

Lajmet
Sot Dita botërore pa duhan
Qëllimi i kësaj dite është rritja e ndërgjegjësimit lidhur me rreziqet që sjell përdorimi i duhanit.
Published
2 years agoon
By
Betim GashiÇdo vit në 31 maj, Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSh) dhe partnerët organizojnë Ditën botërore pa duhan.
Qëllimi i kësaj dite është rritja e ndërgjegjësimit lidhur me rreziqet që sjell përdorimi i duhanit, si dhe ndërmarrja e politikave efektive me qëllim uljen e përdorimit të tij.
Me rastin e kësaj dite, Organizata Botërore e Shëndetësisë tërheq vëmendjen ndaj efekteve të dëmshme të duhan-pirjes dhe ekspozimit ndaj tymosjes pasive, si dhe këshillon kundër përdorimit të duhanit në çfarëdo lloj forme.
Nën temën “Zotohu dhe lëre”, fushata e sivjetme e OBSh-së për Ditën botërore pa duhan përqendrohet në sigurimin e mjeteve dhe burimeve të nevojshme për personat që duan ta lënë duhanin, në mënyrë që ata të kenë sukses në përpjekjen e tyre.
Duhani është një faktor kryesor risku për sëmundjet jo-ngjitëse, siç janë sëmundjet kardiovaskulare, kanceri, sëmundjet e frymëmarrjes dhe diabeti.
Përfitimet e lënies së duhanit janë pothuajse të menjëhershme. Pas vetëm 20 minutash pa duhan, ulen rrahjet e zemrës, brenda 12 orësh bie në nivel normal monoksidi i karbonit në gjak, brenda 2-12 javësh, përmirësohet qarkullimi i gjakut dhe rritet funksioni i mushkërive.
Brenda 1-9 muajve zvogëlohen kollitja dhe gulçimi. Brenda 5-15 vjetësh, risku i goditjes në tru bie në nivelin e riskut për persona që nuk e pinë duhanin. Brenda 10 vjetësh, shkalla e vdekshmërisë nga kanceri i mushkërive përgjysmohet krahasuar me atë të duhanpirësve. Brenda 15 vjetësh, risku i sëmundjeve së zemrës bie në nivelin e riskut për persona që nuk e pinë duhanin.
Ndryshe, shanset që duhanpirësit ta lënë duhanin me sukses janë 84% më të mëdha kur marrin këshillim intensiv nga mjeku.
Për t’u ndihmuar duhanpirësve që ta lënë duhanin, OBSH-ja dhe partnerët e saj kanë zhvilluar mjete të reja digjitale, siç janë chatbot-i i Sfidës së Lënies së Duhanit (Quit Challenge) dhe punëtorja digjitale shëndetësore me Inteligjencë Artificiale Florence që simulon një punëtor të kujdesit shëndetësor për t’i luftuar dezinformatat rreth COVID-19 dhe duhanit, ofron këshilla të shkurtra për duhanpirësit rreth lënies së duhanit, si dhe i referon duhanpirësit në shërbimet digjitale për lënien e duhanit.
Sfida e Lënies së Duhanit jep këshilla të përditshme dhe inkurajim deri në gjashtë muaj për t’i ndihmuar kujtdo të qëndrojë larg duhanit. Aplikacioni është në dispozicion falas në WhatsApp, Viber, Facebook Messenger dhe WeChat.
Në nivel botëror, rreth 39% e burrave dhe 9% e grave janë duhanpirës. Normat më të larta të duhan-pirjes gjenden aktualisht në Evropë, në nivel prej 26%, ndërkohë që parashikimet tregojnë një rënie prej vetëm 2% deri në vitin 2025 nëse qeveritë nuk ndërmarrin veprime urgjente.
Botë
Shkon në katër numri i të vrarëve në sulmin në Michigan në SHBA
Published
35 minutes agoon
September 29, 2025By
UBT News
Të paktën katër persona kanë humbur jetën dhe tetë të tjerë janë plagosur pasi një person i armatosur përplasi automjetin e tij në një kishë në Miçigan, hapi zjarr dhe më pas i vuri flakën ndërtesës.
Zyrtarët thanë se sulmi në Kishën e Jezu Krishtit të Shenjtorëve të Ditëve të Mëvonshme në Grand Blanc, një qytet rreth 100 km në veriperëndim të Detroit, ndodhi gjatë shërbesës të së dielës ku ishin të pranishëm qindra besimtarë, shkruan BBC.
I dyshuari, i identifikuar si Thomas Jacob Sanford, 40-vjeçar, nga Burton, Michigan, u qëllua për vdekje nga policia në parkimin e kishës.
Autoritetet po e hetojnë incidentin si një akt dhune të qëllimshme, por ende nuk dihet motivi.
Detajet e viktimave dhe hetimit
Shefi i Policisë së Grand Blanc Toënship, William Renye, tha në një konferencë për shtyp se dy viktima vdiqën nga plagët e armës së zjarrit dhe më vonë ai shtoi se dy persona të tjerë u gjetën të vdekur. Sipas policisë disa ende figurojnë të zhdukur, pa specifikuar numrin e saktë.
Megjithatë, Policia njoftoi se reagoi menjëherë në vendngjarje dhe u përplas me të dyshuarin me armë zjarri./S.K/KP/BBC/
Botë
Biserko: Ka indicie që Rusia të ketë marrë pjesë në rastin e Banjskës, Serbia është vegël e saj
Published
38 minutes agoon
September 29, 2025By
UBT News
Udhëheqësja e Komitetit të Helsinkit për të Drejtat e Njeriut në Beograd, Sonja Biserko, ka theksuar se tash e shumë vite ekziston bashkëpunimi i thellë në mes të shërbimit sekret rus dhe atij serb. Sipas Biserkos, këtë bashkëpunim e ka bërë më specifik Aleksandar Vulini derisa ishte ministër i Punëve të Brendshme në Serbi.
“Prandaj, kjo çka ndodhi me arrestimet rreth Moldavisë qëndron edhe pse kemi deri tani vetëm informacione nga mediet, sepse pushteti në Beograd nuk deklarohet rreth kësaj. Nuk është rastësi që në këtë situatë, Rusia po tenton fort që të pamundësojë realizimin e Moldavisë pro-evropiane dhe ta orientojë atë kah Kremlini”, theksoi Biserko.
Ajo më tej u shpreh se ka indice që Rusia të ketë marrë pjesë edhe në agresionin në Banjskë më 24 shtator të vitit 2023 kur u vra rreshteri Afrim Bunjaku.
“Edhe sulmi në Banjskë në Kosovë para dy viteve, ka indice që Rusia ka marrë pjesë në të. Asgjë nuk është vërtetuar deri tani, por këto janë disa informacione që flasin për atë se Rusia është e kyçur shumë thellë në Serbi. Pikë së pari, në shërbimet e spiunëve, Kishën Ortodokse Serbe dhe disa grupime tjera”, shtoi ajo.
“Rusia e sheh atë Vuçiqin si dikë që e ka partner të besuar. Rusë kanë bazë të besueshme në Serbi, kështu që kjo është diçka që po ndodh dhe ka ndodhur edhe më përpara në Serbi”, tha ajo.
Grupi prej rreth 50 personave të armatorsur në Banjskë që udhëhiqej nga kryeterroristi, Milan Radoiçiq, i sanksionuar nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës, me veshje ushtarake ishin të vendosur në Manastirin e Banjskës e përreth tij./S.K/KP/
Botë
I dënuari për krime lufte në Kosovë, Pavkoviq lirohet nga burgu
Published
41 minutes agoon
September 29, 2025By
UBT News
Gjenerali serb, Nebojsha Pavkoviq, i dënuar për krime lufte kundër shqiptarëve në Kosovë, është liruar nga burgu në Finlandë dhe ka shkuar në Serbi, bëri të ditur kryeministri serb, Gjuro Macut.
Pavkoviq, ish-komandant i Ushtrisë së Tretë të Jugosllavisë, me vendim të formës së prerë ishte dënuar me 22 vjet burgim për krime kundër shqiptarëve të Kosovës më 1999.
Macut tha se është plotësuar kërkesa e Qeverisë së Serbisë që Pavkoviqit, për shkaqe shëndetësore, t’i mundësohet lirimi i parakohshëm.
Ai shtoi se me këtë akt konfirmohet se shteti kujdeset për qytetarët e vet dhe se angazhohet për parime humane në marrëdhëniet ndërkombëtare. Po ashtu, sipas kryeministrit të Serbisë, Pavkoviq do të vazhdojë trajtimin mjekësor në Serbi.
Lirimin e tij nga burgu e kishte paralajmëruar më herët presidenti serb, Aleksandar Vuçiq.
Pavkoviq u shpall fajtor në vitin 2009 për të gjitha pikat e aktakuzës dhe u dënua për dëbime, zhvendosje të detyruara, vrasje dhe persekutim të civilëve shqiptarë nga Kosova në gjysmën e parë të vitit 1999, shkruan REL, transmeton KosovaPress.
Kundër tij dhe gjeneralëve të tjerë serbë, në fund të vitit 2003 u ngrit aktakuzë nga Tribunali i Hagës, ndërsa në vitin 2005 ai u dorëzua në Gjykatën Ndërkombëtare Penale për ish-Jugosllavinë në Hagë./S.K/KP/
Aktualitet
Kurti për pezullimin e Dialogut të planifikuar Strategjik me SHBA-në: S’mund të bëj kompromise me sundimin e ligjit në veri
Published
43 minutes agoon
September 29, 2025By
UBT News
Kryeministri në detyrë i Kosovës, Albin Kurti, gjatë qëndrimit në Shtetet e Bashkuara tha se arsyeja pse Uashingtoni ka pezulluar Dialogun e planifikuar Strategjik me Kosovës ka të bëjë me mbylljen e strukturave serbe në veriun e Kosovës, të banuar me shumicë serbe.
I pyetur i të sqaronte arsyen e vendimit të kumtuar nga SHBA-ja, Kurti tha se ai nuk mund të bëjë kompromise me sundimin e ligjit.
“Arsyeja e pezullimit të Dialogut të planifikuar Strategjik është për shkak të sundimit të ligjit në veri të Kosovës, i cili rezultoi të ishte kundër strukturave ilegale serbe dhe këtu nuk mund të bëj kompromise. Nuk mund t’ia lë këtë problem brezit tuaj. Mendoj që brezi im është ai që duhet ta përfundojë këtë”, tha Kurti.
Kurti tha se raporti Kosovë-SHBA është tridimensional: mbrojtje, zhvillim dhe diplomaci.
Përderisa në dy shtyllat e para tha se nuk ka probleme, sa i përket diplomacisë, sipas tij ka pengesa.
“Aty ku kemi disa pengesa është në diplomaci, sepse sipas meje, SHBA-ja e konsideron shumë të rëndësishme që ta tërheqë Serbinë nga hemisfera lindore sepse Serbia është e lidhur ngushtë me Moskën dhe ne, duke qenë të palëkundur në sundimin e ligjit, demokracinë, sovranitetin shtetëror dhe integritetin territorial, disa politikanë dhe diplomatë në SHBA vlerësojnë se ne nuk po e ndihmojmë SHBA-në që ta shkëpusë Serbinë nga Federata Ruse. Por, sinqerisht, ky nuk duhet të jetë problemi im”, tha Kurti, duke shtuar se ai përfaqëson interesat e Kosovës.
Më 12 shtator, Ambasada amerikane e arsyetoi vendimin për pezullimin e Dialogut me veprimet e Qeverisë në detyrë dhe me rritjen e tensioneve dhe paqëndrueshmërisë në vend.
Përmes një njoftimi, Ambasada amerikane në Kosovës tha se veprimet e Qeverisë së udhëhequr nga kryeministri në detyrë, Albin Kurti, kanë rritur tensionet dhe paqëndrueshmërinë, duke kufizuar aftësinë e Shteteve të Bashkuara për të punuar në mënyrë produktive me Kosovën mbi prioritetet e përbashkëta.
Kurti në SHBA tha se ai nuk është kryeministër që i thotë Policisë së Kosovës të mos e arrestojë një kriminel serb të kapur në flagrancë, sepse ky veprim mund të dënohet nga Brukseli dhe Uashingtoni./S.K/KP/

Emir Sahiti humb vendin te Hamburgu, trajneri i kërkon përmirësim

Shkon në katër numri i të vrarëve në sulmin në Michigan në SHBA

Biserko: Ka indicie që Rusia të ketë marrë pjesë në rastin e Banjskës, Serbia është vegël e saj

I dënuari për krime lufte në Kosovë, Pavkoviq lirohet nga burgu

Kurti për pezullimin e Dialogut të planifikuar Strategjik me SHBA-në: S’mund të bëj kompromise me sundimin e ligjit në veri

Tragjedi në SHBA: Shumë të plagosur nga të shtënat me armë zjarri në kishën e Michigan, objekti mori flakë

Të përditshme, por të fuqishme! Ushqimet që ndihmojnë trurin

U dëmtua kundër Interit, sulmuesi italian mbyll para kohe sezonin

Trump thotë se ka një shans të vërtetë për madhështi në Lindjen e Mesme
Të kërkuara
-
Aktualitet1 month ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Lajmet nga UBT3 months ago
UBT shpall konkurs për pranimin e studentëve të rinj për vitin akademik 2025/26
-
Aktualitet2 months ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës
-
Kërkime3 months ago
Profesori i UBT-së, Musa Sabedini, publikon punim shkencor në revistën ndërkombëtare JGPSCD në SHBA