Kuriozitete

​Si ndikon punësimi i nënave te fëmijët e tyre?

Kjo sipas një studimi të vitit 2015.

Published

on

Në vitin 2015, rezultatet e një studimi zbuluan se vajzat e nënave të punësuara shpesh performojnë më mirë në karrierën e tyre sesa vajzat e nënave që qëndrojnë në shtëpi. Studimi gjithashtu tregon se fëmijët e nënave që punojnë janë po aq të lumtur në moshë madhore sa fëmijët e nënave që qëndruan në shtëpi.

Profesoresha e Shkollës së Biznesit të Harvardit, Kathleen McGinn, shpreson se kjo u ndihmon disa nënave të ndihen të shfajësuara pasi që ato shpesh brengosen se për shkak të punës nuk po mund të kalojnë shumë kohë me familjen.

“Njerëzit ende besojnë se kur nënat punësohen është disi e dëmshme për fëmijët e tyre”, është shprehur profesoresha McGinn.

Megjithatë ajo thekson se gratë zgjedhin të punojnë pasi që kjo është një zgjedhje financiare dhe personale. Sipas saj gratë duhet ta bëjnë këtë zgjedhje bazuar nëse duan apo kanë nevojë të punojnë, jo bazuar në faktin nëse po i dëmtojnë fëmijët e tyre – sepse nuk janë duke i dëmtuar.

“Kështu që rezultatet që tregojnë se punësimi i nënës ndikon në lumturinë e fëmijëve në moshë madhore është me të vërtetë e rëndësishme”, ka theksuar tutje ajo.

Hulumtimi zbuloi se vajzat e rritura, nënat e të cilave punonin jashtë shtëpisë, kanë më shumë gjasa të punojnë vetë, të kenë më shumë përgjegjësi mbikëqyrëse dhe të fitojnë paga më të larta sesa gratë nënat e të cilave qëndronin në shtëpi gjatë gjithë kohës.

Pasi u publikuan gjetjet paraprake, McGinn, Mayra Ruiz Castro nga Universiteti Kingston dhe Elizabeth Long Lingo nga Instituti Politeknik Ëorcester shtuan një grup të dytë të dhënash ndërkombëtare në studimin e tyre. Ato realizuan dy anketa ku kanë qenë të përfshirë më shumë se 100,000 burra dhe gra në 29 vende të ndryshme.

Disa kritikë vunë në dyshim nëse rezultatet nuk kanë qenë të lidhura me atë se nëse nënat punojnë, por që rezultatet kishin të bënin me nivelin e arsimimit të nënave. Pas hulumtimi për arsimimin e nënës, rezultatet përfundimtare treguan ende se përvoja e punës e nënës është e lidhur fort me performancën e ardhshme të punës së vajzës së saj.

Krahasuar me gratë, nënat e të cilave qëndronin në shtëpi me kohë të plotë, gratë e rritura nga një nënë e punësuar kanë 1.21 herë më shumë gjasa për t’u punësuar; 1.29 herë më shumë gjasa për të mbikëqyrur të tjerët në punë; dhe ata shpenzojnë 44 minuta shtesë në punët e tyre çdo javë.

Ata gjithashtu fitojnë më shumë para. Ndër gratë që iu përgjigjën sondazhit në Shtetet e Bashkuara në vitin 2012, vajzat e punësuara të nënave të punësuara fituan mesatarisht 1880 dollarë më shumë në vit sesa vajzat e punësuara të nënave që qëndronin në shtëpi gjatë gjithë kohës.

Po djemtë e nënave të punësuara?

Vetëm vajzat e rritura – jo djemtë – e shohin karrierën e tyre të ndikuar nga nëse nënat e tyre punojnë jashtë shtëpisë. Mund të mos ndikojë në zgjedhjet e punës së djemve thjesht sepse burrat priren të punësohen, dhe gjithashtu, siç tregojnë studime të tjera, profesionet dhe të ardhurat e djemve lidhen ngushtë me punësimin e baballarëve të tyre, shpjegon McGinn.

Sa i përket studimit, djemtë mund të ndikohen nga nënat e tyre që punojnë. Ata shpenzojnë 50 minuta shtesë çdo javë duke u kujdesur për anëtarët e familjes.

Djemtë ndikohen në mënyra të tjera kur nënat e tyre punojnë. Djemtë e nënave të punësuara mbajnë qëndrime dukshëm më të barabarta gjinore – madje edhe më shumë se vajzat e nënave që qëndrojnë në shtëpi. Kjo gjetje e habiti McGinn-in sepse tregon se ndikimi i punësimit të nënës mund të tejkalojë dallimet seksuale të mirëdokumentuara kur ai ka të bëjë me formimin e mendësisë së njerëzve për rolet e duhura për burrat dhe gratë.

“Bijtë e nënave të punësuara gjithashtu priren të zgjedhin gra që janë të punësuara, dhe ata kanë qëndrime më të barabarta gjinore për gratë dhe burrat gjithashtu në vendin e punës” thotë McGinn.

“Pra, të kesh një nënë të punësuar ndikon në zgjedhjet që po bëjnë këta djem”, shton tutje ajo.

Sipas studimit nënat e punësuara ndikojnë në formësimin e qëndrimeve gjinore të vajzave të tyre dhe ofrojnë shembuj që vajzat i imitojnë. Kur këto vajza rriten, ato shpesh ndjekin gjurmët e nënave të tyre që punojnë.

“Nëse në të vërtetë po vëzhgoni një nënë të punësuar që menaxhon një jetë komplekse dhe përballon kërkesa të shumta – një punë, një familje, ju e shihni se mund t’ia dilni. Gjithçka ka të bëjë me atë se në çka jeni të ekspozuar si fëmijë” thotë McGinn

Gjithashtu në planin e brendshëm, vajzat e nënave të punësuara shpenzojnë rreth një orë më pak për punët e shtëpisë në krahasim me fëmijët e nënave që qëndrojnë në shtëpi. Ndërkohë, kur të dy vajzat dhe djemtë u pyetën për kënaqësinë e tyre të përgjithshme nga jeta, fëmijët e rritur të nënave të punësuara raportuan se ishin po aq të lumtur sa fëmijët e rritur të nënave që nuk punonin jashtë shtëpisë.

Hulumtimi zbuloi gjetje të tjera interesante

Hulumtimi ka treguar se të djemtë dhe vajzat e nënave të punësuara kanë dukshëm më shumë arsim sesa fëmijët e nënave që nuk janë të punësuara. Shkalla e punësimit të vajzave të rritura ndikohet nga punësimi i nënave të tyre, pavarësisht se në çfarë pozite punonin nënat. Por vetëm se gratë, nënat e të cilave punonin punë me pozicione më të larta (të cilat kërkojnë arsimim më të lartë), kanë më shumë gjasa të kenë poste mbikëqyrëse sesa gratë nënat e të cilave nuk ishin të punësuara.

Lehtësimi i fajit

Kërkimet e mëparshme kanë treguar se fëmijët e vegjël dhe adoleshentët bëjnë mirë kur nënat e tyre punojnë, McGinn shpreson që kjo pikëpamje afatgjatë në moshën madhore të sigurojë siguri për nënat e punësuara që ndihen në faj kur puthin fëmijët e tyre kur i dërgojnë në kopsht për të shkuar pastaj në punë.

“Gratë janë të mësuar që të besojnë se nënat duhet të qëndrojnë në shtëpi me fëmijët e tyre, kështu që kur ndahen nga fëmijët çdo ditë për punë, mund të jetë e dhimbshme,” thotë ajo. “Ndërsa ne gradualisht e kuptojmë se fëmijët tanë nuk po vuajnë, shpresoj që faji të largohet”, ka shtuar ajo./AkademiPune

Kuriozitete

Ia ndaloi rregullatori i reklamave, Zara largon imazhet e modeleve “shumë të dobëta”

Published

on

Rregullatori i reklamave në Mbretërinë e Bashkuar, Autoriteti i Standardeve të Reklamimit (ASA), ka ndaluar dy reklama të Zara-s, pasi sipas tyre përshkruajnë modele të konsideruara “jashtëzakonisht të dobëta”.

Reklamat e Zara-s të publikuara në maj, paraqisnin një modele të veshur me një këmishë të bardhë të madhe me “klavikulën e saj të spikatur” të theksuar nga dizajni i këmishës dhe një modele tjetër me një fustan të shkurtër të bardhë, pamja “e dobët” e të cilit theksohej nga dizajni.

ASA vendosi që këto imazhe janë të papërshtatshme dhe urdhëroi Zara-n të mos i përdorte më ato.

Sipas mbikëqyrësit, një efekt hijeje u përdor për ta bërë njërën nga këmbët e modeles të dukej “dukshëm e hollë”.

Ata shtuan se pozicioni i krahëve të sipërm dhe i nyjeve të bërrylave të modeles e bënte trupin e saj të dukej “jashtë proporcionit”.

Zara konfirmoi se kishte ndryshuar listat e produkteve pas marrjes së ankesës dhe kishte hequr imazhet.

 

Continue Reading

Kuriozitete

Nga strategjia te kreativiteti – përfitimet surprizuese të shahut në jetën tuaj

Published

on

Shahu nuk është vetëm një garë mendore mes dy lojtarësh, por ushtrim i thellë intelektual që ndihmon në formësimin e trurit dhe karakterit. Kjo lojë ka kaluar kohën e kufijtë gjeografikë, duke u bërë pjesë e përditshme e jetës në dhoma pritjeje, biblioteka publike, shkolla e sheshe në të gjithë botën.

Shahu është më shumë se sport intelektual, është mënyrë për të ndërtuar mendje të mprehtë, të qëndrueshme e më të aftë për të përballuar sfidat e jetës.

Pavarësisht moshës apo përvojës, një tabelë shahu është gjithmonë një ftesë për të ushtruar trurin.

Por përse shahu konsiderohet kaq i dobishëm për zhvillimin e trurit?

1. Zhvillon aftësinë për të menduar me empati

Për të qenë një lojtar i suksesshëm, nuk mjafton të mendosh vetëm për lëvizjen tënde – duhet të hysh në mendjen e kundërshtarit. Kjo aftësi për të kuptuar mendimet dhe qëllimet lidhet ngushtë me konceptin psikologjik të “teorisë së mendjes”, që është thelbësor për marrëdhënie sociale të suksesshme.

2. Forcon kujtesën afatshkurtër dhe atë vizuale

Lojtarët e shahut janë të ekspozuar ndaj kombinimeve të mundshme gjatë lojes, i detyron të mbajnë mend pozicione, skema, strategji, sfidë që stërvit kujtesën vizuale dhe atë logjike në të njëjtën kohë. Ata që luajnë hah kanë performancë më të mirë në teste që kërkojnë rikujtim e njohje të shpejtë të modeleve.

3. Nxit mendimin strategjik dhe planifikimin në afatgjatë

Çdo lëvizje në shah është një hap drejt një qëllimi të madh. Loja nxit lojtarin të planifikojë disa hapa para, duke marrë parasysh të gjitha mundësitë dhe kundërveprimet. Kjo formë mendimi është e dobishme jo vetëm në lojë, por edhe në jetë, nga menaxhimi i kohës deri tek marrja e vendimeve të rëndësishme.

4. Rrit fleksibilitetin mendor dhe zgjidhjen e problemeve të reja

Lojtarët përballen me situata të reja që kërkojnë zgjidhje. Kjo përfshin zhvillimin e asaj që quhet inteligjencë fluide, aftësia për të analizuar probleme të panjohura dhe reaguar në mënyrë efikase. Loja përmirëson shpejtësinë e përpunimit të informacionit, duke i bërë lojtarët më të shpejtë në vendimmarrje.

5. Zhvillon kreativitetin dhe mendimin divergent

Në kontrast me idenë se shahu është ogjikë e ftohtë, loja kërkon mendim krijues. Kur situatat në lojë nuk janë të zakonshme, lojtarët gjejnë zgjidhje kreative e dalin jashtë rregullave standarde. Një eksperiment në Indi tregoi se fëmijët që luanin shah kishin rezultate më të mira në teste të kreativitetit krahasuar me ata që nuk luanin.

6. Përmirëson përqendrimin dhe vetëkontrollin

Një ndeshje shahu mund të zgjasë orë të tëra, çdo gabim kushton humbjen e lojës. Kjo kërkon nivel të lartë përqendrimi dhe vetëdisiplinimi. Aftësia për të qëndruar i fokusuar për një kohë të gjatë është e rëndësishme jo vetëm në shah, por edhe në arsim, punë dhe situata të jetës së përditshme.

7. Ndihmon në rregullimin e emocioneve dhe menaxhimin e stresit

Shahu i mëson lojtarët të menaxhojnë presionin emocional e të përballen me humbjen në mënyrë konstruktive. Përmes lojës, individi mëson të ruajë qetësinë, të mendojë para se të veprojë dhe të mësojë nga gabimet pa u zhgënjyer. Këto aftësi janë të rëndësishme për mirëqenien psikologjike.

8. Mbron trurin nga plakja e hershme

Ka shumë dëshmi se aktivitetet mendore komplekse, si shahu, ndihmojnë në ruajtjen e funksioneve njohëse te të moshuarit. Studime kanë sugjeruar se njerëzit që merren rregullisht me lojëra si shahu, kanë rrezik më të ulët për zhvillimin e sëmundjeve neurodegjenerative si Alzheimeri.

Continue Reading

Kuriozitete

Regjistrohet rrufeja 829 kilometra e gjatë

Published

on

Organizata Botërore Meteorologjike ka vendosur rekord të ri botëror për rrufenë më të gjatë një rrufe e jashtëzakonshme prej 829 kilometrash në një zonë të njohur për stuhi në Shtetet e Bashkuara të Amerikës.

Komiteti i WMO për Ekstremet e Motit njofton se rrufeja më e gjatë në botë ndodhi në tetor 2017 gjatë një stuhie të madhe në SHBA, duke përshkuar 829 km nga lindja e Teksasit deri afër Kansas City. Do të duheshin rreth 8-9 orë me veturë ose të paktën 90 minuta me avion për ta përshkuar.

“Vetëtimat janë të mrekullueshme, por dhe të rrezikshme, duke marrë shumë jetë çdo vit. Kjo ngjarje tregon sa larg mund të përhapen rrufetë, duke rrezikuar aviacionin dhe shkaktuar zjarre”, tha Celeste Saulo, sekretare e përgjithshme e WMO.

Komiteti i WMO për Ekstremet e Motit e konfirmoi rekordin me ndihmën e teknologjive të reja satelitore. Ky rekord është 61 kilometra më i gjatë se ai i mëparshmi në SHBA më 29 prill 2020 (768 km). Gabimi i matjes është ±8 km.

Rrufja ndodhi në Rrafshinat e Mëdha të Amerikës së Veriut, një zonë e njohur për stuhitë Mesoskalare Konvektive që mundësojnë “mega-rrufe”.

Ajo u zbulua përmes analizës së përsëritur me ndihmën e satelitit GOES-16.

“Ky rekord tregon fuqinë e natyrës e përparimin shkencor në dokumentimin e ekstremeve. Ka të ngjarë që në të ardhmen të zbulohen më të mëdha”, tha Randall Cerveny nga WMO. Arkivi i WMO ruan të dhënat për ekstreme, përfshirë temperaturat, erën, reshjet, breshrin, rrufetë, tornado e ciklonet tropikale.

Continue Reading

Kuriozitete

Vala e të nxehtit kaplon edhe “tokat e akullta” të Finlandës

Published

on

Laplanda finlandeze është përfshirë nga një valë të nxehti rekord, me temperatura që kanë kaluar 30°C për 14 ditë rresht, një fenomen i paprecedentë që shkencëtarët e lidhin me ndryshimet klimatike.

Në qytetin arktik të Rovaniemit, termometri ka shënuar deri në 33°C në diell, duke e bërë të pamundur që ai të dalë jashtë për pjesën më të madhe të ditës.

Sipas Institutit Meteorologjik Finlandez, kjo është vala më e gjatë e të nxehtit që është regjistruar ndonjëherë në Lapland që nga viti 1961. Temperaturat janë rreth 10 gradë Celsius mbi mesataren sezonale, me stacione në Ylitornio dhe Sodankylä që regjistruan deri në 31.7°C.

“Herën e fundit që patëm një valë të tillë ishte në vitin 1972, por zgjati më pak”, tha meteorologu Jaakko Savela, duke shtuar se kjo valë tashmë ka thyer çdo rekord në rajon.

Shkencëtarët theksojnë se, ndonëse kjo valë nuk është shkaktuar nga ndryshimet klimatike, ngrohja globale ka ndikuar fuqishëm në intensitetin dhe gjatësinë e saj. Arktiku po ngrohet 4 deri në 5 herë më shpejt se pjesa tjetër e Tokës.

Nxehtësia ka ndikuar edhe te drerët e Laplandës, të cilët tani shihen duke braktisur pyjet në kërkim të freskisë. Mushkonjat që shumohen në vapë i ndjekin, duke i shtyrë të kërkojnë strehim në fshatra dhe përgjatë rrugëve.

Ekspertët paralajmërojnë se, me përkeqësimin e kushteve klimatike, barinjtë mund të detyrohen të ndërtojnë struktura të reja për t’u ofruar hije kafshëve.

Turistët në fshatin e Babagjyshit janë gjithashtu të tronditur nga temperaturat e larta. Ndërkohë, ditët e gjata me diell deri në orën 23:00 po i mbajnë temperaturat lart për më shumë orë, duke e përkeqësuar situatën.

 

Continue Reading

Të kërkuara