Kulturë

44 488 faqe dorëshkrimesh të Kadaresë ekspozohen në COD, një jetë krijimi që në moshën 11-vjeçare!

Published

on

Dorëshkrimet e Ismail Kadaresë janë shfaqur për herë të parë para publikut në mjediset e Bibliotekës së Kryeministrisë, një ngjarje që shënon një moment të veçantë në jetën kulturore dhe letrare të Shqipërisë. Këto dorëshkrime, që përfaqësojnë një jetë të tërë krijimi, janë ekspozuar në një instalacion poliedrik, që nderon me madhështi dhe respekt jetën dhe veprën e shkrimtarit të njohur shqiptar, i cili ka lënë një shenjë të pashlyer në letërsinë botërore.

Hapja e ekspozitës u bë mbrëmjen e sotme, dhe morën pjesë shumë dashamirës të Kadaresë, familjarë të tij, por edhe figura të njohura të kulturës dhe autoriteteve shtetërore. Drejtoresha e Qendrës për Hapje dhe Dialog (COD), Jetona Koçibelli, u shpreh gjatë fjalës së saj se ekspozita nuk është thjesht një shfaqje e veprës së Kadaresë, por një hap në rrugën e zbulimit të thellë të mendimit dhe krijimtarisë së tij. “Vendekspozimi i këtyre dorëshkrimeve rrezikon të mbajë mbi vete peshën e veprave që i japin jetë një pallati ëndrrash të dëshiruara, të mbetura përgjysmë, dhe tani na ngelet ne t’i rrugëtojmë dhe të udhëtojmë përmes tyre siç duhet”, theksoi Koçibelli.

Ekspozita shpalos për publikun një pasuri të papërsëritshme, që përbëhet nga 44,488 faqe dorëshkrimesh të Kadaresë, duke përfshirë romane të pabotuara, poezi, shënime dhe skica që ndriçojnë procesin e tij krijues gjatë gjithë jetës. Ky arkiv letrar ka filluar që në moshën 11-vjeçare të shkrimtarit dhe do të vijojë deri në fund të jetës së tij, duke përbërë një kronikë të pasur të zhvillimit të një artisti, i cili ka krijuar një botë të tërë përmes fjalës.

Për këtë ekspozitë ka pasur një bashkëpunim të ngushtë me Drejtorinë e Përgjithshme të Arkivave, ndërsa drejtori i kësaj institucioni, Ardit Bido, theksoi se veprat e Kadaresë janë një dëshmi e fortë e ngjitjes së shqiptarëve nëpër shekuj, dhe janë një pasuri që duhet ruajtur dhe çmuar. “Kadare është një shkrimtar që gjithmonë ka ngritur lart shqiptarinë dhe kulturën shqiptare, një element i pranishëm në çdo faqe të veprës së tij”, u shpreh Bido.

Një moment prekës ishte fjalimi i vajzës së Kadaresë, e cila shprehu mirënjohjen e familjes për këtë mundësi të veçantë që dorëshkrimet të jenë të ekspozuara dhe të shërbejnë për brezat e ardhshëm. Ajo ndau me të pranishmit një poezi, që e cilësoi si një testament të shkruar herët nga babai i saj. “Një ndjesi krejt e re për mua t’i shoh këtu, pasi kam mësuar t’i shoh këto dorëshkrime të mbështjella në kartona dhe të fshehura në dollape. Kjo është një mundësi që t’i ofrojmë brezi tjetër, pasi këto dorëshkrime janë një kronikë e rrugëtimit të kombit shqiptar”, u shpreh ajo, duke nënvizuar rëndësinë e këtij projekti për trashëgiminë kulturore.

Ekspozita e dorëshkrimeve të Kadaresë është një mundësi e jashtëzakonshme për të eksploruar botën e tij të brendshme, procesin e krijimtarisë dhe zhvillimin e ideve që kanë ndriçuar rrugën e letrave shqiptare dhe botërore. Çdo faqe është një hap në një udhëtim që përshkruan jo vetëm veprat e shkrimtarit, por dhe ndjesitë, pasionet dhe dilemat që kanë udhëhequr jetën e tij letrare. Ajo çka është e jashtëzakonshme është se kjo ekspozitë nuk është vetëm një mundësi për të parë krijimtarinë e Kadaresë, por gjithashtu një mundësi për të prekur dhe përjetuar thelbin e mendimit të tij artistik, një univers që është gjithmonë në lëvizje, gjithmonë në kërkim të thellësive të reja.

Kjo ekspozitë shënon një pikë kthese për jetën kulturore të Shqipërisë dhe është një mundësi e jashtëzakonshme për ata që dëshirojnë të njohin më mirë një nga shkrimtarët më të mëdhenj të shekullit të 20-të./ATSH/

 

Kulturë

Pashk Gjeçi, shqipëruesi i madh i kryeveprave të letërsisë botërore

Published

on

Më 20 janar 2010, Shqipëria humbi njërin nga figurat më të ndritura të kulturës dhe letërsisë: Pashk Gjeçin, përkthyesin e “Komedisë Hyjnore” të Dantes. Ai lindi në Shkodër më 7 shtator 1918, në një familje që i dha formim klasik dhe frymëzim intelektual. Arsimin e tij e nisi në gjimnazin jezuit të qytetit, ku zotëroi gjuhët italisht, greqisht të vjetër dhe latinisht. Talenti i tij doli në pah që herët, kur ende si nxënës përktheu poezitë e Xhakomo Leopardit.

Në vitin 1938, me mbështetjen e pjesshme të qeverisë shqiptare, ai nisi studimet në Fakultetin e Letërsisë dhe Filozofisë në Romë, ku shpejt u dallua për zellin dhe përkushtimin ndaj letërsisë klasike. Në vitin 1942, Gjeçi u nderua me titullin “doktor” në letërsi, duke hyrë në elitën e studiuesve dhe përkthyesve shqiptarë. Por kthimi i tij në atdhe nuk ishte i lehtë. Për shkak të akuzave politike, ai kaloi pesë vite në burg, një periudhë që, megjithatë, nuk e thyu shpirtin e tij krijues.

Pas lirimit, Gjeçi iu kushtua plotësisht përkthimeve, duke sjellë në shqip kryeveprat më madhore të letërsisë botërore. Përveç “Komedisë Hyjnore”, ai përktheu “Odisenë” e Homerit, “Faustin” e Gëtes dhe “Hamletin” e Shekspirit, duke ngritur lart traditën shqiptare të përkthimeve. Përkthimi i tij i “Komedisë Hyjnore” u vlerësua ndërkombëtarisht nga Shoqata Italiane “Dante Alighieri” si një nga më të mirët në botë. Për këtë arritje të jashtëzakonshme, në vitin 2004, presidenti italian Carlo Azeglio Çampi e dekoroi me titullin prestigjioz “Ordine della Stella, della solidarietà italiana”.

Trashëgimia e Pashk Gjeçit mbetet një monument i gjallë i pasurisë kulturore të Shqipërisë, një pasuri që lidh popullin shqiptar me thesaret e letërsisë universale./UBTNews/

Continue Reading

Kulturë

Histori të pathëna nga fotografët e rinj të UBT-së në Festivalin e Fotografisë Digjitale

Published

on

Në Parkun Shkencor, Inovativ dhe Teknologjik të UBT-së, u zhvillua për herë të parë Festivali i Fotografisë Digjitale, i titulluar “Beyond the Lens: Stories Untold”, një ngjarje që ofroi një shikim të thellë në fuqinë e fotografisë si mjet për tregimin e historive të pathëna dhe për eksplorimin e temave bashkëkohore që prekin shoqërinë. Ky festival, i organizuar nga Fakulteti i Arteve dhe Mediave Digjitale në UBT, i dha mundësinë studentëve të shprehin përmes artit të tyre vizual mendimet dhe pasionet për çështje që formësojnë botën tonë.

Pjesëmarrësit, 50 studentë të talentuar nga të gjitha drejtimet e studimit, prezantuan punimet e tyre kreative dhe të menduara, duke eksperimentuar me forma të ndryshme narrative që trajtonin tematika të rëndësishme, si identiteti, kujtesa kolektive, sfidat mjedisore dhe zërat e margjinalizuar. Çdo punim ishte një pasqyrë e ndryshme, një rrëfim që shfaqte thellësinë e mendimit dhe angazhimit të brezit të ri përmes një teknologjie moderne dhe të avancuar që ata mundën të shfrytëzonin në laboratorët e UBT-së.

Ky festival u bë një shenjë e fuqisë transformuese të artit dhe teknologjisë, duke sjellë në pah rolin e kamerës jo vetëm si një instrument për kapjen e imazheve, por si një dëshmitare e kohës, një medium që mbart mesazhe të fuqishme dhe që ndihmon në zhvillimin e industrive kreative. Me çdo foto të ekspozuar, studentët shpalosën një botë më të gjerë, një botë që thotë histori që ndoshta do të ishin harruar, duke kontribuar kështu në një pasqyrë të qartë dhe të sinqertë të realiteteve të ndryshme që ndodhin rreth nesh./UBTNews/

 

Continue Reading

Kulturë

Draftet e Bob Dylan ‘Mr Tambourine Man’ shiten gati 500,000 euro në ankand

Published

on

Në një ankand që ka shënuar një moment historik për botën e muzikës dhe koleksionizmit, draftet origjinale të Bob Dylan për këngën e tij të famshme “Mr Tambourine Man” janë shitur për një vlerë mbresëlënëse prej 508,000 dollarësh (rreth 494,000 euro). Ky ankand u zhvillua në Sallën e Famës dhe Muzeun e Muzikantëve të Nashville, dhe përbënte një mundësi të jashtëzakonshme për të pasur një pjesë të historiografisë muzikore të shekullit të 20-të.

Draftet përbëhen nga dy fletë të verdha të daktilografuara, të cilat përmbanin tre versione të ndryshme të tekstit të këngës që Dylan shkroi në vitin 1965, periudhë e cila shënon një moment të rëndësishëm në karrierën e tij si artist. Vlera e pritur e këtyre artikujve ishte ndërmjet 400,000 dhe 600,000 dollarëve, por interesimi i koleksionistëve dhe fansave të Dylan e çoi çmimin final në një shifër shumë më të lartë.

Një histori interesante pas këtyre draftëve shtoi një dimension të veçantë në ankand. Në mars të vitit 1964, gazetari i njohur amerikan Al Aronowitz e gjeti Dylanin duke shkruar këngën “Mr Tambourine Man” në divanin e tij, pas një nate të kaluar duke e rishkruar dhe përmirësuar tekstin në një makinë shkrimi. Draftet e hershme, të cilat u hodhën më vonë në koshin e Aronowitz, përbëjnë një pjesë të rëndësishme të krijimtarisë së Dylan.

Këto faqe të çmuara ishin pjesë e një koleksioni më të gjerë që përfshinte gjithsej 60 artikuj të lidhur me Bob Dylan. Shitja e këtyre artikujve arriti një total të madh prej rreth 1.5 milionë dollarë (1.45 milionë euro). Disa nga artikujt më të spikatur të ankandit ishin një pikturë vaji e vitit 1968 nga Dylan, e cila u shit për 260,000 dollarë (252,000 euro). Kjo pikturë, e krijuar në ditët e para të përpjekjeve të Dylan në art, përshkruan një figurë të guximshme në stilin kubist.

Një tjetër artikull i veçantë që shkoi për një çmim të lartë ishte një kitarë elektrike Fender Telecaster e vitit 1983, dikur e përdorur nga Dylan. Ky instrument e tejkaloi vlerën e tij të pritur, duke u shitur për 222,250 dollarë (216,000 euro). Po ashtu, një skicë e një dore nga Dylan, që fillimisht ishte vlerësuar në vetëm 1,500-2,500 dollarë (1,455-2,425 euro), u shit për 88,928 dollarë (58,800 euro).

Ndër artikujt e tjerë të rëndësishëm ishin një xhaketë xhins Levi’s, e zbukuruar me dorë dhe e veshur nga Dylan në filmin “Hearts of Fire” të vitit 1987, e cila u shit për 25,400 dollarë (24,650 euro), si dhe një faturë e rrallë nga performanca e parë kryesore e Dylan në Town Hall të Nju Jorkut në vitin 1963, së bashku me fotografi të hershme dhe një harmonikë të nënshkruar nga vetë artisti.

Ky ankand ka pasur një rëndësi të veçantë për historinë e muzikës dhe koleksionizmit, duke reflektuar pasionin dhe adhurimin që fansat e Bob Dylan kanë për punën e tij dhe ndikimin e tij të jashtëzakonshëm në kulturën popullore.

“Ne jemi të nderuar të nxjerrim në pah këtë koleksion vërtet unik, që përmban kaq shumë artikuj historikë të Bob Dylan nga gjyshi i gazetarisë rock, Al Aronowitz. Ky ankand i përforcon ndikimin e jashtëzakonshëm dhe dashurinë e përjetshme që njerëzit kanë për Dylanin, një dashuri që i kapërcen brezat”, tha një përfaqësues i ankandit, duke nënvizuar rëndësinë e këtij momenti të veçantë./UBTNews/

Continue Reading

Magazinë

Blake Lively krahason veten me Khaleesi-n, fansat e “Game of Thrones” reagojnë negativisht

Published

on

Blake Lively ka shkaktuar reagime të shumta nga fansat e “Game of Thrones” pasi e krahasoi veten me Khaleesi, personazhin ikonik të serialit, në një mesazh për Justin Baldonin.

Ajo shprehu se si ka “dragonj”, të cilët mbrojnë ata që ajo do, duke aluduar në rolin e Daenerys Targaryen, e njohur për fuqinë dhe lidhjen me dragonjtë. Megjithatë, shumë fansa të serialit nuk ishin të kënaqur me krahasimin, duke e konsideruar atë si një referencë të pasaktë, pasi Khaleesi përfundoi si një personazh që ra në çmenduri dhe hakmarrje, shkruan DailyMail.

Në mesazhin e dërguar, Blake theksoi se edhe ajo ka “dragonj”, por për të “mirë”.

Kjo shkaktoi kritika nga ndjekësit, të cilët kujtuan se Khaleesi në fund të serialit u bë një figurë kontestuese, duke shkatërruar një qytet të tërë. Krahas kësaj, mesazhi i Blake ishte pjesë e një beteje ligjore me Baldonin, i cili e ka akuzuar për ngacmim seksual dhe krijimin e një mjedisi të tensionuar në setin e filmit “It Ends With Us”.

Baldoni pretendon se Blake, bashkë me bashkëshortin e saj Ryan Reynolds dhe një mik të famshëm, ushtroi presion mbi të për ndryshimet në skenar. Kjo ka çuar në tensione të mëdha dhe ndryshime të shpeshta në skenar, duke shkaktuar vonesa dhe stres për ekipin e prodhimit.

Continue Reading

Të kërkuara