

Shëndeti
12 perimet më të pasura me lëndë ushqyese që duhet të konsumoni
Edhe pse të gjitha perimet janë të shëndetshme, disa dallohen për përmbajtjen e tyre me lëndë ushqyese dhe përfitime të mëdha.
Published
2 years agoon
By
Betim GashiTashmë dihet se perimet janë të pasura me fibra, vitamina, minerale dhe antioksidantë dhe se janë të domosdoshme për një shëndet të mirë.
Edhe pse të gjitha perimet janë të shëndetshme, disa dallohen për përmbajtjen e tyre me lëndë ushqyese dhe përfitime të mëdha.
Më poshtë ju njohim me 12 perimet më të pasura me lëndë ushqyese.
Spinaqi
Vetëm 30 gram spinaq i papërpunuar siguron 16% të vlerës ditore për vitaminë A dhe 120% për vitaminë K.
Ai është gjithashtu i pasur me antioksidantë, të cilët mund të ndihmojnë në uljen e rreziqeve të zhvillimi të llojeve të ndryshme të kancerit, të sëmundjeve të zemrës dhe të ndihmojnë në uljen e presionit të gjakut.
Karotat
Vetëm në 128gram karrota ju merrni 119% të vlerës ditore për vitaminë A.
Ato përmbajnë beta karoten, një antioksidant që mund të ndihmojë në parandalimin e kancerit, veçanërisht atij të mushkërive.
Karrotat janë gjithashtu të pasura kalium dhe vitaminat C dhe K.
Brokoli
Kjo perime falë përbëjeve të fuqishme bimore, mund të ndihmojë në parandalimin e kancerit dhe llojeve të tjera të sëmundjeve kronike sepse ndihmon në uljen e inflamacionit në trup.
Vetëm 91 gram brokoli i papërpunuar siguron 77% të vlerës ditorë për vitaminën K, 90% për vitaminën C dhe një sasi të mirë folati, mangani dhe kaliumi.
Hudhra
Hudhra është përdorur si një bimë mjekësore për shekuj me rradhë. E kjo jo më kot, pasi përbërësi kryesor i saj alicina, ka treguar se ndihmon me rregullimin e sheqerit në gjak dhe ruan shëndetin e zemrës.
Lakrat e Brukselit
Kjo perime është një burim i madh fibrash, të cilat përmirësojnë tretjen, ruajnë shëndetin e zemrës dhe kontrollojnë nivelet e sheqerit në gjak.
Për më tepër, janë shumë të pasura me lëndë ushqyese si folati, magnezi, kaliumi, dhe vitaminat A, C dhe K.
Kale
Ashtu si zarzavatet e tjera me gjethe jeshile, Kale është e njohur për densitetin e saj të lëndëve ushqyese dhe përmbajtjen e antioksidantëve.
Vetëm në 21 gram me këtë lakër jeshile të papërpunuar ju do të merrni kalium, kalcium, bakër dhe vitamina A, B, C dhe K.
Gjithashtu konsumi i lëngut të kësaj perimeje mund të ulë presionin e gjakut, kolesterolin dhe nivelet e sheqerit në gjak.
Bizelet
Bizelet kanë më shumë karbohidrate dhe kalori dhe mund të ndikojnë në nivelin e sheqerit në gjak kur konsumohen në sasi të mëdha.
Megjithatë ato janë tepër ushqyese. Vetëm 160 gramë me bizele përmban 9 gram fibra, 9 gram proteina dhe vitamina A, C dhe K, riboflavin, tiaminë, niacinë dhe folate.
Të pasura me fibra, bizelet mbështesin edhe shëndetin e sistemit tretës.
Panxhari
Panxhari është i pasur me nitrate, të cilat trupi juaj i konverton në oksid nitrik, një përbërës që mund të ndihmojë në zgjerimin e enëve të gjakut, duke ulur edhe presionin e lartë të gjakut.
Nga ana tjetër, ai mund të ulë edhe rrezikun e sëmundjeve të zemrës.
Shpargu
Vetëm në 90 gram shprag të gatuar ju do të siguroni 33% të vlerës ditore për folate, selen, vitaminë K, tiaminë dhe riboflavin.
Marrja e mjaftueshme e folatit nga ushqime të tilla mund të mbrojë kundër sëmundjeve kronike.
Lakra e kuqe
Vetëm në 99 gram lakër të pa gatuar ju do të merrni 2 gram fibra dhe 56% të vlerës ditore për vitaminë C.
Lakra e kuqe është gjithashtu e pasur me antocianina, një grup përbërësish bimorë që mund të kontribuojnë në uljen e nivele të larta kolesterolit.
Patatet e ëmbëla
Një patate e ëmbël mesatare përmban rreth 4 gram fibra, 2 gram proteina dhe një sasi të madhe kaliumi, mangani dhe vitaminash B6 dhe C.
Ajo është gjithashtu e pasur në beta karoten, të cilën trupi juaj e konverton në vitaminë A.
Për më tepër, marrja e beta karotenit lidhet me një rrezik të zvogëluar të disa llojeve të kancerit, duke përfshirë kancerin e mushkërive.
Gjithashtu patatet e ëmbla mund të jenë efektive për rregullimin e sheqerit në gjak dhe të niveleve të kolesterolit.
Lulelakra
Vetëm në 155 gram me lulelakra të gatuara ka 3 gram fibra, 3 gram proteina dhe një sërë lëndësh ushqyese të tjera të rëndësishme, duke përfshirë folatin dhe vitaminat C dhe K.
Lulelakra përdoret gjithashtu shpesh si një alternativë me pak karbohidrate dhe me pak kalori ndaj përbërësve si orizi, patatet dhe mielli, që madje mund të nxisë humbjen e peshës./AgroWeb.org
Shëndeti
5 probleme shëndetësore që lidhen me menopauzën
Published
26 minutes agoon
August 18, 2025By
UBT News
Mund të keni dëgjuar për afshe të nxehta a ndryshime në humor, por ja disa gjendje shëndetësore që nuk i dinit që shkaktohen nga menopauza.
Ndërsa femrat kalojnë përmes këtij ndryshimi pa pasur asnjë efekt anësor, disa të tjera mund të lihen me problemet e mëposhtme.
Lëshimi i kockave të legenit
Kur jeni të reja, muskujt bëjnë një punë të mirë në kontraktim dhe në mbajtjen e gjithçkaje në rregull. Pas menopauzës, ato dobësohen, duke shkaktuar që fshikëza, mitra, zorra e trashë, ose vagina të lëshohen poshtë. Në rastet më të renda, një ose disa nga këto organe varen dhe shkaktojnë dhimbje, gjakderdhje dhe parehati të tjera. Gjithashtu mund të vështirësojë proceset e daljes jashtë.
Femrat që kanë pasur një lindje natyrale janë dhe ato më të prekurat. Menopauza shoqërohet me rritje të peshës, e cila vendos më shumë presion rreth organeve që mbahen nga legeni.
Çka mund të bëni: Shprehu. Shumë femra e vonojnë trajtimin se kanë frikë të flasin, bëhen konfuze a kanë turp. Nuk ka pse, nuk jeni të vetme. Rreth 41 deri në 50 % mund të shfaqin disa nga këto pasoja sipas një publikimi në Revistën Ndërkombëtare të Urogjinekologjisë. Nëse ndieni një si shtypje nga poshtë, ose keni vështirësi në dalje, duhet të bëni një vizitë tek mjeku. Në rastin më të lehtë, doktori juaj do t’ju rekomandojë disa ushtrime të lehta për të forcuar muskujt e legenit. Në raste më të komplikuara, mund të kërkohet ndihma e një operacioni.
Sëmundjet e mëlçisë
Kur jemi të rinj e të shëndetshëm, mëlçia ka tendencën t’i riparojë dëmet nga alkooli e infeksionet shpejt. Ndonjëherë ky organ krijon qeliza të dëmtuara dhe jo të shëndetshme, që me kalimin e kohës kanë tendencën të krijojnë pjesëza të dëmshme. Ky proces ndalohet nga estrogjeni, i cili në menopauzë ul prodhimtarinë. Me kalimin e kohës çon në shfaqjen e sëmundjeve kronike në mëlçi. Estrogjeni mbron mitokondrinë e qelizave të mëlçisë. Kur fillon rënia e prodhimtarisë të këtij hormoni, mund të ndodhin dëmtime të mëtejshme, që çojnn në plakje të shpejtë të mëlçisë.
Çka mund të bëni: Herën tjetër që jeni në spital duke bërë analizë, kërkoni për të parë nivelin e enzimave të mëlçisë. Shumica nuk kanë shenja kur sëmuren nga mëlçia, deri sa është vonë. Nëse keni lindur midis 1945 dhe 1965, kërkoni të testoheni për hepatit C, një virus i cili mund të shkatërrojë mëlçinë.
Çrregullime të sistemit imunitar
Ndiheni të lodhur, jo në humor e po kaloni afshe të nxehta? Janë simptoma normale të menopauzës, por mund të jenë shenja të një çrregullimi të sistemit imunitar, p.sh sklerozë e shumëfishtë ose artrit. Mund të jetë problem që fillon gjatë menopauzës, ose vetë menopauza e përkeqëson gjendjen. Edhe në këtë rast duhet të fajësohet estrogjeni. Rënie të prodhimtarisë së hormonit shkaktojnë inflamacione në trup ose i kthen sistemet mbrojtëse në të dëmshme.
Çka mund të bëni: Mbani shënim çdo simptomë që po përjetoni e pyesni doktorin për të gjitha. Nëse jeni në dijeni se keni pasur përpara çrregullim të sistemit imunitar, përpiquni t’ia shpjegoni simptomat që po përjetoni edhe një endokrinologu dhe gjinekologu. Ata do t’ju ndihmojnë si të përcaktoni më saktë gjendjen që keni dhe se si ta kuroni atë.
Sy të thatë
Estrogjeni nuk është i vetmi hormon që largohet. Edhe ai i testosteronit bie dhe ndikon në shikim. Këto hormone, që njihen zakonisht si hormone që prodhohen nga meshkujt, luajnë rol kritik në gjëndrën meibomian, e cila prodhon përbërje lyrore që ndihmon në ruajtjen e lagështisë në sipërfaqen e syrit. Kur niveli i testosteronit bie, shtresa vajore bëhet më e hollë. Si rezultat i kësaj avullon më shumë ujë e mbetet më shumë kripë. Edhe qelizat e gjëndrave të lotit në sy fillojnë e vdesin më shpejtë. Kjo është arsyeja pse numri i femrave të moshuara që raportojnë sy të thatë është më i madh se i meshkujve.
Çka mund të bëni: Edhe njerëzit me shikim perfekt që nuk kanë pasur problem duhet të fillojnë të vizitohen nga mosha 40 vjeç. Nëse nuk e keni bërë më parë këtë gjë, filloni. Përdorimi i lubrifikantëve ndonjëherë është më se e mjaftueshme, por ndonjëherë mund të duhet të vendosen tuba që ndihmojnë në ruajtjen e lagështisë dhe ndalojnë tharjen shumë të shpejtë të syve.
Humbje e dëgjimit
Me moshë, të gjithë kanë tendencën ta humbasin pak aftësinë e dëgjimit, por femrat mund të hasin probleme më të shpejta pas menopauzës. Kjo ndodh se estrogjeni luan rol të rëndësishëm në organin që ndodhet në veshin e brendshëm dhe që ka formën e një kërmilli, i cili ka si detyrë të konvertojë dridhjet në sinjale elektrike të cilat truri mund t’i kuptojë dhe përpunojë.
Çka mund të bëni: Përpiquni të limitoni sa të mundni ekspozimin nga zhurmat e larta. Fokusohuni në dietë të pasur me shumë ushtrime. Mund të tingëllojë e çuditshme , por një stil jetese i shëndetshëm ju mbron nga dëmtimet e çdo pjese të trupit, duke përfshirë veshët.Femrat që kryenin ushtrime kishin rrezik më të paktët, 17%, për të humbur dëgjimin. Femrat që konsumonin më shumë beta karoten në dietë e ulnin këtë rrezik me 12%.
Aktualitet
Në United Hospital realizohen me sukses intervenimet e rekanalizimit të arteries karotide
Published
23 hours agoon
August 17, 2025By
Driton Iseni
United Hospital, spitali i përgjithshëm privat në Kosovë, realizon në vazhdimësi me sukses rekanalizimin e arteries karotide në raste tepër të komplikuara.
Kësaj here, profesori 85-vjeçar, iu nënshtrua operacionit në arterien karotide, i cili u krye me sukses dhe u përjetua prej tij si një ëndërr e shkurtër. Pas zgjimit nga narkoza, ai ishte më i lumtur se kurrë më parë.
Një hap i madh për pacientët me rrezik të lartë nga sulmi në tru.
Shkaku dhe rëndësia e stenozës së arteries karotide
Arteria karotide është një nga enët kryesore të gjakut që furnizon trurin me oksigjen dhe lëndëushqyese. Stenoza e arteries karotide, ndodh kur kjo enë ngushtohet për shkak të grumbullimit të
pllakave aterosklerotike, të cilat përbëhen nga yndyra, kolesteroli dhe substanca të tjera.
Faktorët kryesorë të rrezikut përfshijnë hipertensionin, diabetin, nivele të larta të kolesterolit, pirjen e duhanit dhe predispozitën gjenetike.
Rreziqet që i kanosen pacientit
Ngushtimi i arteries karotide rrit ndjeshëm rrezikun e një insulti cerebral (apopleksi), pasi pllakëzat ose mpiksjet e gjakut mund të bllokojnë furnizimin me gjak të trurit. Një bllokim i menjëhershëm mund të shkaktojë dëmtime të rënda neurologjike ose edhe vdekje.
Shifrat e apopleksisë në Evropë, Gjermani dhe Kosovë
Në Evropë, çdo vit raportohen mbi 1 milion raste të reja të insultit. Në Gjermani, çdo vit rreth 270,000 njerëz pësojnë një insult cerebral, ndërsa në Kosovë vlerësohet se ndodhin mbi 3,000 raste në vit. Këto shifra e bëjnë apopleksinë një nga shkaktarët kryesorë të vdekshmërisë dhe paaftësisë afatgjatë.
Çdo minutë vonesë në trajtim mund të nënkuptojë dëme të përhershme për trurin, thekson Prof. Dr.Krasniqi.
Simptomat paralajmëruese të sulmit në tru
Simptomat që duhet të nxisin reagim urgjent përfshijnë:
– Dobësi ose paralizë e papritur në njërën anë të trupit,
– Vështirësi në të folur ose kuptuar fjalët,
– Humbje e papritur e shikimit në njërin sy,
– Marramendje, humbje ekuilibri ose koordinimi,
Në këto raste, çdo minutë është vendimtare dhe kërkohet ndihmë mjekësore emergjente.
Metodat e trajtimit
Trajtimi i stenozës së arteries karotide varet nga shkalla e ngushtimit dhe simptomat e pacientit.
Opsionet përfshijnë:
-Trajtim medikamentoz (antiplakë, antikoagulantë, statina)
-Angioplastikë dhe stentim (hapja e arteries me balonë dhe vendosja e stentit)
-Endarterektomi karotide – metodë kirurgjikale për heqjen e pllakës nga ena e gjakut.
Metoda e Eversions Endarterektomisë
Një teknikë moderne kirurgjikale është eversion endarterektomia, ku arteria pritet, kthehet si “çorape” për të hequr pllakat dhe më pas vendoset përsëri në vend. Kjo metodë ka rezultate shumë të mira, rrezik të ulët komplikacionesh dhe rikthim të shpejtë të qarkullimit normal të gjakut në tru.
Prof. Dr Krasniqi shpjegon: “Kjo metodë kirurgjikale na lejon të heqim pllakat nga ena e gjakut me precizion të lartë, duke rikthyer menjëherë qarkullimin normal dhe duke minimizuar rrezikun e komplikacioneve”.
Pasojat e vonesës në trajtim: Shtyrja e trajtimit të stenozës së arteries karotide rrit rrezikun e apopleksisë, e cila mund të shkaktojë humbje të përhershme të aftësive motorike, të folurit, kujtesës dhe cilësisë së jetës.
Suksesi në United Hospital
Në United Hospital, nën drejtimin e Prof. Dr. Dr. Halil Krasniqi, kirurg vaskular me renome botërore, u realizua me sukses rekanalizimi i arteries karotide nga një stenoza e komplikuar, duke përdorur metodat më moderne kirurgjikale dhe endovaskulare, pa asnjë komplikacion. Ky sukses është dëshmi e nivelit të lartë profesional dhe teknologjisë së avancuar që ofron spitali për pacientët me sëmundje të rënda vaskulare.
Pse është e rrezikshme stenoza e arteries karotide?
Kjo gjendje është shkaktari kryesor i sulmit në tru (apopleksi), një sëmundje që prek mbi 1 milion njerëz çdo vit në Evropë, rreth 270,000 në Gjermani dhe mbi 3,000 në Kosovë. Rreziku qëndron të mpiksjet ose pllakat aterosklerotike, të cilat mund të bllokojnë papritur furnizimin me gjak të trurit.
Shenjat paralajmëruese
Dobësi ose paralizë e papritur në njërën anë të trupit, vështirësi në të folur, humbje e papritur e shikimit në një sy, marramendje dhe humbje e ekuilibrit. Në këto raste, kërkohet reagim i menjëhershëm mjekësor.
Trajtimi modern
Metoda e eversion endarterektomisë është ndër më efektivet, duke pastruar enën e gjakut nga pllakat dhe rikthyer menjëherë qarkullimin normal.
Mesazhi për pacientët
Stenoza e arteries karotide është e rrezikshme, por e trajtueshme.
Mos prisni derisa të ndodhë sulmi në tru – diagnostikimi dhe trajtimi në kohë shpëton jetë, thotë Prof. Dr. Krasniqi.
Për më shumë kontaktoni përmes:
Nr i telefonit: 038 607 070
Facebook: United Hospital Prishtinë
Shëndeti
Studimi: Bakteret e zorrëve mund të lidhen me pagjumësi
Published
2 days agoon
August 16, 2025By
UBT News
Një studim i publikuar në “General Psychiatry” sugjeron se disa baktere të pranishme në zorrë mund të kontribuojnë në shfaqjen e pagjumësisë.
Rreth 10% e të rriturve vuajnë nga kjo gjendje, ndërsa 20% të tjerë përjetojnë simptoma të herëpashershme si vështirësi për të fjetur, gjumë me cilësi të dobët, irritim dhe lodhje gjatë ditës.
Sipas Euroneës Health, hulumtimi i bazuar në të dhëna gjenetike nga afro 387,000 pacientë me pagjumësi dhe analizën e mikrobiomës së zorrëve të rreth 27,000 personave, zbuloi një lidhje dypalëshe: disa lloje bakteresh rrisin rrezikun e pagjumësisë, ndërsa vetë pagjumësia ndikon në rritjen e këtyre baktereve.
Katërmbëdhjetë grupe bakteresh e rritën rrezikun me 1–4%, ndërsa tetë grupe të tjera e ulën me 1–3%.
Personat me pagjumësi kishin nivele dukshëm më të ulëta të shtatë grupeve bakteresh dhe më të larta të 12 grupeve të tjera.
Mikrobioma e zorrëve – e përbërë nga baktere, kërpudha e viruse, luan rol në tretjen e ushqimit, rregullimin e imunitetit dhe neutralizimin e mikrobeve të dëmshme. Mekanizmi i saktë nuk është ende i qartë, por një teori sugjeron se pagjumësia ndikon në nivelet e serotoninës dhe dopaminës, neurotransmetues të lidhur me ciklin e gjumit, të cilët ndikojnë në funksionimin e zorrëve.
Faktorë tjerë mund të përfshijnë inflamacionin dhe rregullimin e imunitetit. Shumica e pjesëmarrësve ishin me origjinë europiane – studiuesit besojnë se gjetjet mund të hapin rrugën për trajtime të reja kundër pagjumësisë, përmes probiotikëve, prebiotikëve ose transplanteve fekale.
Shëndeti
E dini kur është koha ideale për të pirë kafe?
Published
2 days agoon
August 16, 2025By
UBT News
Kafeja është një nga pijet më të njohura në botë. Ajo përmban një stimulues shumë të njohur të quajtur kafeinë. Shumë njerëz pinë një filxhan kafeje sapo zgjohen, ndërsa të tjerë besojnë se është më mirë të presësh disa orë dhe më pas ta konsumosh.
Ky artikull shpjegon se kur është koha më e mirë për të pirë kafen që të përfitosh maksimumin prej saj e të minimizosh efektet anësore.
Shumë njerëz e pijnë kafenë pasi zgjohen, por disa ekspertë sugjerojnë që kjo mund të mos jetë koha më e mirë për ta konsumuar.
Kur zgjohemi, trupi prodhon në mënyrë natyrale një hormon të quajtur kortizol, i cili ndihmon në rritjen e vigjilencës e rregullon funksione të rëndësishme si metabolizmi dhe presioni i gjakut. Nivelet e kortizolit janë më të larta zakonisht 30–45 minuta pas zgjimit e ulen gradualisht gjatë ditës.
Disa mendojnë se pirja e kafesë gjatë kësaj periudhe mund të jetë më pak efektive, pasi trupi është natyrshëm në gjendje zgjimi, është sugjeruar se koha më e mirë për të pirë kafe është në mesditë ose vonë në mëngjes, kur niveli i kortizolit është më i ulët.
Për shumicën e njerëzve që zgjohen rreth orës 6:30 të mëngjesit, kjo kohë është ndërmjet orës 9:30 dhe 11:30. Edhe pse kjo mund të ketë një bazë, nuk ka studime që tregojnë se vonesa e pirjes së kafesë e bën atë më efektive sesa nëse pihet menjëherë pas zgjimit.
Një tjetër arsye pse është sugjeruar të shtyhet pirja e kafesë është se kafeina rrit nivelet e kortizolit. Pirja e kafesë kur kortizoli është në kulmin e tij mund të çojë në rritje edhe më të lartë. Nivelet e larta të kortizolit për periudha të gjata dëmtojnë sistemin imunitar dhe të shkaktojnë probleme shëndetësore.
Pra, nuk ka ndonjë rrezik të madh nëse preferoni ta pini kafen menjëherë pas zgjimit në vend që të prisni disa orë. Por nëse jeni të gatshëm ta ndryshoni zakonin tuaj të mëngjesit, mund të vini re se shtyrja e pirjes së kafesë për disa orë mund t’ju japë më shumë energji.

OEK do të dorëzojë padi në Gjykatën Supreme kundër shkyçjeve të bizneseve nga energjia

Elezi nga KQZ: Jemi në proces verifikimi për certifikimin e kandidatëve

ChatGPT arrin 700 milionë përdorues aktivë, por OpenAI po kërkon të rrisë të ardhurat

18 Gusht – Dita Ndërkombëtare e Gjeologjisë

Lojërat Botërore të Robotëve: 500 robotë nga 16 vende konkurojnë në Pekin

5 probleme shëndetësore që lidhen me menopauzën

Google Photos mund të zbulojë kur një foto është manipuluar me AI

Zbulohet vetura e parë zyrtare për rrugë e frymëzuar nga Batman

Mëngjesi i shëndetshëm – hapat e parë drejt një dite produktive
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT organizon debat rreth zgjerimit të BE-së dhe ruajtjes së vlerave evropiane
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT – Institucioni privat me më së shumti programe të akredituara nga Agjencia e Akreditimit të Kosovës
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT rilicencohet nga MAShTI për ofrimin e arsimit profesional në katër drejtime të rëndësishme shëndetësore
-
Lajmet nga UBT3 months ago
UBT organizoi Akademi Përkujtimore në nder të Prof. Dr. Naser Kamberit