Lajmet

​25 vjet nga publikimi i raportit ‘Java e terrorit në Drenicë’

Në këtë raport, i cili u publikua më 8 shkurt 1999, përshkruhet se si forcat speciale serbe kah fundi i shtatorit 1998 masakruan 21 civilë në Abri e Epërme.

Published

on

Organizata amerikane për të Drejtat e Njeriut “Human Rights Watch “, 25 vjet më parë publikoi raportin me titull “Java e terrorit në Drenicë.”

Në këtë raport, i cili u publikua më 8 shkurt 1999, përshkruhet se si forcat speciale serbe kah fundi i shtatorit 1998 masakruan 21 civilë në Abri e Epërme, dhe vranë 13 burra në fshatin e afërt Golluboc.

Ekstrakt nga Raporti i Vëzhguesve për të Drejtat e Njeriut – Java e terrorit në Drenicë: Shkeljet e ligjeve humanitare në Kosovë

Luftimet në Abri të Epërme. Kah mesi i korrikut, 1998, armata jugosllave dhe policia serbe filluan një ofensivë të përgjithshme kundër UÇK-së. Ajo pothuaj kishte humbur kontrollin, sipas një vlerësimi, në mbi një të tretën e territorit të Kosovës. Ofensiva që shoqërohej nga artileria e rëndë, tanket, forcat ajrore, pati efekt të lartë në detyrimin e forcave të UÇK-së për t’u tërhequr nga shumica e pozicioneve të tyre drejt maleve mes drunjsh.

Dhe në fund të kësaj ofensive, vetëm pak luftëtarë të UÇK-së u vranë apo u zunë rob. Vuajtjet më të mëdha i përjetoi popullata civile shqiptare, që jetonte në zonat e luftimeve. Më shumë se dyqind fshatra janë shkatërruar dhe së pakut 300 mijë njerëz kanë mbetur pa strehë. Shumica e më se 2.000 të vrarëve gjatë shtatorit janë civilë. Rreziku që u kanosej civilëve në Kosovë ishte artikuluar në një qëndrim publik të Komitetit Ndërkombëtar të Kryqit të Kuq lëshuar në shtator: “Në momentin e tanishëm mbretëron gjendje e rënd dhe e pandryshueshme për disa javë me radhë. Dhjetëra e mijëra civilë janë në rreth të hekurt të sulmeve dhe të zhvendosur nga trojet e veta. Ata i janë ekspozuar dhunës, madje u kërcënohet edhe jeta, shkatërrimi i shtëpive, ndarja nga familjet dhe abduksioni.

Mijëra sish nuk kanë vend ku të strehohen as të kërkojnë vetëmbrojtje…”Nga mesi i shtatorit, presioni ndërkombëtar ndaj Millosheviqit për të ndërprerë këtë ofensivë ishte rritur. Por, tashmë qeveria kishte arritur të shkatërrojë qendrat dhe vendqëndrimet e UÇK-së, duke i shtyrë ata drejt maleve. Veprimet shkatërruese kishin ngelur pambaruar edhe në një zonë të rëndësishme; Drenicën, pjesën qendrore të Kosovës, ku kishin zënë vend luftimet më të shumta mes UÇK-së dhe forcave të qeverisë. Dyshohej se ditët finale të ofensivës ishin kalkuluar me kujdes.

Millosheviq dhe krerët e tij ushtarak e dinin se kishin pak kohë për ta kompletuar objektivin e tyre në Kosovë e pastaj për të manipuluar me një kërkesë për tërheqje rapide të forcave nga Kosova, siç kërkon perëndimi. Fshati Abri e Epërme gjendet në territorin e komunës së Gllogovcit të Drenicës. Fshat i vjetër 500-vjeçar, që kishte rreth 300 shtëpi të ndara në disa komponime (lagje) të mëdha familjare, me fusha dhe drunj në mes tyre, llogaritur edhe lagjen Deliu dhe atë Hysenaj, të cilat zënë vend të posaçëm në këtë raport. Tri kilometra në veri, në maje të bregut gjendet Likoci, që ishte në shërbim të UÇK-së, por që nga 13 shtatori (1998 – Sh.B) ri-okupohet nga forcat jugosllave. Gjatë muajit shtator, forcat e qeverisë morën një ofensivë në regjionin e Drenicës që kishte për qëllim të dislokojë UÇK-në nga kjo trevë e fuqishme. Policia dhe ushtria sulmuan nga drejtimi i Klinës, në jugperëndim të Gllogovcit, pastaj edhe nga Qyçavica, malet në lindje dhe me efikasitet do t’i rrethojnë forcat e UÇK-së në bregun e Abrisë.

Duke iu referuar Naim Malokut, një komandues i UÇK-së dhe ish-oficer i armatës jugosllave i intervistuar nga “Nju Jork Times”, forcat jugosllave hasën në rezistencë të UÇK-së mes Abrisë dhe Likocit… Pas pushtimit të Likocit, forcat e serbe ishin nisur drejt Abrisë. Sipas Zejnije Deliut, që ishte me familjen e saj në Abri, në fillim të ofensivës, forcat e qeverisë filluan të bombardojnë lagjen Deliu nga Likoci që në mëngjes, rreth orës tetë, të premten, më 26 shtator, nga llojet më të ndryshme të artilerisë dhe mortajave. Shumica e banorëve të lagjes ishin strehuar në pyll, për t’u ikur granatimeve.

I vetmi civil që kishte ngelur në Lagje gjatë granatimeve ishte Bashkim Deliu, 21- vjeçar, që duhej të kujdesej për babanë e tij Fazliun, 94-vjeçar dhe invalid. Bashkimi sqaron se sulmet vazhduan sërish të shtunën në mëngjes, pasi në mbrëmjen e së premtes policët sërish ishin kthyer në Likoc. Gjysma e konvojit të tankeve në Likoc, që ishin rreth 68 gjithsej, kishin lëvizur në drejtim të lagjes Deliu.

Ata hidhnin pandërprerë gjyle nga topat e tankeve mbi lagjen tonë. Këmbësorët vinin pas tankeve dhe shumica e tyre kishin mjekra. Unë vazhdoja të qëndroja me babanë tim, që kishte nevojë për ndihmën time, për ujë dhe ushqim. Ishim duke tymosur nga një cigare, kur granata ra në kulm të shtëpisë. Kërceva jashtë nga kati i dytë i shtëpisë dhe vrapova nëpër oborr. Shikova nga një vrimë e derës së oborrit dhe pashë se në shtëpinë e fqinjit ishin futur ushtarë e paramilitarë. I pashë ushtarët tek vinin drejt shtëpisë sime jo më larg se tridhjetë metra. Kishin uniforma ushtarake ngjyrë kafeje dhe shumë prej tyre kishin thika të mëdha ose sëpata të vogla, përveç armëve të zjarrta. Vazhdova të vrapoj me sa forcë që kisha drejt Badërlakëve (Lagjes fqinje)… Për disa ditë me radhë pastaj forcat jugosllave do të mbajnë nën kontroll Abrinë, duke kryer keqbërjet e cekura në këtë raport.

Aktualitet

Valë e të nxehtit ekstrem godet Spanjën

Published

on

Continue Reading

Aktualitet

Estonia nis revolucionin digjital në shkolla: Inteligjenca Artificiale, pjesë e çdo klase

Published

on

Përderisa shumë vende në Evropë e kanë ndaluar përdorimin e “smartphone”-ve në shkolla, Estonia e konsideruar fuqia e re arsimore e Evropës – është duke udhëzuar nxënësit të përdorin pajisjet në klasë, ndërsa që nga shtatori do marrin llogaritë personale të Inteligjencës Artificiale.

Estonia po nis iniciativë kombëtare AI Leap, që do t’i pajisë nxënësit dhe mësuesit me “mjete dhe aftësi botërore në fushën e inteligjencës artificiale”.

U bë e ditur se po negociohen licenca me OpenAI, që do shndërrojë Estoninë në laborator eksperimental për përdorimin e Inteligjencës Artificale në shkolla.

Qëllimi është të ofrohet qasje falas në mjetet më të avancuara të të mësuarit me IA për 58,000 nxënës e 5,000 mësues deri më 2027, duke filluar me 16- dhe 17-vjeçarët këtë shtator. Sipas zyrtarëve, mësuesit do trajnohen në teknologji, duke vënë prioritet barazinë arsimore dhe aftësitë për përdorimin e IA-së. Ata kanë thënë se kjo do ta bëjë Estoninë “një nga kombet më të mençura në përdorimin e IA-së.”

Ministrja estoneze e arsimit, Kristina Kallas, gjatë një vizite në Londër  ëshë shprehur me fjalët: “E di se shumica e vendeve evropiane janë skeptike dhe të kujdesshme ndaj ekraneve, telefonave mobilë dhe teknologjisë. Por në rastin e Estonisë, shoqëria në përgjithësi është shumë më e hapur dhe e prirë për të përdorur mjete dhe shërbime dixhitale. Mësuesit nuk bëjnë përjashtim.”

Continue Reading

Lajmet

Hetimet ndaj Faton Pecit, prokurorët i përgjigjen akuzave politike

Published

on

By

Shoqata e Prokurorëve të Kosovës ka reaguar me shqetësim ndaj deklarimeve publike të bëra nga përfaqësues të subjektit politik GUXO dhe nga zyrtarë të Qeverisë së Kosovës, pas veprimeve procedurale të ndërmarra nga Prokuroria Speciale, që përfshijnë intervistimin e ministrit në detyrë të Bujqësisë, Faton Peci, në cilësinë e të dyshuarit.

“Në mënyrë të veçantë, Shoqata e konsideron të papranueshme gjuhën denigruese dhe akuzat publike të drejtuara ndaj kryeprokurorit të Prokurorisë Speciale, Blerim Isufaj, si dhe ndaj prokurorit të çështjes, Admir Shala, për shkak të ushtrimit të detyrës së tyre ligjore dhe kushtetuese”, thuhet në reagim.

Shoqata thekson se të gjithë prokurorët në Kosovë, përfshirë edhe ata të Prokurorisë Speciale, veprojnë në përputhje me Kushtetutën, ligjet në fuqi dhe provat që rezultojnë nga hetimet.

“Akuzat politike, tentativat për diskreditim personal dhe përmendja e përkatësive të mëhershme partiake nuk mund dhe nuk guxojnë të përdoren si mjete për të ndikuar në vendimmarrjen apo integritetin e prokurorëve. Kriteri i vetëm për vlerësimin e një prokurori është performanca profesionale, respektimi i ligjit dhe standardeve etike”, thuhet më tej në reagim.

Shoqata u bën thirrje të gjithë aktorëve publikë që të respektojnë pavarësinë institucionale të sistemit prokurorial dhe të përmbahen nga deklaratat që përbëjnë presion të drejtpërdrejtë ose të tërthortë ndaj punës së prokurorëve.

Kujtojmë se të martën, me urdhër të Prokurorisë Speciale të Republikës së Kosovës, Policia e Kosovës zhvilloi bastisje në Ministrinë e Bujqësisë, në Agjencinë e Ushqimit dhe Veterinarisë, Agjencinë për Zhvillimin e Bujqësisë dhe në zyrat e një kompanie private.

Sipas prokurorit të rastit, Admir Shala, hetimet lidhen me dhënien në shfrytëzim të fabrikës për përpunimin e nënprodukteve shtazore. Ministri në detyrë i Bujqësisë, Faton Peci, u intervistua në cilësinë e të dyshuarit.

Pas intervistimit të tij, reaguan disa zyrtarë të lartë të Qeverisë. Ministrja e Jashtme në detyrë dhe bashkëkryetare e GUXO, Donika Gërvalla, e cilësoi intervistimin e Pecit si “inskenim të gërditshëm” nga ana e kryeprokurorit Blerim Isufaj. Edhe vetë subjekti politik GUXO lëshoi një deklaratë ku ngriti dyshime mbi paanshmërinë e hetimeve. Në mbështetje të ministrit Peci doli gjithashtu edhe ministrja në detyrë e Drejtësisë, Albulena Haxhiu.

Continue Reading

Lajmet

Ndoqi nga afër koncertin e Beyoncé: Selena Gomez vihet në qendër të kritikave

Published

on

Selena Gomez ka zemëruar ndjekësit në rrjet pasi zbuloi se po ndiqte ndeshje të “New York Knicks” ndërkohë që ndodhej në koncertin e Beyoncé gjatë fundjavës.

Ajo ishte pjesë në koncertin “Cowboy Carter” të Beyoncé-s në New Jersey, duke iu bashkuar personazheve të njohur që kanë ndjekur turin e fundit.

E veshur me një kapele kauboji me logon e albumit, Selena publikoi disa foto nga koncerti, por një imazh i veçantë bëri bujë në rrjet. Nga një suitë VIP, ajo publikoi në Instagram Story një foto të telefonit të saj, ku shfaqej ndeshja e basketbollit mes Knicks dhe Pacers.

“Një sy e kam te loja,” shkroi ajo krahas fotos.

Kjo nuk u prit mirë, u kritikua për mungesë respekti ndaj koncertit të Beyoncé dhe pretenduan se ajo nuk donte të ishte aty. Në Reddit, një përdorues shkroi:

“Nuk jam i befasuar. Të pasurit nuk i vlerësojnë gjërat sepse janë mësuar t’i kenë të gjitha. Selena nuk do ta përjetojë kurrë lumturinë që unë ndjeva në vendet më të lira të stadiumit.”

Një tjetër shtoi:

“Hera e vetme që kam parë diçka në telefon gjatë një shfaqjeje ka qenë kur s’kam dashur fare të jem aty.”

Shumë të tjerë dolën në mbrojtje, duke thënë se një ndeshje si ajo e Knicks, që nuk kanë qenë në finalet e NBA që nga 1999, është arsye e vlefshme për të parë telefonin gjatë koncertit. Një komentues thoshte: “Kur Knicks fituan titullin e fundit, Beyoncé nuk kishte lindur ende. Lërini fansat të shijojnë të dyja gjërat.”

Ndërkohë, Beyoncé vazhdoi me sukses turneun e saj “Cowboy Carter”, të cilin e nisi më 28 prill, ndërsa Knicks fituan ndaj Indiana Pacers.

Continue Reading

Të kërkuara