Kulturë
10 gjëra që mësuam për Muhammad Ali nga dokumentari epik i Ken Burns
Fillimisht Muhammed nuk pranoi të ndizte flakën Olimpike në Atlanta ’96
Published
4 years agoon
By
Betim GashiËshtë një regjisor i guximshëm që vendos të bëjë një dokumentar për Muhamed Ali. Në fund të fundit, çfarë mbetet për të thënë?
Një nga titanët e kulturës popullore të shekullit të 20-të, “Më i madhi” nuk ishte një lule muri dhe jeta e tij, e dokumentuar mirë ka mbështetur biografët, historianët dhe kineastët për dekada të tëra. Një Çmim Akademie është fituar për profilizimin e një ndeshje të vetme; tipari i fundit “Një natë në Miami” ngjalli një tregim të tërë nga një fusnotë në histori; Dokumentari i Marcus A. Clarke “Blood Brothers: Malcolm X & Muhammad Ali” mbërriti në Netflix vetëm një javë më parë.
Përfundimi është se nuk është e lehtë të hedhësh dritë mbi një personazh i cili u hodh kaq flaktë në qendër të vëmendjes, dhe u përzie, u fut dhe u zhyt për të siguruar që ai të qëndrojë në të.
Siç demonstrohet nga “Lufta e Vietnamit” e tij e madhe dhe mjeshtërore nga viti 2017, Burns nuk është ai që thjesht duhet të pranojë, por të shijojë në kontekst. Mund të duhet kohë për të marrë fotografinë e plotë, por portreti është më i pasur për të.
Tani ai i është drejtuar Aliut. Duke zgjatur tetë orë (e ndarë në katër episode), “Muhammad Ali” zgjati shtatë vjet për të përfunduar dhe përmban intervista me miq të ngushtë, familje, ekspertë dhe figura të kulturës, përzgjedhje nga mbi 15,000 fotografi dhe pamje intime që as vajza e Aliut, Rasheda nuk i kishte parë më parë.Pra, po, mund ta quani gjithëpërfshirëse. Por prapë pyetja: Pse?
“Ai është atleti më i madh i shekullit të 20 -të,” tha Burns për CNN. “Unë do të isha i lumtur të ulesha në një tavolinë dhe të argumentoja se ai është atleti më i madh i të gjitha kohërave, me pikë të plotë.
“Jeta e tij dhe jeta e tij profesionale u ndërthur me të gjitha çështjet kryesore të gjysmës së dytë të shekullit të 20 -të, që ka të bëjë qartë me sportin dhe rolin e sportit në shoqëri, si dhe racën, politikën, besimin, Islamin dhe luftën … Ai është figura më bindëse në të gjitha sportet “.
Regjizori tregon se ai ka një shenjë neoni në kostumin e tij të redaktimit që thotë, “është e komplikuar”. E njëjta gjë vlen edhe për jetën e Aliut. Krahas heroikave të njohura, Burns jep anën e shëmtuar të Aliut ngacmimin, shthurjen – hapësirë të bollshme. “Nuk ka asnjë mesazh” për dokumentarin, këmbëngul ai, “ne jemi në biznesin e historisë”.
“E gjithë jeta njerëzore është e ndërlikuar dhe kontradiktore dhe ndonjëherë e diskutueshme, por ka një madhështi në këtë jetë të veçantë, dhe unë nuk mendoj se kam takuar një amerikan aq të mbushur me shpirtin dhe ndjenjën e qëllimit si (Ali), “thotë Burns.
Ecja nëpër jetën e Ali është një rrugë e shkelur mirë për adhuruesit e boksit, por nga vëllimi i materialit që Burns duhej të jepte, ka ende disa surpriza. Këtu janë disa gjëra më pak të njohura nga seriali.
Frika e Muhammed Ali për të fluturuar ishte aq ekstreme saqë dikur mbante një parashutë

Kur një i ri Cassius Clay udhëtoi nga Louisville në San Francisko për provat olimpike, aq i frikësuar nga fluturimi ishte boksieri amator sa bleu një parashutë ushtarake dhe e veshi atë gjatë fluturimit. Kur fitoi konkursin, ai mbajti peng një nga çmimet e tij, një orë, për të paguar për një biletë treni për në shtëpi.
Këndi i Aliut një herë i vendosi kubat e akullit poshtë pantallonave të shkurtra të tij në mes të ndeshjes

Duke luftuar Henry Cooper në Mbretërinë e Bashkuar në qershor 1963, Clay-i i famshëm mori një goditje të madhe majtas disa sekonda para përfundimit të raundit të katërt. Këmbana mbërriti në kohën e duhur për amerikanin, këndi i të cilit bëri gjithçka që mundi për ta zgjuar atë për raundin tjetër. Kjo do të thoshte se nuhatja e kripës i dilte nën hundë dhe kube akulli poshtë pantallonave të shkurtra. Kjo gjë funksionoi – ai u kthye i lëkundur dhe fitoi në të pestën kur gjyqtari vendosi që Cooper ishte shumë i prerë dhe i gjakosur për të vazhduar.
Para rivalitetit të tyre të hidhur, Ali dhe Joe Frazier u takuan së pari si miq

Racistët një herë i dërguan boksierit një qen të ngordhur me postë

Mosmarrëveshja juridike e Muhammed mbi refuzimin e tij për të luftuar në Luftën e Vietnamit është përshkruar mirë në dokumentarin e Burns, duke përfshirë trillimin e tmerrshëm racist me të cilin boksieri u përball si rezultat.
Kur Muhammed Ali humbi ndaj Frazier, Muammar Gaddafi shpalli një ditë zie

Kur Frazier fitoi “Ndeshjen e Shekullit” më 8 Mars 1971, fansat e Ali ishin të shqetësuar. Ndeshja ishte transmetuar në të gjithë botën dhe audienca u tërhoq nga ndeshja prej 5 milion dollarësh. Hunter S. Thompson e përshkroi rezultatin si “një përvojë shumë e dhimbshme në çdo mënyrë”, dhe presidenti libian Gaddafi shpalli një ditë zie, raporton Burns. (Diktatori më vonë do të vendoste se sporti ishte shumë i dhunshëm dhe do ta ndalonte atë në vendin e tij.)
Atij dikur iu dhurua një mantel boksi nga Elvis Presley

Xhaketa e Elvis Presely. Muhammed Ali e veshi xhaketën për ndeshjen e tij të marsit 1973 kundër ish-marinsit Ken Norton. E bardhë dhe e mbuluar me xhevahire dhe me shkronja blu në anën e pasme që lexon “Zgjedhja e Popullit”, dhurata nuk provoi një fat të mirë, me Norton që shkaktoi humbjen e dytë profesionale të Aliut.
Mobutu Sese Seko i Zaire konfiskoi pasaportën e George Foreman në krye të “Rumble in the Jungle”

Pasi shpenzoi të gjitha ato para për financimin e “Rumble in the Jungle”, mega-ndeshjen e vitit 1974 midis Ali dhe Foreman në Zaire (sot, Republika Demokratike e Kongos), udhëheqësi diktatorial Mobutu nuk do të linte asgjë që ta ndalonte atë. Ali dhe Foreman të dy u stërvitën në Zaire në kampe të veçanta përpara ndeshjes. Kur Foreman u pre mbi syrin e djathtë në një seancë sparring, mjeku i tij tha se do të duheshin javë për tu shëruar dhe bëri thirrje për një shtyrje. Boksieri donte të fluturonte në Francë ose Belgjikë për një mendim të dytë, por Mobutu tha jo – ai thuhet se kishte konfiskuar pasaportën e tij. Ndeshja u shty për pak më shumë se një muaj dhe të dy boksierët qëndruan në vend.
Gjatë fundit të karrierëss, Muhammed filloi të lyente flokët

Fillimisht Muhammed nuk pranoi të ndizte flakën Olimpike në Atlanta ’96

Nga mesi i viteve ’90 Muhammed Ali kishte bërë një hap prapa nga qendra e vëmendjes, megjithëse udhëtonte shpesh për punë humanitare. Kur Lojërat në Atlanta e pyetën në fshehtësi nëse do të ndizte flakën Olimpike, ai tha jo në fillim, duke përmendur dobësitë që erdhën me përparimin e diagnozës së tij të Parkinsonit. Por shoku i tij, fotografi dhe biografi Howard Bingham, e bindi atë, duke thënë: “Bota po thotë faleminderit për gjithçka që keni bërë gjatë jetës tuaj. Do të ketë një miliard njerëz që do ta shikojnë”. Pamja e papritur e Muhameed Ali mbetet një nga imazhet përcaktuese të çdo Lojëre Olimpike.
Marrë nga: CNN
©LAPSI.AL
You may like
Kulturë
Galeria Kombëtare fton publikun në një mbrëmje plot ngjyra dhe krijimtari
Published
13 hours agoon
October 29, 2025By
UBT News
Galeria Kombëtare e Kosovës ka njoftuar se të mërkurën do t’ia dedikojë mbrëmjen artit, pikturës dhe shoqërimit, përmes aktivitetit kreativ “Takimi Shoqëror për Pikturim”.
Ky aktivitet është i hapur për të gjithë të rriturit që dëshirojnë të eksperimentojnë me ngjyra, të çlodhen dhe të kalojnë kohë të këndshme mes artit dhe bisedave miqësore.
Sipas njoftimit të Galerisë, nuk kërkohet asnjë përvojë e mëparshme në pikturë — pjesëmarrësit mjafton të sjellin dëshirën për të krijuar dhe për të shprehur veten përmes brushës e ngjyrave.
“Të gjitha materialet do të sigurohen nga ne,” thuhet në njoftim, ndërsa publiku ftohet të marrë pjesë në këtë përvojë artistike që do të zhvillohet sonte, nga ora 18:00 deri në 20:00.
Një mundësi e mrekullueshme për të kaluar një mbrëmje ndryshe, në frymën e artit, krijimtarisë dhe shoqërimit. /A.Z/UBT News/
Kulturë
Festivali ReMusica vazhdon me koncerte dhe diskutime artistike
Published
15 hours agoon
October 29, 2025By
UBT News
Dita e tretë e edicionit të 24-të të festivalit ndërkombëtar të muzikës bashkëkohore, ReMusica, nis sot me një program të pasur aktivitetesh në Autostrada Biennale Hangar në Prizren.
Programi fillon me ReMusica Junior, që përfshin dy koncerte për fëmijë me kuartetin e klarinetëve nga Amsterdami dhe koncertin “Bota e Tingujve”.
Më pas, do të vijojë koncerti akusmatik i Julien Guillamat, një diskutim mbi krijimtarinë muzikore, si dhe një koncert xhepi me artistët rezidentë Zefiro Torna dhe Agona Shporta. Mbrëmja arrin kulmin në Prishtinë me një koncert të dyfishtë të LELEU Brothers – Romain dhe Thomas Leleu, me Orkestrën Harkore të Filharmonisë së Kosovës.
Ky koncert do të mbahet në Kishën Katolike “Shën Ndou” në orën 19:00, duke ofruar një përvojë unike të muzikës bashkëkohore për publikun shqiptar dhe ndërkombëtar.
Festivali ReMusica vazhdon të jetë një platformë e rëndësishme për promovimin e muzikës bashkëkohore dhe nxitjen e bashkëpunimeve artistike rajonale dhe ndërkombëtare. /A.Z/UBT News/
Lifestyle
Njolla çaji në rroba? Ja 5 zgjidhje natyrale që japin rezultat
Published
18 hours agoon
October 29, 2025By
UBT News
Ka shumë mënyra të thjeshta për të hequr njollat e çajit pa përdorur kimikate të forta apo pastrim profesional.
Ja disa metoda natyrale që mund t’i provoni në shtëpi:
1. Ujë i ngrohtë dhe detergjent rrobash
Lajeni zonën e njollosur me ujë të ngrohtë (rreth 30°C) dhe shtoni disa pika detergjent në të dy anët e njollës. Fërkojeni lehtë derisa të shkumëzojë, shpëlajeni dhe nëse është e nevojshme, futeni rrobën në lavatriçe.
2. Uthull e bardhë dhe sodë buke
Për njollat më të forta, përzieni nga dy lugë uthull të bardhë, ujë dhe sodë buke (ose detergjent). Përdorni një furçë të butë dhëmbësh për ta fërkuar mbi njollë, shpëlajeni dhe lajeni rrobën.
3. Pastë dhëmbësh
Vendosni pak pastë dhëmbësh (pa zbardhues) mbi njollë, lëreni 5–10 minuta, më pas shpëlajeni dhe lajeni normalisht.
4. Lëng limoni
Hidhni pak lëng limoni mbi njollë, shpëlajeni me ujë të ngrohtë dhe futeni në larje. Acidet natyrale të limonit ndihmojnë në zbehjen e njollave.
Mos përdorni ujë të nxehtë pastaj provoni metodën në një cep të vogël të rrobës, për të shmangur dëmtimin e ngjyrës. Nëse njolla nuk largohet, kërkoni ndihmë profesionale. /A.Z/UBT News/
Lifestyle
Sekreti për geta që nuk grisen, dy truke që duhet t’i provoni
Published
19 hours agoon
October 29, 2025By
UBT News
Shumë njerëz hasin në problemin e getave që grisen ose dëmtohen shpejt, sidomos pas përdorimit dhe larjeve të shpeshta.
Megjithatë, disa truke të thjeshta mund të ndihmojnë që këto çorape të zgjasin shumë më tepër.
Ja disa mënyra për të rritur jetëgjatësinë e getave tuaja: Truku i parë konsiston në zierjen e shkurtër të getave në ujë të nxehtë përpara përdorimit të parë.
Ky proces ndihmon që fibrat të forcohen dhe të bëhen më rezistente ndaj shtrirjes apo grisjes.
Pas kësaj, rekomandohet që getat të vendosen në frigorifer për 24 orë, gjë që i forcon më tej dhe redukton ndjeshëm mundësinë e dëmtimit.
Një tjetër mënyrë praktike është përdorimi i llakut të flokëve. Një spërkatje e lehtë në pjesën e brendshme të getave ndihmon në fiksimin e përkohshëm të fibrave, duke parandaluar grisjen, veçanërisht tek modelet e holla ose delikate.
Përveç këtyre trukeve, është e rëndësishme të respektoni edhe rregullat bazë të larjes: shmangni temperaturat e larta dhe shpejtësitë e forta të centrifugës, dhe thajini getat mbi një sipërfaqe të sheshtë, në mënyrë që të ruajnë formën dhe elasticitetin e tyre për më gjatë. /A.Z/UBT News/
Roli dhe rëndësia e vitaminës F në trup
Victoria Beckham: Një grua duhet të jetë budallaqe e vërtetë për të mos u marrë vesh me mua
Punë për dhjetë, e bërë nga një! Revolucioni i inteligjencës artificiale po vrapon pa e kuptuar fare
Paga minimale, Murati thërret në takim përfaqësuesit e bizneseve
Siria njeh Kosovën
Meghan dhe Harry surprizojnë tifozët, një mbrëmje mbretërore në ndeshjen e Dodgers
Si të zgjidhni mandarinat më të ëmbla dhe më të lëngshme?
Galeria Kombëtare fton publikun në një mbrëmje plot ngjyra dhe krijimtari
Uragani Melissa godet Kubën, skena të tmerrshme në Xhamajka
Të kërkuara
-
Lajmet2 months agoProfesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Rajoni1 month agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Vendi2 months agoVotoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
-
Aktualitet7 days agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
