anën tjetër, palestinezët vlerësojnë se Jerusalemi Lindor është një territor i okupuar. Ky pozicion i tyre gëzon mbështetje të gjerë ndërkombëtare. Banorët palestinezë gëzojnë të drejtën e shtetësisë izraelite, por shumica e kanë refuzuar atë në mënyrë që të mos legjitimojnë pretendimet e Izraelit ndaj qytetit. Ata që vendosin të aplikojnë për shtetësi, përballen me një proces të gjatë dhe burokratik.

Shumica e 350,000 palestinezëve në Jerusalemin Lindor posedojnë një leje të përhershme të qëndrimit që u lejon atyre të udhëtojnë lirshëm, të votojnë në zgjedhjet lokale dhe të marrin përfitimet sociale izraelite.

Janë disa arsye që mund të çojnë në revokimin e lejes së qëndrimit, duke përfshirë qëndrimin jashtë qytetit për një periudhë të gjatë kohore. Hebrenjtë izraelitë, të lindur kudo në Jerusalem, marrin automatikisht shtetësinë e plotë.

Qyteti është përballur me dhunë gjatë viteve të fundit, pasi fati i tij dhe vendeve të shenjta, është një nga pikat më të nxehta të konfliktit mes Izraelit dhe palestinezëve.

Paqartësia për zgjedhjet

Zgjedhjet e palestinezëve pritej të ishin një garë mes Lëvizjes Fatah të presidentit Abbas dhe rivalëve të tij nga Lëvizja Hamas.

Hamasi shënoi fitore në zgjedhjet e fundit më 2006 dhe një vit më pas mori pushtetin në Gaza.

Në javët e fundit, Lëvizja Fatah është ndarë në tri lista zgjedhore rivale, përfshirë një të udhëhequr nga Marwan Barghouti.

Ai është një udhëheqës i kryengritjes së dytë palestineze në fillim të viteve 2000. Ai ndodhet në një burg izraelit dhe po vuan dënimin me pesë burgime të përjetshme.

Hulumtimet e opinionit tregojnë se vota për Lëvizjen Fatah është e shpërndarë, duke i siguruar Hamasit pozitën e partisë më të madhe në parlament. Nëse Barghouti vendos të kandidojë për president, ai pritet të mposhtë me lehtësi Abbasin.

Këto rezultatet mbase sinjalizojnë fundin e karrierës politike të 85-vjeçarit Abbas, dhe ngrisin një udhëheqje të re që Izraeli, Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimi Evropian i konsiderojnë si terroristë.

Jerusalemi Lindor ofron një rrugëdalje për të gjithë.

Presidenti i Autoritetit Palestinez, Mahmoud Abbas mund të anulojë zgjedhjet. Për këtë ai mund të fajesojë Izraelin për refuzimin që të lejojë votimin në Jerusalemin Lindor.

Pak palestinezë do të kundërshtojnë vendimin që zgjedhjet të mbahen pa e përfshirë Jerusalemin Lindor.

Izraeli dhe bashkësia ndërkombëtare mund të mirëpresin vendimin për anulimin e mundshëm të zgjedhjeve, për të shmangur kështu një fitore tjetër nga Hamasi, lëvizje kjo që refuzon të njohë të drejtën e Izraelit për të ekzistuar.

Ndërkohë, Abbas ende nuk ka dhënë një sinjal të qartë për qëllimet e tij.

“Ne jemi të vendosur të mbajmë zgjedhje në të gjitha zonat palestineze në të cilat i kemi mbajtur më parë – Bregun Perëndimor, Jerusalemin Lindor dhe Rripin e Gazës”, tha ai në një fjalim të dielën mbrëma.

Një lëvizje e rrezikshme

Në zgjedhjet e kaluara, 6,300 banorët e Jerusalemit Lindor kishin votuar në zyrat postare, mirëpo lejen për të pranuar fletët e votimit ata duhet ta marrin nga izraelitët. Komisioni zgjedhor thotë se edhe në këto zgjedhje të planifikuara, mënyra e votimit do të ishte e njëjtë.

Komisioni thotë se pjesa tjetër e afërsisht 150,000 votuesve të Jerusalemit Lindor mund të hedhin vota në periferi të qytetit me ose pa miratimin e Izraelit.

Për ata që jetojnë në qendër të qytetit, palestinezët mund të sfidojnë kufizimet izraelite përmes një fushate të mosbindjes qytetare apo do të mund të vendosin kabinat e votimit brenda kompleksit të xhamisë Al-Aksa. Kjo xhami është një vend i shenjtë, nën kujdestarinë jordaneze.

Izraeli do të hezitonte të ndërhynte nga frika e ndezjes së tensioneve apo edhe për faktin se nuk do të dëshironte të krijohej bindja se po pengon mbajtjen e zgjedhjeve të lira.

Një mundësi më pak provokative do të ishte nëse 6,300 palestinezët të votojnë në Bregun Perëndimor ose në territore në të cilat banorët e Jerusalemit Lindor zakonisht kanë qasje të lirë.

Palestinezët gjithashtu mund të kërkojnë të përdorin objektet e Organizatës së Kombeve të Bashkuara në Jerusalemin Lindor.

Çdo lëvizje për të anuluar zgjedhjet mund të shkaktojë një efekt të pasigurt ndaj Abbasit, i cili është bërë gjithnjë e më autoritar dhe jopopullor që nga përfundimi i mandatit të tij presidencial katërvjeçar më 2009.

Anulimi i zgjedhjeve, të cilat partia e tij duket se do t’i humbasë, mund të zemërojë palestinezët dhe potencialisht të ndezë dhunë midis fraksioneve.(RFE)

Bota

Gjermania do t’i mbyllë 3 konsullata iraniane, pas ekzekutimit të shtetasit gjermano-iranian

Published

on

By

Gjermania do t’i mbyllë që të tri konsullatat iraniane në Gjermani, si përgjigje ndaj ekzekutimit të shtetasit gjermano-iranian, Jamshid Sharmahd, nga Irani, tha të enjten vonë ministrja e Jashtme e Gjermanisë, Annalena Baerbock.

Ne e kemi bërë të qartë vazhdimisht se ekzekutimi i një shtetasi gjerman do të ketë pasoja serioze”, tha Baerbock në Nju Jork.

Prandaj, kam vendosur t’i mbyllë që të tri konsullatat iraniane në Frankfurt, Munih dhe Hamburg”, shtoi ajo.

Baerbock theksoi se marrëdhëniet e Gjermanisë me Iranin kanë “rënë më poshtë se në pikën e ulët”, pas ekzekutimit të Sharmahdit në Teheran më 28 tetor.

Baerbock tha se ekzekutimi i Sharmahdit tregon se “regjimi i padrejtësisë” në Iran vazhdon të veprojë me brutalitet.

Që të gjithë 32 punonjësit në tre konsullatat duhet të largohen nga vendi, përveç nëse kanë shtetësi gjermane.

Ambasada iraniane në Berlin nuk preket nga ky urdhër.

Irani thirri në takim të ngarkuarin e Gjermanisë me punë në Teheran për të protestuar ndaj vendimit “të padrejtë” të Gjermanisë, njoftuan media shtetërore më 31 tetor.

Media shtetërore iraniane tha se Sharmahd u ekzekutua pasi ishte dënuar për kryerjen e sulmeve terroriste.

Ministri i Jashtëm iranian, Abbas Araqchi, tha të qenit i pasitur me pasaportë gjermane nuk i jep askujt imunitet.

Kancelari gjerman, Olaf Scholz, iu bashkua Baerbockut për ta dënuar fuqishëm ekzekutimin e Sharmahdit, duke e quajtur atë “skandal” për Qeverinë iraniane.

Zëvendës i dërguarit të posaçëm, Abram Paley, nga Zyra e Dërguarit të Posaçëm të SHBA-së për Iranin, përshëndeti vendimin e Gjermanisë për mbylljen e tri konsullatave iraniane.

Ne qëndrojmë të bashkuar me komunitetin ndërkombëtar për të mbajtur përgjegjës regjimin”, tha ai në X, duke e cilësuar ekzekutimin e Sharmahdit si “të padrejtë”.

Sharmahd, 69 vjeç, akuzohej nga Irani se udhëhiqte një grup promonarkist, për të cilin Teherani beson se ishte përgjegjës për një sulm vdekjeprurës me bombë në vitin 2008, si dhe për planifikimin e sulmeve të tjera në vend.

Katërmbëdhjetë iranianë dhe 210 të tjerë u plagosën në sulmin në xhaminë Sayyid al-Shuhada Husseiniya në Shiraz, gjatë një ceremonie për ta nderuar imamin Hussein, imamin e tretë të myslimanëve shiitë.

Ministria e Inteligjencës e Iranit e akuzoi Sharmahdin për planifikimin e sulmit, një akuzë të cilën familja e tij e hodhi poshtë si “qesharake”./REL/

 

Continue Reading

Bota

Në zgjedhjet presidenciale të SHBA-së të vitit 2024, ndryshimet klimatike duket se kanë humbur vëmendjen që patën katër vite më parë

Published

on

By

Në zgjedhjet presidenciale të SHBA-së të vitit 2024, ndryshimet klimatike duket se kanë humbur vëmendjen që patën katër vite më parë, pavarësisht nga ndikimi gjithnjë e më i dukshëm i tyre në jetën e përditshme dhe ekonominë e vendit.

Fushatat aktuale janë të fokusuara kryesisht te çështjet si ekonomia, imigracioni dhe politika e jashtme – tema që votuesit dhe kandidatët i shohin si më urgjente për momentin. Ka disa arsye pse klima ka rënë nga përparësitë kryesore të debatit zgjedhor:

Përparësitë ekonomike: Me rritjen e inflacionit dhe pasigurinë ekonomike, votuesit po shqetësohen gjithnjë e më shumë për çështjet që lidhen drejtpërdrejt me portofolin e tyre, si çmimet e produkteve ushqimore, kostot e energjisë dhe sigurimi i vendeve të punës. Këto shqetësime ekonomike shpesh përballen me strategji afatshkurtra, të cilat disa kandidatë po i vendosin përpara temave më afatgjata si ndryshimi i klimës.

Ndikimi i stuhive dhe fatkeqësive natyrore: Edhe pse moti ekstrem, si uraganet Helene dhe Milton, ka treguar përmasat e pasojave të ndryshimeve klimatike, politika rreth klimës nuk ka qenë prioritet në debatet kryesore të fushatës. Për shumë votues dhe politikanë, ka ende një distancë midis përvojave lokale të motit ekstrem dhe bisedave mbi politikat komplekse të klimës, të cilat shpesh shihen si sfida ndërkombëtare.

Konteksti ndërkombëtar: Pas zgjedhjeve në SHBA, liderët botërorë do të takohen në Baku për COP29, ku SHBA, si emetuesi i dytë më i madh i gazeve serrë, pritet të luajë një rol kyç. Me gjithë këto pritshmëri, diskutimet mbi klimën në SHBA janë të fragmentuara dhe shpesh të kufizuara nga ndasitë politike të brendshme, duke mos arritur të kenë një efekt domethënës në fushatën presidenciale.

Politikat aktuale për klimën: Pavarësisht shqetësimeve të ngritura nga shkencëtarët dhe OKB-ja për rritjen e temperaturës globale, shumica e kandidatëve kanë zgjedhur të qëndrojnë në tema më të prekshme për votuesit në afat të shkurtër, pa i theksuar politikat klimatike. Ky kontrast me vitin 2020 tregon se ndërkohë që çështjet klimatike mbeten kritike, ato nuk kanë të njëjtin ndikim të drejtpërdrejtë në zgjedhje si temat e tjera me peshë aktuale.

Ndërsa bota pritet të marrë vendime kyçe për klimën, Shtetet e Bashkuara mbeten në një udhëkryq: me ndasi në prioritetet e politikës së brendshme dhe nevojën për një rol të fortë ndërkombëtar në përballjen me krizën klimatike. Rezultati i zgjedhjeve të nëntorit pritet të ketë ndikim të madh në qasjen e SHBA-së ndaj politikave klimatike globale për vitet që do të vijnë.

Continue Reading

Bota

Mbi 200 viktima në Spanjë, priten reshje të reja

Published

on

By

Rajonet e goditura nga përmbytjet në Spanjë po përgatiten për reshje të tjera. Autoritetet lokale kanë njoftuar se disa qindra ushtarë janë angazhuar për të ndihmuar në operacionet e shpëtimit.

Të dhënat e fundit nga shteti iberik tregojnë se përmbytjet kanë shkaktuar mbi 205 viktima, duke e bërë këtë ngjarje një nga katastrofat natyrore më të rënda në dekadat e fundit.

Banorët e provincës së Valencias janë duke vlerësuar dëmet.

Të katërt shpëtuam, por humbëm gjithçka; shtëpinë, makinën dhe dokumentet tona”, deklaron një grua.

Bashkia njoftoi se niveli i ujit po rritej në orën 5 të mëngjesit, por tha se kishte gjithçka nën kontroll. Ne nuk ishim të shqetësuar sepse mendonim se nuk kishte rrezik. Edhe pas pune, shëtita me qenin tim”, deklaroi një tjetër qytetar.

Në qytetin Paiporta, të mbijetuarit nga përmbytjet janë rreshtuar për të marrë ushqim dhe ujë. Ky lokalitet, i vendosur në jug të Valencias, u shkatërrua nga një valë e papritur e baltës, që arriti deri në 2 metra lartësi.

Banorët deklaruan se uji kishte vërshuar ditën e martë, pa asnjë paralajmërim nga autoritetet. Sidoqoftë, ato kishin lëshuar alarmin e kuq për zonat në jug-perëndim të vendit.

Reshje të dendura shiu gjatë orëve të para të së premtes përmbytën një pjesë të qytetit dhe zonat përreth.

Continue Reading

Bota

Koreja e Veriut do ta mbështesë Rusinë derisa të triumfojë në Ukrainë, thotë ministrja e Jashtme

Published

on

By

Koreja e Veriut do ta mbështesë Rusinë derisa ajo të arrijë fitore në luftën në Ukrainë, tha ministrja e Jashtme koreanoveriore, Choe Son Hui, të premten pas një takimi me homologun e vet rus në Moskë, Sergei Lavrov.

Marrëdhëniet tona tradicionale dhe historike, të cilat kanë përshkruar dhe sprovuar rrugët e historisë, sot…po rriten në një shkallë të re marrëdhëniesh së miqësisë së pamposhtur ushtarake”, i tha ajo Lavrovit.

Ajo i lavdëroi liderin e Koresë së Veriut, Kim Jong Un, dhe presidentin rus, Vladimir Putin, për rolin e tyre për thellimin e lidhjeve.

Ajo tha se Pheniani nuk ka asnjë dyshim se ushtria dhe populli rus, nën “udhëheqjen e mençur” të Putinit, do të “arrijnë fitore të madhe në luftën e tyre të shenjtë për t’i mbrojtur të drejtat sovrane dhe interesat e sigurisë së shtetit të tyre”.

Dhe, ne gjithashtu garantojmë se deri në ditën e fitores, në do të qëndrojmë fuqishëm përkrah partnerëve tanë rusë”, tha ajo.

Lavrovi foli për “marrëdhënie shumë të ngushta” mes ushtrive të të dy vendeve dhe tha se kjo ua mundëson atyre të zgjidhin çështje të rëndësishme të sigurisë së bashku.

Asnjëri prej tyre nuk foli për deklaratat e Shteteve të Bashkuara, NATO-s, Koresë së Jugut dhe Ukrainës gjatë kësaj jave, se Koreja e Veriut i ka dërguar rreth 10.000 trupa në Rusi.

Sekretari amerikan i Shtetit, Antony Blinken, tha të enjten se 8.000 trupa koreanoveriore janë në rajonin Kursk të Rusisë, ku trupat ukrainase kryen një inkursion në gusht dhe prej atëherë mbajnë nën kontroll qindra kilometra katror territor. Ai tha se pret këta trupa të dërgohen në vijën e frontit në ditët në vijim.

Ne u jemi thellësisht mirënjohës miqve tanë koreanë për qëndrimin e tyre parimor në lidhje me ngjarjet që po zhvillohen në Ukrainë si pasojë e synimeve të Perëndimit për ta zgjeruar NATO-n në lindje dhe për ta nxitur haptazi regjimin racist për shfarosjen e çdo gjëje që është ruse”, tha Lavrov.

Choe tha se Veriu dhe Rusia duhet të vazhdojnë thellimin e marrëdhënieve në përputhje me traktatin e nënshkruar muaj më parë nga liderët e dyja vendeve, i cili përmban një klauzolë për mbrojtje të përbashkët.

Moska, e cila e nisi pushtimin e plotë të Ukrainës në shkurt 2022, nuk e ka mohuar e as pranuar troç se Koreja e Veriut i ka dërguar ushtarë. Por, Putini tha se i takon Rusisë se si ta zbatojë traktatin me Kimin./REL/

 

Continue Reading

Të kërkuara