Kuriozitete

12 fakte që nuk i dinit për Kleopatrën

Kleopatra ishte shumë e ndryshme nga ajo që na ka përcjellë historia.

Published

on

Historia nuk ka qenë bujare me të fundmen e faraonëve të Egjiptit. Ajo cilësohet si një mbretëreshë manipuluese që magjepsi dy liderët nga perandoria më e madhe në botë dhe se ishte e gatshme të vriste për të drejtën e saj për të sunduar.

Ajo ishte një politikane inteligjente, grua shumë e ditur, nuk ishte egjiptiane dhe nuk ishte një “femme fatale”…dhe nuk vdiq nga një gjarpër.

E lartësuar në art dhe kinema, teksa për të janë bërë thashetheme prej 2000 vjetësh, Kleopatra ishte shumë e ndryshme nga ajo që na ka përcjellur historia. Për të dhënë drejtësi për këtë personazh karizmatik, ja disa fakte pak më pak të njohura, dhe ndoshta të papritura, për jetën e saj.

1. Nuk ishte egjiptiane

Ishte maqedonase, si e gjithë familja e saj. Në fakt e kishte prejardhjen nga një prej gjeneralëve të Aleksandrit të Madh, të cilët pas vdekjes së luftëtarit kishin ndarë mbretërinë e tij. Ajo u lind në vitin 69 PK, nga një konkubinë e faraonit Ptolemeut XII, dhe për këtë arsye i përkiste dinastisë së Ptolemeut. Ajo ishte e fundit sovrane e epokës helenistike dhe ndoshta e vetmja nga familja që kishte dhunti politike, aq sa hipi në pushtet kur ishte 18 vjeç dhe qëndroi aty për rreth dy dekada.

2. Nuk ishte e bukur, por ishte inteligjente

Imazhi i femrës sëbukur iu “ngjit” gjatës Rilindjes (në atë kohë ishte imagjinuar edhe si suedeze bionde). Por Plutarku, historiani grek i cili gjurmon portretin më besnik të saj, nuk i përshkruan aq shumë bukurinë, se sa inteligjencën dhe simpatinë. Nga i ati i saj kishte marrë një hundë si shqiponjë, dhe madje edhe stili i flokëve, me të cilin ajo është paraqitur në monedha nuk ishte i bukur. Gjithashtu ajo zakonisht vishej si burrë (në traditën e grave Faraone).

3. Lexonte shumë

Kleopatra ishte shumë kurioze dhe e kulturuar. Ishte rritur me tragji-komeditë greke dhe dinte bazat e astronomisë, gjeometrisë, aritmetikës dhe mjekësisë. Ajo ishte shumë e zgjuar në retorikë dhe veçanërisht në gjuhë. Dinte të paktën 8 gjuhë dhe i pëlqente të studionte në perfeksion për të ndjekur traditën e familjes së saj.

4. E kishte origjinën nga një familje vrasësish

Në luftën për pushtet, Kleopatra kishte vrarë, nëpërmjet trupave të të dashurit, Cezarit, vëllanë-bashkëshort, Ptolemeun XIII. Por kjo nuk ishte e vetmja vëllavrasje në shtëpi. Babai i saj, Ptolemeu XII, kishte ekzekutuar të bijën Berenice IV, e cila kishte provuar që t’i merrte pushtetin; xhaxhai i saj kishte eleminuar bashkëshorten pas vetëm 19 ditësh martesë, dhe stërgjyshi Ptolemeu VIII ishte vrarë nga nipi, për t’i marrë fronin.

5. Nuk dihet për romanca të tjera

Nuk dihen marrëdhënie të tjera, përtej atyre me dy liderët romakë Jul Cezarin dhe Mark Antonin. Nuk e dimë nëse me ta ishte dashuri e sinqertë: Kleopatra me siguri e dinte se si të përfitonte nga inteligjenca e saj për të konsoliduar pushtetin politik. Cezari kishte më shumë se dy herë moshën e saj (52, kundër 21 të mbretëreshës), dhe me të, llogaria politike ishte më e dukshme. Mbretëresha e përdori atë për të rimarrë Aleksandrinë dhe pushtetin e uzurpuar nga vëllai i saj, Ptolemeu XIII. Me Mark Antonin, me të cilin pati tre fëmijë, ishte ndoshta dashuri e vërtetë, edhe pse mbretëresha u akuzua nga kundërshtarët politikë në Romë, se e kishte joshur atë me magji.

6. Viktimë e thashethemeve dhe e fushatave shpifëse

Në një korrespondencë kërcënuese që i parapriu përplasjes direkte, Oktaviani akuzoi mbretëreshën se e kalonte kohën duke u dehur apo se e kishte joshur Mark Antonin me magji. Kleopatra nuk u prek dhe shfrytëzoi llafet e Oktavianit, për të bërë bashkë një flotë të fuqishme që t’u bënte ballë romakëve.

7. Ishte xheloze

Kleopatra ishte shumë posesive dhe xheloze ndaj Antonit dhe fakti që ky i fundit ishte një feminist, nuk ndihmonte aspak. Kronikat raportojnë se Antoni kishte kërkuar një portret të bijës së mbretit Herod, e njohur për bukurinë e saj, duke bërë që Kleopatra të shpërthejë. Me t’u kthyer në Romë, Antoni u martua me motrën e rivalit të tij Oktavianit, për të sanksionuar zyrtarisht ndarjen e territoreve romake pas vdekjes së Cezarit. Dhe ndërsa gruaja e tij ishte shtatzënë u kthye tek Kleopatra, e cila nuk e la më të shpëtojë përsëri, dhe u martua me të sipas riteve egjiptiane.

8. Nuk vrau për dashuri

Por preferoi të vdesë si një mbretëreshë, në vend se të përfundonte në zinxhirë para popullit romak, pas triumfit të armikut Oktavian. Vetëvrasja e saj ishte një akt krenarie, thirrja e fundit e lirisë, pasi ishte përpjekur, sipas disa burimeve, që të joshte edhe Oktavianin, kur ai erdhi për të në Aleksandri. Ky version duket më i besueshëm se sa vetëvrasja për dashuri e Antonit, i cili duke besuar që mbretëresha kish vdekur, u hodh mbi shpatën e tij.

9. Nuk vdiq nga gjarpri

Edhe rrethanat e vetëvrasjes së Kleopatrës duken të imagjinuara. Vështirë se mbretëresha është vrarë duke lënë të kafshohet nga një gjarpër. Gjarpri i vërtetë (Vipera Aspis) në fakt nuk ekziston në Afrikën e Veriut. Gjarpëri tjetër më bindës, Kobra i Egjiptit që ishte i shenjtë për faraonët (Naja Haje) ishte shumë i madh për t’u futur në një shportë. Ndoshta Kleopatra vdiq e kafshuar nga një echide careened (Echis carinatus), një gjarpër në Lindjen e Mesme, më pak se një metër i gjatë dhe vdekjeprurës.

Por një teori e fundit tregon se Kleopatra nuk vdiq pasi u pickua nga një gjarpër, por thuhet se kishte pirë helm. Studiuesit thonë se pickimi i gjarprit do t’i kishte shkaktuar asaj një vdekje të ngadaltë torturuese, dhe se Kleopatra duhet ta kishte ditur këtë nga interesat e saj rreth mjekësisë.

10. Një mendje mjekësore

Sipas studimeve të fundit, Kleopatra kishte studiuar shkencë dhe mjekësi siç bënin shumë femra në Egjipt, dhe shkroi një traktat të quajtur “Kozmetika”, jo në lidhje me makiazhin, por për mjetet juridike mjekësore.

11. Basti me Mark Antonin

Ekziston një histori e famshme se si Kleopatra një herë piu një koktej me një margaritar të tretur në mënyrë që të fitonte një bast me Mark Antonin.

Sipas gojëdhënave, çifti vuri bast nëse Mbretëresha e Egjiptit do të mund të shpenzonte një pasuri të madhe në një vakt të vetëm. Prandaj ajo futi një perlë në koktejin e saj dhe e piu.

12. Nuk dihet se ku ndodhen eshtrat e saj

Para se të vriste veten, Kleopatra shprehu dëshirën e saj për t’u varrosur ngjitur me Mark Antonin. Kronikat thonë se Oktaviani ia plotësoi, por varri i çiftit nuk është gjetur.

Në vitin 2009, egjiptologu Zahi Havass njoftoi se ai kishte zbuluar vendin ku të dy ishin varrosur, një dhomë e fshehur nën tempullin e Taposiris Magna, 50 km në perëndim të Aleksandrisë, ku u gjetën 10 mumjet që i përkasin fisnikërinë e kohës. Gërmimet vazhdojnë, por zbulimi ende nuk është konfirmuar./syri.net

Kuriozitete

E thotë studimi: Kjo është ora e ditës në të cilën jemi më të trishtuar dhe më të lumtur!

Published

on

Dihet që humori ndryshon në varësi të stinëve të vitit, ditëve të javës, a situatave që kalojmë. E hëna e tretë e janarit konsiderohet si dita më depresive e vitit, ndërsa të gjitha të hënat karakterizohen nga një atmosferë melankolike.

Të shtunat janë plot gëzim dhe optimizëm, ashtu si edhe të premtet, pasi shkëputemi nga puna gjatë fundjavës. Në të njëjtën kohë, për Pashkë mund të ndihemi më optimistë, ndërsa për Krishtlindje mund të ndihemi më melankolikë.

Sidoqoftë, në një mënyrë ose në një tjetër ne kemi përcaktuar se si na bëjnë të ndihemi ditë të caktuara gjatë gjithë vitit.

Por, çfarë ndodh me orët e ditës? A është e mundur që brenda një periudhe 24-orëshe të ndihemi më të lumtur në momente të caktuara dhe më të trishtuar në momente të tjera?

Për të vlerësuar lidhjen e kohës/orës së ditës me depresionin, ankthin, mirëqenien dhe vetminë, shkencëtarët nga University “College London” kryen një analizë të përditshme të shëndetit mendor dhe mirëqenies. Gjetjet u botuan në “BMJ Mental Health”, dhe studiuesit vunë në dukje:

“Gjendja e humorit tonë ndryshon gjatë stinëve, ditëve të javës dhe madje edhe gjatë gjithë ditës – çdo ditë. Edhe pse shëndeti mendor dhe mirëqenia në përgjithësi ndryshojnë gjithashtu gjatë muajve dhe javëve.”

Hulumtimi analizoi të dhëna nga 49,218 të rritur që morën pjesë në një studim që mblodhi të dhëna të detajuara dhe të përsëritura nga të njëjtët pjesëmarrës me kalimin e kohës për një periudhë 2-vjeçare, nga marsi 2020 deri në mars 2022.

Pjesëmarrësit iu përgjigjën pyetjeve si: “Javën e kaluar, sa të lumtur u ndjetë? Sa i kënaqur ishe me jetën tënde?”, dhe “Në ç’masë mendonit se gjërat që bëni në jetën tuaj ia vlejnë?”.

Faktorë të tillë si mosha, gjendja shëndetësore dhe nëse individët ishin të punësuar u morën në konsideratë.

Rezultatet treguan se lumturia dhe kënaqësia ishin të gjitha më të larta të hënave dhe të premteve krahasuar me të dielat. Shëndeti mendor ishte më i mirë gjatë verës në të gjitha rezultatet.

Ndryshimi i humorit gjatë 24 orëve

Ndryshimet në shëndetin mendor dhe mirëqenien gjatë gjithë ditës mund të shpjegohen nga ndryshimet që lidhen me orën biologjike, vunë në dukje studiuesit.

“Për shembull, kortizoli [hormoni që rregullon humorin, motivimin] arrin kulmin menjëherë pas zgjimit dhe arrin nivelet më të ulëta rreth kohës së gjumit”, thanë ata.

Megjithatë, studiuest shtuan se ndryshimet midis ditëve të javës dhe fundjavave mund të jenë për shkak të gjërave të tilla si sekuenca e aktiviteteve të përditshme, të cilat ka të ngjarë të jenë të ndryshme në fillim dhe në fund të javës.

Ndonëse zgjohemi nga alarmi, në mëngjes jemi me humor më të mirë se në mbrëmje. Kjo e fundit ndodhë për shkak të lodhjes e ngarkesës së ditës, ndërsa në mëngjes “karikohemi’ e jemi më energjikë dhe të lumtur për një ditë të re.

Continue Reading

Kuriozitete

Pse bletët “pushtojnë” objektet në pranverë?

Published

on

Bletët në stinë të pranverës organizohen mirë që t’i kryejnë punët e tyre, në mënyrë që të përgatiten që herët për stinët e temperaturave të ulëta.

Secila kolona ka obligime ditore. në këtë periudhë prezenca e madhe e bletëve në koloni bën që të nisin procesin e ndarjes apo të luzmës. Kur bletët ndahen, një pjesë e madhe e tyre së bashku me mbretëreshën vendosen në hapësira të pazakonshme.

Nëse i shihni që qëndrojnë bashkërisht në cep të derës, dritareve, lisave apo objekteve të tjera pranë jush, mos i ngacmoni, shkruan “Bestbees”.

Nëse shihni shumë bletë të mbledhura pranë veture, mos u çuditni pasi nuk po ndodh “asgjë”.Mijëra bletë “vrapojnë” pas mbretërore, ato ndërtojnë çerdhen e përkohshme në atë lokacion ku ndalojnë dhe do të largohen sapo të marrin pak energji.

Njohësit thonë se në raste të tilla, bletëve duhet t’iu vendoset një pjatë me sheqer dhe pak ujë, në mënyrë që të ushqehen dhe të nisen për ku kanë planifikuar.

Ato nuk sulmojnë në raste të tilla, përpos nëse ngacmohen shumë.

Continue Reading

Kuriozitete

Rrezik nga hapësira: Anija kozmike e periudhës sovjetike pritet të bjerë në Tokë

Published

on

Një pjesë e një anijeje kozmike të epokës sovjetike pritet të rrëzohet në Tokë këtë javë, pasi ka mbetur e bllokuar në orbitë për më shumë se gjysmë shekulli.

“Kosmos 482” u lansua më 1972 si pjesë e një misioni në Venus, por nuk doli nga orbita e ulët e Tokës dhe u nda në katër pjesë, sipas njoftimit të NASA-s, transmeton BBC. Një nga këto pjesë, që besohet të jetë sonda e uljes, pritet të rifuten në atmosferë rreth datës 10 maj dhe të paktën një pjesë e saj mund t’i mbijetojë udhëtimit pa u djegur.

Ka shumë gjëra që nuk dihen rreth rifutjes në atmosferë, përfshirë vendin ku mund të bjerë, por edhe nëse ndonjë prej tyre mbijeton, 70% e planetit është e mbuluar nga deti, kështu që nuk ka gjasa të shkaktojë dëme të konsiderueshme.

“Ka shumë më tepër gjasa që të fitoni lotarinë, sesa të prekeni nga kjo copë mbeturinash hapësinore”, ka deklaruar Stijn Lemmens, zyrtar i mbeturinave hapësinore në Agjencinë Evropiane të Hapësirës.

Kapsula e uljes është një objekt i fortë, sferik, rreth një metër i gjerë dhe peshon gati gjysmë ton, ajo ishte ndërtuar për t’i mbijetuar nxehtësisë dhe presionit ekstrem të atmosferës së Venusit, që do të thotë se ka një mburojë të fortë ndaj nxehtësisë dhe një strukturë të qëndrueshme.

Kjo është arsyeja pse ekspertët mendojnë se mund t’i mbijetojë një zbritjeje të pakontrolluar nëpër atmosferën e Tokës.

Sistemi i parashutave, i menduar fillimisht për të ngadalësuar zbritjen e anijes kozmike drejt Venusit është dëmtuar prej kohësh pas më shumë se 50 vjetësh në hapësirë. Potencialisht, pjesa e anijes kozmike mund të bjerë kudo, nga veriu i Londrës deri në Amerikë të Jugut.

Incidente të pakontrolluara të mbeturinave hapësinore kanë ndodhur edhe më parë.

Continue Reading

Kuriozitete

Studim i ri: Puna nga shtëpia dëmton shëndetin e të rinjve

Published

on

Puna nga shtëpia mund të jetë e dëmshme për shëndetin, pasi të rinjtë që punojnë nga shtëpia mund të bëjnë 30 minuta më pak aktivitet fizik çdo ditë, zbulon një studim i ri.

Një studim i njerëzve që fillojnë punën e tyre të parë tregoi se ata që shkojnë në zyrë marrin 28 minuta shtesë aktivitet fizik të moderuar çdo ditë, si ecje ose çiklizëm. Por, ata që punojnë nga shtëpia përjetojnë një rënie mesatare prej 32 minutash aktivitet fizik të moderuar në ditë.

Për të gjykuar se si fillimi i punës ndikon te aktiviteti fizik, gjumi dhe dieta e njerëzve, studiuesit analizuan të rinjtë në Mbretërinë e Bashkuar – të moshës 16 deri në 30 vjeç – të cilët morën pjesë në një anketë kombëtare familjare.

Vullnetarët raportuan statusin e punës çdo vit, çdo tre vjet, treguan sa ushtrime bënin gjatë një jave, kjo përfshin aktivitet fizik të moderuar, çiklizmi, aktivitet fizik intensiv, ngritja e peshave ose aerobiku. Studiuesit krahasuan 128 persona që punonin nga shtëpia me 3,000 që shkonin në zyrë ose vende të tjera pune.

Bazuar në analizë, rënia e aktivitetit fizik për ata që punonin nga shtëpia ishte ekuivalente me 32 minuta aktivitet të moderuar në ditë ose 16 minuta aktivitet intensiv në ditë.

Rritja e aktivitetit fizik mes të rinjve u pa kryesisht tek ata me punë gjysmë-rutine, si shoferë autobusësh dhe parukierë, si dhe tek ata me punë rutinë si pastrues ose kamarierë. Ndërkohë, ndryshime të vogla u vunë re tek ata që fillonin punë menaxheriale ose profesionale.

Rezultatet janë publikuar në International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity.

Dr. Eleanor Winpenny, autorja kryesore e studimit nga Universiteti i Kembrixhit, tani në Imperial College London, tha:

“Nëse duam të qëndrojmë të shëndetshëm gjatë jetës, duhet të kujtojmë se të qenit aktiv është një mënyrë e rëndësishme për të arritur këtë qëllim. Ata që punojnë nga shtëpia mund të konsiderojnë përfshirjen e aktivitetit fizik në ditën e tyre, për shembull duke bërë një shëtitje para ose pas punës, ose gjatë pushimit të drekës”.

Alena Oxenham, bashkëautore e studimit nga Universiteti i Kembrixhit, shtoi: “Fillimi i punës mund të ketë një ndikim të madh në stilin tonë të jetesës dhe sjelljet që mund të bëjnë një ndryshim në shëndetin tonë, nëse jo menjëherë, atëherë më vonë në jetë.

Megjithëse zbuluam se njerëzit priren të bëjnë më shumë aktivitet fizik kur fillojnë punën, që është një lajm i mirë, këto janë mesatare dhe disa njerëz – veçanërisht ata që punojnë nga shtëpia dhe, në një masë më të vogël, ata me punë zyre – mund të bëjnë më pak”.

Continue Reading

Të kërkuara