Bota

Mosmarrëveshja për Jerusalemin mund të anulojë votimet palestineze

Published

on

Mosmarrëveshja për votimet në Jerusalemin Lindor mund të çojë në anulimin ose shtyrjen e zgjedhjeve të para palestineze pas më shumë se 15 vjetësh.

Presidenti i autoritetit palestinez, Mahmoud Abbas, është zotuar që votimet do të mbahen, por kufizimet izraelite ndaj votuesve mund t’i japin atij arsye për anulimin e tyre.

Në fakt, këto zgjedhje të planifikuara për 22 maj paraqesin edhe një lloj kërcënimi për mosvazhdimin e qëndrimit në pushtet të Abbasit, shkruan agjencia Associated Press (AP).

Jerusalemi Lindor shihet nga ana e palestinezëve si kryeqyteti i shtetit të tyre të ardhshëm.

Abbas ka thënë që banorët e tij nuk mund të përjashtohen nga zgjedhjet parlamentare të planifikuara për 22 maj.

Por, Autoriteti Palestinez mund të ketë nevojë për lejen e Izraelit që rreth 6,000 banorë të qytetit të dalin në votime sepse Izraeli e konsideron Jerusalemin si kryeqytetin e tij dhe nuk lejon që Autoriteti Palestinez të veprojë në qytet.

Izraeli ende nuk ka njoftuar nëse do të lejojë mbajtjen e votimin në Jerusalemin Lindor, por ka sinjalizuar se nuk do të pranojë.

Mbi 2.5 milionë palestinezë në Bregun Perëndimor dhe në Gaza kanë të drejtë të votojnë dhe 6,000 votat e Jerusalemit Lindor nuk kanë gjasa të ndikojnë në rezultatin e zgjedhjeve.

Por, çështja e të drejtës së votimit të tyre ka një rëndësi simbolike që lidhet me pretendimet palestineze ndaj qytetit. Moslejimi i tyre për të votuar mund të jetë pretekst që Abbas të heqë dorë nga zgjedhjet, në të cilat partia e tij Fatah pritet të humbasë fuqinë dhe ndikimin.

Megjithatë, anulimi i votimit mund të nxisë rritjen e tensioneve në qytet dhe trazira në territore tjera.

Çështja e Jerusalemit

Në luftën e vitit 1967, Izraeli pushtoi Jerusalemin Lindor, Bregun Perëndimor dhe Gazën. Këto territore, palestinezët i duan për shtetin e tyre të ardhshëm.

Izraeli e ka aneksuar Jerusalemin Lindor dhe e konsideron gjithë qytetin – së bashku me vendet e tij të shenjta për hebrenjtë, myslimanët dhe të krishterët – si kryeqytetin e tij të unifikuar.

Në anën tjetër, palestinezët vlerësojnë se Jerusalemi Lindor është një territor i okupuar. Ky pozicion i tyre gëzon mbështetje të gjerë ndërkombëtare. Banorët palestinezë gëzojnë të drejtën e shtetësisë izraelite, por shumica e kanë refuzuar atë në mënyrë që të mos legjitimojnë pretendimet e Izraelit ndaj qytetit. Ata që vendosin të aplikojnë për shtetësi, përballen me një proces të gjatë dhe burokratik.

Shumica e 350,000 palestinezëve në Jerusalemin Lindor posedojnë një leje të përhershme të qëndrimit që u lejon atyre të udhëtojnë lirshëm, të votojnë në zgjedhjet lokale dhe të marrin përfitimet sociale izraelite.

Janë disa arsye që mund të çojnë në revokimin e lejes së qëndrimit, duke përfshirë qëndrimin jashtë qytetit për një periudhë të gjatë kohore. Hebrenjtë izraelitë, të lindur kudo në Jerusalem, marrin automatikisht shtetësinë e plotë.

Qyteti është përballur me dhunë gjatë viteve të fundit, pasi fati i tij dhe vendeve të shenjta, është një nga pikat më të nxehta të konfliktit mes Izraelit dhe palestinezëve.

Paqartësia për zgjedhjet

Zgjedhjet e palestinezëve pritej të ishin një garë mes Lëvizjes Fatah të presidentit Abbas dhe rivalëve të tij nga Lëvizja Hamas.

Hamasi shënoi fitore në zgjedhjet e fundit më 2006 dhe një vit më pas mori pushtetin në Gaza.

Në javët e fundit, Lëvizja Fatah është ndarë në tri lista zgjedhore rivale, përfshirë një të udhëhequr nga Marwan Barghouti.

Ai është një udhëheqës i kryengritjes së dytë palestineze në fillim të viteve 2000. Ai ndodhet në një burg izraelit dhe po vuan dënimin me pesë burgime të përjetshme.

Hulumtimet e opinionit tregojnë se vota për Lëvizjen Fatah është e shpërndarë, duke i siguruar Hamasit pozitën e partisë më të madhe në parlament. Nëse Barghouti vendos të kandidojë për president, ai pritet të mposhtë me lehtësi Abbasin.

Këto rezultatet mbase sinjalizojnë fundin e karrierës politike të 85-vjeçarit Abbas, dhe ngrisin një udhëheqje të re që Izraeli, Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimi Evropian i konsiderojnë si terroristë.

Jerusalemi Lindor ofron një rrugëdalje për të gjithë.

Presidenti i Autoritetit Palestinez, Mahmoud Abbas mund të anulojë zgjedhjet. Për këtë ai mund të fajesojë Izraelin për refuzimin që të lejojë votimin në Jerusalemin Lindor.

Pak palestinezë do të kundërshtojnë vendimin që zgjedhjet të mbahen pa e përfshirë Jerusalemin Lindor.

Izraeli dhe bashkësia ndërkombëtare mund të mirëpresin vendimin për anulimin e mundshëm të zgjedhjeve, për të shmangur kështu një fitore tjetër nga Hamasi, lëvizje kjo që refuzon të njohë të drejtën e Izraelit për të ekzistuar.

Ndërkohë, Abbas ende nuk ka dhënë një sinjal të qartë për qëllimet e tij.

“Ne jemi të vendosur të mbajmë zgjedhje në të gjitha zonat palestineze në të cilat i kemi mbajtur më parë – Bregun Perëndimor, Jerusalemin Lindor dhe Rripin e Gazës”, tha ai në një fjalim të dielën mbrëma.

Një lëvizje e rrezikshme

Në zgjedhjet e kaluara, 6,300 banorët e Jerusalemit Lindor kishin votuar në zyrat postare, mirëpo lejen për të pranuar fletët e votimit ata duhet ta marrin nga izraelitët. Komisioni zgjedhor thotë se edhe në këto zgjedhje të planifikuara, mënyra e votimit do të ishte e njëjtë.

Komisioni thotë se pjesa tjetër e afërsisht 150,000 votuesve të Jerusalemit Lindor mund të hedhin vota në periferi të qytetit me ose pa miratimin e Izraelit.

Për ata që jetojnë në qendër të qytetit, palestinezët mund të sfidojnë kufizimet izraelite përmes një fushate të mosbindjes qytetare apo do të mund të vendosin kabinat e votimit brenda kompleksit të xhamisë Al-Aksa. Kjo xhami është një vend i shenjtë, nën kujdestarinë jordaneze.

Izraeli do të hezitonte të ndërhynte nga frika e ndezjes së tensioneve apo edhe për faktin se nuk do të dëshironte të krijohej bindja se po pengon mbajtjen e zgjedhjeve të lira.

Një mundësi më pak provokative do të ishte nëse 6,300 palestinezët të votojnë në Bregun Perëndimor ose në territore në të cilat banorët e Jerusalemit Lindor zakonisht kanë qasje të lirë.

Palestinezët gjithashtu mund të kërkojnë të përdorin objektet e Organizatës së Kombeve të Bashkuara në Jerusalemin Lindor.

Çdo lëvizje për të anuluar zgjedhjet mund të shkaktojë një efekt të pasigurt ndaj Abbasit, i cili është bërë gjithnjë e më autoritar dhe jopopullor që nga përfundimi i mandatit të tij presidencial katërvjeçar më 2009.

Anulimi i zgjedhjeve, të cilat partia e tij duket se do t’i humbasë, mund të zemërojë palestinezët dhe potencialisht të ndezë dhunë midis fraksioneve.(RFE)

Bota

“20,000 trupa nga vendet evropiane nuk janë të mjaftueshme” – Vance merr kritika pas deklaratave të tij për Ukrainën

Published

on

By

Zëvendëspresidenti amerikan ka marrë kritika për pretendimin se një prani ushtarake nga “një vend i rastësishëm” si pjesë e një force paqeruajtëse në Ukrainë nuk do të jetë e mjaftueshme për të siguruar paqen.

Në një intervistë me Fox News, JD Vance tha se e vetmja mënyrë për të sjellë një paqe të qëndrueshme është t’i jepet Uashingtonit një aksion ekonomik në të ardhmen e Ukrainës.

Nëse doni garanci reale të sigurisë, nëse doni të siguroheni që Vladimir Putin të mos pushtojë përsëri Ukrainën, garancia më e mirë e sigurisë është t’u jepni amerikanëve interesat ekonomike për të ardhmen e Ukrainës,” tha ai.

Kjo është një garanci më e mirë e sigurisë sesa 20,000 trupa nga një vend që nuk ka bërë luftë për 30 apo 40 vjet,” tha ai.

Pavarësisht pretendimit të Vance, qindra personel shërbimi në Mbretërinë e Bashkuar u vranë gjatë luftimeve në Irak dhe Afganistan.

Duke iu përgjigjur komenteve të Vance, sekretari i mbrojtjes në hije i Mbretërisë së Bashkuar, James Cartlidge, tha: “Është thellësisht mungesë respekti të injorosh një shërbim dhe sakrificë të tillë”.

Kujtojmë se Sir Keir Starmer ka thënë se Mbretëria e Bashkuar, Franca dhe Ukraina do të punojnë së bashku për një marrëveshje paqeje që mund të paraqitet në SHBA.

Vendet e përkushtuara për të punuar së bashku për këtë marrëveshje do të formonin një “koalicion të vullnetarëve”.

Vendet në koalicion mund të përfundojnë duke dërguar ushtarë për të vepruar si paqeruajtës në Ukrainë në rast të një armëpushimi.

Continue Reading

Bota

​Salla e Afrikës në Etiopi është riparuar për një epokë të re

Published

on

By

Në shkurt të vitit 1961, kur vetëm 26 shtete afrikane kishin arritur pavarësinë, perandori etiopian Haile Selassie ngjiti një shkallë për të inauguruar Sallën e Afrikës në Addis Ababë, të cilën e dhuroi si seli të re për Komisionin Ekonomik të Kombeve të Bashkuara për Afrikën (ECA).

Ndërtesa, e projektuar nga arkitekti italian Arturo Mezzedimi, kishte një dritare të madhe vitrazhi 150 metra katrorë dhe u ndërtua për vetëm 18 muaj. Shpejt ajo u bë vendi i një ngjarjeje historike në historinë e Afrikës moderne, raporton CNN.

Pak më shumë se dy vjet më vonë, Selassie përsëri ngjiti shkallët për të pritur anëtarët e themeluesit e Organizatës të Bashkimit Afrikan (OAU), një vendtakim për të promovuar bashkëpunimin, progresin ekonomik dhe eliminimin e kolonializmit. Ai deklaroi se kontinenti ishte “në mes të rrugës, në kalim nga Afrika e djeshme në Afrikën e së nesërmes”,.

Mbi 60 vjet më vonë, mesazhi i Selasës ka ardhur plotësisht në pikën e nisjes: Salla e Afrikës është riparuar dhe formuar përsëri.

Në tetor të kaluar u përmbyll një rinovim që zgjati një dekadë në gjitha 12,800 metra katrorë të kësaj ndërtese, e cila u komisionua nga ECA në vitin 2013 me një buxhet prej 57 milionë dollarësh për ta rikthyer këtë pikë të rëndësishme si një vend ndërkombëtar për konferenca dhe aktivitete kulturore.

Kompania australiane Architectus Conrad Gargett u ngarkua me projektimin, duke i besuar arkitektit të projektit, Simon Boundy, një mision me dy tema – modernizimi dhe ruajtja.

Pjesa e parë ishte kuptimi i rëndësisë dhe historisë së Sallës së Afrikës, duke përfshirë arkitektë dhe inxhinierë vendas në renovim. Ndër ta ishte Mewded Wolde, që u ngjit në majë të Sallës së Afrikës një ditë para diplomimit të saj në vitin 2014.

Ky është një simbol për Afrikën, thotë Wolde, pasi ndërtesa ka luajtur një rol kyç në ndihmën e vendeve të kontinentit për të arritur pavarësinë nga sundimi kolonial.

Rreth 13 milionë pllaka të reja u prodhuan dhe u riparuan për të përputhur ngjyrat origjinale, ndërsa një rreth i ri vendoset për të rritur hapësirën e ulëseve, duke ruajtur stilin e arkitekturës moderne. Pjesë teknologjike të fshehura janë shtuar, duke përfshirë ekrane digjitale dhe një ekran LED 13 metra të gjerë.

Ndryshime më të mëdha u kërkuan për qasshmëri dhe siguri, duke forcuar strukturën me fibra karboni dhe çelik për të mbrojtur betonin nga dëmtimi dhe rreziku i aktivitetit sizmik.

Një nga simbolet më të rëndësishme, dritarja e dyfishtë me vitrazh “Çlirimi i Plotë i Afrikës”, u restaurua dhe u shfaq së bashku me një ekspozitë të re për të shpalosur ngjarjet kyçe që kanë ndihmuar në formimin e historisë pan-afrikane. Për Wolde, edhe restaurimi dhe arti janë reflektim i fjalëve të Selasës në 1963, për të formuar Afrikën e së ardhmes.

Continue Reading

Bota

Pas pezullimit të ndihmave nga Trump, Ukraina: Jemi gati të firmosim për mineralet

Published

on

By

Kryeministri i Ukrainës, Denys Shmyhal, zhvilloi këtë të martë një konferencë me gazetarët, ku foli mbi ndërprerjen e ndihmës ushtarake amerikane për Ukrainën

Shmyhal qetësoi qytetarët ukrainas duke thënë se ushtria i ka aktualisht armatimet dhe mjetet e nevojshme për të mbajtur vijat e para në front pavarësisht pezullimit të ndihmave.

Kryeministri bëri të ditur se Ukraina do të vazhdojë të bashkëpunojë me Shtetet e Bashkuara përmes të gjitha kanaleve diplomatike të disponueshme. Ai nënvizoi se vendi i tij është i gatshëm të nënshkruajë marrëveshjen për minerale me SHBA-në, e cila do t’i mundësonte Shteteve të Bashkuara akses në depozitat e mineraleve të rralla të Ukrainës.

Kryeministri ftoi palën amerikane për firmosjen e marrëveshjes, duke nënvizuar se ndihma ushtarake amerikane është “kritike” për Ukrainën, për të shpëtuar mijëra jetë njerëzish. Ai deklaroi se Ukraina është shumë e vendosur të vazhdojë bashkëpunimin me SHBA-të arritjen e një paqeje të qëndrueshme.

Shmyhal falënderoi SHBA-në për mbështetje të vazhdueshme gjatë tre viteve të fundit dhe e quajti ndihmën e tyre “jetike” për Ukrainën.

Ai gjithashtu i shprehu mirënjohjen Evropës për mbështetjen dhe vlerësoi planet e shpallura nga Presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, për një financim shtesë prej 800 mld euro për mbrojtjen evropiane.

Continue Reading

Bota

Trump ndërpreu ndihmat për Kievin, kryeministri çek thirrje Evropës: Të forcohemi!

Published

on

By

Vendimi i Presidentit amerikan Donald Trump për të ndërprerë ndihmën ushtarake për Ukrainën ka shkaktuar reagime të forta ndërkombëtare, duke shtuar presionin për ndryshime në politikat e sigurisë evropiane.

Kryeministri çek, Petr Fiala, ka deklaruar se ky vendim “thekson nevojën urgjente për një ndryshim thelbësor në politikën aktuale të Evropës”. Në një postim në X, Fiala theksoi se Evropa duhet të “forcojë aftësitë e saj ekonomike dhe ushtarake dhe të marrë përgjegjësinë e plotë për sigurinë e saj”.

Ai shtoi se ky ndryshim kërkon rritje të shpenzimeve për mbrojtjen dhe mbështetje më të madhe për Ukrainën në luftën e saj kundër pushtimit rus.

Ne nuk mund të lejojmë që politika agresive e Rusisë, e cila na kërcënon të gjithëve, të ketë sukses,” shkroi Fiala,.

Epoka e mbështetjes tek të tjerët për të adresuar sfidat themelore ndërkombëtare në emrin tonë ka përfunduar,” theksoi ai.

Fiala përfundoi duke thënë se “tani është koha që Evropa të kalojë me vendosmëri nga fjalët në veprim”, duke i bërë thirrje vendeve të Bashkimit Evropian që të rrisin angazhimin e tyre për sigurinë e kontinentit.

Continue Reading

Të kërkuara