Shëndeti

12 perimet më të pasura me lëndë ushqyese që duhet të konsumoni

Edhe pse të gjitha perimet janë të shëndetshme, disa dallohen për përmbajtjen e tyre me lëndë ushqyese dhe përfitime të mëdha.

Published

2 years ago

August 15, 2023

Betim Gashi

Tashmë dihet se perimet janë të pasura me fibra, vitamina, minerale dhe antioksidantë dhe se janë të domosdoshme për një shëndet të mirë.

Edhe pse të gjitha perimet janë të shëndetshme, disa dallohen për përmbajtjen e tyre me lëndë ushqyese dhe përfitime të mëdha.

Më poshtë ju njohim me 12 perimet më të pasura me lëndë ushqyese.

Spinaqi

Vetëm 30 gram spinaq i papërpunuar siguron 16% të vlerës ditore për vitaminë A dhe 120% për vitaminë K.

Ai është gjithashtu i pasur me antioksidantë, të cilët mund të ndihmojnë në uljen e rreziqeve të zhvillimi të llojeve të ndryshme të kancerit, të sëmundjeve të zemrës dhe të ndihmojnë në uljen e presionit të gjakut.

Karotat

Vetëm në 128gram karrota ju merrni 119% të vlerës ditore për vitaminë A.

Ato përmbajnë beta karoten, një antioksidant që mund të ndihmojë në parandalimin e kancerit, veçanërisht atij të mushkërive.

Karrotat janë gjithashtu të pasura kalium dhe vitaminat C dhe K.

Brokoli

Kjo perime falë përbëjeve të fuqishme bimore, mund të ndihmojë në parandalimin e kancerit dhe llojeve të tjera të sëmundjeve kronike sepse ndihmon në uljen e inflamacionit në trup.

Vetëm 91 gram brokoli i papërpunuar siguron 77% të vlerës ditorë për vitaminën K, 90% për vitaminën C dhe një sasi të mirë folati, mangani dhe kaliumi.

Hudhra

Hudhra është përdorur si një bimë mjekësore për shekuj me rradhë. E kjo jo më kot, pasi përbërësi kryesor i saj alicina, ka treguar se ndihmon me rregullimin e sheqerit në gjak dhe ruan shëndetin e zemrës.

Lakrat e Brukselit

Kjo perime është një burim i madh fibrash, të cilat përmirësojnë tretjen, ruajnë shëndetin e zemrës dhe kontrollojnë nivelet e sheqerit në gjak.

Për më tepër, janë shumë të pasura me lëndë ushqyese si folati, magnezi, kaliumi, dhe vitaminat A, C dhe K.

Kale

Ashtu si zarzavatet e tjera me gjethe jeshile, Kale është e njohur për densitetin e saj të lëndëve ushqyese dhe përmbajtjen e antioksidantëve.

Vetëm në 21 gram me këtë lakër jeshile të papërpunuar ju do të merrni kalium, kalcium, bakër dhe vitamina A, B, C dhe K.

Gjithashtu konsumi i lëngut të kësaj perimeje mund të ulë presionin e gjakut, kolesterolin dhe nivelet e sheqerit në gjak.

Bizelet

Bizelet kanë më shumë karbohidrate dhe kalori dhe mund të ndikojnë në nivelin e sheqerit në gjak kur konsumohen në sasi të mëdha.

Megjithatë ato janë tepër ushqyese. Vetëm 160 gramë me bizele përmban 9 gram fibra, 9 gram proteina dhe vitamina A, C dhe K, riboflavin, tiaminë, niacinë dhe folate.

Të pasura me fibra, bizelet mbështesin edhe shëndetin e sistemit tretës.

Panxhari

Panxhari është i pasur me nitrate, të cilat trupi juaj i konverton në oksid nitrik, një përbërës që mund të ndihmojë në zgjerimin e enëve të gjakut, duke ulur edhe presionin e lartë të gjakut.

Nga ana tjetër, ai mund të ulë edhe rrezikun e sëmundjeve të zemrës.

Shpargu

Vetëm në 90 gram shprag të gatuar ju do të siguroni 33% të vlerës ditore për folate, selen, vitaminë K, tiaminë dhe riboflavin.

Marrja e mjaftueshme e folatit nga ushqime të tilla mund të mbrojë kundër sëmundjeve kronike.

Lakra e kuqe

Vetëm në 99 gram lakër të pa gatuar ju do të merrni 2 gram fibra dhe 56% të vlerës ditore për vitaminë C.

Lakra e kuqe është gjithashtu e pasur me antocianina, një grup përbërësish bimorë që mund të kontribuojnë në uljen e nivele të larta kolesterolit.

Patatet e ëmbëla

Një patate e ëmbël mesatare përmban rreth 4 gram fibra, 2 gram proteina dhe një sasi të madhe kaliumi, mangani dhe vitaminash B6 dhe C.

Ajo është gjithashtu e pasur në beta karoten, të cilën trupi juaj e konverton në vitaminë A.

Për më tepër, marrja e beta karotenit lidhet me një rrezik të zvogëluar të disa llojeve të kancerit, duke përfshirë kancerin e mushkërive.

Gjithashtu patatet e ëmbla mund të jenë efektive për rregullimin e sheqerit në gjak dhe të niveleve të kolesterolit.

Lulelakra

Vetëm në 155 gram me lulelakra të gatuara ka 3 gram fibra, 3 gram proteina dhe një sërë lëndësh ushqyese të tjera të rëndësishme, duke përfshirë folatin dhe vitaminat C dhe K.

Lulelakra përdoret gjithashtu shpesh si një alternativë me pak karbohidrate dhe me pak kalori ndaj përbërësve si orizi, patatet dhe mielli, që madje mund të nxisë humbjen e peshës./AgroWeb.org

Shëndeti

Jeni mbi 40 vjeç? Shmangni këto ushqime!

Published

13 hours ago

April 12, 2025

Albina Zeneli

Me kalimin e moshës, metabolizmi ngadalësohet, që do të thotë se shtimi i kilogramëve është më i lehtë dhe humbja e tyre.

Edhe pse shumë faktorë, si aktiviteti fizik dhe gjumi, luajnë një rol kyç në shëndetin metabolik, dieta është padyshim një nga faktorët më të rëndësishëm.

Shumë nga ushqimet komode dhe të paketuara që konsumojmë përmbajnë përbërës të dëmshëm që mund të nxisin inflamacionin, të ngadalësojnë metabolizmin dhe në fund të çojnë në shtim në peshë.

Ja pse ekspertët e të ushqyerit kanë paralajmëruar personat mbi 40 vjeç të shmangin këtë ushqim.

Ushqimi i shpejtë

Edhe pse shpesh zgjidhja më praktike në një ditë të ngarkuar, ushqimi i shpejtë ngadalëson metabolizmin në planin afatgjatë.

“Vaktet e ushqimit të shpejtë janë të pasura me yndyrë, natrium dhe vajra jo të shëndetshëm, të cilat mund të çojnë në shtim në peshë, obezitet, sëmundje kardiovaskulare dhe goditje në tru”, paralajmëron dietologia Jesse Feder.

Përveç kësaj, përbërësit të përpunuar në ushqimin e shpejtë treten shpejt, gjë që mund të rezultojë në një ulje të efikasitetit metabolik.

“Përbërësit në ushqimet e ushqimit të shpejtë janë shumë të përpunuar dhe të rafinuar, kjo është arsyeja pse ato treten shpejt dhe mund të çojnë në një ulje të metabolizmit”, shton Feder.

Ushqimi i rastësishëm i hershëm nuk është i dëmshëm, por është më mirë të zgjidhni opsione më të shëndetshme, si një sallatë me salcë anash.

Patate të skuqura

Patate të skuqura janë një nga ushqimet më të famshme jo të shëndetshme – krokante, të kripura dhe, për fat të keq, plot yndyrë.

“Shumica e patatinave skuqen në vajra jo të shëndetshëm dhe shumë kripë, gjë që i bën ato jashtëzakonisht të larta në kalori dhe të pasura me yndyrna të pashëndetshme. Përveç kësaj, patatinat nuk kanë pothuajse asnjë vlerë ushqyese sepse nuk përmbajnë fibra që ndihmojnë në arritjen e ngopjes dhe parandalimin e teprimit”, thotë konsulentja e ushqimit dhe humbjes së peshës Joanna Wen.

Alternativat përfshijnë patate të skuqura me perime ose patate të ëmbla, që janë më të dendura nga ana ushqyese dhe një zgjedhje më e mirë për ata që duan të mbajnë një peshë të shëndetshme trupore.

Ushqime të gatshme të ngrira

Ushqimet e gatshme përmbajnë sasi të mëdha yndyre dhe kripë, që përmirësojnë shijen e jetëgjatësinë, por në të njëjtën kohë kontribuojnë në shtimin e peshës, presionin e lartë të gjakut e sëmundjet e zemrës.

“Vaktet e gatshme të ngrira zakonisht përmbajnë sasi të larta yndyre dhe kripë për t’i bërë ato më të shijshme dhe të zgjasin më gjatë. Këto sasi mund të çojnë në shtim në peshë, presion të lartë të gjakut dhe sëmundje kardiovaskulare”, shpjegon Feder.

Përveç kësaj, vakte të tilla shpesh kanë vlerë të ulët ushqyese dhe shumë kalori boshe.

“Ky ushqim përmban pak vitamina, minerale dhe lëndë të tjera ushqyese për të cilat organizmi ynë ka nevojë, ndërsa është i pasur me aditivë pa vlera ushqyese, të cilat mund të kontribuojnë në shtimin e peshës dhe probleme të tjera shëndetësore”, shton ai.

Një opsion më i mirë është përgatitja e ushqimeve në shtëpi paraprakisht dhe ngrirja e tyre, në vend që të mbështeteni në versionet e përpunuara.

Shëndeti

Vrapimi i duhur mund t’ua rrisë jetëgjatësinë

Published

14 hours ago

April 12, 2025

Albina Zeneli

Studimet kanë zbuluar se vrapimi me intensitet të moderuar mund të rrisë jetëgjatësinë e individëve dhe ta përmirësojë shëndetin kardiovaskular.

Vrapimi është një nga aktivitetet më të thjeshta dhe të pasura në përfitime për trupin, dhe ekspertët rekomandojnë si mënyrë efektive për të parandaluar sëmundjet e zemrës.

Vetëm 30 minuta vrapim tri herë në javë rrit ndjeshëm jetëgjatësinë dhe të ulë rrezikun për zhvillimin e sëmundjeve të zemrës, duke ndihmuar në kontrollin e peshës trupore e përmirësimin e shëndetit të muskujve dhe kockave.

Përveç përfitimeve për shëndetin kardiovaskular, vrapimi kontribuon në përmirësimin e shëndetit mendor. Aktiviteti është i njohur për aftësinë për të ulur nivelin e stresit e për të luftuar depresionin.

Kjo ndihmon në shpërndarjen e endorfinave, hormoneve të njohura për ndihmën e tyre në përmirësimin e humorit dhe në rritjen e energjisë pozitive.

Rregullimi i niveleve të stresit dhe rritja e nivelit të energjisë janë dy elementë të rëndësishëm që ndihmojnë në jetë më të shëndetshme e të balancuar. Nëse kjo rutinë vazhdon me kohë, vrapimi ka ndikim të qëndrueshëm dhe të thellë në përmirësimin e cilësisë së jetës.

Vrapimi i moderuar ndihmon në rritjen e kapacitetit kardiovaskular e përmirëson funksionin e sistemit të frymëmarrjes, duke ndihmuar trupin të jetë më rezistent ndaj stresit fizik dhe të jetojë më gjatë.

Ekspertët theksojnë se një pjesë e rëndësishme e suksesit është që vrapimi të bëhet pjesë e rutinës së përditshme dhe të praktikohet me një ritëm që përshtatet me nivelin e individit.

Shëndeti

Si të mbroheni nga poleni, këshilla praktike për një pranverë pa alergji

Published

1 day ago

April 11, 2025

Albina Zeneli

Poleni është një nga shkaktarët më të zakonshëm të alergjive sezonale, veçanërisht në pranverë dhe në fillim të verës.

Grimcat e padukshme që qarkullojnë në ajër mund të shkaktojnë sy të skuqur, hundë që rrjedh, teshtima të shpeshta dhe lodhje të vazhdueshme. Për ata që vuajnë nga kjo gjendje, ditët me diell mund të jenë më tepër shqetësuese sesa të gëzueshme.

Nëse vuani nga alergjitë ndaj polenit, këto këshilla mund t’ju ndihmojnë të minimizoni simptomat:

Mbyllni dritaret

Mbani dritaret e shtëpisë dhe të makinës të mbyllura, sidomos në mëngjes dhe mbrëmje. Përdorni ajër të kondicionuar me filtra të pastër për të ruajtur ajrin e brendshëm të pastër.

Lani rrobat dhe flokët pas qëndrimit jashtë

Poleni mund të ngjitet lehtësisht në flokë, lëkurë dhe rroba. Pasi të ktheheni në shtëpi, bëni një dush dhe ndryshoni rrobat për të shmangur përhapjen e polenit brenda shtëpisë.

Përdorni syze dielli dhe maska

Syzet dielli ndihmojnë në mbrojtjen e syve nga poleni, maskat mbulojnë hundën dhe gojën, duke reduktuar thithjen e grimcave alergjike.

Pastroni shpesh ambientin e brendshëm

Pastroni me kujdes shtëpinë, veçanërisht zonat ku mund të grumbullohet pluhuri. Përdorni fshesë me korent që ka filtër HEPA.

Konsultohuni me mjekun

Nëse simptomat janë të forta, mjeku mund t’ju rekomandojë antihistaminikë, sprej nazal ose terapi që ndihmojnë në kontrollin e alergjisë.

Shëndeti

Mos e teproni me marrjen e magnezit, ka efekte të tmerrshme anësore

Published

1 day ago

April 11, 2025

Albina Zeneli

Magnezi është një mineral i përfshirë në funksionin e muskujve dhe nervave, shëndetin e kockave dhe kontrollin e presionit të gjakut.

Marrja e tepërt e magnezit ka disa efekte anësore që mund t’i gjeni si në vijim:

Simptomat gastrointestinale janë efektet anësore më të zakonshme të raportuara me përdorimin e magnezit. Këto përfshijnë diarre, nauze, të vjella, dhimbje stomaku dhe ngërçe në stomak.

Suplementet e magnezit merren për të trajtuar kapsllëkun. Suplementi ndihmon duke sjellë ujë në zorrët tuaja, duke zbutur jashtëqitjen dhe duke e bërë më të lehtë lëvizjen e zorrëve.

Format e magnezit që zakonisht raportohen se shkaktojnë diarre përfshijnë karbonatin e magnezit, klorurin, oksidin dhe glukonatin. Mundësia e efekteve anësore gastrointestinale rritet me doza të magnezit më të mëdha se 350 miligramë.

Nëse jeni duke përjetuar simptoma si nauze, diarre dhe dhimbje stomaku gjatë marrjes së magnezit, marrja e suplementit me ushqim mund të ndihmojë.

Toksiciteti i magnezit

Doza shumë të larta të magnezit (më shumë se 5000 miligramë në ditë) mund të çojnë në toksicitet të magnezit, ku nivelet e magnezit në gjak arrijnë 1,74-2,61 milimol për litër. Një nivel normal i magnezit në gjak është zakonisht 0,75-0,95 milimol për litër.

Simptomat që mund të zhvillohen me toksicitetin e magnezit mund të përfshijnë:

Hipotension (presion i ulët i gjakut)

Skuqje e fytyrës

Konfuzion

Vështirësi në urinim

Lodhje

Dobësi muskulore

Vështirësi në frymëmarrje

Rrahje të ngadalta, të shpejta ose jonormale të zemrës

Toksiciteti i magnezit është i rrallë dhe këto simptoma kanë më shumë gjasa të shfaqen kur magnezi jepet në mënyrë intravenoze. Megjithatë, doza të larta të suplementeve të magnezit shkaktojnë toksicitet të magnezit. Rreziku rritet nëse trupi nuk mund ta largojë siç duhet magnezin përmes veshkave.