Kulturë

104 vjet pa Amedeo Modiglianin, gjeniun ”e mallkuar” të artit modern

Published

on

Më 24 janar 1920, vdiq një nga figurat më enigmatike dhe të jashtëzakonshme të artit modern: Amedeo Modigliani. Piktori dhe skulptori italian, me talentin e tij të pazakontë, ka lënë një trashëgimi të pashlyeshme, duke u kthyer në një nga artistët më të dashur dhe më të kërkuar në botë, një simbol i shprehjes artistike autentike dhe thellësisht njerëzore.

Përveç se ishte një artist brilant, Modigliani mishëroi mitin e artistit bohem, të cilin e jetoi me pasion, varfëri dhe gjithçka që ishte e mundur për të arritur veprat e tij të jashtëzakonshme. Jeta e tij e shkurtër dhe e munduar ishte e mbushur me sëmundje, përballje me varfërinë dhe një pasion të pakontrolluar për artin. Ajo përshkruan një periudhë të errët dhe të dhimbshme, ku ai u bë mishërimi i mitit të artistit të “mallkuar”, një njeri që u sakrifikua plotësisht për artin e tij.

Dhe ndërsa jeta e tij u mbyll pas vetëm 35 vitesh, veprat e tij sot janë ndër më të pëlqyerat dhe më të kërkuarat në botë. Pikturat dhe skulpturat e Modiglianit janë shumë më tepër se thjesht një përpjekje për të kapur momentet e jetës, ato janë një reflektim i thellë i shpirtit njerëzor dhe i pasioneve të brendshme të artistit. Ato janë një udhëtim i pashembullt në kompleksitetin e natyrës njerëzore, një shpërthim krijues që e bën Modiglianin të paharrueshëm.

I lindur në Livorno, një qytet port i Italisë, Modigliani u bë pjesë e një grupi artistësh avangardë që u vendosën në Paris në fillim të shekullit të njëzetë. Ky grup, që përfshinte emra të tjerë të njohur si Pablo Picasso dhe Henri Toulouse-Lautrec, ndante jo vetëm një hapësirë fizike, por dhe përvoja artistike dhe personale. Ata ndihmuan njëri-tjetrin të shkonin përtej kufijve të artit tradicional dhe të hapnin rrugën për lëvizjet e artit modern.

Megjithatë, Modigliani mbeti gjithmonë i veçantë. Ai nuk i përkiste ndonjë shkolle apo rryme të caktuar artistike. Ndonëse ishte i ndikuar nga Fauvizmi, kubizmi dhe impresionizmi, ai krijoi një stil të tijin unik, që u fokusa në figurën njerëzore, me një theks të veçantë në fytyrat dhe trupat femërorë. Portretet e tij janë të njohura për ata sy të zmadhuar dhe për forma të zgjatura që përshkruajnë një ndjenjë të mistershme dhe të thellë.

Fëmijëria e Modiglianit ishte e shënuar nga shëndeti i dobët. Prej disa vitesh ai vuante nga sëmundje të ndryshme, përfshirë tuberkulozën, që do t’i shkaktonte vdekjen e parakohshme. Gjatë gjithë jetës, ai ishte një njeri i izoluar, i cili kaloi shumë kohë duke luftuar për të mbijetuar, dhe ende më shumë për të realizuar artin që e mbushte me jetë.

Ai nisi studimet në pikturë në qytetin e tij të lindjes, nën drejtimin e piktorit Guglielmo Micheli, dhe më pas kaloi në Firence, ku u regjistrua në Akademinë e Arteve të Bukura në vitin 1902. Pas kësaj, ai u transferua në Paris në vitin 1906 dhe u regjistrua në Académie Colarossi, ku filloi të bëhej pjesë e shoqërisë artistike avangardë që ndikoi në zhvillimin e artit modern.

Veprat e tij u ndikuan nga shumë artistë të njohur, përfshirë Henri Toulouse-Lautrec dhe Paul Cézanne. Gjithashtu, Modigliani zhvilloi një interes të veçantë për skulpturën, dhe në vitin 1909, Dr. Paul Alexandre, mbrojtësi i tij dhe miku më i afërt, e prezantoi me Constantin Brancusi, një nga shenjatorët e skulpturës moderne. Ky takim do të kishte një ndikim të madh në punën e tij, veçanërisht në krijimin e seri figurash dhe kokash, që janë një pjesë e rëndësishme e pasurisë së tij artistike.

Ndikimi i artit afrikan dhe maskave që Modigliani mund të ketë parë nëpërmjet Picasso-s ishte gjithashtu i theksuar në krijimet e tij. Kjo ndihmoi që ai të zhvillonte një estetikë të veçantë dhe të ndihmonte në përcjelljen e një ndjenje të thellë shpirtërore dhe fizike që ka karakterizuar gjithmonë punën e tij.

104 vjet pas vdekjes së tij, Amedeo Modigliani mbetet një nga më të mëdhenjtë e artit modern. Vepra e tij është një dëshmi e pasionit të papërmbajtur dhe e sakrificës për artin. Disa e cilësojnë atë si një “gjeni i mallkuar”, por pavarësisht nga vuajtjet që kaloi gjatë jetës së tij, puna e tij vazhdon të shndërrohet në një burim frymëzimi për artistët e sotëm dhe admiruesit e artit në mbarë botën./UBTNews/

 

Continue Reading

Lifestyle

Metoda e thjeshtë për tharje më të shpejtë të rrobave brenda shtëpisë

Published

on

Me rritjen e çmimeve të energjisë dhe presionin gjithnjë në rritje të kostove të jetesës, temperaturat e ulëta mund të krijojnë vështirësi për shumë familje.

Edhe nëse ngrohja nuk është ende ndezur, veshjet shpesh duhet të thahen brenda për shkak të motit të ftohtë.

Përdorimi i tharëses së rrobave mund të jetë një opsion, por ato zakonisht konsumojnë shumë energji dhe mund të rrisin faturën e energjisë.

Megjithatë, ekspertët tregojnë se ekzistojnë alternativa të thjeshta dhe efektive për tharjen e rrobave brenda shtëpisë.

Tharja natyrale brenda shtëpisë ka shumë përfitime: ul konsumimin e energjisë, kursen para dhe ruan freskinë e rrobave. Ekspertët theksojnë: “Tharja e rrobave brenda mund të jetë një mënyrë e shkëlqyer për të kursyer energji dhe për të ruajtur cilësinë e veshjeve.”

Por, si mund të thahen rrobat pa tharëse?

Cikël centrifugimi ekstra – Pas larjes, përdorni cikël centrifugimi në makinën larëse për të hequr sa më shumë ujë të tepërt nga rrobat.

Përdorni ajrin e lëvizshëm – Një ventilator mund të ndihmojë në qarkullimin e ajrit dhe të përshpejtojë tharjen.

Tharja me peshqir – Vendosni rrobat mbi një peshqir për të thithur lagështinë e tepërt para se t’i varni.

Raft tharjeje i organizuar – Varni rrobat duke lënë hapësira të mjaftueshme mes tyre. Nëse rafti mbushet shumë, rrobat thahen më ngadalë dhe mund të mbajnë erë lagësht.

Duke ndjekur këto hapa, mund të thahni rrobat shpejt, pa përdorur pajisje elektrike që konsumojnë shumë energji. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Kino Armata prezanton kryeveprën e Saimir Kumbaros: “Koncert në vitin 1936”

Published

on

Kino Armata vazhdon programin e saj retrospektiv “Netët e Filmit Shqiptar”, duke sjellë për publikun një nga kryeveprat e kinemasë shqiptare – “Koncert në vitin 1936” të regjisorit Saimir Kumbaro.

Filmi do të shfaqet më 8 tetor, në orën 20:00, në versionin e restauruar dhe me titra në gjuhën angleze.

Historia rrëfen udhëtimin e dy artisteve të reja – një këngëtare dhe një pianiste nga Tirana drejt qyteteve të provincës për të dhënë koncerte.

Gjatë rrugëtimit përballen me mikpritjen e njerëzve të thjeshtë, por edhe me pengesa nga autoritetet lokale, të cilët përpiqen të kontrollojnë artin sipas logjikës burokratike dhe konservatore.

Konflikti arrin kulmin në qytetin e Lushnjës, ku autoritetet tentojnë të ndalojnë koncertin, duke imponuar pushtetin e tyre mbi artistët.

Regjisori Saimir Kumbaro, një nga emrat më të rëndësishëm të kinemasë shqiptare, afirmoi veten pikërisht me këtë film të vitit 1978, që mbetet një vepër ikonike e artit shqiptar.

Me një karrierë që përfshin mbi 90 dokumentarë, Kumbaro ka lënë gjurmë të pashlyeshme në historinë e kinemasë në vend.

Cikli i filmave organizohet në bashkëpunim me Ambasadën e Republikës së Shqipërisë në Kosovë dhe Arkivin Qendror Shtetëror të Filmit, duke sjellë për publikun kosovar prodhime të rëndësishme të viteve ’70–’90. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Festivali ndërkombëtar i muzikës kamertale nis më 4 tetor në Prishtinë

Published

on

Më 4 tetor, në Amfiteatrin e Bibliotekës Qendrore të UP-së, do të mbahet ceremonia solemne e hapjes së edicionit të XXIV të festivalit “Kosova Kamerfest 2025”, ku do të performojë violinistja shqiptare Klodiana Skenderi.

Artistja do të ngjitet në skenë së bashku me violonçelistin francez Jerome Lefranc dhe pianisten me prejardhje bullgare Vessela Pelovska, me programin “Romantisme d’Est en Ouest”, që përfshin vepra nga Rachmaninov, Valton Beqiri, Smetana dhe Chausson.

“Klodiana Skenderi, violinistja shqiptare që jeton dhe vepron në Paris, rikthehet në Prishtinë pas plot 44 vitesh. Për herë të fundit ajo ishte ngjitur në skenën kosovare në fillim të viteve ’80, kur si vetëm 9-vjeçare mahniti publikun me virtuozitetin e saj. Atëherë interpretoi me mjeshtëri koncertin e Mendelssohn-it për violinë dhe orkestër, si dhe një recital violinë-piano në sallën e Radio Prishtinës – një paraqitje që mbeti gjatë në kujtesën e artdashësve. Kësaj radhe, ajo kthehet me dy kolegët e saj ndërkombëtarë për të sjellë disa nga kryeveprat e literaturës për piano trio (Rachmaninov, Smetana, Chausson), si dhe premierën botërore të veprës së kompozitorit kosovar Valton Beqiri – “Folk Suite” për piano trio (Jugu – Arbëreshë – Veriu – Kosova)”, thuhet në njoftimin e festivalit.

Përndryshe, koncerti i hapjes do të nisë në ora 20:00, duke shënuar fillimin e një edicioni të ri të festivalit ndërkombëtar të muzikës kamertale në Prishtinë. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Magazinë

Spotify heq masivisht përmbajtjen e krijuar nga AI

Published

on

Spotify ka njoftuar një operacion të gjerë kundër keqpërdorimit të inteligjencës artificiale, duke bërë të ditur se gjatë vitit të kaluar ka hequr më shumë se 75 milionë këngë “spam”.

Sipas kompanisë, ky hap synon të mbrojë artistët nga paraqitjet e rreme, mashtrimet dhe përmbajtja e dobët e gjeneruar nga AI. Spotify ka prezantuar gjithashtu rregulla dhe mjete të reja që synojnë të mbrojnë identitetin e artistëve dhe të rrisin transparencën për dëgjuesit.

Këto masa vijnë në një kohë kur teknologjia gjenerative e AI po ndryshon rrënjësisht industrinë e muzikës, duke sjellë shqetësime për përmbajtje të padëshiruar, vokale “deepfake” dhe publikime mashtruese.

Spotify ka miratuar politikë të re që ndalon klonimin e zërit të artistëve dhe incizimet “deepfake”, përveç rasteve kur ato janë të licencuara zyrtarisht. Kompania po merr masa për të ndaluar publikimet e rreme që paraqiten si krijime të artistëve të tjerë.

Për të parandaluar manipulimet, këtë vjeshtë Spotify prezanton një sistem të ri që identifikon përmbajtjen e padëshiruar.

Ky filtër do të zbulojë llogaritë që përdorin taktika të tilla si duplikimet, këngët shumë të shkurtra dhe strategjitë mashtruese, duke i ndaluar këto materiale nga rekomandimet e platformës. Gjithashtu, Spotify mbështet standardin e ri për etiketimin e përmbajtjes së krijuar me AI, që u lejon artistëve dhe shtëpive botuese të tregojnë se si është përdorur gjatë krijimit të një kënge, qoftë tek vokalet apo instrumentalet.

Etiketat do të shfaqen direkt në aplikacion, sipas informacionit të dhënë nga distributorët dhe partnerët.

Që nga qershori, përdoruesit e Spotify vunë re një grup të ri të quajtur The Velvet Sundown, dhe shumë dyshuan se ishte i krijuar nga AI.

Megjithëse grupi e mohoi këtë në rrjetet sociale, më vonë u zbulua se këngët ishin vërtet të gjeneruara nga inteligjenca artificiale, duke treguar se publiku nuk është gjithmonë i lehtë për t’u mashtruar. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara