Lajmet

20 vjet pas pushtimit të SHBA-së, çfarë ndryshoi në Irak?

Nepotizmi dhe korrupsioni mbeten të përhapura në Irak.

Published

on

Iraku shënoi të hënën 20 vjetorin nga fillimi i pushtimit të udhëhequr nga SHBA-ja që rrëzoi diktatorin Sadam Husein.

Vendi i pasur me naftë mbetet i traumatizuar nga vitet e luftës, okupimit dhe trazirave të përgjakshme sektare që pasuan operacionin e nisur më 20 mars 2003.

Një pamje normale është kthyer, por Iraku ende lufton një sërë sfidash të rrënjosura, nga paqëndrueshmëria politike te varfëria dhe korrupsioni i shfrenuar.

Irani, fuqia kryesore shiite dhe armiku kryesor i Shteteve të Bashkuara, tani ka shumë ndikim në Irak, shumica shiite e të cilit u çlirua nga shtypja e sundimtarit të fortë sunit Sadamit.

Kryeministri Mohamed Shia al-Sudani, i cili mbështetet nga një koalicion pro-iranian, nuk ka folur për pushtimin amerikan, por vetëm për “rënien e regjimit diktatorial” të Sadamit, i cili më vonë u kap, u gjykua dhe u ekzekutua.

Në një konferencë në Bagdad në prag të përvjetorit, Sudani tha: “Ne kujtojmë dhimbjen dhe vuajtjet e popullit tonë në ato vite që u dominuan nga luftëra të pakuptimta dhe sabotazhe sistematike”.

Marshimi i SHBA-së drejt luftës filloi nën presidentin e atëhershëm George W. Bush dhe fitoi ritmin pas sulmeve të 11 shtatorit 2001 në Shtetet e Bashkuara nga grupi militant i Osama bin Ladenit, Al-Kaeda.

Bush, i mbështetur nga kryeministri britanik Tony Blair, argumentoi se Sadami paraqiste një kërcënim të madh dhe po zhvillonte armë të shkatërrimit në masë, megjithëse asnjëra nuk u gjet.

“Tronditje dhe frikë”
Operacioni Iraqi Freedom filloi me një pushtim tokësor të udhëhequr nga 150,000 forca amerikane dhe 40,000 britanike, dhe me bombardimet që përhapën “tronditje dhe frikë” — të vendeve strategjike.

Brenda tre javësh, regjimi i Sadamit kishte rënë dhe forcat pushtuese morën kontrollin e kryeqytetit Bagdad më 9 prill.

Pamjet televizive të transmetuara anembanë botës së shpejti treguan marinsat amerikanë duke rrëzuar një statujë gjigante të Sadamit dhe më vonë Bush duke deklaruar se “misioni përfundoi” në bordin e një luftanijeje amerikane.

Por pushtimi kishte shkaktuar trazira dhe plaçkitje të gjerë, kaosi u thellua nga vendimi i SHBA-së për të shpërbërë shtetin irakian, partinë në pushtet dhe aparatin ushtarak.

Përpjekja e deklaruar e SHBA-së për të sjellë demokracinë liberale në Irak u prish shpejt nga dhuna dhe konflikti sektar, ndërsa militantët shiitë luftuan me grupet sunite.

Deri në kohën kur trupat amerikane u larguan në vitin 2011, lufta kishte marrë jetën e më shumë se 100,000 civilëve irakianë, sipas grupit Irak Body Count, ndërsa humbjet e SHBA-së arritën në rreth 4,500.

Gjakderdhja do të nxiste ekstremistët sunitë të grupit të Shtetit Islamik, “kalifati” xhihadist i të cilëve solli tmerre të reja në Irak dhe Siri përpara humbjes së tij përfundimtare, pasi një koalicion i udhëhequr nga SHBA u kthye për të ndihmuar në luftimin e tyre.

Iraku i sotëm
Në Irakun e sotëm mbahen zgjedhje, inkurajohet pluraliteti politik dhe garantohet shprehja e lirë. Por në praktikë, politika irakiane mbetet kaotike dhe e dëmtuar nga konfliktet sektare dhe etnike.

Protestat e mëdha antiqeveritare shpërthyen në fund të vitit 2019, duke çuar në gjakderdhje të tjera në rrugë.

Pjesëmarrja ishte e ulët për zgjedhjet legjislative në tetor 2021, gjë që shkaktoi përleshje dhe dhunë të mëtejshme përpara se një qeveri të formohej përfundimisht një vit më vonë.

Një e treta e popullsisë së Irakut jeton në varfëri, shërbimet publike mungojnë kryesisht dhe vendi i pasur me energji vuan ndërprerje të shpeshta, veçanërisht në vapën ekstreme të verës.

Nepotizmi dhe korrupsioni mbeten të përhapura në Irak, ku postet e lakmuara në një sektor shtetëror shpesh fitohen përmes lidhjeve personale, ndërkohë që papunësia e të rinjve është e shfrenuar.

Qeveritë e njëpasnjëshme “kanë dështuar në luftimin e korrupsionit”, ankohet Abbas Mohamed, një inxhinier i Bagdadit në të 30-at e tij. “Po shkojmë nga e keqja në më keq. Asnjë qeveri nuk i ka dhënë asgjë popullit”.

Të dielën, Sudani përsëri u zotua të “luftojë pandeminë e korrupsionit”.

Por një punëtor i Bagdadit, Mohamed al-Askari, si shumë irakianë, po përpiqet të mbajë gjallë çdo shpresë të vërtetë.

“Ne u gëzuam kur regjimi ra, sepse menduam se Iraku do të përmirësohej”, tha ai, “por deri më tani vetëm kemi vuajtur”./UBTNews/

Aktualitet

Shifrat tronditëse: Mbi 295 milionë njerëz në botë vuajnë nga uria

Published

on

Pasiguria akute ushqimore vazhdon të rritet me një ritëm alarmues, me mbi 295 milionë njerëz në rrezik vdekjeje nga uria, zbulon një analizë e re e Raportit Global për Krizat Ushqimore (GRFC).

Përshkallëzimi i konflikteve dhe shkurtimet në ndihmën humanitare, së bashku me ndryshimet e shumta klimatike dhe ekonomike, detyruan vitin e kaluar edhe 13.7 milionë njerëz të tjerë që të përjetojnë pasiguri kronike ushqimore.

Ky është viti i gjashtë radhazi që numri i njerëzve që përballen me “niveli të larta të pasigurisë ushqimore akute” ka ardhur në rritje, duke arritur në 295.3 milionë, sipas raportit. Kjo shifër përfaqëson një të katërtën – 22.6% – e popullsisë së 53 vendeve të analizuara nga ekspertët e GRFC.

“Përshkallëzimi i konflikteve, rritja e tensioneve gjeopolitike, pasiguria ekonomike globale dhe shkurtimet e financimeve po thellojnë pasigurinë ushqimore akute,” thuhet në raport.

Numri i njerëzve që përballen me mungesën më kronike të ushqimit, sipas Klasifikimit të Fazës së Pasigurisë Ushqimore të Integruar (IPC), i mbështetur nga OKB – është dyfishuar në krahasim me vitin e kaluar. Më shumë se 95% e tyre jetonin në Rripin e Gazës dhe Sudan. Haiti, Mali dhe Sudani i Jugut kanë popullata të konsiderueshme që përjetojnë sfida të ngjashme.

Kjo kategori e përshkruar si “katastrofë” nga IPC, karakterizohet nga uria, vdekja, varfëria ekstreme dhe nivele të larta të kequshqyerjes akute. Në Sudan, lufta civile në përkeqësim çoi në shpalljen zyrtare të urisë, me më shumë se 24 milionë njerëz që përballen me pasiguri akute ushqimore. Gjendja u përkeqësua në Rripin e Gazës. Ekspertët, vitin e kaluar deklaruan se gjysma e popullsisë ishte parashikuar të përjetonte skenarin e “katastrofës”.

“Pas mbylljes së të gjitha kalimeve në Rripin e Gazës në fillim të marsit e prishjes së armëpushimit dymujor, qasja në ushqim është kufizuar,” thotë raporti.

Këto paralajmërime u konfirmuan kur raporti më i fundit i IPC tha se popullsia e Gazës, rreth 2.1 milionë palestinezë, ishte në “rrezik kritik” nga uria, ndërsa bllokada izraelite ndaj ndihmës humanitare vazhdon. Ekspertët e GRFC identifikuan përkeqësimin e sigurisë ushqimore në 19 vende, kryesisht të nxitur nga konfliktet si në Mianmar, Nigeri dhe Republika Demokratike e Kongos.

Kjo pasiguri, sipas tyre, u shtua nga kriza klimatike, ku përmendet thatësira e pritshme në disa pjesë të Etiopisë, Kenias dhe Somalisë, si dhe problemet e shumta dhe varfëria ekstreme në Afganistan dhe Pakistan.

Ndërprerja e papritur e financimit këtë vit, veçanërisht nga USAID, gjithashtu ka tkurrur shërbimet e ushqyerjes për më shumë se 14 milionë fëmijë në shtete si Sudani, Jemeni dhe Haiti, duke i lënë ata të pambrojtur ndaj kequshqyerjes dhe të ekspozuar ndaj vdekjes.

Burimi: The Guardian

Continue Reading

Lajmet

Osmani takon Kaja Kallas në Tiranë: BE-së i kërkohet vendosmëri ndaj Kosovës

Published

on

By

Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani, është takuar në Tiranë me Përfaqësuesen e Lartë të BE-së, Kaja Kallas, përpara vizitës së saj në Kosovë javën e ardhshme.

Osmani theksoi se Kosova është e gatshme për hapat e ardhshëm drejt integrimit në BE.

Ajo i bëri thirrje Bashkimit Evropian që t’i qaset këtij procesi me guxim, qartësi dhe vendosmëri, duke vlerësuar lidershipin e Kallas si shembull për këto cilësi.

Continue Reading

Lajmet

Rama mbyll seancën e parë të KPE: Shtëpia e shqiptarit është e Zotit dhe e mikut

Published

on

By

Kryeministri Edi Rama mbylli punimet e seancës së parë të samitit të Komunitetit Politik Evropian në Tiranë, duke ftuar të pranishmit në drekën zyrtare.

Në komentet e fundit, Rama u ndal te mikpritja shqiptare, ndërsa citoi Kanunin e Lekë Dukagjinit.

Dëshiroj të ndaj me ju faktin që në Kanunin tonë që është shkruar kohë më parë ka një kapitull që ka të bëjë me mikpritjen dhe ai fillon me një citim që thotë që ‘shtëpia e shqiptarit i përket Zotit dhe mikut‘”, tha Rama.

Rama tha se “kjo fjali është vërtet shumë e thellë dhe është edhe origjinë e faktit që ne arritëm në fund të Luftës së Dytë Botërore si vendi që kishte më shumë hebrenj se sa kishte pasur në fillim të tij, sepse ata erdhën si miq të cilët shqiptarët i mbrojtën me jetën e tyre”.

Por ndër të gjitha këto gjëra që ne bëjmë për miqtë, gjë shumë të rëndësishme kemi që t’u japim atyre ushqim shumë të mirë. Për këtë arsye, pavarësisht se thuhet se dreka asnjëherë nuk është falas, sot do ta shikoni se është e kundërta, se sa herë që të vini në Shqipëri do të jeni gjithmonë të mikpritur”, tha Rama./atsh

Continue Reading

Lajmet

“Duam paqe”, Von der Leyen: Ka ardhur koha të angazhohemi seriozisht

Published

on

By

Presidentja e Komisionit Evropian, Ursula Von der Leyen ka mbajtur fjalën në Samitin e Komitetit Evropian duke i dhënë rëndësi, paqes në Ukrainë kundër agresionit rus.

Presidentja e Komisionit Evropian, u shpreh se janë të gatshëm të dërgojnë në tryezë presidentin rus, Vladimir Putin për t’i dhënë fund luftës në Ukrainë.

E dimë se ndryshimet që po kalojmë janë historike. Ajo që përceptuam si rend botëror po kthehet në çrregullim botëror i nxitur nga ambiciet imperialiste të Putinit. Kjo është një thirrje për Europën për tu zgjuar. Është artikuluar një sërë herësh, e dimë që duhet të hecim përpara, të ndërtojmë vetë këtë qëndresë tonën. Të zgjerojmë dhe thellojmë rrjetin e partneritetit që kemi në mbarë botën. Kemi mësuar që kur ka kriza të mëdha. Europa është ajo që i jep përgjigjiet.

Të gjitha janë kriza të rënda që na kanë sfiduar por Europa ka dalë prej tyre më e madhe. Europa është bashkuar më shumë në këtë pikë kthese të historisë. Ka qëndruar e bashkuar në mbështetjen e saj për Ukrainën. Kjo është arsyeja pse KPE është krijuar, për tu mbledhur krah Ukrainës përballë agresionit rus, për të sjellë paqen në kontinent ndërkohë që Rusia e ka lënë Europën.

Fakti që jemi këtu është provë e bashkimit tonë të palëkundur dhe kjo tregon bashkimin dhe vendosmërinë tonë për të ruajtur sovranitetin e Ukrainës.

Gjatë rrugës shumica e anëtarëve të BE-së kanë mbështetur sanksionet ndaj Rusisë dhe ato po japin efekt. Jemi gati për të bërë më shumë për të sjellë Putinin në tryezën e negociatave. Zelensky ka përshkruar gjithë ortekët e ditëve të fundit. Ne duam paqe, po punojmë për grupin tjetër të sanksioneve. Ka ardhur koha të angazhohemi seriozisht për një gjë të tillë”, tha Von der Leyen.

Continue Reading

Të kërkuara