Lajmet

​33 vjet nga largimi i ushtarit të fundit jugosllav nga Sllovenia

Published

on

Tre muaj pas përfundimit të luftës dhjetëditore, më 25 tetor 1991, ushtari i fundit i ish-Armatës Popullore të Jugosllavisë e lëshon territorin slloven.

Lufta dhjetëditore ose lufta e pavarësisë sllovene, pasoi deklaratën sllovene të pavarësisë, e shpallur më 25 qershor 1991 duke rezultuar me pavarësinë e Sllovenisë, shtetit të parë që u shkëput nga Federata Jugosllave.

Në Slloveni u luftua mes Mbrojtjes Territoriale Sllovene dhe Ushtrisë Jugosllave, pasi Sllovenia shpalli pavarësinë e saj. Lufta zgjati nga 27 qershor 1991 deri më 7 korrik 1991. Populli slloven iu kundërvu me të gjitha metodat agresionit të së ashtuquajturës APJ.

Sipas vlerësimeve sllovene, Ushtria Jugosllave kishte 44 viktima dhe 146 të plagosur, ndërsa sllovenët kishin 18 të vrarë dhe 182 të plagosur.

Dymbëdhjetë shtetas të huaj u vranë në konflikt, kryesisht gazetarë dhe shoferët e kamionëve bullgarë të cilët kishin humbur në vijën e zjarrit. 4,692 ushtarë të Ushtrisë Jugosllave dhe 252 oficerë të policisë federale u kapën nga pala sllovene.

Vetë Ushtria Jugosllave ka pranuar se humbjet e saj materiale në luftën e shkurtër në Slloveni ishin 31 tanke, 22 bartës të blinduar, 6 helikopterë, 6,787 armë këmbësorie, 87 pjesë artilerie dhe 124 armë të mbrojtjes ajrore të dëmtuara, shkatërruara ose konfiskuara.

Historikisht, territori aktual i Sllovenisë ishte pjesë e shumë formacioneve shtetërore të ndryshme, duke përfshirë Perandorinë Romake dhe Perandorinë e Shenjtë Romake, e ndjekur nga Monarkia Habsburge.

Në tetor 1918, sllovenët ushtruan vetëvendosjen për herë të parë duke bashkë-themeluar Shtetin e Sllovenëve, Kroatëve dhe Serbëve, të panjohur ndërkombëtarisht, i cili u bashkua në dhjetor me Mbretërinë e Serbisë në Mbretërinë e Serbëve, Kroatëve dhe Sllovenëve u quajt Mbretëria e Jugosllavisë në 1929.

Gjatë Luftës së Dytë Botërore, Sllovenia u pushtua dhe u aneksua nga Gjermania, Italia dhe Hungaria, me një sipërfaqe të vogël të transferuar në Shtetin e Pavarur të Kroacisë, një shtet nazist kukull. Pas kësaj, ai ishte anëtar themelues i Republikës Federative Popullore e Jugosllavisë, që më vonë u quajt Republikën Socialiste Federative e Jugosllavisë.

Në qershor 1991, pas futjes së demokracisë përfaqësuese shumëpartiake, Sllovenia u nda nga Jugosllavia dhe u bë një shtet i pavarur.

Në vitin 2004, ajo hyri në NATO dhe Bashkimin Evropian, në vitin 2007 u bë vendi i parë ish-komunist që iu bashkua Eurozonës, dhe në vitin 2010 u bashkua OECD-së, një shoqatë globale e vendeve të zhvilluara me të ardhura të larta./UBTnews/

Lajmet

Orban pretendon se Qeveria polake është instaluar nga BE-ja

Published

on

By

Kryeministri i Hungarisë, Viktor Orban, ka sugjeruar se Qeveria e Polonisë dhe kryeministri, Donald Tusk, janë instaluar nga Bashkimi Evropian si pjesë e një komploti për të larguar udhëheqjen paraprake populiste të krahut të djathtë në Poloni.

Orbani nuk ofroi asnjë dëshmi për këtë pretendim lidhur me Qeverinë polake, e cila u zgjodh më 2023 pas zgjedhjeve ku morën pjesë 74 për qind e votuesve.

Komentet vijnë dy ditë pasi Orban, nacionalist i cili ka qasje kundërshtuese ndaj BE-së, gjatë një fjalimi u tha mbështetësve të tij se blloku evropian po synon që ta rrëzojë Qeverinë e tij dhe të instalojë një regjim kukull në Hungari.

Duke folur për radion shtetërore hungareze më 25 tetor, Orban kritikoi presidenten e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, dhe udhëheqësin e grupit më të madh politik në BE, Partinë Popullore Evropiane, Manfred Weber, duke pretenduar se këta dy zyrtarë po synojnë ta zëvendësojnë Qeverinë e tij, ashtu siç, sipas tij, kishin vepruar në Poloni më 2023, kur koalicioni i udhëhequr nga Tusku mposhti partinë Ligj dhe Drejtësi – që paraprakisht kishte qenë në pushtet – në zgjedhjet parlamentare.

Ky nuk është as konspiracion sekret kundër Hungarisë, por është një plan i paraqitur hapur”, tha Orban, duke pretenduar se ka një komplot kundër tij, pa ofruar asnjë dëshmi për këtë pretendim. “E njëjta gjë ndodhi në Poloni. Polakët po ashtu ndërmorën një politikë të pavarur sa i përket migracionit, gjinisë dhe ekonomisë”.

Von der Leyen dhe Weber, tha ai, “bënë më të mirën e tyre dhe hapur njoftuan se Qeveria konservatore polake duhet të shkojë dhe të zëvendësohet me një të re. Kështu, miku ynë Tusk u bë kryeministër në Poloni. I njëjti skenar tani po ndodh në rastin e Hungarisë”.

Zëdhënësi i Ministrisë së Jashtme të Polonisë, Pawel Wronski, në një përgjigje për Associated Press tha:

Zgjedhjet e lira parlamentare u mbajtën në Poloni më 15 tetor 2023. Qeveria aktuale në Poloni, sikurse edhe qeveritë paraprake, nuk është instaluar, por është zgjedhur dhe është shprehje e vullnetit të votuesve polakë”.

Orbani shpesh është përplasur me BE-në, teksa Brukseli ka bllokuar ndihmë financiare në vlerë prej miliarda eurosh për shkak të akuzave se ka shkelur standardet demokratike dhe të sundimit të ligjit. Qeveria paraprake polake nacionaliste-konservatore po ashtu për vite të tëra kishte pasur mosmarrëveshje me BE-në sa i përket nivelit të demokracisë.

Orban gjithnjë e më shumë ka një qasje më agresive ndaj bllokut evropian, ku Hungaria u bë anëtare më 2004. Udhëheqësi hungarez ka mbledhur partitë euroskeptike në mbarë bllokun dhe ka krijuar një forcë politike të krahut të djathtë në Parlamentin Evropian. Ai po ashtu e ka afruar Hungarinë më afër shteteve autokratike, sikurse janë Rusia dhe Kina.

Qeveria e Tuskut po kërkon që të rivendosë institucionet demokratike, që thotë se ishin shpërbërë gjatë ekzekutivit paraprak. Por, ekzekutivi i tij mban ende disa politika konservatore, sikurse është qëndrimi i ashpër ndaj imigrimit të paligjshëm.

Continue Reading

Lajmet

Blinken kërkon zgjidhje diplomatike për konfliktin në Liban

Published

on

By

Sekretari amerikan i Shtetit, Antony Blinken, u zotua se do të punojë me “urgjencë” për zgjidhje diplomatike, me qëllim që t’i jepet fund ofensivës së Izraelit në Liban, por tha se fillimisht është thelbësore që të ketë mirëkuptim për çarmatosjen e Hezbollahut.

Hezbollahu është grup militant dhe parti politike që kontrollon shumicën e jugut të Libanit. Shtetet e Bashkuara e kanë shpallur atë organizatë terroriste, ndërkaq Bashkimi Evropian ka vetëm krahun politik të grupit në listën e zezë. Partia e Hezbollahut ka ulëse në Parlamentin libanez.

Gjatë takimit me kryeministrin libanez, Najiv Mikati, në Londër, Blinkeni po ashtu u zotua për mbrojtjen e civilëve, por nuk kërkoi një armëpushim të menjëhershëm nga Izraeli, i cili varet nga mbështetja diplomatike dhe ushtarake e SHBA-së.

Ne kemi një ndjenjë të urgjencës për arritjen e një zgjidhjeje diplomatike dhe zbatimin e plotë të Rezolutës 1701 të Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara, në mënyrë që të ketë një siguri të vërtetë përgjatë kufirit mes Izraeli dhe Libanit”, tha Blinken për gazetarët, duke shtuar se është i angazhuar “në mënyrë intensive”.

Rezoluta 1710, e miratuar më 2006, pas një lufte mes Izraelit dhe Hamasit, bën thirrje për çarmatosjen e grupeve joshtetërore në Liban, që është një aluzion për Hezbollahun, që financohet nga Irani, grup që ka ushtrinë e tij. Rezoluta po ashtu kërkon tërheqjen e plotë të Izraelit nga shteti.

Blinkeni tha se është thelbësore që të ketë “mirëkuptimin e nevojshëm për zbatimin e plotë të Rezolutës 1701”.

Sa më shpejt që të bëhet kjo, aq më shpejt do të arrijmë te një zgjidhje”, tha Blinken.

Ai bëri thirrje për mbrojtjen e civilëve dhe ushtarëve libanezë, pasi të paktën 11 nga ta janë vrarë që kur Izraeli nisi ofensivën tokësore në Liban muajin e kaluar.

SHBA-ja ka bërë thirrje për forcimin e Forcave të Armatosura të Libanit dhe Qeverisë së brishtë qendrore në Bejrut, në mënyrë që të mund të ketë ndryshim të sigurisë dhe Hezbollahu të lihet në hije.

Kryeministri libanez Mikati tha se vetëm shteti dhe ushtria libaneze duhet të ketë armë.

Ndërkaq, në një takim të ndarë me Blinkenin, ministri i Jashtëm i Jordanisë, Ayman Safadi, i tha kryediplomatit amerikan se Qeveria libaneze e ka bërë të qartë se do ta respektojë Rezolutën 1701.

Agresioni në Liban duhet të ndalet menjëherë. Asgjë nuk mund të justifikohet me vazhdimin e tij”, tha Safadi.

Hezbollahu dhe Izraeli kanë këmbyer zjarr në kufi që kur nisi lufta në Gazë më 7 tetor 2024, pasi Hamasi – grupi palestinez i shpallur organizatë terroriste nga SHBA-ja dhe BE-ja – sulmoi Izraelin, duke vrarë afër 1.200 persona dhe duke rrëmbyer afër 250 të tjerë. Që atëherë, si pasojë e ofensivës izraelite, në Gazë janë vrarë më shumë se 42.000 palestinezë.

Ndërkaq, në fillim të tetorit të këtij viti tensionet mes Hezbollahut dhe Izraelit u përshkallëzuan dhe Izraeli njoftoi për nisjen e një operacioni tokësor në jug të Libanit kundër Hezbollahut.

Continue Reading

Bota

Gjermanët preferojnë Merz si kancelarin e ardhshëm në vend të Scholz

Published

on

Një sondazh i ri tregon se shumica e gjermanëve preferojnë liderin konservator të opozitës, Friedrich Merz, si kancelarin e ardhshëm të Gjermanisë, duke e kaluar aktualin kancelar Olaf Scholz në popullaritet.

Sondazhi “Civey”, i kryer nga grupi mediatik “Funke”, zbuloi se 52% e shtetasve gjermanë do të dëshironin Merz, kreun e Kristiandemokratëve (CDU), në krye, ndërsa vetëm 25% preferonin që Scholz të vazhdonte në detyrë. Rreth 23% e të anketuarve ishin të pavendosur.

Zgjedhjet e ardhshme për kancelar do të mbahen në shtator të vitit 2025, dhe sondazhi nuk përfshinte politikanë nga partitë e tjera si opsione. Në një tjetër barometër politik të transmetuesit publik ZDF, Merz përsëri doli në krye, me 48% të preferencës, ndërsa 37% e mbështesin Scholz.

Këto rezultate reflektojnë një tendencë të qartë për ndryshim në skenën politike gjermane, duke theksuar përmirësimin e imazhit të Merz si kandidat të preferuar për kancelar./UBTNews/

 

 

Continue Reading

Bota

Laureatja e Çmimit Nobel për Paqe dënohet me gjashtë muaj burg shtesë në Iran, i refuzohet sërish kujdesi mjekësor urgjent

Published

on

Narges Mohammadi, laureate e Çmimit Nobel për Paqe, ka marrë një dënim të ri me gjashtë muaj burg shtesë për “mosbindje dhe kundërshtim të urdhrave” nga Dega 2 e Gjykatës Penale të Qodsit.

Ky dënim u shpall më 19 tetor 2024, pas protestës së saj dhe katër të burgosurve të tjerë kundër ekzekutimit të një protestuesi, e cila përfundoi me reagimin e dhunshëm të policisë së trazirave në repartin e grave të burgut Evin më 6 gusht.

Dënimi i saj aktual filloi në nëntor 2021 pas një vendimi të mëparshëm nga maja 2021. Në total, duke përfshirë dënimet e tjera të ngritura në vitet e fundit, Mohammadi tani përballet me 13 vjet e nëntë muaj burg, si dhe 154 goditje me kamxhik për akuza të sajuara, përfshirë “propagandë kundër shtetit” dhe “veprim kundër sigurisë kombëtare”.

Gjendja shëndetësore e Mohammadi është përkeqësuar ndjeshëm gjatë qëndrimit të saj në burg. Familja e saj ka shprehur shqetësime për refuzimin sistematik nga zyrtarët e burgut për ta transferuar në spital për një angiografi, një procedurë që është rekomanduar nga kardiologu i saj që nga marsi i këtij viti.

Një raport mjekësor i fundit tregoi se arteria kryesore e zemrës së saj, e cila ishte stentuar në vitin 2021, ka zhvilluar përsëri një komplikacion serioz. Megjithëse specialistët e saj kërkuan me urgjencë një angiografi tjetër, procedura ende nuk është realizuar. Në një vizitë të datës 8 tetor, kreu i burgut Evin i informoi Mohammadi-n se Organizata Iraniane e Burgjeve nuk kishte autoritetin për të marrë vendime për situatën e saj mjekësore, duke lënë të hapur çështjen e përkujdesjes së saj shëndetësore.

Situata e Mohammadi-s ka sjellë shqetësim ndërkombëtar, duke u bërë një simbol i luftës për të drejtat e njeriut dhe lirinë e shprehjes në Iran./UBTNews/

 

 

Continue Reading

Të kërkuara