

Kuriozitete
Sa kushton një jetë e mirë në Gjermani?
Rritja e çmimeve të gazit, energjisë elektrike dhe ushqimeve përfaqëson një sfidë krejtësisht të re për këtë vend.
Published
3 years agoon
By
UBT newsNë Gjermani, një nga vendet më të pasura në botë, çdo i gjashti qytetar është në prag të varfërisë.
Rritja e çmimeve të gazit, energjisë elektrike dhe ushqimeve përfaqëson një sfidë krejtësisht të re për këtë vend.
Njerëz të pastrehë që flenë në rrugë, nëna që heqin dorë nga vaktet për të bërë më shumë për fëmijët e tyre, pensionistë që kërkojnë shishe plastike në kosh…
Megjithëse Gjermania është një nga vendet më të pasura në botë, 13.8 milionë banorë të saj janë në prag të varfërisë ose jetojnë në varfëri.
Këto janë të dhëna nga raporti aktual vjetor mbi varfërinë e organizatës ombrellë gjermane të shoqatave bamirëse të angazhuara në kujdesin social dhe shëndetësor (Deutscher Paritätischer Wohlfahrtsverband). Dhe qeveria gjermane, në raportin e saj për varfërinë, vëren një hendek në rritje midis të pasurve dhe të varfërve, shkruan Deutsche Welle.
Kjo nuk do të thotë që njerëzit në Gjermani vdesin nga uria ose nga të ftohtit sepse askush nuk i ndihmon, ose se ata vdesin nga sëmundjet sepse nuk kanë qasje në kujdesin mjekësor.
Në sociologji, ekziston një ndryshim midis varfërisë absolute, kur njerëzit nuk mund të plotësojnë nevojat e tyre themelore, dhe varfërisë relative, e cila matet me kushtet mesatare të jetesës së një shoqërie.
Shpërndarja e pabarabartë e pasurisë dhe varfërisë
Në listën botërore, Gjermania ishte në vendin e 20-të për nga pasuria vitin e kaluar.
Kriteri është prodhimi i brendshëm bruto për frymë. Në Gjermani arrin në 50.700 dollarë amerikanë. Në vend të parë është Luksemburgu me 136.000 dollarë amerikanë për frymë. Dhjetë vendet më të varfra në botë ndodhen në Afrikë, dhe vendi më i varfër është Burundi me 270 dollarë amerikanë të prodhimit të brendshëm bruto në vit për frymë.
Varfëria – një çështje përkufizimi
Ndërsa në vendet më të varfra të botës njerëzit zakonisht jetojnë në varfëri absolute, njerëzit në Evropë përgjithësisht janë të prekur nga varfëria relative. Ata duhet të përballen me kufizime të konsiderueshme materiale.
Në Bashkimin Evropian, dikush që ka në dispozicion më pak se 60 për qind të të ardhurave mesatare mujore është në rrezik të varfërisë ose është i varfër. Dhe kushdo që ka më pak se 50 për qind të të ardhurave mesatare është shumë i varfër.
Sipas këtyre kritereve, beqarët e varfër në Gjermani që marrin më pak se 1148 euro në muaj, nënat beqare me një fëmijë të vogël që kanë në dispozicion më pak se 1492 euro dhe prindërit me dy fëmijë nëse kanë të ardhura më pak se 2410 euro.
Gjermania e përkufizon veten si një shtet social. Ata që nuk mund të gjejnë punë ose janë të paaftë për të punuar dhe nuk kanë të ardhura të tjera, marrin ndihmë bazë sociale. Kjo ndihmë ka për qëllim mbulimin e shpenzimeve të jetesës, ndërsa shpenzimet e qirasë, ngrohjes, ujit të ngrohtë dhe sigurimit shëndetësor mbulohen nga shteti. Në vitin 2020, 5.3 milionë njerëz morën ndihmë në Gjermani.
Beqarët dhe prindërit e vetëm marrin 449 euro në muaj, nga të cilat duhet të paguajnë ushqimin, veshmbathjen, mjetet higjienike, internetin, telefonin dhe energjinë elektrike. Nëse në komunitet jetojnë dy përfitues të ndihmës, atëherë secili prej tyre merr 404 euro. Për çdo fëmijë, në varësi të moshës, merrni nga 285 deri në 376 euro.
Sa i duhet një personi për të jetuar?
Organizatat që ndihmojnë të varfrit deklarojnë vazhdimisht se sigurimet bazë shoqërore nuk e parandalojnë varfërinë dhe nuk mjaftojnë për të marrë pjesë realisht në jetën shoqërore. Qeveria synon të rrisë ndihmën nga viti 2023. Më pas ndihma bazë do të jetë 502 euro. Christoph Butterwegge, një sociolog që merret me varfërinë, beson se kjo nuk do të mjaftojë. Ai vlerëson se 650 euro është shuma minimale që do të garantonte një “jete dinjitoze” dhe një dietë normale e të shëndetshme.
Masa e ndihmës sociale është në të vërtetë rezultat i një llogaritjeje të ngushtë. Ushqimi kushton pesë euro në ditë për person. “Kjo është arsyeja pse familjet e varfra shpesh blejnë më pak ushqime ose blejnë ushqime me cilësi më të dobët,” thotë një analizë e Fondacionit Heinrich Böll vitin e kaluar. Ky fondacion, pranë të Gjelbërve, përdor termin varfëri ushqyese në këtë kontekst.
Është e vështirë edhe për pensionistët
Inflacioni i bën gjërat më keq, kështu që ata që nuk kishin nevojë për ndihmë deri më tani janë gjithashtu në rrezik.
Gjithnjë e më shumë janë ata që nuk paguajnë dot çmimet e rritura të bukës, qumështit, perimeve dhe frutave. Kjo mund të shihet edhe në 960 vendet në Gjermani ku organizata Tafel mbledh dhe shpërndan ushqime që janë të përdorshme, por së shpejti do të skadojnë. Në vitin 2020, 1.1 milionë njerëz i kanë përdorur këto shërbime dhe ndërkohë janë dy milionë.
Varfëria prek gjithnjë e më shumë të moshuarit. Pensionet janë shumë të vogla – edhe pas dekadash pune. Gratë ishin më të prekura se burrat, pasi ato shpesh punonin me kohë të pjesshme dhe paguheshin më pak. Një studim i Fondacionit Bertelsmann parashikon se në vitin 2036, rreth 20 për qind e pensionistëve do të preken nga varfëria në pleqëri.
Në Gjermani po rritet edhe numri i qytetarëve që punojnë, por paga e tyre nuk mjafton për të mbuluar nevojat elementare. Megjithatë, paga minimale për orë kohët e fundit është rritur në 12 euro, që do të thotë se një person i vetëm që punon me orar të plotë ka në dispozicion 1480 euro.
Nominalisht, kjo është mbi kufirin e varfërisë, por inflacioni e zhvlerëson atë shumë. Ky problem është i njohur për studentët. Nëse ata jetojnë me kredi studentore, ajo arrin në maksimum 934 euro në muaj – përfshirë subvencionimin për qiranë dhe sigurimin shëndetësor. Kjo është shumë më poshtë kufirit të varfërisë relative në Gjermani.
Nuk ka përmirësim në pamje
Qeveria gjermane do të shpenzojë 200 miliardë euro për të zbutur pasojat e rritjes së çmimeve të energjisë. Por kjo nuk do të mbulojë të gjitha kostot shtesë dhe sipas parashikimeve të ekspertëve, inflacioni do të mbetet në nivele të larta. Këtë do ta ndjejnë para së gjithash ata që nuk kanë rezerva financiare apo kursime.
Kuriozitete
Pse bllokohen veshët në avion? Ja si ta zgjidhni këtë problem
Published
4 days agoon
May 28, 2025
Nuk ka rëndësi se pse po e bëni udhëtimin e radhës! Mund të jenë pushimet, udhëtim pune apo çështje tjetër, me siguri që ka fenomen me të cilin jeni përballuar sa herë që keni bërë udhëtime të tilla: bllokimi i veshëve apo ajo që nga auditologët quhet “veshi i avionit”.
Ndryshe quhet “barotrauma e veshit”, veshi i avionit është zhurma e dhimbshme e veshit që ndodh kur avioni është në ngjitje ose zbritje. Nëse për disa persona kjo është një ndjesi irrituese, për të tjerë është shqetësim që zgjat edhe pas daljes nga avioni.
Për të shmangur fluturimet, auditologia Sarah Lundstrom shpjegon më shumë rreth këtij fenomeni.
Çfarë është “veshi i avionit”?
“Kjo ndodh kur “veshi mbyllet për shkak të ndryshimeve të presionit të ajrit gjatë fluturimit,” shpjegon mjekja Lundstrom. Lajmi i mirë është se ndërkohë që kjo gjendje krijon njëfarë shqetësimi, kjo nuk dëmton daullet e veshit tuaj.
Pse kumbojnë veshët në avion?
Arsyeja pse përjetoni dhimbje veshi gjatë udhëtimeve me avion është për shkak të ndryshimit të presionit të ajrit. “Kur ka një ndryshim në presionin e ajrit të jashtëm, kjo shkakton shtyrjen e daulles së veshit dhe mbylljen e tubit eustachian,” shton mjekja.
Si ta parandaloni si fenomen?
Sipas mjekes Lundstrom, mund të përtypni çamçakëz ose mbani karamele gjatë fluturimit për të ndihmuar në mbajtjen e “veshit të mesëm dhe tubit eustachian në lëvizje dhe të hapur”. Megjithatë, nëse nuk keni çamçakëz ose karamele me vete, mos u frikësoni.
“Gjatë fluturimit, gëlltisni diçka ose mbyllni hundën e të fryni ajrin për të nxitur tubit eustachian të hapet që të lehtësojë presionin,” përfundon Lundstrom.
Kuriozitete
NASA zbulon pasuri të pallogaritshme ari në thellësitë e oqeanit
Published
5 days agoon
May 27, 2025
Oqeanet mbajnë rezervat më të mëdha të arit në botë, por ato janë ende të paarritshme.
Një ekip shkencëtarësh të NASA-s ka zbuluar se oqeanet “mbajnë” rezervën më të madhe të arit, e cila vlerësohet në 20 milionë ton. Nxjerrja e metalit të çmuar që zotërojnë, sjell sfida për shkak të përqendrimit të tij të ulët në ujin e detit.
Sasia e raportuar ka tronditur botën, pasi tejkalon sasinë totale të arit të gjetur nga njeriu gjatë gjithë historisë së tij.
Teknologjia që i është vënë në dispozicion njerëzimit nuk lejon një mekanizëm minerar ekonomikisht të qëndrueshëm, uji i detit përmban metale që e bëjnë të vështirë ndarjen e arit. Ari i tretur nuk është i vetmi burim i vlefshëm që deti “ruan”.
Elemente tjera të rëndësishme që detet dhe oqeanet kanë janë depozitat e sulfurit hidrotermal. Këto janë depozita që janë më të arritshme sesa ari i tretur dhe mund të nxirren përmes minierave nënujore.
Minierat në det paraqesin rreziqe shkatërruese për ekosistemet detare, kjo rrezikon mijëra specie të reja, shkatërron shumë habitate detare dhe ndryshimi i zinxhirëve ushqimorë paraqet rreziqe të konsiderueshme.
Disa territore, si Papua Guinea e Re, filluan ta zbatojnë këtë praktikë. Debati mjedisor përqendrohet në ndikimet tragjike që aktivitetet minerare kanë në ekosistemet detare, duke lënë anash mundësitë ekonomike që j’u ofrojnë vendeve.
Mundësi reale që deti mund të na ofrojë burimet e tij më të vlefshme
Disa shkencëtarë mbajnë gjallë shpresën se zhvillimet teknologjike do të na lejojnë të arrijmë në zgjidhje të qëndrueshme në të ardhmen për shfrytëzimin e burimeve detare. Nuk është e pamundur që një ditë të shfaqen teknologji që do të lejojnë nxjerrjen e arit nga deti pa shkaktuar dëme të konsiderueshme në mjedisin detar.
Derisa të ndodhë kjo, ari vazhdon të fshihet në thellësitë e detit, madje edhe për vende si Spanja, me disa dete dhe oqeane që lagen në plazhet e saj, gjë që mund t’i sjellë vendit iberik miliona ose miliarda euro.
Thesari më i madh i njerëzimit qëndron i fshehur në det, e në të njëjtën kohë, Kina ka surprizuar me zbulimin e 230 miliardë ton ari të bardhë në shtratin e detit.
Kuriozitete
Kjo është anija më e madhe në botë në formë breshke që do të mbajë 60 mijë pasagjerë
Published
1 week agoon
May 25, 2025
Studioja italiane Lazzarini Design ka prezantuar një projekt të jashtëzakonshëm detar që po trondit botën e arkitekturës dhe teknologjisë detare: Pangeos, një anije në formë breshke, me përmasa gjigante.
Sipas CNN, kjo anije do të jetë më e madhja ndonjëherë e ndërtuar dhe do të ketë qendra tregtare, hotele, pishina, kopshte dhe deri në 60.000 pasagjerë.
Me një gjatësi prej 550 metrash e gjerësi maksimale prej 610 metrash, Pangeos nuk është mjet lundrimi, por qytet lundrues. Për ndërtimin e saj do të nevojitet një kantier i posaçëm prej 600 me 650 metra, ndërkohë që Arabia Saudite është përzgjedhur si vendi më i përshtatshëm për ndërtimin.
Kostoja totale e projektit parashikohet të arrijë në 8 miliardë euro, ndërtimi pritet të nisë sivjet duke kërkuar një periudhë prej 8 vitesh pune për t’u përfunduar. Financimi do të realizohet përmes teknologjisë NFT, shitjes së pasurive virtuale “Unreal Estates” në versionin digjital të jahtit në metaverse.
Përveç përmasave marramendëse, Pangeos do të jetë i pajisur me teknologjitë më moderne, përfshirë një mini-port të brendshëm, dritare panoramike rrëshqitëse dhe sistem hidroale, që e lejon të ngrihet mbi sipërfaqen e ujit dhe të lëvizë me shpejtësi, falë tre motorëve me hidrogjen.
“Që në vitin 1964 industria e kishte potencialin të ndërtonte struktura të tilla – tani është koha të realizohet”, thotë Lazzarini Design.
Kuriozitete
Sa shpesh duhet ta karikoni telefonin? Gabimet që po dëmtojnë baterinë pa e kuptuar
Published
1 week agoon
May 22, 2025
Në një kohë kur telefoni është bërë pjesë e pandashme e jetës sonë, shumë prej nesh vazhdojnë të bëjnë gabime të vogla që në afat të gjatë dëmtojnë baterinë.
Ekspertët rekomandojnë që karikimi i telefonit të mos bëhet gjithmonë nga 0% në 100%, por të mbahet midis 20%-80% për jetëgjatësi më të madhe të baterisë.
Gabimet më të shpeshta që dëmtojnë baterinë:
• Mbajtja e telefonit të lidhur gjatë gjithë natës
• Përdorimi i karikuesve jo origjinalë
• Ekspozimi në temperatura të larta gjatë karikimit
• Mbajtja e mbulesave të trasha që nxehin pajisjen
Një tjetër mit që po bie është ideja se telefoni duhet “shkarkuar herë pas here”, kjo ishte e vërtetë për bateritë e vjetra, por jo për litium-jonët e sotëm.
A duhet ta karikosh telefonin gjatë natës?
Nëse telefoni juaj është i mençur, ndalon së karikuari sapo të arrijë 100%. Qëndrimi i zgjatur në këtë nivel, çdo natë, për muaj me radhë, mund të ndikojë te jetëgjatësia afatgjatë e baterisë.

Lajm i mirë për pronarët e automjeteve elektrike

“Ëndrra pa kufi, Opera pa mure” – publikohen datat e Ramë Lahaj International Opera Festival

Këto zakone po ju pengojnë të jeni më inteligjent, ja cilat duhen shmangur

UBT International Smart Schools diplomon nxënësit e brezit të ri teknologjik – Ceremonia mbahet këtë të shtunë në Parkun Shkencor

Vitamina D mund të ngadalësojë plakjen

Von der Leyen: Evropa duhet të forcojë mbrojtjen, të pranojë Ukrainën në BE

Profesorët e UBT-së prezantuan projektin COWEB në takimin “Cluster” të organizuar nga Erasmus Plus Kosova

Studentët e programit Inxhinieri e Ndërtimit dhe Infrastrukturë në UBT realizojnë vizitë studimore në kuadër të moduleve “Mekanika e Dherave” dhe “Siguria në Punë”

Studentët e vitit të tretë në Menaxhment, Biznes dhe Ekonomi në UBT përfundojnë me sukses trajnimin praktik “Micro Business Game”
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT1 month ago
Profesori, Arsim Hajdari, doktoron me temën “New Perspective of Biological Therapy in Treatment of Age-Related Macular Degeneration”
-
Lajmet2 months ago
Studentët e Psikologjisë në UBT zhvilluan një vizitë studimore në qendrën psikologjike “Radix” dhe Asociacionin Kosovar për Psikoterapi Trupore
-
Kulturë2 months ago
Shkëlqeu me rolin e tij në ‘Kontesha Arduini’, intervistë me Mirsad Ferati
-
Kulturë2 months ago
27 marsi/Dita Ndërkombëtare e Teatrit! Mitrovica sjell shfaqjen “Kontesha Arduini”, histori magjepëse që nuk duhet humbur