Lajmet

​Viti 2020 konsiderohet më i vështiri për viktimat e dhunës seksuale

Published

5 years ago

on

Në pranverë të hershme të vitit që lamë pas, vendi u mbyll pas përhapjes së COVID-19. Është pikërisht kjo kohë, ku mbi 20 mijë grave e burrave të moshave të ndryshme, ua kujton dhunimet seksuale nga paramilitarët serbë.

Për më tepër se dy dekada, ata kanë përcjellës ngjarjen në mendje, e shenjat në trup. Por, viti 2020 po konsiderohet si më i vështiri për ata, meqë mbyllja totale ua riktheu edhe një herë traumën e viteve ’98 e ’99. Gishti po i drejtohet edhe institucioneve, meqë po thuhet se harruan këtë kategori shoqërore. Ndërkohë që gjatë vitit kanë aplikuar 200 persona për njohjen e statusit, më pak se vitin 2019.

Feride Rushiti, e cila është drejtoreshë në Qendrën Kosovare për Rehabilitimin e të Mbijetuarve të Torturës, tash e më shumë se dy dekada po punon me viktimat e ‘gjalla’ të luftës. Ajo thekson se viti 2020, ka qenë viti më sfidues dhe i vështirë për viktimat e dhunës seksuale.

Marsi, prilli e maji, këtyre viktimave u kujton Kosovën e përgjakur të vitit ‘98 e ’99. Pikërisht në këtë kohë, Kosova u mbyll për të parandaluar përhapjen e koronavirusit. Ndërkohë, që në anën tjetër këtyre viktimave iu rikthye trauma.

“Ne e kemi vërejtur edhe në kontakte, edhe në telefonata ka pasur raste që me të vërtetë kanë qenë keq, kanë qenë të shqetësuara kanë kërkuar edhe tretman medikamentoz përtej shërbimeve psikologjike dhe kjo periudhë kohore ka qenë mjaft e vështirë dhe i ka rënduar edhe më shumë statuset e të mbijetuarave të dhunës seksuale. Pastaj të jemi të hapur nuk ka pasur një masë të veçantë nga qeveria për me iu dhënë ndonjë pako apo përkrahje të caktuar grupeve të ndjeshme shoqërore. Ndoshta pse pandemia i ka atakuar moshat e shtyra, personat me sëmundje kronike dhe ka qenë e vështirë edhe për institucionet. Megjithatë viktimat e dhunës seksuale mund të them që kanë qenë grupet që me të vërtetë gjatë kësaj periudhe kanë vuajtur shumë, kanë pasur edhe vështirësi emocionale edhe shëndetësore edhe e kanë pasur të vështirë të jenë të qasshme nëpër institucione apo organizata ku atyre u ofrohet shërbimi.”, deklaron ajo.

Kjo periudhë kohore ua ka rënduar edhe më tej gjendjen e tyre sociale. Rushiti thekson se kanë shpërndarë mbi 200 pako ushqimore dhe higjienike, por që këto ndihma nuk është se ua plotësuan të gjitha nevojat.

“Ka qenë viti më i vështirë që njihet për të mbijetuarit e dhunës seksuale, për faktin që periudha e izolimit ka qenë mjaft e dëmshme dhe ne po i vërejmë edhe në seancat kur po vijnë dhe po i sjellin shqetësimet e veta”, shton ajo.

Në Qendrën Kosovare për Rehabilitimin e të Mbijetuarve të Torturës, përkundër të gjitha sfidave, gjatë vitit janë paraqitur rreth 30 raste të reja.

Feride Rushiti kritikon punën e Komisionit Qeveritar për Njohjen e Statusit të Viktimave të Dhunës Seksuale, meqë sipas saj, rastet nuk po arrijnë të shqyrtohen për një vit, gjë që po shkakton ankth për viktimat dhe familjarët.

Në një përgjigje me shkrim për KosovaPress, anëtari i Sekretarisë së Komisionit, Labinot Bala njofton se gjatë vitit 2020 kanë aplikuar 200 persona për njohjen e statusit të tyre si viktimë e dhunës seksuale.

“Sipas kërkesës suaj ju njoftojmë se në vitin 2020 deri me tani kemi pranuar gjithsej 200 aplikacione (gjinia nuk mund të dihet pasi që aplikacionet pranohen në pliko të mbyllur) ndërsa në vitin 2019 kemi pranuar 266 aplikacione. Gjatë këtij viti janë trajtuar 377 lëndë nga to 349 femra dhe 28 meshkuj. Statusi viktimë e dhunës seksuale gjatë luftës iu është njohur 222 aplikuesve dhe janë refuzuar 101 kërkesa për njohje të statusit viktimë e dhunës seksuale gjatë luftës ndërsa 55 aplikacione janë në proces të trajtimit”, thuhet në këtë përgjigje.

Se ky vit ka qenë sfidues e thotë edhe Kadire Tahiraj nga Qendra për Promovimin e Drejtave të Grave. Në këtë qendër tash e sa kohë, gratë përjetimet e tyre, po i shkrijnë në art, duke punuar shumë aksesorë. Viti pandemik solli shumë vështirësi 15 grave të cilat janë të angazhuara në këto punime.

“Secili grua në njëfarë mënyre ka menduar që është ndonjë luftë, jo ndonjë pandemi për arsyeje se këto gra e kanë përjetuar luftën dhe çdo gjë që ndodhë në Kosovë, gjithmonë vëmendja u kthehet në luftë. Është riaktivizuar trauma të këto gra. Po ashtu, ka qenë që këto gra ka qenë shumë vështirë në këtë situatë, nuk kanë pasur komunikim me shoqatën tonë që e kanë quajtur si familje e dytë. Po ashtu, me familjarë në njëfarë mënyrë janë izoluar, masat e qeverisë kanë qenë shumë të rrepta”, thekson Tahiraj.

Deri më tani, pranë kësaj qendre janë paraqitur 230 gra të cilat u dhunuan seksualisht nga kriminelët serbë. Udhëheqësja e kësaj qendre thotë se gjatë vitit 2020, numri ka rën për shkak të frikës. Megjithatë, ka pasur raste të reja të cilat kanë shkuar për ndihmë.

“Në 2018 ka qenë fluksi i madh i aplikimeve, diku 107, në vitin 2019 ka qenë rreth 60. Këtë vit ka qenë numri i rasteve që i kemi identifikuar 34 raste. Këtu është një diferencë, por ne fatbardhësisht e kemi një mbështetje nga QKRMT, jemi në partneritet me projektet e mbështetura nga Ambasada Britanike, ku kemi mbajt takime nëpër fshatra, institucione, këtu kemi arritur edhe të identifikojmë rastet e reja”, shton ajo.

Në anën tjetër, në qendrën “Drejtësi për të gjithë”, nuk është se ka pasur shumë viktima të paraqitura, por që kanë punuar me procedimin e rasteve pranë institucioneve të drejtësisë.

Nafi Krasniqi, i cili është edhe vëllai i gruas së parë që foli publikisht për tmerrin e përjetuar, Vasfije Krasniqit, thotë për KosovaPress, se është një rast i paraqitur në qendrën e tyre, ku dhunuesit shumë shpejt pritet t’i konfirmohet aktakuza.

“Sa i përket qendrës sonë, është një rast që shumë shpejt do t’i konfirmohet aktakuza për dhunimin që është përfshirë për shkak se ai është i përfshirë edhe në krime të tjera. Aq sa kemi informacione ai duhet të jetë i përfshirë edhe në dhunime të tjera. Përderisa edhe puna e policisë ka qenë e kufizuara shkaku i pandemisë”, thekson ai.

Gjatë këtij viti, pritet edhe ngritja e pesë kallëzimeve të tjera penale.

“Mendojmë që në vitin 2021, nëse ka mundësi na lejohet mundësia për të punuar, ne shpresojmë shumë duke iu referuar dëshmive dhe duke iu referuar të mbijetuarave që kanë arritur të identifikojnë edhe i njohin kryerësit e krimeve që kanë të bëjnë me dhunimet, ne besojmë që në vitin e ardhshëm do të mundemi të ofrojmë dëshmi të mjaftueshme, për të ngritur për pesë raste kallëzime penale. Për pesë raste të ndryshme, janë të përfshirë persona të ndryshëm dhe besojmë shumë që në vitin e ardhshëm neve kemi me arrit me i pas të ngritura këto kallëzime penale”, shton ai.

Pavarësisht, rasteve të reja të paraqitura, po konsiderohet se kjo kategori shoqërore është më e margjinalizuara për më tepër se dy dekada. Kryetari i Këshillit për Mbrojtjen e Drejtave e të Lirive të Njeriut, Behgjet Shala thekson se viktimat e dhunës seksuae nuk janë trajtuar asnjëherë në përputhje me nevojat që i kanë.

“Në kohën e pandemisë thuaja se të gjithë janë trajtuar në përputhje me situatën, është njëfarë kaosi, frike, stresi, paqartësie, është një pasiguri dhe kurrkush nuk ka pasur kohë me u marrë as me viktimat e dhunës seksuale, as me invalidët e luftës, as me personat e hendikepuar. Pothuajse të gjithë janë zier në një kazan, ndërkaq për viktimat e dhunës seksuale gjatë luftës kryesisht janë marrë organizatat jo-qeveritare të cilat edhe e kanë pasur meritat kryesore për thyerjen e heshtjes të cilat edhe në këtë kohë të pandemisë janë përpjekur që sado pak t’iu ndihmojnë qoftë në mënyrë simbolike. Ndërkaq shteti nuk ka pasur mundësi, deshëm apo jo është njëfarë kaosi, një gjendje e jashtëzakonshme e cila nuk është shpallur si gjendje e jashtëzakonshme dhe shteti e ka humbur kokën në këtë situatë”, shprehet Shala.

Avokati i Popullit, Naim Qelaj thekson se masat që janë marrë anti-COVID, kanë ndikuar keq tek grupet caktuara që kanë përjetuar situata të tilla në të kaluarën.

“Ne deri më sot nuk është që ju kemi krijuar shumë hapësira që këto viktima me fol edhe me rrëfyer, tërë atë që e kanë përjetuar… Ne si shoqëri duhet të bëjmë më shumë me i kuptuar këto viktima, me u solidarizua me krejt atë çfarë ka ndodhë, dhe në anën tjetër edhe me i trajtuar në formën që ato e meritojnë ose ju duhet. Unë kam parë një praktikë shumë të mirë në shtetet e ndryshme të botës, që aplikohet tek këto raste, dhe mendoj që tek ne mungon, është trajtimi i nga një organizate të specializuar që ofron shërbime psiko-sociale për këto raste duke e trajtuar secilën viktimë veç e veç dhe duke u ofruar mbështetje në çdo kohë. Po besoj që e kemi obligim edhe e kemi borxh këtë formë të trajtimit ta zbatojmë edhe në Kosovë”, shprehet Qelaj.

Më shumë se dy dekada, pas përfundimit të luftës, asnjë person individualisht nuk është dënuar për krime seksuale.

Related Topics:
Continue Reading

Rajoni

Hapet edicioni i 14-të i Konferencës Ndërkombëtare të UBT-së për Biznes, Teknologji dhe Inovacion

Published

1 hour ago

on

October 25, 2025

By

Në ambientet e Parkut Shkencor, Inovativ dhe Teknologjik të UBT-së në Lipjan, sot u hap zyrtarisht edicioni i 14-të i Konferencës Ndërkombëtare për Biznes, Teknologji dhe Inovacion, një prej ngjarjeve më të rëndësishme akademike dhe shkencore në rajon, e cila mbledh mijëra studiues, akademikë dhe studentë nga dhjetëra shtete të botës. 

Kjo konferencë vjetore, e organizuar nga UBT, shërben si një platformë ndërkombëtare për shkëmbim idesh, kërkime shkencore dhe përvoja profesionale, duke ndërlidhur botën akademike me industrinë dhe inovacionin praktik. 

Në fjalën e hapjes, Rektori i UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi, theksoi rëndësinë e këtij eventi në avancimin e dijes dhe bashkëpunimit global.

“Me shumë kënaqësi dhe nder ju mirëpresim në edicionin e 14-të të Konferencës Ndërkombëtare të UBT-së për Shkencë, Teknologji, Biznes dhe Inovacion, e cila po mbahet këtu në Parkun Shkencor, Inovativ dhe Teknologjik të UBT-së. Kjo konferencë vjetore është bërë një gur themeli i misionit akademik dhe shkencor të UBT-së — një platformë ku njohuria, kreativiteti dhe bashkëpunimi ndërthuren për të frymëzuar zbulime të reja dhe për të formësuar të ardhmen e shoqërive tona”. 

Për katërmbëdhjetë vjet me radhë, konferenca ka bashkuar mendjet më të ndritura nga Kosova dhe nga e gjithë bota, duke ofruar një hapësirë unike për ndarjen e ideve, gjetjeve dhe vizioneve për zhvillim e përparim. Edhe këtë vit, pritet të marrin pjesë mbi 3,000 pjesëmarrës, përfshirë shkencëtarë, akademikë dhe studentë që do të prezantojnë punimet e tyre dhe do të angazhohen në diskutime që avancojnë kufijtë e shkencës, teknologjisë, biznesit dhe inovacionit. 

Një falënderim i veçantë iu drejtua mysafirëve ndërkombëtarë, profesorëve dhe studiuesve që po marrin pjesë në këtë ngjarje madhore, duke kontribuar në forcimin e peizazhit akademik dhe shkencor të Kosovës. 

Në këtë edicion do të zhvillohen dhjetëra sesione paralele, prezantime inovative, panele diskutimi dhe punime shkencore nga mbi 24 fusha studimore, duke reflektuar trendet më të fundit globale në biznes, teknologji, edukim, mjekësi, energji, arkitekturë dhe fusha të tjera ndërdisiplinare. 

Përmes kësaj konference, UBT rikonfirmon rolin e tij si lider rajonal në cilësi, inovacion dhe teknologji, me një rrjet prej mbi 500 partneritetesh ndërkombëtare me universitete, institute kërkimore dhe organizata nga mbarë bota — bashkëpunime që kanë mundësuar kërkime të përbashkëta, shkëmbime akademike dhe projekte me ndikim të drejtpërdrejtë në zhvillimin e shoqërisë moderne. 

 

Continue Reading

Aktualitet

UBT gati të mirëpresë nesër studiues nga e gjithë bota në Konferencën e 14-të Ndërkombëtare

Published

16 hours ago

on

October 24, 2025

By

Në ambientet e Parkut Shkencor, Inovativ dhe Teknologjik të UBT-së në Lipjan, nesër do të hapet zyrtarisht edicionit i 14-të i Konferencës Ndërkombëtare për Biznes, Teknologji dhe Inovacion – një prej ngjarjeve më të rëndësishme akademike dhe shkencore në rajon, e cila bashkon mijëra akademikë, studiues dhe studentë nga dhjetëra shtete të botës.

Kjo konferencë vjetore e organizuar nga UBT ka për qëllim të shërbejë si një platformë ndërkombëtare për shkëmbim idesh, kërkime shkencore dhe përvoja profesionale, duke ndërlidhur botën akademike me industrinë dhe inovacionin praktik.

Ky edicion pritet të ofrojë dhjetëra sesione paralele, punime shkencore, prezantime inovative dhe panele diskutimi, duke reflektuar trendet më të fundit globale në biznes, teknologji, edukim, mjekësi, energji, arkitekturë dhe fusha të tjera ndërdisiplinare.

Continue Reading

Rajoni

UBT organizoi me sukses Konferencën e parë Ndërkombëtare të Mjekësisë Sportive

Published

18 hours ago

on

October 24, 2025

By

Në Parkun Shkencor, Inovativ dhe Teknologjik të UBT-së në Lipjan, u mbajt me sukses Konferenca e parë Ndërkombëtare e Mjekësisë Sportive (IC-SM 2025) – një ngjarje e nivelit të lartë që shënoi një moment historik për zhvillimin e kësaj fushe në Kosovë dhe rajon.

Në këtë konferencë morën pjesë figura të njohura ndërkombëtare të mjekësisë sportive, përfshirë Presidentin e Federatës Ndërkombëtare të Mjekësisë Sportive (FIMS), Prof. Dr. Fabio Pigozzi nga Italia, Prof. Dr. Norbert Bachl nga Austria, Annika Hangleiter, M.Sc. nga Universiteti Teknik i Mynihut (Gjermani), dhe Prof. Dr. Gobert von Skrbensky nga Austria, së bashku me shumë ekspertë vendorë dhe ndërkombëtarë.

Në hapje të konferencës, Rektori i UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi, theksoi se që nga themelimi, UBT ka qenë e përkushtuar ndaj dijes, inovacionit dhe krijimit të një shoqërie të zgjuar, ku shkenca, teknologjia dhe praktika bashkohen për të krijuar ndikim të qëndrueshëm në shoqëri.

“Mjekësia sportive është një nga fushat që mishëron më së miri këtë filozofi – duke bashkuar shëndetin, edukimin, performancën dhe inovacionin teknologjik”, u shpreh Rektori Hajrizi, duke theksuar se përmes Themelimit të Qendrës për Mjekësi Sportive në UBT, është hapur një kapitull i ri për zhvillimin e kësaj fushe në Kosovë.

Ai gjithashtu përmendi se falë kësaj nisme, Kosova është bërë për herë të parë anëtare e Federatës Ndërkombëtare të Mjekësisë Sportive (FIMS), përmes Shoqatës së Mjekësisë Sportive dhe Ushtrimeve të Kosovës (KASEM) — një arritje që e rendit vendin përkrah mbi 117 shteteve anëtare të kësaj organizate prestigjioze.

Në fjalën e tij përshëndetëse, Prof. Dr. Fabio Pigozzi, President i FIMS-it, vlerësoi kontributin e UBT-së në zhvillimin e mjekësisë sportive dhe theksoi rëndësinë e bashkëpunimit ndërkombëtar për avancimin e kërkimit dhe praktikave klinike në këtë fushë.

Në hapje të konferencës morën fjalën edhe: Fitim Arifi, përfaqësues i Komitetit Olimpik të Kosovës; Agim Krasniqi, Kryetar i KASEM; Iber Alaj, Drejtor i Departamentit të Sportit në Ministrinë e Kulturës, Rinisë dhe Sportit.

Pjesa kryesore e konferencës përfshiu sesionet shkencore me ligjërata nga:

Prof. Dr. Fabio Pigozzi (Itali) – “Sudden Cardiac Death in Sports and Exercise”

Prof. Dr. Norbert Bachl (Austri) – “Sports Medicine as a Specialty in Europe: Shaping Precise Prevention”

Prof. Dr. Edmond Hajrizi (Kosovë) – “UBT Smart City – An Integrated Platform of Emerging Technologies and Smart Support for Sports Medicine Education, Research, Innovation, and Clinical Services”

Annika Hangleiter, M.Sc. (Gjermani) – “Wearable Technologies in Personalized Prevention: The Future is Already Present”

Prof. Dr. Gobert von Skrbensky (Austri) – “Concepts in Sports Surgery Following Knee Trauma: The Role of Activity Level and Biological Age”

Prezantimet shkencore dhe punimet kërkimore

Në sesionin e dytë të konferencës, të udhëhequr nga Dr. Milaim Berisha dhe Dr. Agron Thaqi, u prezantuan punime shkencore të recenzuara, ndër të cilat:

“The New Era FitScore Test: A Comprehensive General Fitness Assessment” – Era Deva, Milaim Berisha

“The Success Ratio of Non-Surgical Management of Proximal Hamstring Injury in Judo: The Case of Olympic Gold Medalist” – Nora Gjakova, Milaim Berisha

“Beyond Consensus, Into Action: Kosovo’s Response to Elite Athlete Mental Health Challenges” – L.J., Zhu., J., Hell & V. Klissouras

“Comparative Analysis of Body Composition in Elderly Residents of Nursing Homes in Kosovo” – Agron Thaqi

Konferenca IC-SM 2025 shërbeu si një platformë e rëndësishme ndërkombëtare për bashkëpunim, shkëmbim përvojash profesionale dhe prezantim të trendeve më të fundit në mjekësinë sportive. Ngjarja synon të nxisë kërkimin shkencor, inovacionin në rehabilitim, edukimin profesional dhe ndërtimin e rrjeteve ndërkombëtare në fushën e sportit dhe shëndetit.

Konferenca u organizua nga UBT, në bashkëpunim dhe mbështetje të:

  • Kosovo Association of Sports and Exercise Medicine (KASEM),
  • International Federation of Sports Medicine (FIMS),
  • Komitetit Olimpik të Kosovës, dhe
  • Sport, Health and the People – A Western Balkan University Network (SHAPE Project).

IC-SM 2025 u vlerësua si një ngjarje që shënon fillimin e një tradite të re shkencore në Kosovë, duke e pozicionuar vendin në hartën ndërkombëtare të kërkimit në mjekësinë sportive dhe shëndetin publik.

Continue Reading

Lajmet

Kusari-Lila: Të dielën seanca e jashtëzakonshme për Qeverinë, ftesa është dërguar tashmë tek të gjithë deputetët

Published

20 hours ago

on

October 24, 2025

By

Në Kuvendin e Kosovës të dielën, më 26 tetor, do të mbahet seanca për votimin e Qeverisë së re të Kosovës.

Shefja e Grupit Parlamentar të Lëvizjes Vetëvendosje, Mimoza Kusari – Lila, konfirmoi për Telegrafin se ftesa tashmë është dërguar tek të gjithë deputetët për seancë të jashtëzakonshme.

“Po, kemi bërë kërkesë dhe tashmë është dërguar ftesa tek të gjithë deputetët për seancë të jashtëzakonshme për të dielën, ora 10:00, me një pikë të rendit të ditës: Zgjedhja e Qeverisë së Republikës së Kosovës”, tha ajo.

Më 11 tetor, presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, e ka mandatuar liderin e Lëvizjes Vetëvendosje (LVV), Albin Kurti, që të formojë Qeverinë e re të vendit, tetë muaj pas mbajtjes së zgjedhjeve të përgjithshme.

Derisa kanë mbetur edhe dy ditë afat për ta paraqitur përbërjen e re të Qeverisë, deri më tani nga LVV nuk është ndërmarrë asnjë hap konkret.

Nuk është raportuar për ndonjë takim apo negociatë me subjektet e tjera politike që do të mundësonte ndërtimin e një koalicioni qeverisës.

Kjo, pasi LVV-së i nevojiten të paktën 61 vota në Kuvend për të formuar Qeverinë, ndërsa në zgjedhjet e 9 shkurtit, kjo parti ka siguruar 48 ulëse./EO

Continue Reading

Të kërkuara