Shëndet

​Si dhe kur duhen përdorur maskat nga fëmijët

Published

on

Zyra e Organizatës Botërore të Shëndetësisë në Tiranë dhe UNICEF-i rekomandon që përdorimi i maskës nga fëmijët varet nga mosha e tyre dhe situata në të cilën ndodhen.

Fëmijët nën e deri në moshën 5 vjeç nuk duhet të përdorin maska prej pëlhure. Për moshat 6-11 vjeç, vendimi merret duke gjykuar sipas rastit mbi shkallën e rrezikut në kushtet e transmetimit me përhapje të gjerë, duke vlerësuar posaçërisht, si aftësinë që fëmijët ta përdorin maskën siç duhet, ashtu edhe mbikëqyrjen e të rriturve.

Për fëmijët mbi 12 vjeç, mbeten në fuqi rregullat që zbatojnë të rriturit, sidomos në zonat ku virusi është shumë i përhapur dhe distancimi fizik nuk mund të arrihet.

Fëmijët që kanë sëmundje të tjera bashkëshoqëruese duhet ta përdorin maskën vetëm pasi të këshillohen me mjekun e tyre.

OBSh-ja dhe UNICEF-i e kanë përpunuar këtë udhëzim mbështetur mbi parimin që të “Mos Demtojmë Fëmijët”, duke njohur fazat e tyre të zhvillimit, mësimit dhe shoqërizimit.

Sipas të dhënave, fëmijët mund të infektohen me COVID-19 por shumica e këtyre rasteve kalojnë një sëmundje të lehtë.

Të dhënat e mbledhura deri tash tregojnë se transmetimi i virusit që shkakton CODID-19 përmes fëmijëve ndryshon sipas moshës.

Nga të gjitha të dhënat e rasteve të raportuara me COVID-19 nga Shtetet Anëtare të OBSh-së dhe disa studimeve, fëmijët përfaqësojnë 1-7% të rasteve në shkallë botërore.

Maskat janë pjesë e një pakete gjithëpërfshirëse masash për të frenuar transmetimin e sëmundjes dhe për të shpëtuar jetë. Larja e shpeshtë e duarve, mbulimi i kollitjes apo teshtitjes me këndin e bërrylit të përthyer apo shami letre njëpërdorimshme, ruajtja e distancës prej të paktën 1 metër, mosprekja e fytyrës, si dhe vendosja e maskës kur është e përshtatshme, janë vendimtare për parandalimin e transmetimit’, informon zyra e OBSH-së në Tiranë.

Vendimi nëse maskat duhen përdorur nga fëmijët në shkolla, merren nga autoritetet e vendit, të cilët duhet të marrin në konsideratë udhëzimet e OBSh-së dhe UNICEF-it, si dhe udhëzimet për masat e ruajtjes së shëndetit publik në kontekstin e COVID-19 dhe kuadrin rregullator për rihapjen e shkollave.

“Asnjë fëmije nuk duhet t’i mohohet e drejta e arsimit për shkak të vendosjes së maskës (p.sh., në rastet kur fëmija nuk mund ta përdorë maskën) apo për shkak të mungesës së maskës (për arsye të burimeve të kufizuara apo mungesës së tyre)”, shprehet zyra e OBSH-së./atsh/

Shëndet

Si të flini mjaftueshëm gjatë shtatzënisë?

Published

on

Nevoja për gjumë në shtatzëni fillon të bëhet e dukshme pas rezultatit pozitiv të testit. Nëse ndiheni e lodhur gjatë ditës duhet të dëgjoni sinjalet e trupit tuaj dhe të shkoni të pushoni.

Gjatë shtatzënisë ka edhe shumë gra që vuajnë nga pagjumësia si një faktor natyral, ndërsa të tjera nuk munden të flenë si pasojë e angazhimeve të tyre në familje apo punë.

Për sa orë gjumë ka nevojë një grua shtatzënë?

Në shtatzëni trupi nuk ka nevojë për 2-fish kalori apo 2-fish gjumë. Në realitet kush mund të flinte 16 orë pa ndërprerje?

Gjëja më korrekte është t’i jepni mundësinë trupit të rikuperojë energjitë e humbura, për një mirëqënie të përgjithshme. Që ta bëni këtë do të ishin të mjaftueshme rreth 10 orë gjumë.

Po nëse gruaja ka disa shqetësime?

Zakonisht gruaja nuk mund të flejë si pasojë e krampeve, që luftohen duke konsumuar ushqime të pasura me magnez dhe kalium si: kikirikët, bananet, kajsitë e thata dhe peshku.

Mund të vuani edhe nga mpirja e duarve (ndjesia sikur janë bërë duart e “miza”). Në këtë rast duhet të hapni dhe mbyllni grushtat ose vendosni duart në ujë të ngrohtë dhe të ftohtë, pra duke i alternuar. Këto veprime bëhen para gjumit.

Gërhitja dhe mpirja e këmbëve

Këto janë dy shqetësime tjera që shfaqen tek gruaja dhe që largohen disa ditë pas lindjes, mund të lehtësoni simptomat duke ndryshuar pozicionin e gjumit. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Shëndet

Ushqimet që duhen shmangur pas të 30-ave!

Published

on

Ushqimi i tepërt shkakton sëmundje në çdo moshë, por pasi të kalojmë të 30-tat trupat tanë bëhen në mënyrë progresive më pak të aftë për të toleruar ushqimin jo të shëndetshëm.

Do të ishte mirë të kujdeseshim që tani për këtë. Këto janë ushqimet që duhet të ndaloni së ngrëni pas të 30-tave.

– Kosi me fruta: Ne blejmë kos me fruta në supermarket si zgjidhje të lehtë dhe të shëndetshme por kanë sasi sheqeri të tepruar.

Më shumë sheqer se sa duhet të hamë në një ditë të tërë

Soja: Këtu është një tjetër përbërës që është menduar të jetë i shëndetshëm, por nuk është më mirë se mishi që po përpiqeni të zëvendësoni.

Ne thjesht nuk e dimë efektet afatgjata të kësaj. Në afat të shkurtër, soja mund të ndërhyjë në funksionin e tiroides. Një tjetër problem i sojës është që imiton estrogjenin në trup. Për këtë arsye soja sidomos nuk duhet t’u jepet fëmijëve që janë ende në rritje.

Peshqit e kultivuar: Për fat të keq, deri në 70% të peshkut që do të gjeni në treg është peshk i kultivuar. Ata ushqehen me një dietë plot me antibiotikë, si dhe me ushqime të ngjyrosur që i bën të duken më të shëndetshme.

– Bukë e bardhë: Kur ishit fëmijë, buka e bardhë ishte i vetmi lloj që ju pëlqente. Por, jeni një i rritur, e buka është në thelb pa veti ushqyese. Substancat që i japin asaj bardhësinë nuk mban asnjë nga vitaminat dhe mineralet e pranishme që janë në grurë. /A.Z/UBT News/

 

Continue Reading

Shëndet

Si ta kuptoni nëse keni mungesë të vitaminës D?

Published

on

Trupi ka nevojë për vitaminën D për të mbajtur kockat të forta dhe të shëndetshme.

Vitamina ndihmon në përthithjen e kalciumit, luan rol të rëndësishëm në rritjen dhe zhvillimin e qelizave, redukton rreziqet e inflamacionit.

Kur vitamina D mungon, trupi jep disa sinjale të dukshme:

Djersit më shumë seç duhet

Edhe gjatë dimrit, djersitja e tepërt lidhet me mungesën e vitaminës D. Kjo ndodh sepse trupi përpiqet të rregullojë temperaturën, edhe pse ambienti nuk është i nxehtë.

Ndihesh i/e lodhur pa arsye

Mungesa e vitaminës shkakton lodhje, edhe kur ke fjetur mjaftueshëm. Studimet tregojnë se kjo mungesë shkakton edhe marrje mendsh.

Ndihesh i/e trishtuar

Vitamina D luan rol në disa funksione të trurit dhe ndikon në hormonet e lumturisë, si dopamina dhe serotonina. Mungesa e saj lidhet shpesh me depresionin dhe ndjenjat e trishtimit.

Dhimbje në kocka dhe muskuj

Personat me artrit ose dhimbje të kyçeve kanë nivel të ulët të vitaminës D. Nëse ke përjetuar dhimbje të vazhdueshme në muskuj ose kocka, mund të jetë momenti të kontrollosh nivelin e kësaj vitamine.

Si të furnizosh trupin me vitaminë D?

Ekspozimi në diell: Kërkohet për prodhimin natyral të vitaminës, por përdor kremin me SPF për mbrojtje nga rrezet e dëmshme.

Ushqimet e pasura me vitaminë D: Salmon, sardele, ton, vezë, djathë, kërpudha, qumësht, kos, drithëra dhe lëng portokalli.

Suplemente: Vitamina D mund të merret edhe përmes medikamenteve specifike, gjithmonë pas konsultimit me mjekun.

Furnizimi i rregullt me vitaminë D ndihmon trupin të funksionojë në mënyrë optimale, duke mbështetur shëndetin e kockave, energjinë, humorin dhe imunitetin. /A.Z.UBT News/

Continue Reading

Shëndet

Marramendja e papritur mund të jetë shenjë e goditjes në tru!

Published

on

Truri reagon ndaj mungesës së oksigjenit me shenja të imta, shpesh të ngatërruara me lodhje ose stres. Njohja e tyre në kohë mund të parandalojë dëmtimin e përhershëm të qelizave nervore.

Marramendja, e shoqëruar me ndjenja si humbje ekuilibri, përzierje ose ndjesi se gjithçka rrotullohet, mund të jetë pasojë e dëmtimit të trungut të trurit ose të trurit të vogël, pjesë përgjegjëse për koordinimin e lëvizjeve dhe stabilitetin trupor.

Kur marramendja është shenjë alarmi

Marramendja qendrore që shoqëron goditjen në tru zgjat më shumë se 20 minuta deri 24 orë e shoqërohet me simptoma tjera, si:

Shikim të dyfishtë ose humbje të shikimit

Dobësi ose mpirje në njërën anë të trupit

Vështirësi në të folur

Paqëndrueshmëri gjatë ecjes

Dhimbje koke e fortë dhe konfuzion

Ky lloj marramendjeje ndryshon nga ai i shkaktuar nga çrregullime të veshit ose nga sulmet ishemike kalimtare (TIA), që zgjatin më pak dhe nuk lënë dëmtime të përhershme.

Faktorët e rrezikut

Presioni i lartë i gjakut, diabeti, nivelet e larta të yndyrave e duhanpirja rrisin rrezikun. Marramendja e papritur që pengon ecjen kërkon vlerësim urgjent mjekësor, pasi diagnostikimi i shpejtë mund të shpëtojë jetën dhe të parandalojë dëmtimet e përhershme.

Në çdo rast, çdo minut është e çmuar. Njohja e shenjave të goditjes në tru dhe reagimi i shpejtë rrit shanset për shërim. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara