Kulturë

35 vjet nga protesta e parë antikomuniste në Shqipëri

Published

on

Më 26 mars të vitit 1990, Shqipëria do të shënonte një ngjarje historike që do të ndryshonte rrjedhën e fatit të saj politik dhe shoqëror. Ishte dita kur në qytetin e Kavajës u zhvillua protesta e parë antikomuniste, një ngjarje që do të shënonte fillimin e rrugëtimit të Shqipërisë drejt demokracisë dhe lirisë. Në përvjetorin e saj të 35-të, Muzeu Historik Kombëtar e kujtoi këtë ngjarje, e cila mbetet një simbol i guximit dhe shpresës për ndryshim.

Në fund të viteve ’80 dhe fillim të viteve ’90, Blloku Lindor ishte përfshirë nga një sërë ngjarjesh që do të ndryshonin rrënjësisht politikat dhe sistemet e shteteve komuniste. Rrëzimi i Murit të Berlinit në 1989 ishte një moment kyç në këtë proces, dhe ndikimi i tij u ndje gjithashtu në Shqipëri, ku regjimi komunist i Enver Hoxhës, pas vdekjes së udhëheqësit, po përballej me presionin e jashtëm dhe të brendshëm për ndryshim. Edhe pse Shqipëria ishte një nga shtetet e fundit që e përjetoi këtë valë të ndryshimeve, ajo nuk mund të qëndronte më indiferente ndaj erës së re të lirisë që po frynte kudo në Europë.

Protesta që ndodhi më 26 mars 1990 ishte pasojë e një ngjarjeje të tjera të rëndësishme që ndodhi më 25 mars 1990 në stadiumin “Besa” të Kavajës, gjatë ndeshjes futbollistike ndërmjet Besës dhe Partizanit. Ajo ditë shënoi shpërthimin e një revoltë spontane nga të rinjtë që ishin mbledhur për të ndjekur ndeshjen. Thirrjet “Poshtë regjimi”, “Liri, Demokraci” dhe kundërshtimi i hapur ndaj diktaturës komuniste morën ngjallje në zemrat e të rinjve, që kërkonin një të ardhme më të ndritur dhe më të lira. Gjatë kësaj proteste, autoritetet e kohës arrestuan një numër të konsiderueshëm protestuesish, ndërsa dhuna e përdorur tregoi se regjimi ishte ende i gatshëm të mbante me çdo çmim pushtetin.

Por, më 26 mars, një numër i madh qytetarësh, shumica e të rinjve, iu drejtuan rajonit të policisë me thirrje të tjera: “Lironi shokët tanë”, “Poshtë diktatura”, “Liri, Demokraci”. Kjo ditë u bë një simbol i shpresës dhe i forcës së popullit për të kërkuar të drejtat e tij, të drejtat për liri dhe dinjitet. Ajo ishte një pikë kthese në historinë e Shqipërisë, një hap i parë drejt shpërbërjes së një sistemi totalitar që kishte sunduar për më shumë se katër dekada.

Protesta e Kavajës nuk ishte thjesht një akt i një grushti të rinjsh që kërkonin më shumë liri. Ajo ishte një thirrje që erdhi nga thellësitë e zemrës së popullit shqiptar, një kërkesë për ndryshim që përfundimisht do të çonte në shembjen e regjimit komunist. Pas këtij momenti, Shqipëria hyri në një periudhë të pasigurisë, por gjithashtu në një periudhë shprese. Kjo protestë i hapi rrugën zhvillimeve që do të çonin në rënien e komunizmit në vitin 1992 dhe do të ndihmonte në ndërtimin e shtetit të ri shqiptar, të lirë dhe demokratik.

35 vjet më pas, kujtimi i kësaj proteste është një testament i guximit të të rinjve që u ngritën kundër padrejtësive të një regjimi që i kishte shtypur për shumë vite. Ajo mbetet një ditë që e kujtojmë me nderim dhe mirënjohje për ata që e bëri të mundur këtë ndryshim, dhe që na mësoi se forca e popullit është më e madhe se çdo diktaturë./UBTNews/

 

Continue Reading

Kulturë

Një vit prej ndarjes nga jeta të kolosit të letrave shqipe, Ismail Kadare

Published

on

By

Një vit më parë u nda nga jeta, në moshën 88-vjeçare, gjeniu i letrave shqipe, Ismail Kadare.

Ai ishte shkrimtari shqiptar më i shquar brenda e jashtë kufijve të vendit, i cili ngriti lart prestigjin e letrave shqipe anembanë globit.

Ismail Kadare lindi më 28 janar 1936 në lagjen Palorto të Gjirokastrës. Në vendlindje qëndroi deri në përfundimin e arsimit të mesëm, kur përgatiti për botim ciklin e tij të parë me poezi “Frymëzimet djaloshare” (1954). Më pas kreu në Tiranë studimet e larta në degën e Gjuhë-Letërsisë dhe u diplomua për “Mësuesi”.

Në harkun e viteve 1958-1960, Kadare thelloi studimet në Institutin “Maksim Gorki” në Moskë. Në vitin 1960, i detyruar t’i braktiste studimet për shkak të ndërprerjes së marrëdhënieve mes Shqipërisë dhe ish-Bashkimit Sovjetik, u kthye në atdhe dhe nisi angazhimin në gazetari.

Në vitin 1963 botoi romanin e tij “Gjenerali i ushtrisë së vdekur”, i cili pati jehonë edhe përtej vendit. Karriera e Kadaresë shënoi kulme të tjera me tema sa lokale aq edhe universale. Tematika e natyrës liridashëse të shqiptarëve ishte kryefjalë edhe në romanin “Kështjella”, botuar në vitin 1970. I njëjti frymëzim vihet re edhe tek “Krushqit janë të ngrirë”, i cili flet mbi demonstratat e vitit 1981 të shqiptarëve të Kosovës.

Një tjetër roman i vlerësuar ishte “Kronikë në gur” (1970). Në vargun e publikimeve të pandërprera, romani alegorik “Nëpunësi i Pallatit të ëndrrave” (1981), veçohet si më i lakuari në tërësinë e veprës së Kadaresë. Në vjeshtën e vitit 1990, Kadare u largua drejt Francës dhe u rikthye në atdhe pas zhvillimeve të para demokratike.

Kadare është dekoruar nga Presidenti i Republikës së Shqipërisë me Urdhrin “Nderi i Kombit”. Prej vitit 1996, shkrimtari shqiptar u bë anëtar i asociuar (përjetësisht) i Akademisë së Shkencave Morale dhe Politike të Francës. Në tetor 2023 presidenti francez Emmanuel Macron, në Tiranë, e ngriti në gradën e Oficerit të Lartë, në Urdhrin e Legjionit të Nderit.

Ai u vlerësua me një sërë çmimesh ndërkombëtare (“Man Booker Prize”, “Princi i Asturias” etj.), si i përzgjedhur në radhët e shkrimtarëve botërisht të njohur, sikurse Gabriel Garcia Marquez, Günter Grass dhe Milan Kundera.

Deri tani, veprat e tij janë përkthyer në rreth 45 gjuhë të botës./atsh

Continue Reading

Magazinë

Shumë fansa mendojnë se sezoni i tretë i “Squid Game” është më i mirë se ai paraprak

Published

on

Netflix publikoi të premten sezonin e tretë të serialit të njohur korean “Squid Game”.

Është një nga serialet më të suksesshme të Netflix, duke shkaktuar bujë globale. Sezoni i parë u publikua më 2021, ndërsa sezoni i dytë në fund të vitit 2024.

Krijuesi i Hwang Dong-hyuk punoi në sezonin e parë për vite me radhë, ndërsa sezonet e dyta e të treta erdhën si rezultat i suksesit të sezonit të parë.

Përdorues të Reddit besojnë se sezoni i tretë është më i mirë se i dyti për shkak të skenarit më dinamik dhe më të errët, situatave më emocionale dhe skenës së fundit. Megjithatë, kur bëhet fjalë për fundin, fansat janë të ndarë.

Sezoni 3 i kthen shikuesit në korridorin e arenës pas të shtënave, ku rojet vrasin protestuesit e mbetur dhe e kthejnë Gi-hun në dhomë me konkurrentët tjerë. Në një moment, tensioni rritet midis tij e Dae-ho, vendos të qëndrojë në dhomë të mos përfshihet në sherr pasi supozohej të siguronte më shumë municion.

Çdo ndeshje që pasoi në sezonin e tretë solli tension në rritje, pasi lojtarët u përballën me njëri-tjetrin në një “fushatë të përgjakshme” për fitore.

Intrigë shtesë krijohet nga ndërrimi i roleve, ku lojtarët e mirë në luftën për jetën bëhen edhe të këqij, dhe ka nga ata, ndërgjegjja e të cilëve ishte më e fortë se instinkti për të mbijetuar, gjë që çon në skena emocionale dhe të prekshme.

Ngjarja e serialit pasurohet nga shfaqja e personazheve VIP, të cilët shijojnë atë që kanë përpara, por një i porsalindur që bëhet lojtar.

Nuk duhet të harrojmë veprimin që zhvillohet jashtë ishullit, i cili përshkruan edhe marrëdhënien midis luftës për jetë dhe vendimeve të drejta.

Kritiku i filmit Shannon Miller i thotë IGN se seriali gjen rrugën e tij drejt një fundi të paharrueshëm. Edhe pse ai nuk e konsideron sezonin e tretë pa të meta, ai thekson se ai ende ofron tension që do t’ju mbajë “zgjuar”.

“Lojërat e reja dhe ciklet e traumave nxjerrin në pah mizorinë e universit në mënyra të reja, dhe Lee Jung-jae e përfundon portretizimin e tij ikonik të Gi-hun në një mënyrë mahnitëse. Disa nga kthesat në sezonin e tretë arrijnë të ilustrojnë me mjeshtëri efektet afatgjata të ferrit kapitalist të valëzuar, ndërsa të tjera, si rolet e zgjeruara të VIP-ave të pasur që shikojnë dhe vënë baste në lojëra, shtojnë zhurmë të panevojshme. Ky kapitull i fundit nuk është pa të meta, por ai prapë sjell pezullimin dhe shkëlqimin kinematografik që e bëri Squid Game një hit”, deklaroi ajo.

Beteja përfundimtare çon në një rezultat mahnitës që është zemërthyes e duket si vendimi i vetëm i duhur në atë kohë. Vendimi i Hwang për të mos zgjedhur rrugën e lehtë është i admirueshëm. Megjithatë, skena e fundit tregon se pavarësisht fundit, ideja e “Squid Game” nuk mund të ndalet ashtu siç duhet, dhe shfaqja e një aktoreje hollivudiane hap hapësirë ​​për një spin-off amerikan.

Continue Reading

Lifestyle

Nuk e dini çfarë lëkure keni? Zbuloni tani!

Published

on

90% e femrave nuk janë të afta të përcaktojnë me saktësi se ç`lloj lëkure kanë. Këtë e thonë edhe sondazhet.

Gratë e pyetura në grupmoshën 25-44 vjeç nuk arrijnë të dallojnë nëse lëkura e tyre është e yndyrshme, e thatë, e ndjeshme apo mikse. Në mungesë të njohurive bazë, ato rrezikojnë të përdorin produkte të papërshtatshme që mund ta përkeqësojnë gjendjen e lëkurës.

Përcaktimi i saktë i tipit të lëkurës është hapi i parë drejt kujdesit të shëndetshëm e të suksesshëm për fytyrën. Një lëkurë e trajtuar mirë jo vetëm që duket bukur, por është edhe më rezistente ndaj plakjes dhe ndotësve të ambientit.

Testet për lëkurën

Disa kompani kanë zhvilluar testime të thjeshta në shtëpi, që ndihmojnë për të identifikuar tipin e lëkurës e për të sugjeruar produkte të përshtatshme. Këto teste mund të kryhen dhe në farmaci apo qendra estetike me pajisje të specializuara që matin lagështinë, yndyrën dhe ndjeshmërinë e lëkurës.

Si reagon lëkura kur përdoren kremra të gabuar?

Kur përdoren produkte të papërshtatshme, lëkura aktivizon mekanizmat e saj mbrojtës, duke shfaqur simptoma të ndryshme:

▪ Lëkura e yndyrshme zhvillon akne kozmetike: pika të zeza, të bardha, puçrra dhe skuqje.
▪ Lëkura e ndjeshme reagon me skuqje të përhapura, kruarje dhe ndjesi djegieje.
▪ Lëkura e thatë irritohet shpejt, duke krijuar ndjesi shtrëngimi dhe zbokth të lehtë në sipërfaqe.

Gjëja e parë që duhet bërë është ndërprerja e menjëhershme e produktit, larja me ujë të bollshëm dhe, nëse shenjat vazhdojnë, konsultimi me një dermatolog.

Udhëzime për të identifikuar llojin e lëkurës

▪ Lëkura e yndyrshme është e lehtë për t’u dalluar: shkëlqen, ka pore të zgjeruara dhe shpeshherë puçrra. Por, mund të mashtrojë, duke u dukur e thatë, kur poret janë të bllokuara dhe yndyra nuk del në sipërfaqe.

▪ Lëkura e thatë është e varfër në ujë dhe yndyra, prandaj irritohet lehtë dhe rigjenerimi i qelizave është i ngadalësuar. Ndjesia e shtrëngimit pas larjes është një nga shenjat kryesore.

▪ Lëkura mikse është një kombinim: zona T (balli, hunda dhe mjekra) janë të yndyrshme, ndërsa faqet mund të jenë normale ose të thata

▪ Lëkura e ndjeshme reagon me skuqje të menjëhershme, kruarje a djegie pas ekspozimit në produkte të caktuara apo faktorë të jashtëm

Produktet që duhen shmangur dhe ato që rekomandohen:

▪ Për lëkurë të yndyrshme: zgjidh produkte pa vajra, jo-komedogjenike pa parafinë apo vajra mineralë. Ideal janë përbërësit si acidi salicilik dhe niacinamide, që ndihmojnë në kontrollin e yndyrës.

▪ Për lëkurë të thatë: kërkohen vajra me bazë bimore, si vaji i jojobës ose bajames, që hidratojnë dhe forcojnë barrierën e lëkurës. Përbërës si acidi hialuronik, glicerina dhe ceramidet janë thelbësorë.

▪ Për lëkurë të ndjeshme: shmang alkoolin, acidet agresive dhe aromatizuesit. Kërko produkte me aloe vera a kamomil që kanë veprim qetësues.

▪ Për lëkurë mikse: përdor krem të lehtë hidratues gjatë ditës dhe një krem ushqyes në mbrëmje që nuk ngarkon zonat e yndyrshme.

Këshillë shtesë:

▪ Mos e mbingarko rutinën me shumë produkte njëherësh.

▪ Bëj patch test para çdo produkti të ri: vendos sasi të vogël në pjesën e brendshme të parakrahut dhe vëzhgo për 24-48 orë.

▪ Kujdes nga ekspozimi i tepërt në diell, sidomos nëse lëkura është e ndjeshme ose përdoren acide (AHA, BHA).

Continue Reading

Magazinë

Justin Baldoni nuk e ndryshon padinë ndaj Blake Lively, paralajmëron hapa të tjerë ligjorë

Published

on

Justin Baldoni ka bërë kthesë të papritur në mes të një beteje ligjore me aktoren Blake Lively, duke u shfaqur i buzëqeshur dhe i sikletshëm gjatë një takimi të rastësishëm me fansat në Disneyland këtë fundjavë.

Regjisori dhe ylli i “It Ends With Us” ndali grindjen gjyqësore për të përshëndetur një fanse që po e filmonte, duke ndezur një moment viral në rrjetet sociale.

Videoja tregon Baldonin, duke ecur me bluzë “Star Wars” e pamje të lirshme, i rrethuar nga vizitorë të parkut, teksa përpiqet të ruajë mirësjelljen në një situatë të papritur. Skena u bë virale e ndjekësit vlerësuan qasjen miqësore, edhe pse dukej pak i hutuar nga vëmendja e menjëhershme.

Baldoni kishte ngritur padi kundër BlakE bashkëshortit të saj Ryan Reynolds dhe publicistes, por gjykatësi Lewis J. Liman e rrëzoi padinë dy javë më parë. Aktori u lejua ta ndryshonte padinë deri më 23 qershor, por avokati i tij njoftoi se ata nuk do ta  ndjekin më këtë rrugë.

Në një deklaratë për DailyMail.com, avokati i Baldonit tha se tërheqja nuk përfaqëson dorëzim, por zhvendosje strategjike drejt opsioneve tjera ligjore.

përfaqësuesit e Lively e quajtën rrëzimin e padisë si “fitore të plotë” dhe denoncuan pretendimet e Baldonit si “të kota”. Gjykata i konsideroi akuzat për zhvatje si të pabazuara dhe e përshkroi padinë si një përpjekje të pasuksesshme për të fituar kontroll mbi projektin filmik.

Themeluesi i Wayfarer Studios, një kompani që ai krijoi me miliarderin Steve Sarowitz, nuk arriti të provojë se ndonjë nga veprimet e supozuara të Lively-t përbënte shkelje ligjore sipas standardeve të Kalifornisë.

Për momentin, Baldoni duket se ka vendosur të lërë pas betejat ligjore dhe të fokusohet tek fansat dhe promovimi i filmit të tij të ardhshëm.

Ndërsa drama gjyqësore vazhdon në sfond, u kujtoi publikut se ndalesat e papritura në Disneyland janë mënyra më e mirë për të rifituar simpatinë.

Continue Reading

Të kërkuara