Published
3 years agoon
By
UBT newsNë vitin 2015, rezultatet e një studimi zbuluan se vajzat e nënave të punësuara shpesh performojnë më mirë në karrierën e tyre sesa vajzat e nënave që qëndrojnë në shtëpi. Studimi gjithashtu tregon se fëmijët e nënave që punojnë janë po aq të lumtur në moshë madhore sa fëmijët e nënave që qëndruan në shtëpi.
Profesoresha e Shkollës së Biznesit të Harvardit, Kathleen McGinn, shpreson se kjo u ndihmon disa nënave të ndihen të shfajësuara pasi që ato shpesh brengosen se për shkak të punës nuk po mund të kalojnë shumë kohë me familjen.
“Njerëzit ende besojnë se kur nënat punësohen është disi e dëmshme për fëmijët e tyre”, është shprehur profesoresha McGinn.
Megjithatë ajo thekson se gratë zgjedhin të punojnë pasi që kjo është një zgjedhje financiare dhe personale. Sipas saj gratë duhet ta bëjnë këtë zgjedhje bazuar nëse duan apo kanë nevojë të punojnë, jo bazuar në faktin nëse po i dëmtojnë fëmijët e tyre – sepse nuk janë duke i dëmtuar.
“Kështu që rezultatet që tregojnë se punësimi i nënës ndikon në lumturinë e fëmijëve në moshë madhore është me të vërtetë e rëndësishme”, ka theksuar tutje ajo.
Hulumtimi zbuloi se vajzat e rritura, nënat e të cilave punonin jashtë shtëpisë, kanë më shumë gjasa të punojnë vetë, të kenë më shumë përgjegjësi mbikëqyrëse dhe të fitojnë paga më të larta sesa gratë nënat e të cilave qëndronin në shtëpi gjatë gjithë kohës.
Pasi u publikuan gjetjet paraprake, McGinn, Mayra Ruiz Castro nga Universiteti Kingston dhe Elizabeth Long Lingo nga Instituti Politeknik Ëorcester shtuan një grup të dytë të dhënash ndërkombëtare në studimin e tyre. Ato realizuan dy anketa ku kanë qenë të përfshirë më shumë se 100,000 burra dhe gra në 29 vende të ndryshme.
Disa kritikë vunë në dyshim nëse rezultatet nuk kanë qenë të lidhura me atë se nëse nënat punojnë, por që rezultatet kishin të bënin me nivelin e arsimimit të nënave. Pas hulumtimi për arsimimin e nënës, rezultatet përfundimtare treguan ende se përvoja e punës e nënës është e lidhur fort me performancën e ardhshme të punës së vajzës së saj.
Krahasuar me gratë, nënat e të cilave qëndronin në shtëpi me kohë të plotë, gratë e rritura nga një nënë e punësuar kanë 1.21 herë më shumë gjasa për t’u punësuar; 1.29 herë më shumë gjasa për të mbikëqyrur të tjerët në punë; dhe ata shpenzojnë 44 minuta shtesë në punët e tyre çdo javë.
Ata gjithashtu fitojnë më shumë para. Ndër gratë që iu përgjigjën sondazhit në Shtetet e Bashkuara në vitin 2012, vajzat e punësuara të nënave të punësuara fituan mesatarisht 1880 dollarë më shumë në vit sesa vajzat e punësuara të nënave që qëndronin në shtëpi gjatë gjithë kohës.
Po djemtë e nënave të punësuara?
Vetëm vajzat e rritura – jo djemtë – e shohin karrierën e tyre të ndikuar nga nëse nënat e tyre punojnë jashtë shtëpisë. Mund të mos ndikojë në zgjedhjet e punës së djemve thjesht sepse burrat priren të punësohen, dhe gjithashtu, siç tregojnë studime të tjera, profesionet dhe të ardhurat e djemve lidhen ngushtë me punësimin e baballarëve të tyre, shpjegon McGinn.
Sa i përket studimit, djemtë mund të ndikohen nga nënat e tyre që punojnë. Ata shpenzojnë 50 minuta shtesë çdo javë duke u kujdesur për anëtarët e familjes.
Djemtë ndikohen në mënyra të tjera kur nënat e tyre punojnë. Djemtë e nënave të punësuara mbajnë qëndrime dukshëm më të barabarta gjinore – madje edhe më shumë se vajzat e nënave që qëndrojnë në shtëpi. Kjo gjetje e habiti McGinn-in sepse tregon se ndikimi i punësimit të nënës mund të tejkalojë dallimet seksuale të mirëdokumentuara kur ai ka të bëjë me formimin e mendësisë së njerëzve për rolet e duhura për burrat dhe gratë.
“Bijtë e nënave të punësuara gjithashtu priren të zgjedhin gra që janë të punësuara, dhe ata kanë qëndrime më të barabarta gjinore për gratë dhe burrat gjithashtu në vendin e punës” thotë McGinn.
“Pra, të kesh një nënë të punësuar ndikon në zgjedhjet që po bëjnë këta djem”, shton tutje ajo.
Sipas studimit nënat e punësuara ndikojnë në formësimin e qëndrimeve gjinore të vajzave të tyre dhe ofrojnë shembuj që vajzat i imitojnë. Kur këto vajza rriten, ato shpesh ndjekin gjurmët e nënave të tyre që punojnë.
“Nëse në të vërtetë po vëzhgoni një nënë të punësuar që menaxhon një jetë komplekse dhe përballon kërkesa të shumta – një punë, një familje, ju e shihni se mund t’ia dilni. Gjithçka ka të bëjë me atë se në çka jeni të ekspozuar si fëmijë” thotë McGinn
Gjithashtu në planin e brendshëm, vajzat e nënave të punësuara shpenzojnë rreth një orë më pak për punët e shtëpisë në krahasim me fëmijët e nënave që qëndrojnë në shtëpi. Ndërkohë, kur të dy vajzat dhe djemtë u pyetën për kënaqësinë e tyre të përgjithshme nga jeta, fëmijët e rritur të nënave të punësuara raportuan se ishin po aq të lumtur sa fëmijët e rritur të nënave që nuk punonin jashtë shtëpisë.
Hulumtimi zbuloi gjetje të tjera interesante
Hulumtimi ka treguar se të djemtë dhe vajzat e nënave të punësuara kanë dukshëm më shumë arsim sesa fëmijët e nënave që nuk janë të punësuara. Shkalla e punësimit të vajzave të rritura ndikohet nga punësimi i nënave të tyre, pavarësisht se në çfarë pozite punonin nënat. Por vetëm se gratë, nënat e të cilave punonin punë me pozicione më të larta (të cilat kërkojnë arsimim më të lartë), kanë më shumë gjasa të kenë poste mbikëqyrëse sesa gratë nënat e të cilave nuk ishin të punësuara.
Lehtësimi i fajit
Kërkimet e mëparshme kanë treguar se fëmijët e vegjël dhe adoleshentët bëjnë mirë kur nënat e tyre punojnë, McGinn shpreson që kjo pikëpamje afatgjatë në moshën madhore të sigurojë siguri për nënat e punësuara që ndihen në faj kur puthin fëmijët e tyre kur i dërgojnë në kopsht për të shkuar pastaj në punë.
“Gratë janë të mësuar që të besojnë se nënat duhet të qëndrojnë në shtëpi me fëmijët e tyre, kështu që kur ndahen nga fëmijët çdo ditë për punë, mund të jetë e dhimbshme,” thotë ajo. “Ndërsa ne gradualisht e kuptojmë se fëmijët tanë nuk po vuajnë, shpresoj që faji të largohet”, ka shtuar ajo./AkademiPune
Rajoni
Profesori bullgar Dimitar Keranov ligjëroi në UBT mbi të ardhmen evropiane të Kosovës dhe përvojën e Bullgarisë
Published
46 minutes agoon
December 19, 2025By
Driton Iseni
Në kuadër të aktiviteteve akademike dhe ligjëratave tematike me ekspertë ndërkombëtarë, UBT ka mirëpritur Dr. Dimitar Keranov, politolog dhe ekspert i sigurisë ndërkombëtare, i cili mbajti ligjëratën me temën “Kosova’s European Future: What Bulgaria’s Experience Can Offer”, para studentëve të programit të Studimeve të Sigurisë.
Ligjërata u fokusua në rrugëtimin evropian të Kosovës, sfidat e integrimit, si dhe mësimet që mund të nxirren nga përvoja e Bullgarisë në proceset e anëtarësimit në Bashkimin Evropian, duke vënë theks të veçantë në çështjet e sigurisë, qëndrueshmërisë demokratike dhe përballjes me kërcënimet hibride.
Në këtë aktivitet akademik ishin të pranishëm edhe dekania e Fakultetit, Hajdi Xhixha, si dhe prodekani Arian Kadriu, të cilët vlerësuan rëndësinë e përfshirjes së ekspertëve ndërkombëtarë në procesin mësimor dhe në zgjerimin e perspektivës akademike të studentëve të UBT-së.
Dr. Dimitar Keranov është anëtar i Bordit Drejtues të Bulgarian Institute for International Politics (BIIP) dhe njihet si një nga zërat e rëndësishëm në fushën e politikës së jashtme, sigurisë dhe demokracisë në Evropën Juglindore. Fushat e tij të specializimit përfshijnë kërcënimet hibride, reziliencën demokratike dhe sigurinë ndërkombëtare, me fokus të veçantë në vendet që përballen me presione gjeopolitike.
Ai ka një përvojë të pasur profesionale në institucione prestigjioze ndërkombëtare, përfshirë German Marshall Fund of the United States dhe Institut für Europäische Politik në Berlin, ku ka kontribuar në analiza politike dhe kërkime shkencore mbi zgjedhjet, ndikimin e huaj dhe qeverisjen demokratike.
Publikimet dhe analizat e Dr. Keranov janë cituar nga media ndërkombëtare me ndikim të madh, si The New York Times dhe Euronews, duke e bërë atë një referencë të rëndësishme në debatet bashkëkohore mbi sigurinë dhe demokracinë. Ai është gjithashtu anëtar i American Political Science Association dhe flet rrjedhshëm më shumë se dhjetë gjuhë, çka i mundëson një qasje krahasuese dhe ndërkombëtare ndaj sfidave globale të sigurisë.
Ligjërata u prit me interes të veçantë nga studentët, të cilët patën mundësi të diskutojnë drejtpërdrejt me ligjëruesin për rolin e Kosovës në arkitekturën evropiane të sigurisë, sfidat aktuale rajonale dhe rëndësinë e përgatitjes akademike për profesionistët e ardhshëm të kësaj fushe.
Përmes aktiviteteve të tilla, UBT vazhdon të forcojë profilin e tij ndërkombëtar dhe të ofrojë një arsim cilësor, të lidhur ngushtë me zhvillimet aktuale globale dhe me praktikat më të mira akademike dhe profesionale.
Vendi
Zgjerimi urban i Prishtinës analizohet shkencërisht në një temë masteri nga studentja e UBT-së, Eglantina Buja
Published
50 minutes agoon
December 19, 2025By
Driton Iseni
Prishtina ka qenë në fokus të një analize të thelluar shkencore mbi zhvillimin dhe zgjerimin e saj urban, përmes temës së masterit të kandidates nga UBT, MSc. Eglantina Buja, e cila u mbrojt me sukses në kuadër të studimeve pasuniversitare.

Tema me titull “Analizë sasiore e shtrirjes dhe zgjerimit urban në Prishtinë për periudhën 1990–2024” u prezantua para komisionit profesional, i përbërë nga Prof. Dr. Egzon Bajraktari (kryetar), Prof. Dr. Edon Maliqi (mentor) dhe Dr. sc. Elvida Pallaska (anëtare).
Studimi trajton transformimet urbane të kryeqytetit gjatë një periudhe 34-vjeçare, duke përfshirë kohën e okupimit, periudhën e pasluftës dhe zhvillimet pas shpalljes së pavarësisë së Kosovës. Përmes përdorimit të të dhënave të hapura dhe metodave bashkëkohore shkencore, tema ofron një pasqyrë të qartë dhe të matshme të zgjerimit urban të Prishtinës.
Analiza është realizuar mbi bazën e imazheve satelitore Landsat 5 TM dhe Landsat 8 OLI, të përpunuara përmes klasifikimit të mbikëqyrur (Supervised Classification) në platformën Google Earth Engine, si dhe përmes analizave hapësinore me sisteme GIS. Si rezultat, janë gjeneruar harta tematike dhe produkte vizuale që dokumentojnë ndryshimet urbane ndër vite.
Të dhënat tregojnë një rritje të ndjeshme të sipërfaqes së ndërtuar në Prishtinë – nga 437.5 hektarë në vitin 1990 në mbi 1,410 hektarë në vitin 2024, që përfaqëson një zgjerim urban mbi 220%, një ritëm që tejkalon dukshëm rritjen e popullsisë. Ky zhvillim ka ndikuar në kalimin nga një strukturë urbane kompakte drejt një forme më të shpërndarë dhe të fragmentuar, duke sjellë sfida serioze për planifikimin hapësinor, infrastrukturën dhe përdorimin efikas të tokës.
Studimi identifikon gjithashtu zonat kryesore të zgjerimit urban dhe vë në pah ndikimin e ndërtimeve informale dhe mungesës së planifikimit të qëndrueshëm urban. Në përfundim, tema ofron rekomandime konkrete për vendimmarrësit, duke theksuar nevojën për zhvillim kompakt, forcim institucional dhe përdorim sistematik të teknologjive gjeohapësinore në monitorimin urban.
Me rastin e diplomimit, kandidatja u vlerësua për qasjen serioze akademike, rigorozitetin metodologjik dhe kontributin e vlefshëm në studimet e zhvillimit urban të Prishtinës.
UBT vazhdon të dëshmojë përkushtimin e tij ndaj kërkimit shkencor dhe formimit të kuadrove profesionale që kontribuojnë drejtpërdrejt në analizën dhe zgjidhjen e sfidave zhvillimore të vendit.





Vendi
Rektori i UBT-së, Edmond Hajrizi, bëhet zyrtarisht anëtar i Akademisë Evropiane të Shkencave
Published
2 hours agoon
December 19, 2025By
Driton Iseni
Rektori i UBT-së, Edmond Hajrizi bëhet anëtar i Akademisë Evropiane të Shkencave, në bazë të kontributit të tij të jashtëzakonshën në shkencë dhe teknologji, si dhe duke u bërë i vetmi dhe i pari shkencëtar nga Kosova që i bashkohet këtij institucioni prestigjioz. Diploma e anëtarësimit iu dorëzua gjatë një ceremonie solemne nga Kryetari dhe Nënkryetari i Akademisë, në Qendrën Evropiane për Shkencë (CERN) në Gjenevë, Zvicër.

Ky anëtarësim përfaqëson një njohje ndërkombëtare për kontributin e Rektorit Hajrizi në avancimin e arsimit të lartë, kërkimit shkencor dhe inovacionit në Kosovë, si dhe forcon lidhjet e vendit me komunitetin akademik evropian dhe botëror.
“Ky është një moment jashtëzakonisht i rëndësishëm, jo vetëm për mua personalisht, por edhe për Kosovën dhe komunitetin tonë shkencor. Anëtarësimi im në Akademinë Evropiane të Shkencës hap dyert e kësaj akademie prestigjioze për vendin tonë dhe për gjeneratat e reja të shkencëtarëve kosovarë,” ka thënë Rektori Hajrizi.
Rektori Hajrizi theksoi rëndësinë dhe domethënien e këtij anëtarësimi, duke shprehur falënderimet e tij dhe duke ndarë vizionin për të ardhmen.
“Ky anëtarësim përfaqëson vlerësimin e punës sime mbi 30-vjeçare në fushën e shkencës dhe teknologjisë, dhe më jep një motiv shtesë për të vazhduar angazhimin në forcimin e arsimit cilësor, avancimin e kërkimit shkencor dhe lidhjen e institucioneve akademike të Kosovës me rrjetet evropiane të dijes dhe inovacionit. Dëshiroj të shpreh mirënjohjen time të thellë për të gjithë ata që kontribuan në nominimin dhe vlerësimin tim. Një falënderim i veçantë shkon për familjen time dhe për kolegët e mi, për mbështetjen e vazhdueshme dhe bashkëpunimin profesional gjatë gjithë këtyre viteve”, u shpreh Rektori Hajrizi.
Akademia Evropiane e Shkencave është e njohur për promovimin e ekselencës shkencore, kërkimit ndërdisiplinar dhe inovacionit, duke përfshirë në radhët e saj studiues me reputacion të lartë ndërkombëtar, përfshirë edhe laureatë të Çmimit Nobel.
Nën udhëheqjen e Prof. Dr. Edmond Hajrizi, UBT është pozicionuar si një institucion lider në arsimin e lartë, kërkimin shkencor, inovacionin dhe sipërmarrjen në rajonin e Evropës Juglindore, duke krijuar mundësi të reja për studentët, akademikët dhe institucionet partnere.

Lajmet
Ambasada amerikane e quan sukses të madh ushtrimin e përbashkët me Policinë
Published
3 hours agoon
December 19, 2025By
UBTnews
Ambasada e SHBA-së në Prishtinë e ka cilësuar si një sukses të madh ushtrimin e javës së kaluar për reagim ndaj krizave të realizuar në koordinim mes Ambasadës së SHBA-së dhe Policisë së Kosovës.
Në këtë ushtrim kanë qenë të përfshirë rreth 800 oficerë të Policisë së Kosovës bashkë me njësite të tjera speciale, përfshirë forenzikën dhe KFOR-in.
Për këtë ushtrim të përbashkët janë përdorur edhe qentë, dronët e automjete tjera taktike.
“Ushtrimi i përbashkët i reagimit ndaj krizave i javës së kaluar ishte një sukses i madh — duke reflektuar koordinimin e shkëlqyer midis Ambasadës së SHBA-së dhe Policisë së Kosovës. Gati 800 oficerë të PK-së — së bashku me zjarrfikësit dhe emergjencat dhe njësitë e specializuara duke përfshirë njësitë SIU, SOU, EOD, UAS/Kundër-UAS, Forenzikë dhe Çështje Publike — morën pjesë, me mbështetje të vlefshme nga RSO, MSG, PD, INL, ICITAP, MED, KFOR, LGF dhe PSU. Nga qentë dhe dronët te automjetet taktike dhe ekipet e emergjencës, ky ushtrim nxori në pah bashkëpunimin tonë ndëragjencor, gatishmërinë operacionale dhe angazhimin e përbashkët ndaj sigurisë”, shkruan Ambasda në njoftim.
Profesori bullgar Dimitar Keranov ligjëroi në UBT mbi të ardhmen evropiane të Kosovës dhe përvojën e Bullgarisë
Zgjerimi urban i Prishtinës analizohet shkencërisht në një temë masteri nga studentja e UBT-së, Eglantina Buja
Rektori i UBT-së, Edmond Hajrizi, bëhet zyrtarisht anëtar i Akademisë Evropiane të Shkencave
Ambasada amerikane e quan sukses të madh ushtrimin e përbashkët me Policinë
Simboli i Ujkut, FSK dëshmon nivelin e lartë të përgatitjes profesionale
Fotot më të fuqishme të vitit 2025
Këshilli i Evropës do të vëzhgojë zgjedhjet në Kosovë
Elezi: Për tri ditë janë shpërndarë me sukses 93% e pakove me fletëvotime për votimin me postë të diasporës
Qeveria miraton vendime preliminare për shpronësime në disa projekte infrastrukturore
Të kërkuara
-
Aktualitet2 months agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Lajmet3 months agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Rajoni3 months agoUBT shpall thirrjen për Konferencën Ndërkombëtare të Gjuhës dhe Kulturës 2025
-
Vendi3 months agoNë UBT diplomon ushtaraku i FSK-së, Major Vilson Musaj
