Kulturë

36 fjalë të urta të popullit polak

Published

on

Në këtë tekst mund t’i lexoni 36 fjalë të urta të popullit polak.

Pasanikët ngushëllohen me pasuri, ndërsa të varfërit me fëmijë.

Aty ku mbaron ligji, fillon tirania.

Bota është e madhe por gjendet shumë pak vend në të.

Çdo çek është një muzikant, çdo italian një doktor, çdo gjerman një tregtar, çdo polak një fisnik.

Dashuria më e madhe është dashuria e nënës, pastaj vjen dashuria e një qeni dhe së treti, dashuria e një dashnori.

Diplomati i shërben jo këtij dhe atij shërbimi, por atdheut të vet.

Doktori kërkon taksën e tij, pavarësisht se ai ka vrarë sëmundjen apo të sëmurin.

E para gjë që gratë dinë, është që janë të bukura,

– e para gjë që mësojnë është se janë shumë të forta,

– e para gjë që kuptojnë kur vihen në provë, është se janë të brishta,

– e para gjë që harrojnë është se do plaken dhe

– e para gjë për të cilën kujtohen, është se e kishin harruar këtë gjë.

E puthura e ëmbël, e puthuar e artë, e puthur e nxehtë, zemër e djegur.

Gruaja qan para dasmës, kurse burri pas saj.

I varfri është kuruar nga puna, kurse burri pas saj.

Kundështari forcohet shumë nga ofendimi që i bëhet.

Kush blen kafazin, dëshiron zogun.

Literatura lind nga thellësia e shpirtit të popullit.

Me njerzillëk arrin më shumë se me forcë.

Më mirë është të mos kesh asnjë doktor sesa tre.

Miku sheh në një orë më shumë se i zoti i shtëpisë në një vit.

Nëse nuk mund të themi të drejtën, s’do të thotë se duhet të gënjejmë.

Në të vërtetë fuqia e sunduesit është forca e atyre që ia lejojnë sundimin.

Nëse në art nuk ka atdhe, tek artisti ai duhet të jetë.

Nuk mundet të bëhet bota një barrë-trastë dhe ta vësh në kokë.

Një lypës nuk e urren lypësin tjetër aq shumë sa një doktor e urren një doktor tjetër.

Njohuritë më të larta të filozofisë mund të shprehen mirë në gjuhë të popullit.

Ofendohet lehtë ai që është shumë i kënaqur me veten.

Peshku duhet të notojë në ujë, kur është gjallë, në gjalpë kur tiganoset.

Peshku për të shijuar mirë, duhet të notojë tri herë: në ujë, në gjalpë dhe në verë.

Për të besuar saktë, duhet filluar nga dyshimi.

Politika, feja dhe nacionalizmi ngadalësojnë ecjen përpara, të keqdrejtuara.

Politika nuk mund të mos ketë sadopak dhe një bazë morale.

Që të jetojë një komb, duhet të jetojë drejtësia dhe e drejta.

Sa më tepër flasim për dinjitetin tonë, më pak na besojnë.

S’është budalla ai që mendon budallallëqe, por ai që flet e bën gjëra të tilla.

S’mund të blohet asgjë me një faleminderit.

Sharja dhe zhargoni, armë e të ultëve.

Vitet dinë më shumë se librat.

Zoti paguan, por jo me rrogë javore.

Continue Reading

Lifestyle

Studimi zbulon se çaji, manaferrat dhe ushqimet e pasura me flavonoide luajnë rol në “mosplakje”

Published

on

Një mollë në ditë mund të mbajë larg shenjat e plakjes – dhe kështu mund të bëjë edhe një filxhan çaj, një grusht manaferra ose një porcion frutash agrume.

Një studim i ri i botuar në The American Journal of Clinical Nutrition zbuloi se ngrënia e ushqimeve të pasura me flavonoide – të tilla si çaji i zi, manaferrat, frutat agrume dhe mollët – mund të ndihmojë në uljen e rrezikut të elementëve specifikë të plakjes së pashëndetshme, duke përfshirëfunksionin fizik të dëmtuar dhe shëndetin e dobët mendor.

Sipas studiuesve, ky hulumtim bazohet në studime të mëparshme që tregojnë një lidhje midis konsumit më të lartë të flavonoideve, komponimeve antioksiduese që gjenden në shumë ushqime me bazë bimore, dhe një rreziku të reduktuar të sëmundjeve kronike si sëmundjet e zemrës , diabeti i tipit 2 dhe demencës.

Continue Reading

Magazinë

Shqipëria dhe Greqia, të vetmet shtete nga Ballkani që u kualifikuan në finalen e madhe të ‘Eurovision 2025’

Published

on

Spektakli më i madh muzikor në Evropë, Eurovision Song Contest 2025, po hyn në fazën finale me një garë të fortë mes 26 shteteve, por këtë vit vetëm dy vende nga Ballkani kanë arritur të sigurojnë një vend në natën përfundimtare: Shqipëria dhe Greqia.

Shqipëria u kualifikua që në natën e parë gjysmëfinale, ku u përfaqësua me shumë stil nga grupi Shkodra Elektronike dhe kënga e tyre elektrizuese “Zjerm”, që mori vëmendje të madhe në skenë dhe në rrjetet sociale.

Në të njëjtën natë, disa vende të tjera ballkanike nuk arritën të siguronin kualifikimin. Sllovenia, e përfaqësuar nga këngëtari Klemen, dhe Kroacia, me përfaqësuesin Marko Bošnjak, nuk arritën të marrin mjaftueshëm vota për të kaluar më tej.

Shtetet e kualifikuara në finalen e “Eurovision 2025” nga nata e parë gjysmëfinale:

Ndërkohë, në natën e dytë gjysmëfinale, e vetmja që i shtohet listës së finalistëve nga rajoni ishte Greqia, me këngëtaren Klavdia dhe këngën e saj emocionale “Asteromata”, që u prit me shumë duartrokitje dhe komente pozitive.

Fatin nuk e pati në anën e tyre Mali i Zi, i përfaqësuar nga këngëtarja Nina Žižić, si dhe Serbia, me përfaqësuesin Princ, të cilët nuk arritën të siguronin një vend në finalen e madhe që do të mbahet më 17 maj në Basel.

Shtetet e kualifikuara në finalen e “Eurovision 2025” nga nata e dytë gjysmëfinale:

Vlen të theksohet se shtete të tjera të Ballkanit si Maqedonia e Veriut, Bosnja dhe Hercegovina, Bullgaria dhe Rumania, nuk kanë marrë pjesë në këtë edicion të Eurovisionit.

Kësisoj, me Shqipërinë dhe Greqinë si të vetmet zëra ballkanikë në natën finale, vëmendja e publikut nga rajoni do të përqendrohet tek performanca dhe suksesi i tyre në skenën ndërkombëtare. /Telegrafi/

Continue Reading

Kulturë

Doli nga shtypi libri “Modaliteti në gjuhësi” – Një kontribut i ri shkencor i Vjosa Hamitit në fushën e gjuhësisë shqiptare

Published

on

By

Këto ditë ka dalë nga shtypi libri më i ri me titull “Modaliteti në gjuhësi”, me autore Vjosa Hamiti, botuar nga Botimet XHAD në Prishtinë. Vepra është produkt i një pune shumëvjeçare kërkimore dhe përfaqëson një trajtesë të thelluar për një nga nocionet më komplekse dhe më pak të eksploruara në gjuhësinë shqiptare: modalitetin.
Ky është libri i dytë i autores, pas botimit në vitin 2019 të disertacionit të saj në gjuhën gjermane: “Epistemische Modalität – die Äußerungsmöglichkeiten im Deutschen und ihre Äquivalente im Albanischen” – (Modaliteti epistemik – Mundësitë e shprehjes në gjermanisht dhe ekuivalentet e tyre në shqip), publikuar nga shtëpia prestigjioze Harrassowitz Verlag në Gjermani.
Në qendër të librit më të ri qëndron modaliteti – një koncept i cili, në shkencat gjuhësore, lidhet me mënyrën se si folësi shpreh qëndrimin e tij ndaj përmbajtjes së një thënieje. Por për Vjosa Hamitin, modaliteti është shumë më tepër sesa një kategori gramatikore: ai është një dritare drejt mënyrës se si njeriu koncepton botën, një pasqyrë e të mundshmes dhe të pamundshmes, e domosdoshmes dhe e rastësishmes.
Një vështrim ndërdisiplinor
Libri nuk kufizohet vetëm në analizën gramatikore të modalitetit, por ofron një trajtim të gjerë ndërdisiplinor, që përfshin aspekte semantike, pragmatike, filozofike dhe diskursive. Ky përqasje e bën librin një ndër kontribuesit më origjinalë në fushën e gjuhësisë shqipe, duke bashkuar gjuhën e dijes me dijen e gjuhës, në një tekst të qartë dhe të kuptueshëm për lexuesin e interesuar.
Përmbajtja dhe struktura e librit
Struktura e librit përfshin pesë kapituj që pasqyrojnë zhvillimin logjik dhe tematik të çështjes:
Kapitulli I – Hyrje në teorinë e modalitetit, me lidhje të ngushta me filozofinë dhe logjikën modale.
Kapitulli II – Modaliteti në komunikimin e përditshëm dhe në kontekste mësimore apo përkthimore.
Kapitulli III – Analizë krahasimtare e mënyrave të shprehjes së modalitetit në gjuhën shqipe dhe gjermane.
Kapitulli IV – Roli i foljeve modale në ndërtimin morfosintaksor dhe semantik të dy gjuhëve.
Kapitulli V – Aplikim i analizës në një korpus letrar, duke e konkretizuar qasjen teorike në përmbajtje artistike.
Libri vlerëson foljet modale si elementë kyç që ndërtojnë kuptimin, përçojnë qëndrime, dhe hapin rrugë drejt botëve të mundshme.
Nga magjistratura në Prishtinë, te doktorata në Vjenë
Rrugëtimi akademik i autores në këtë fushë nisi me studimet e magjistraturës në Universitetin e Prishtinës, për të vijuar me studimet doktorale në Universitetin e Vjenës, nën udhëheqjen e prof. Peter Ernst. Disertacioni i saj u vlerësua me notën më të lartë, “summa cum laude”, dhe mori vlerësime të posaçme nga figura të njohura akademike, si prof. Peter Bartl, i cili e përshkroi punimin si “një dorëshkrim i jashtëzakonshëm për nga pastërtia gjuhësore dhe trajtimi shkencor”.
Një ndihmesë origjinale në shqip
Në një fushë ku mungojnë botime të specializuara në gjuhën shqipe, “Modaliteti në gjuhësi” vjen si një ndihmesë origjinale dhe e domosdoshme për studiuesit, studentët, përkthyesit, mësuesit e gjuhës dhe të gjithë ata që interesohen për ndërlidhjen mes gjuhës dhe mendimit.
Duke konsideruar modalitetin si “zërin e brendshëm të folësit”, Vjosa Hamiti na udhëheq në një analizë të thelluar ku ndërthuren gramatika, filozofia e gjuhës dhe diskursi. Vepra përfaqëson një pikë referimi të rëndësishme në gjuhësinë shqiptare bashkëkohore, dhe një gur themeli për studimet e mëtejme në këtë fushë komplekse.
Libri “Modaliteti në gjuhësi” i Vjosa Hamitit është tashmë i qasshëm në libraritë në Kosovë dhe pritet së shpejti të jetë në dispozicion edhe online për lexuesit shqiptarë në diasporë.

Continue Reading

Magazinë

Katy Perry: Kam dëgjuar se jam personi më i urryer në internet, kjo nuk është e vërtetë

Published

on

Katy Perry ka folur rreth reagimeve negative në internet pasi mori pjesë në një mision Blue Origin, dhe mediat sociale janë përmbytur me tallje ndaj saj.

Pasi u kthye në Tokë më 23 prill, Perry nisi turneun e saj botëror të quajtur The Lifetimes dhe, gjatë një koncerti me bileta të shitura në Çikago, ajo foli për titullin e personit më të urryer në internet.

“Epo, mendoja se isha personi më i urryer në internet. Nuk mendoj se është e vërtetë”, dëgjohet të thotë ajo ndërsa publiku duartroket dhe brohorit drejt saj.

Perry më parë tha në Instagram se është me fansat “në këtë udhëtim të bukur dhe të egër të jetës”.

“Mund të qëndroj ende besnike ndaj vetes, me zemër të hapur dhe e ndershme, veçanërisht për shkak të lidhjes sonë. Të dua dhe u rrita me ty dhe jam shumë e emocionuar t’ju shoh kudo në botë këtë vit!”

Perry i siguroi fansat se, pavarësisht komenteve negative, ajo ishte “në rregull” dhe kishte “punuar shumë për të ditur se kush ishte, çfarë ishte e vërtetë dhe çfarë ishte e rëndësishme për të”.

“Terapisti im më tha diçka vite më parë që më ndryshoi jetën: ‘Askush nuk mund të detyrojë të besosh diçka për veten nëse nuk e beson për veten tënde’, dhe nëse ndonjëherë kam ndjenja që lidhen me këtë, është një mundësi për të eksploruar ndjenjën që fshihet pas saj”, shtoi ajo.

Continue Reading

Të kërkuara