Lajmet
Viti 2020 konsiderohet më i vështiri për viktimat e dhunës seksuale
Published
4 years agoon
By
Betim GashiNë pranverë të hershme të vitit që lamë pas, vendi u mbyll pas përhapjes së COVID-19. Është pikërisht kjo kohë, ku mbi 20 mijë grave e burrave të moshave të ndryshme, ua kujton dhunimet seksuale nga paramilitarët serbë.
Për më tepër se dy dekada, ata kanë përcjellës ngjarjen në mendje, e shenjat në trup. Por, viti 2020 po konsiderohet si më i vështiri për ata, meqë mbyllja totale ua riktheu edhe një herë traumën e viteve ’98 e ’99. Gishti po i drejtohet edhe institucioneve, meqë po thuhet se harruan këtë kategori shoqërore. Ndërkohë që gjatë vitit kanë aplikuar 200 persona për njohjen e statusit, më pak se vitin 2019.
Feride Rushiti, e cila është drejtoreshë në Qendrën Kosovare për Rehabilitimin e të Mbijetuarve të Torturës, tash e më shumë se dy dekada po punon me viktimat e ‘gjalla’ të luftës. Ajo thekson se viti 2020, ka qenë viti më sfidues dhe i vështirë për viktimat e dhunës seksuale.
Marsi, prilli e maji, këtyre viktimave u kujton Kosovën e përgjakur të vitit ‘98 e ’99. Pikërisht në këtë kohë, Kosova u mbyll për të parandaluar përhapjen e koronavirusit. Ndërkohë, që në anën tjetër këtyre viktimave iu rikthye trauma.
“Ne e kemi vërejtur edhe në kontakte, edhe në telefonata ka pasur raste që me të vërtetë kanë qenë keq, kanë qenë të shqetësuara kanë kërkuar edhe tretman medikamentoz përtej shërbimeve psikologjike dhe kjo periudhë kohore ka qenë mjaft e vështirë dhe i ka rënduar edhe më shumë statuset e të mbijetuarave të dhunës seksuale. Pastaj të jemi të hapur nuk ka pasur një masë të veçantë nga qeveria për me iu dhënë ndonjë pako apo përkrahje të caktuar grupeve të ndjeshme shoqërore. Ndoshta pse pandemia i ka atakuar moshat e shtyra, personat me sëmundje kronike dhe ka qenë e vështirë edhe për institucionet. Megjithatë viktimat e dhunës seksuale mund të them që kanë qenë grupet që me të vërtetë gjatë kësaj periudhe kanë vuajtur shumë, kanë pasur edhe vështirësi emocionale edhe shëndetësore edhe e kanë pasur të vështirë të jenë të qasshme nëpër institucione apo organizata ku atyre u ofrohet shërbimi.”, deklaron ajo.
Kjo periudhë kohore ua ka rënduar edhe më tej gjendjen e tyre sociale. Rushiti thekson se kanë shpërndarë mbi 200 pako ushqimore dhe higjienike, por që këto ndihma nuk është se ua plotësuan të gjitha nevojat.
“Ka qenë viti më i vështirë që njihet për të mbijetuarit e dhunës seksuale, për faktin që periudha e izolimit ka qenë mjaft e dëmshme dhe ne po i vërejmë edhe në seancat kur po vijnë dhe po i sjellin shqetësimet e veta”, shton ajo.
Në Qendrën Kosovare për Rehabilitimin e të Mbijetuarve të Torturës, përkundër të gjitha sfidave, gjatë vitit janë paraqitur rreth 30 raste të reja.
Feride Rushiti kritikon punën e Komisionit Qeveritar për Njohjen e Statusit të Viktimave të Dhunës Seksuale, meqë sipas saj, rastet nuk po arrijnë të shqyrtohen për një vit, gjë që po shkakton ankth për viktimat dhe familjarët.
Në një përgjigje me shkrim për KosovaPress, anëtari i Sekretarisë së Komisionit, Labinot Bala njofton se gjatë vitit 2020 kanë aplikuar 200 persona për njohjen e statusit të tyre si viktimë e dhunës seksuale.
“Sipas kërkesës suaj ju njoftojmë se në vitin 2020 deri me tani kemi pranuar gjithsej 200 aplikacione (gjinia nuk mund të dihet pasi që aplikacionet pranohen në pliko të mbyllur) ndërsa në vitin 2019 kemi pranuar 266 aplikacione. Gjatë këtij viti janë trajtuar 377 lëndë nga to 349 femra dhe 28 meshkuj. Statusi viktimë e dhunës seksuale gjatë luftës iu është njohur 222 aplikuesve dhe janë refuzuar 101 kërkesa për njohje të statusit viktimë e dhunës seksuale gjatë luftës ndërsa 55 aplikacione janë në proces të trajtimit”, thuhet në këtë përgjigje.
Se ky vit ka qenë sfidues e thotë edhe Kadire Tahiraj nga Qendra për Promovimin e Drejtave të Grave. Në këtë qendër tash e sa kohë, gratë përjetimet e tyre, po i shkrijnë në art, duke punuar shumë aksesorë. Viti pandemik solli shumë vështirësi 15 grave të cilat janë të angazhuara në këto punime.
“Secili grua në njëfarë mënyre ka menduar që është ndonjë luftë, jo ndonjë pandemi për arsyeje se këto gra e kanë përjetuar luftën dhe çdo gjë që ndodhë në Kosovë, gjithmonë vëmendja u kthehet në luftë. Është riaktivizuar trauma të këto gra. Po ashtu, ka qenë që këto gra ka qenë shumë vështirë në këtë situatë, nuk kanë pasur komunikim me shoqatën tonë që e kanë quajtur si familje e dytë. Po ashtu, me familjarë në njëfarë mënyrë janë izoluar, masat e qeverisë kanë qenë shumë të rrepta”, thekson Tahiraj.
Deri më tani, pranë kësaj qendre janë paraqitur 230 gra të cilat u dhunuan seksualisht nga kriminelët serbë. Udhëheqësja e kësaj qendre thotë se gjatë vitit 2020, numri ka rën për shkak të frikës. Megjithatë, ka pasur raste të reja të cilat kanë shkuar për ndihmë.
“Në 2018 ka qenë fluksi i madh i aplikimeve, diku 107, në vitin 2019 ka qenë rreth 60. Këtë vit ka qenë numri i rasteve që i kemi identifikuar 34 raste. Këtu është një diferencë, por ne fatbardhësisht e kemi një mbështetje nga QKRMT, jemi në partneritet me projektet e mbështetura nga Ambasada Britanike, ku kemi mbajt takime nëpër fshatra, institucione, këtu kemi arritur edhe të identifikojmë rastet e reja”, shton ajo.
Në anën tjetër, në qendrën “Drejtësi për të gjithë”, nuk është se ka pasur shumë viktima të paraqitura, por që kanë punuar me procedimin e rasteve pranë institucioneve të drejtësisë.
Nafi Krasniqi, i cili është edhe vëllai i gruas së parë që foli publikisht për tmerrin e përjetuar, Vasfije Krasniqit, thotë për KosovaPress, se është një rast i paraqitur në qendrën e tyre, ku dhunuesit shumë shpejt pritet t’i konfirmohet aktakuza.
“Sa i përket qendrës sonë, është një rast që shumë shpejt do t’i konfirmohet aktakuza për dhunimin që është përfshirë për shkak se ai është i përfshirë edhe në krime të tjera. Aq sa kemi informacione ai duhet të jetë i përfshirë edhe në dhunime të tjera. Përderisa edhe puna e policisë ka qenë e kufizuara shkaku i pandemisë”, thekson ai.
Gjatë këtij viti, pritet edhe ngritja e pesë kallëzimeve të tjera penale.
“Mendojmë që në vitin 2021, nëse ka mundësi na lejohet mundësia për të punuar, ne shpresojmë shumë duke iu referuar dëshmive dhe duke iu referuar të mbijetuarave që kanë arritur të identifikojnë edhe i njohin kryerësit e krimeve që kanë të bëjnë me dhunimet, ne besojmë që në vitin e ardhshëm do të mundemi të ofrojmë dëshmi të mjaftueshme, për të ngritur për pesë raste kallëzime penale. Për pesë raste të ndryshme, janë të përfshirë persona të ndryshëm dhe besojmë shumë që në vitin e ardhshëm neve kemi me arrit me i pas të ngritura këto kallëzime penale”, shton ai.
Pavarësisht, rasteve të reja të paraqitura, po konsiderohet se kjo kategori shoqërore është më e margjinalizuara për më tepër se dy dekada. Kryetari i Këshillit për Mbrojtjen e Drejtave e të Lirive të Njeriut, Behgjet Shala thekson se viktimat e dhunës seksuae nuk janë trajtuar asnjëherë në përputhje me nevojat që i kanë.
“Në kohën e pandemisë thuaja se të gjithë janë trajtuar në përputhje me situatën, është njëfarë kaosi, frike, stresi, paqartësie, është një pasiguri dhe kurrkush nuk ka pasur kohë me u marrë as me viktimat e dhunës seksuale, as me invalidët e luftës, as me personat e hendikepuar. Pothuajse të gjithë janë zier në një kazan, ndërkaq për viktimat e dhunës seksuale gjatë luftës kryesisht janë marrë organizatat jo-qeveritare të cilat edhe e kanë pasur meritat kryesore për thyerjen e heshtjes të cilat edhe në këtë kohë të pandemisë janë përpjekur që sado pak t’iu ndihmojnë qoftë në mënyrë simbolike. Ndërkaq shteti nuk ka pasur mundësi, deshëm apo jo është njëfarë kaosi, një gjendje e jashtëzakonshme e cila nuk është shpallur si gjendje e jashtëzakonshme dhe shteti e ka humbur kokën në këtë situatë”, shprehet Shala.
Avokati i Popullit, Naim Qelaj thekson se masat që janë marrë anti-COVID, kanë ndikuar keq tek grupet caktuara që kanë përjetuar situata të tilla në të kaluarën.
“Ne deri më sot nuk është që ju kemi krijuar shumë hapësira që këto viktima me fol edhe me rrëfyer, tërë atë që e kanë përjetuar… Ne si shoqëri duhet të bëjmë më shumë me i kuptuar këto viktima, me u solidarizua me krejt atë çfarë ka ndodhë, dhe në anën tjetër edhe me i trajtuar në formën që ato e meritojnë ose ju duhet. Unë kam parë një praktikë shumë të mirë në shtetet e ndryshme të botës, që aplikohet tek këto raste, dhe mendoj që tek ne mungon, është trajtimi i nga një organizate të specializuar që ofron shërbime psiko-sociale për këto raste duke e trajtuar secilën viktimë veç e veç dhe duke u ofruar mbështetje në çdo kohë. Po besoj që e kemi obligim edhe e kemi borxh këtë formë të trajtimit ta zbatojmë edhe në Kosovë”, shprehet Qelaj.
Më shumë se dy dekada, pas përfundimit të luftës, asnjë person individualisht nuk është dënuar për krime seksuale.
Bota
Kroatët në luftë me ‘çmimet e larta’, bëjnë thirrje për bojkot të marketeve
Published
11 minutes agoon
January 22, 2025By
UBT NEWSNë Kroaci, qytetarët po përdorin fuqinë e rrjeteve sociale për të kërkuar uljen e çmimeve të ushqimeve, duke organizuar një bojkot të gjerë të dyqaneve. Më 24 janar, ata kanë ftuar qytetarët të mos blejnë asgjë dhe të trajtojnë atë ditë si një ditë pushimi, në një përpjekje për të ushtuar presion mbi shitësit dhe bizneset.
Bojkoti është shpërndarë gjerësisht përmes platformave si WhatsApp, Reddit dhe Facebook, ku qytetarët shpresojnë të ndikojnë në çmimet e larta të ushqimeve që kanë ngjallur shqetësim në vend. “Në Kroaci ka bojkot kundër çmimeve të larta të ushqimeve. Njerëzve u kërkohet të mos blejnë asgjë atë ditë, absolutisht asgjë”, thuhet në mesazhet që qarkullojnë në rrjetet sociale.
Shumë nga ata që e mbështesin bojkotin, po ashtu sjellin shembuj nga vende të tjera, si Mbretëria e Bashkuar, ku bojkotet kanë çuar në uljen e çmimeve të karburanteve, dhe Itali, ku qytetarët ndërprenë pirjen e kafesë në kafene për shkak të çmimeve të larta pas hyrjes së euros.
Ky bojkot ka shkaktuar debate, me disa që besojnë se një ditë bojkot nuk është mjaftueshëm për të bërë ndryshim dhe sugjerojnë që protesta të zgjasë për një javë. Ftesa për bojkot ka pasuar një periudhë të rritjes së çmimeve, që ka ndikuar fort te buxheti i qytetarëve të zakonshëm./UBTNews/
Lajmet
Agjencia e Kosovës për Forenzikë merr donacion për ekspertiza të ADN-së
Published
27 minutes agoon
January 22, 2025By
UBTNewsAgjencia e Kosovës për Forenzikë ka pranuar sot pajisje në formë donacioni për ekspertizë të ADN-së, si pjesë e programit “Zgjidhja e rasteve të personave të zhdukur nga lufta në Kosovë”.
Programi implementohet nga ICMP dhe mbështetet nga BE përmes Ambasadës së Suedisë – programi Agjencia Suedeze për Bashkëpunim Ndërkombëtar për Zhvillim dhe Ambasada e Italisë në Prishtinë.
Ministri i Punëve të Brendshme, Xhelal Sveçla tha se me pranimin e këtij donacioni do të lehtësohet procesi i zbulimit përmes ADN-së, në mënyrë që të bëhet identifikimi i personave të zhdukur përmes mbetjeve mortore.
Pajisjet e pranuara nga ICMP për ekspertiza të ADN-së janë teknologjia e fundit në këtë fushë dhe do të ndikojnë në ngritjen dhe përmirësimin e kapaciteteve të Agjencisë së Kosovës për Forenzikë, në fushën e hetimit kriminal dhe ekspertizës forenzike sipas standardeve ndërkombëtare ISO17025-2017.
Ky projekt si objektiv kryesor e ka fuqizimin e kapaciteteve vendore në çështjen e testimit të ADN-së lidhur me identifikimin e personave të zhdukur. Vlera totale e kontingjentit të pajisjeve është rreth 38 mijë euro
Agjencia e Kosovës për Forenzikë që nga viti 2020 është duke marrë pjesë në projektin rajonal te ICMP-së, që ka për objektiv fuqizimin e kapaciteteve vendore në çështjen e testimit të ADN-së lidhur me identifikimin e personave të zhdukur.
Kujtojmë, edhe 26 vjet pas përfundimit të luftës nuk dihet ende për fatin e mbi 1600 personave në Kosovë.
Bota
Zgjidhet kryetari i ri i Kuvendit të Greqisë, si u ndanë votat në Parlamentin e vendit fqinj
Published
41 minutes agoon
January 22, 2025By
UBT NEWSNikitas Kaklamanis u zgjodh kryetar i ri i Kuvendit të Greqisë me 247 vota, pas një mbështetje të gjerë nga shumica e deputetëve në Parlament. Kandidatura e tij u mbështet nga partitë ND, PASOK, SYRIZA, Hellenic Solution, spartanët dhe shumica e deputetëve të pavarur. Nga ana tjetër, KKE, Niki, E Majta e Re dhe Pleussi Eleftherias ishin të pranishëm, por nuk votuan për Kaklamanis. Në votim munguan disa deputetë, përfshirë Dimitris Natsios, Rallia Christidou dhe Nikos Vrettos.
Kaklamanis, i cili u propozua për këtë post nga kryetari i partisë Demokracia e Re, Kyriakos Mitsotakis, pas dorëheqjes së Kostas Tasoulas, shprehu falënderimet e tij pas shpalljes së rezultatit. Ai e cilësoi zgjedhjen e tij si një moment të rëndësishëm në karrierën e tij politike, duke e quajtur një “gëzim, nder dhe përgjegjësi të madhe”./UBTNews/
Lajmet
Kurti në Davos: Kosova vend i vogël, por është shembull i zhvillimit ekonomik
Published
52 minutes agoon
January 22, 2025By
UBTNewsKosova mund të mos jetë një vend i madh, me 1.6 milion banorë, por është një shembull i shkëlqyer që rritja dhe zhvillimi ekonomik shkojnë paralelisht me demokracinë dhe sundimin e ligjit.
Kështu ka thënë kryeministri i Kosovës, Albin Kurti gjatë një bashkëbisedimi në Shtëpinë e Kosovës në Davos me ekonomistin Ricardo Hausmann nga universiteti i Harvardit.
Kryeministri Kurti theksoi po ashtu se nën qeverisjen e tij kanë dyfishuar investimet e huaja direkte, si dhe ka luftuar krimin dhe korrupsionin, e cila sipas tij, solli zhvillim të gjerë, liri për qytetarët dhe për bizneset.
“Kemi rritur jashtëzakonisht subvencionet dhe grantet për fermerët në vendin tonë. Gjithashtu ne dyfishuam IHD-të dhe në të njëjtën kohë dyfishuam pagën minimale. Pra, në këtë dilemën, rregullore apo investim, ne thamë se do t’i bëjmë të dyja. Kemi bërë më shumë rregullime duke luftuar krimin dhe korrupsionin, por në të njëjtën kohë kemi rritur investimet. Pra, Kosova mund të mos jetë një vend i madh, me 1.6 milionë banorë, por është një shembull i shkëlqyer që rritja dhe zhvillimi ekonomik shkojnë paralelisht me demokracinë dhe sundimin e ligjit”, tha Kurti.
Shefi ekzekutiv, Kurti në ditën e dytë në Davos foli edhe për luftën në Ukrainë dhe ndikimete e saj. Sipas tij, ka disa superfuqi që duan të tregojnë se zhvillimi nuk ka nevojë për demokraci.
“Përveç kësaj lufte, në Ukrainë, që është një, luftë e tmerrshme materiale e fizike, ekziston edhe një luftë idesh. Ka disa superfuqi që duan të tregojnë se zhvillimi nuk ka nevojë për demokraci. Dhe ne duam të kontribuojmë në kampin që thotë se rritja ekonomike duhet të kombinohet me progresin demokratik, sepse të drejtat e njeriut, dinjiteti i qytetarëve dhe sundimi i ligjit janë diçka për të cilën nuk mund të negociojmë. Këto nuk mund të paraqesin një mjet pazaresh në rrugëtimin tonë drejt së ardhmes. Kështu që unë do të përfundoja duke thënë se lifta kundër korrupsionit solli zhvillim të gjerë dhe liri. Liri si për qytetarët ashtu edhe për bizneset”, theksoi ai.
Gjatë këtij bashkëbisedimi. Kurti ka përmendur mbështetjen e qytetarëve të Kosovës për kursimin e energjisë elektrike, siç tha ai “duke shpërndarë rritjen ekonomike që kemi arritur, kemi zbutur varfërinë.
Ai në Davos përmendi të arriturat ekonomike dhe çështjen e mallrave të eksportuara.
“Gjithashtu me paketën tonë të rimëkëmbjes ekonomike, duke shpërblyer njerëzit që kursejnë energji dhe duke shpërndarë rritjen ekonomike që kemi arritur, kemi zbutur varfërinë dhe kemi mbajtur nivele të larta të kërkesës agregate në vendin tonë. Pra, tani në vitin 2025, buxheti vjetor i shtetit të Kosovës është 50 përqind më i madh se në vitin 2021. Dhe kjo vjen nga rritja mbresëlënëse ekonomike, e cila ishte mesatarisht gjashtë për qind e PBB-së, duke mos rënë asnjëherë nën katër për qind të PBB-së. Ekonomia e Kosovës vitin e kaluar për herë të parë e ka kaluar vlerën 10 miliardë euro, eksportet i kaluan një miliard euro dhe të hyrat nga taksat kaluan 3 miliardë euro. Është interesante të përmendet se të ardhurat nga taksat në vitin 2024 ishin 40 për qind më të larta se në vitin 2021 dhe kjo tregon se besimi i publikut tek institucionet shtetërore shndërrohet në pagimin e më shumë taksave dhe kontributin më të madh për shtetin”, theksoi ai.
Zyra e Kryeministrit ka njoftuar se sot Kosova pritet ta nënshkruajë marrëveshjen për EFTA.
Në samitin e sivjetshëm po marrin pjesë rreth tre mijë persona si biznesmenë, politikanë, akademikë dhe përfaqësues të organizatave të shoqërisë civile nga më shumë se 130 vende, përfshirë dhe nga Ballkani, ndërsa 60 krerë të shteteve dhe qeverive do të mbajnë fjalime, transmeton KosovaPress.
Në këtë periudhë kur ekonomia globale po përjeton një ndryshim paradigme, në samit po diskutohet se si të rivendoset rritja, si të përfitohet nga teknologjitë e reja dhe mënyrat për të forcuar qëndrueshmërinë sociale dhe ekonomike në 220 sesione të ndryshme.
Në sesione, folësit ndaë vlerësimet e tyre mbi politikat e reja të SHBA-së, fragmentimin që është shfaqur si rezultat i dobësimit gradual të bashkëpunimit global, politikat tregtare, inteligjenca artificiale dhe digjitalizimi, transformimi i energjisë së pastër, lufta kundër ndryshimeve klimatike, politikat monetare të bankave qendrore, normat e interesit dhe inflacioni.
Fadil Bytyqi zgjidhet president i FC Suharekës
Kroatët në luftë me ‘çmimet e larta’, bëjnë thirrje për bojkot të marketeve
Ten Hag refuzon, drejtimin e Dortmundit e merr Mike Tullberg
Agjencia e Kosovës për Forenzikë merr donacion për ekspertiza të ADN-së
Walker, shtylla e re e murit të Milanit!
Zgjidhet kryetari i ri i Kuvendit të Greqisë, si u ndanë votat në Parlamentin e vendit fqinj
Kurti në Davos: Kosova vend i vogël, por është shembull i zhvillimit ekonomik
Komandanti i KFOR-it vizitoi urën e Ibrit
Një nxënëse kafshohet në kokë nga qeni në një shkollë të Shirokës në Suharekë
Të kërkuara
-
Bota3 months ago
Trump premton paqe në Liban nëse rikthehet në Shtëpinë e Bardhë
-
Bota3 months ago
Koreja e Veriut rrit frikën në botë, lëshon raketën e re balistike ndërkontinentale
-
Bota2 months ago
“Ethet” e kthimit të Trump! Takohen Macron e Starmer, zbardhet fokusi i diskutimeve
-
Lajmet2 months ago
Rektori Hajrizi: Çdo sukses i joni është një sukses për Kosovën!