Lajmet

​29 vjet nga masakra e Srebrenicës

Publikuar

Bosnja e Hercegovina sot shënon 29-vjetorin e masakrës së Srebrenicës. Kjo masakër është më e rënda në Evropë që nga Lufta e Dytë Botërore.

Në korrik të vitit 1995, forcat serbe të Bosnjës vranë mbi 8 mijë burra dhe djem myslimanë në enklavën e Srebrenicës, që ishte caktuar si “vend i sigurt” nga Kombet e Bashkuara.

Më 9 korrik 1995, udhëheqësi atëhershëm serbëve, Radovan Karadziç lëshoi një urdhër të ri për të pushtuar Srebrenicën. Trupat rrethuan enklavën dhe sulmuan paqeruajtësit holandezë duke marrë peng 30 prej tyre.

Një ditë më pas, më 10 korrik, ushtarët serbë të Bosnjës filluan të bombardojnë Srebrenicën. Forcat holandeze kërcënuan serbët se do të kishte goditje ajrore të NATO-s, nëse nuk tërhiqeshin deri në mëngjes.

Dhe të nesërmen, avionët e NATO-s bombarduan tanket serbe jashtë Srebrenicës. Forcat serbe kërcënuan të rifillonin bombardimin dhe të vrisnin ushtarët e kapur holandezë. Goditjet ajrore u ndalën dhe në mbrëmjen e 11 korrikut, komandanti i serbëve të Bosnjës, gjenerali Ratko Mlladiç hyri në Srebrenicë.

Rreth 30 mijë refugjatë myslimanë u grumbulluan rreth bazës së paqeruajtësve holandezë në Potoçari, në veri të qytetit të Srebrenicës, pasi forcat serbe të Bosnjës morën nën kontroll zonën e sigurt.

Mlladiç u përpoq t’i qetësonte duke u thënë se nuk kishin pse të kishin frikë. Forcat serbe të Bosnjës i futën refugjatët e frikësuar nëpër autobusë, për kinse të largoheshin. Shumë nga refugjatët u evakuuan në Kladanj, 50 kilometra larg dhe prej andej filluan të ecnin për të gjetur një strehë të sigurt.

Kombet e Bashkuara vunë re se shumica e refugjatëve që mbërrinin nga Srebrenica ishin gra, fëmijë dhe të moshuar dhe filluan të shqetësohen për fatin e burrave.

Rreth 15 mijë ushtarë dhe civilë myslimanë të Bosnjës u larguan natën nga Srebrenica duke u përpjekur të arrinin në territor të kontrolluar nga myslimanët. Shumë vdiqën nga bombardimet dhe goditjet e snajperëve.

Gjatë javës pasoi rënia e Srebrenicës, rreth 8 mijë burra dhe djem mendohet se u vranë nga serbët e Bosnjës dhe u varrosën në varre masive.

Edhe pas më shumë se dy dekada pas vrasjeve, ende vazhdojnë të gjenden varre masive. Identifikimi i viktimave është i vështirë, pasi trupat ishin copëtuar nga ekskavatorët që i hidhnin në varre.

Çdo vit më 11 korrik, eshtrat e atyre që identifikohen gjatë vitit të fundit varrosen në Qendrën përkujtimore të Potoçari.

Lajmet

​Gara për president, sondazhi i ri Trump-Harris

Publikuar

nga

Zëvendëspresidentja Kamala Harris dhe ish-presidenti Donald Trump janë të barabartë shtatë javë para zgjedhjeve presidenciale të 5 nëntorit, sipas sondazheve të reja të publikuara sot që tregojnë gjithashtu një garë të ngushtë në shtetin kyç të Pensilvanisë.

Në sondazhin kombëtar, Harris dhe Trump janë të barabartë me 47 për qind të votuesve. Sondazhi u krye me 2.437 të anketuar nga 11 deri më 16 shtator për New York Times, Philadelphia Inquirer dhe Siena College. Marzha e gabimit është 3 pikë përqindjeje.

Në Pensilvani, një nga shtatë shtetet kryesore të lëvizjes, Harris mbajti një epërsi prej katër pikë përqindjeje dhe kryeson 50 deri në 46 për qind, me një diferencë gabimi prej 3.8 pikë përqindjeje, sipas një sondazhi të Times.

Një sondazh i veçantë për Washington Post tregoi për një garë të ngushtë në atë shtet, e cila mund të përcaktojë rezultatin e asamblesë, së bashku me Arizonën, Xhorxhia, Miçiganin, Nevadën, Karolinën e Veriut dhe Wisconsin.

Të anketuarit në Pensilvani, 1003 prej tyre, deklaruan 48 për qind për Harris dhe 47 për qind për Trump, me një diferencë gabimi prej 3.6 pikësh.

Shumica e të anketuarve i thanë Post se ishin “jashtëzakonisht të motivuar” për të votuar dhe se ruajtja e demokracisë amerikane ishte “jashtëzakonisht e rëndësishme” për ta. Por ata janë të ndarë për sa i përket kandidatit që do të mbronte më së miri liritë kombëtare, me 48 për qind që votuan për Harris dhe 45 për qind për Trump.

Sondazhi i NYT/Inquirer/Siena zbuloi gjithashtu se demokracia amerikane është një çështje e rëndësishme për votuesit, së bashku me ekonominë, abortin dhe emigracionin. Mbështetja për të dy kandidatët është afërsisht e barabartë.

Një sondazh i Ipsos javën e kaluar tregoi se Harris kryeson me pesë pikë përqindjeje, me 47 për qind të të anketuarve që e mbështesin atë dhe 42 për qind për Trump.

Vazhdo të lexosh

Bota

Zjarrvënie të qëllimshme, arrestohen 14 persona në Portugali

Publikuar

nga

Policia portugeze ka arrestuar 14 të dyshuar për zjarrvënie të qëllimshme, të lidhur me disa nga dhjetëra zjarret vdekjeprurëse që shpërthyen në të gjithë vendin. Këto zjarre kanë shkaktuar të paktën shtatë viktima dhe kanë shkatërruar shtëpi, fabrika dhe dhjetëra mijëra hektarë pyje, duke kontribuar në rreziqet e mëdha që shkaktohen nga ndryshimet klimatike dhe shpopullimi rural.

Kryeministri Luis Montenegro premtoi “veprim represiv” të ashpër ndaj këtyre krimeve, që ai i konsideron të kryera në emër të interesave të veçanta. Ekspertët, si profesor Salvador Pinho Ferreira de Almeida, theksuan se aktiviteti kriminal është i dukshëm, pasi shumë nga zjarret filluan natën dhe ishin të shpërndara në mënyrë të pazakontë.

Studiuesi Andre Inacio vuri në dukje se zjarrvënia përkeqëson një situatë klimatike me pyje të thatë dhe erëra të forta. Ai sugjeroi se motivet ekonomike, si blerja e druve të djegur ose toka me çmime më të ulëta, mund të jenë arsye për zjarrvënien e qëllimshme, si dhe probleme të shëndetit mendor.

Një studim i vitit 2017 zbuloi se zjarrvënia përbënte rreth 36% të zjarreve fatale në Portugali, ndërsa një punim tjetër tregoi se zemërimi dhe hakmarrja ishin motivet kryesore për zjarrvënësit.

Ekspertët kanë bërë thirrje për përmirësimin e menaxhimit të peizazhit dhe rifillimin e përpjekjeve të pastrimit që filluan pas zjarreve të vdekjeprurshme të vitit 2017, duke paralajmëruar se situata aktuale është alarmante dhe kërkon veprime të menjëhershme./UBTNews/

 

Vazhdo të lexosh

Lajmet

​Studimi i ri: Truri i gruas ndryshon në mënyrë drastike gjatë shtatzënisë

Publikuar

nga

Shtatzënia shkakton ndryshime të mëdha në trupin e femrës, dhe një studim i ri tregon se truri gjithashtu pëson ndryshime të mëdha, disa kalimtare dhe disa të gjata.

Shkencëtarët thanë se për herë të parë hartuan ndryshimet që ndodhin kur truri i një gruaje riorganizohet në përgjigje të shtatzënisë, bazuar në skanimet e bëra 26 herë, duke filluar tri javë para konceptimit, deri në nëntë muajt e shtatzënisë dhe më pas dy vjet pas lindjes.

Studimi dokumentoi një rënie të gjerë të vëllimit të lëndës gri kortikale, rajonit të rrudhosur të shtresës më të jashtme të trurit, si dhe një rritje në integritetin mikro-strukturor të lëndës së bardhë të vendosur më thellë në tru. Të dyja ndryshimet koinciduan me një rritje të niveleve të hormoneve estradiolit dhe progesteronit.

“Është mjaft tronditëse që në vitin 2024 ne nuk kemi pothuajse asnjë informacion për atë që ndodh në tru gjatë shtatzënisë. Kjo punë ngre më shumë pyetje sesa përgjigjet, dhe ne po gërvishtim vetëm sipërfaqen e këtyre pyetjeve”, tha Elizabeth Chrastil, një neuroshkencëtare pranë Universitetit të Kalifornisë, gjithashtu objekt i këtij hulumtimi.

Chrastil tha se gjatë studimit ajo nuk ishte në dijeni të të dhënave që tregonin ndryshime në trurin e saj dhe se nuk ndihej ndryshe.

Shkencëtarët thanë se që kur studimi përfundoi, ata kanë vënë re të njëjtin model në disa gra të tjera shtatzëna që i janë nënshtruar skanimeve të trurit në një iniciativë kërkimore në vazhdim të quajtur projekti i trurit të nënës, i cili synon të rrisë numrin e subjekteve në qindra.

“Studimet e mëparshme kanë marrë skanime të trurit para dhe pas shtatzënisë. Por ne kurrë nuk kemi parë metamorfozë të trurit”, shtoi Emily Jacobs, një neuroshkencëtare pranë Universitetit të Kalifornisë.

Skanimet treguan një reduktim mesatar prej rreth 4 për qind të lëndës gri në afërsisht 80 për qind të rajoneve të trurit të studiuara. Rikuperimi i vogël pas lindjes nuk e ktheu volumin në nivelet e para shtatzënisë. Studiuesit thanë se nuk është e qartë nëse humbja e lëndës gri është një gjë e keqe.

“Disa nga ndryshimet që vumë re mund të jenë gjithashtu një përgjigje ndaj kërkesave të larta fiziologjike të shtatzënisë, duke treguar se sa i adaptueshëm mund të jetë truri”, tha Laura Pritschet, një studente post-doktoratë pranë Universitetit të Pensilvanisë dhe autore kryesore e studimit.

Në të ardhmen, studiuesit shpresojnë të shqyrtojnë se si variacionet në këto ndryshime mund të ndihmojnë në parashikimin e fenomeneve të tilla si depresioni pas lindjes dhe se si pre-eklampsia, një gjendje serioze e presionit të gjakut që mund të zhvillohet gjatë shtatzënisë, mund të ndikojë në tru.

Vazhdo të lexosh

Lajmet

BE-ja ndan 160 milionë euro të tjera për të përgatitur sistemin energjetik të Ukrainës

Publikuar

nga

Komisioni Evropian do të ndajë gjithashtu rreth 160 milionë euro për të ndihmuar sistemin energjetik të Ukrainës përballë sulmeve ruse. Kështu deklaroi presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, të enjten në një konferencë të përbashkët për shtyp me drejtorin ekzekutiv të Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë, Fatih Birol, në Bruksel.

Von der Leyen vuri në dukje se Komisioni Evropian do të ndajë gjithashtu rreth 160 milionë euro për të ndihmuar sistemin energjetik të Ukrainës, duke përfshirë 60 milion për nevoja humanitare – strehimore dhe ngrohje, 100 milion për riparime dhe restaurim, dhe kjo shumë do të merret nga të ardhurat e aseteve të ngrira ruse.

Sipas saj, që nga shkurti i vitit 2022, ndihma e BE-së për sektorin energjetik të Ukrainës ka arritur në të paktën 2 miliardë euro.

Siç raportoi më herët Ukrinform, kryeministri Denys Shmyhal pret që negociatat me operatorët evropianë të sistemit të transmetimit të rrisin kapacitetin për import të energjisë elektrike nga 1.7 GW në 2.2 GW deri në fillim të dimrit.

Vazhdo të lexosh

Të kërkuara