Lajmet

20 vjet pas pushtimit të SHBA-së, çfarë ndryshoi në Irak?

Nepotizmi dhe korrupsioni mbeten të përhapura në Irak.

Publikuar

Iraku shënoi të hënën 20 vjetorin nga fillimi i pushtimit të udhëhequr nga SHBA-ja që rrëzoi diktatorin Sadam Husein.

Vendi i pasur me naftë mbetet i traumatizuar nga vitet e luftës, okupimit dhe trazirave të përgjakshme sektare që pasuan operacionin e nisur më 20 mars 2003.

Një pamje normale është kthyer, por Iraku ende lufton një sërë sfidash të rrënjosura, nga paqëndrueshmëria politike te varfëria dhe korrupsioni i shfrenuar.

Irani, fuqia kryesore shiite dhe armiku kryesor i Shteteve të Bashkuara, tani ka shumë ndikim në Irak, shumica shiite e të cilit u çlirua nga shtypja e sundimtarit të fortë sunit Sadamit.

Kryeministri Mohamed Shia al-Sudani, i cili mbështetet nga një koalicion pro-iranian, nuk ka folur për pushtimin amerikan, por vetëm për “rënien e regjimit diktatorial” të Sadamit, i cili më vonë u kap, u gjykua dhe u ekzekutua.

Në një konferencë në Bagdad në prag të përvjetorit, Sudani tha: “Ne kujtojmë dhimbjen dhe vuajtjet e popullit tonë në ato vite që u dominuan nga luftëra të pakuptimta dhe sabotazhe sistematike”.

Marshimi i SHBA-së drejt luftës filloi nën presidentin e atëhershëm George W. Bush dhe fitoi ritmin pas sulmeve të 11 shtatorit 2001 në Shtetet e Bashkuara nga grupi militant i Osama bin Ladenit, Al-Kaeda.

Bush, i mbështetur nga kryeministri britanik Tony Blair, argumentoi se Sadami paraqiste një kërcënim të madh dhe po zhvillonte armë të shkatërrimit në masë, megjithëse asnjëra nuk u gjet.

“Tronditje dhe frikë”
Operacioni Iraqi Freedom filloi me një pushtim tokësor të udhëhequr nga 150,000 forca amerikane dhe 40,000 britanike, dhe me bombardimet që përhapën “tronditje dhe frikë” — të vendeve strategjike.

Brenda tre javësh, regjimi i Sadamit kishte rënë dhe forcat pushtuese morën kontrollin e kryeqytetit Bagdad më 9 prill.

Pamjet televizive të transmetuara anembanë botës së shpejti treguan marinsat amerikanë duke rrëzuar një statujë gjigante të Sadamit dhe më vonë Bush duke deklaruar se “misioni përfundoi” në bordin e një luftanijeje amerikane.

Por pushtimi kishte shkaktuar trazira dhe plaçkitje të gjerë, kaosi u thellua nga vendimi i SHBA-së për të shpërbërë shtetin irakian, partinë në pushtet dhe aparatin ushtarak.

Përpjekja e deklaruar e SHBA-së për të sjellë demokracinë liberale në Irak u prish shpejt nga dhuna dhe konflikti sektar, ndërsa militantët shiitë luftuan me grupet sunite.

Deri në kohën kur trupat amerikane u larguan në vitin 2011, lufta kishte marrë jetën e më shumë se 100,000 civilëve irakianë, sipas grupit Irak Body Count, ndërsa humbjet e SHBA-së arritën në rreth 4,500.

Gjakderdhja do të nxiste ekstremistët sunitë të grupit të Shtetit Islamik, “kalifati” xhihadist i të cilëve solli tmerre të reja në Irak dhe Siri përpara humbjes së tij përfundimtare, pasi një koalicion i udhëhequr nga SHBA u kthye për të ndihmuar në luftimin e tyre.

Iraku i sotëm
Në Irakun e sotëm mbahen zgjedhje, inkurajohet pluraliteti politik dhe garantohet shprehja e lirë. Por në praktikë, politika irakiane mbetet kaotike dhe e dëmtuar nga konfliktet sektare dhe etnike.

Protestat e mëdha antiqeveritare shpërthyen në fund të vitit 2019, duke çuar në gjakderdhje të tjera në rrugë.

Pjesëmarrja ishte e ulët për zgjedhjet legjislative në tetor 2021, gjë që shkaktoi përleshje dhe dhunë të mëtejshme përpara se një qeveri të formohej përfundimisht një vit më vonë.

Një e treta e popullsisë së Irakut jeton në varfëri, shërbimet publike mungojnë kryesisht dhe vendi i pasur me energji vuan ndërprerje të shpeshta, veçanërisht në vapën ekstreme të verës.

Nepotizmi dhe korrupsioni mbeten të përhapura në Irak, ku postet e lakmuara në një sektor shtetëror shpesh fitohen përmes lidhjeve personale, ndërkohë që papunësia e të rinjve është e shfrenuar.

Qeveritë e njëpasnjëshme “kanë dështuar në luftimin e korrupsionit”, ankohet Abbas Mohamed, një inxhinier i Bagdadit në të 30-at e tij. “Po shkojmë nga e keqja në më keq. Asnjë qeveri nuk i ka dhënë asgjë popullit”.

Të dielën, Sudani përsëri u zotua të “luftojë pandeminë e korrupsionit”.

Por një punëtor i Bagdadit, Mohamed al-Askari, si shumë irakianë, po përpiqet të mbajë gjallë çdo shpresë të vërtetë.

“Ne u gëzuam kur regjimi ra, sepse menduam se Iraku do të përmirësohej”, tha ai, “por deri më tani vetëm kemi vuajtur”./UBTNews/

Lajmet

​Mbi 500 të arrestuar në Australi për akuza të dhunës në familje

Publikuar

nga

Policia ka arrestuar mbi 500 autorë të dyshuar “më të rrezikshëm” të dhunës në familje në shtetin e Uellsit të Ri Jugor të Australisë, njoftuan mediat lokale të hënën.

Rreth 554 shkelës të ligjit të dyshuar u arrestuan dhe u akuzuan me një total prej 1 mijë e 70 akuzash gjatë një operacioni katër-ditor të drejtuar nga Policia e NSW “Amarok VI”, sipas të përditshmes Herald Sun. Operacioni u zhvillua nga e mërkura deri të shtunën.

Rreth 226 nga të arrestuarit ishin në kërkim nga policia për shkelje të dyshuara të rënda të dhunës në familje, tha një zëdhënës i policisë së NSW.

Në mesin e të arrestuarve ishte një burrë, 55 vjeç, i cili është akuzuar për sulmin e dyshuar të një gruaje 62-vjeçare në Port Macquarie më 24 prill.

Një tjetër burrë 53-vjeçar nga West Kempsey u akuzua se dyshohet se ka përdorur një armë zjarri për të kërcënuar një grua gjatë një debati më 15 maj.

Vazhdo të lexosh

Lajmet

​Ndihma ushtarake për Ukrainën nga anëtarët e “Ramstein” arrin në 95 miliardë dollarë

Publikuar

nga

Sekretari amerikan i Mbrojtjes, Lloyd Austin thotë se anëtarët e Grupit të Kontaktit të Mbrojtjes së Ukrainës kanë ndarë një total prej 95 miliardë dollarësh në mbështetje ushtarake për Ukrainën dhe premtoi se Shtetet e Bashkuara nga ana e tyre do të vazhdojnë të ofrojnë pako të rregullta ndihme për Forcat e Armatosura të Ukrainës. Ai e deklaroi këtë në fjalën e tij hyrëse në fillim të takimit të Ramstein të hënën, raporton korrespondenti i Ukrinform.

“Anëtarët tanë të grupit të kontaktit vazhdojnë të rriten për të përmbushur nevojat më urgjente të Ukrainës. Së bashku ata tani kanë dhënë më shumë se 95 miliardë dollarë ndihmë sigurie për Ukrainën që nga fillimi i një pushtimi në shkallë të plotë të Putinit në shkurt të vitit 2022”, vuri në dukje sekretari amerikan i Mbrojtjes.

Ai theksoi se 50 vende po ngrihen përsëri për Ukrainën, duke shtuar se “ne do të vazhdojmë t’i japim Ukrainës mbështetjen që i nevojitet”.

Për më tepër, Austin theksoi vendosmërinë e Shteteve të Bashkuara për të ofruar ndihmë për Ukrainën dhe përsëriti besimin e tij se kjo mbështetje do të sjellë ndryshim në fushën e betejës.

Siç raportoi më herët Ukrinform, takimi i 22-të i Grupit të Kontaktit të Mbrojtjes së Ukrainës po mbahet të hënën në formatin e një video-konference. Sekretari amerikan i Mbrojtjes tha se tani është momenti i sfidës pasi Vladimir Putin ka nisur një ofensivë tjetër në lindje të Ukrainës dhe vazhdon bombardimet intensive të qyteteve të Ukrainës.

Vazhdo të lexosh

Lajmet

​LDK e kritikon qeverinë për ‘keqpërdorimin’ e parasë publike

Publikuar

nga

Buxhetit të Republikës së Kosovës i mungojnë rreth 1 miliard euro, mjete të cilat nuk shihen në asnjë sektor. Gjatë vitit 2023, buxheti i Republikës së Kosovës ka rënë për 11 për qind krahasuar me 20 për qind që ka qenë nga qeveritë paraprake. Kështu u deklarua në tryezën për informim publik nga grupi parlamentar i Lidhjes Demokratike të Kosovës, lidhur me temën “Abuzimi me paranë publike nga Qeveria e Kosovës”.

Deputeti i LDK-së, Avdullah Hoti tha se qytetarët dhe bizneset gjatë vitit 2023, kanë paguar 33 për qind më shumë tatim në pronë sesa në vitin paraprak.

“Qytetarët dhe bizneset gjatë vitit 2023, kanë paguar 33% më shumë tatim në pronë sesa në vitin paraprak pa asnjë nevojë.. Gjatë vitit të kaluar gjatë këtij mandati blerjet për rezerva shtetërore kanë qenë 21 milionë dhe këta janë krenuar për këto rezerva shtetërore….. Në buxhetin e vitit 2023 janë paguar 31 milionë euro avancë për siguri, për të cilat nuk ka asnjë informatë se çka kemi paguar dhe nga janë ardhur këto mallra… Tek subvencionet dhe transferet në vitin 2023 janë paguar 185 milionë euro, gjatë mandatit të kësaj qeverie si kurrë asnjëherë më përpara 2021-23 janë paguar 520 milionë euro subvencione të ndryshme”, ka thënë Hoti.

Ndërsa për investimet kapitale, Hoti tha se kanë qenë në nivelin historikisht më të ulët ndonjëherë.

“Investimet kapitale kanë qenë në nivelin historikisht më të ulët ndonjëherë, gati janë të përgjysmuara, kanë ra në 11 për qind të buxhetit, krahasim rreth 20 për qind që ka qenë nga qeveritë paraprake..9:14 Ekonomisë së Kosovës i mungojmë rreth 1 miliardë euro, por diferenca mes asaj që është planifikuar ndaj asaj që është realizuar…9:40 Në vitin 2023 janë dhënë 60 milionë avance për investime kapitale, në qeveritë paraprake baza vjetore ka qenë 3-4 milionë…13:27 Shenjë nuk shihet as tek investimet kapitale, arsimi, shëndetësia, siguria, në asnjë sektorë se ku kanë shkuar të gjithë këto mjete”, ka shtuar ai.

Edhe deputetja e LDK-së Hykmete Bajrami është shprehur se për tre vite janë nënshkruar 781 kontrata një burimore prej nivelit qendror në shumë prej 209 milionë euro dhe kjo sipas saj ka vazhduar edhe në vitin 2024. Sipas saj, në tremujorin e parë janë dhënë edhe 100 kontrata në vlerë prej 30 milionë euro.

“Një pjesë e madhe e buxhetit gjatë këtyre tre viteve ka shkuar në subvencione dhe transfere, dhe këto si LDK i kemi quajtur skema të korrupsionit publik. Për tri vite kur është aprovuar buxheti është votuar nuk ka pasur qindra miliona euro të cilat kanë qenë të destinuara për subvencione dhe transfere, por të gjitha këto kanë qenë të fshehura. 16:46 Për tre vite janë nënshkruar 781 kontrata një burimore prej nivelit qendror në shumë prej 209 milionë euro dhe kjo ka vazhduar edhe në vitin 2024 edhe në tre mujorin e parë janë dhënë edhe 100 kontrata në vlerë prej 30 milionë euro ky është korrupsion, keqpërdorim i detyrës zyrtare sepse ftohen kompanitë të cilat njihen dhe gjithashtu është dëmtim i buxhetit të Kosovës”, është shprehur ajo.

Rreth Ministrisë së Shëndetësisë, deputeti Armend Zemaj ka theksuar se pas hartimit të listës së barnave esenciale favoret janë bërë për kompani të veçanta.

“Për sektorin e shëndetësisë ajo çka është e faktuar edhe nga kërkesa në qasjen e dokumenteve publike, ne kemi marrë informata se pas hartimit të listës esenciale për barna vlera e kontratave për barna të cilat janë krijuar me insistimin e kësaj Qeverie në vlerë më shumë se 330 për qind më shtrenjtë sesa ato të vitit paraprak. Favoret janë bërë për kompani të veçanta, ku vetëm njëra kompani përfituese ka arritur që të sigurojë më shumë se 27 milionë tenderë nga buxheti 60 milionësh që jepet për listën esenciale të barnave. Çka është skandal në vete se hartuesit për shpërndarjen e barnave për listën esenciale tashmë janë udhëheqës të këtyre kompanive. E keqja e kësaj është se këto barna janë për sëmundje të rralla, sidomos për ata persona që janë me kancer dhe kjo është tregues i fytyrës së vërtetë”, ka theksuar ai.

Vazhdo të lexosh

Lajmet

Rusia e gatshme të ndihmojë Iranin lidhur me hetimet për vdekjen e Raisit

Publikuar

nga

Rusia është gati të ofrojë ndihmë gjatë hetimeve lidhur me shkakun e përplasjes së helikopterit ku mbeti i vdekur presidenti iranian, Ebrahim Raisi, njoftoi agjencia shtetërore e lajmeve, RIA.

Vazhdo të lexosh

Të kërkuara