

Kuriozitete
Pse fëmijët japonezë nuk zemërohen?
Që në moshë të re, ata dallohen për mënyrën e tyre të bindur dhe të dashur.
Published
3 years agoon
By
UBT newsKarakteri i japonezëve vlerësohet në të gjithë botën. I kemi parë të përballen me tragjedi të mëdha me stoicizëm të madh. Ata nuk e humbin kontrollin dhe ruajnë shpirtin e ekipit në çdo rrethanë. Ata dallohen gjithashtu për respektin e jashtëzakonshëm që kanë për të tjerët dhe për angazhimin e tyre në punë.
Por nuk po flasim vetëm për të rriturit. Edhe fëmijët japonezë janë shumë të ndryshëm nga sa jemi mësuar në Perëndim. Që në moshë të re, ata dallohen për mënyrën e tyre të bindur dhe të dashur. Fëmijët japonezë nuk zemërohen dhe nuk e humbasin kontrollin nëse nuk e bëjnë diçka menjëherë.
Si krijuan japonezët një shoqëri ku mbizotërojnë vlerat e vetëkontrollit, respektit dhe vetëpërmbajtjes? A janë aq të rënda sa kanë krijuar një shoqëri të disiplinuar apo ndoshta u drejtohen modeleve efektive arsimore? Le të thellohemi në temë në detaje.
Japonezët i kushtojnë shumë rëndësi familjes!
Ajo që i bën të veçantë japonezët është marrëdhënia mes brezave të ndryshëm. Më shumë se në pjesë të tjera të botës, lidhja midis të rriturve dhe të rinjve është empatike dhe e dashur. Një plak është një person shumë i mençur që duhet të merret në konsideratë.
Të moshuarit, nga ana e tyre, shohin tek fëmijët dhe të rinjtë njerëz që po rriten, që po formohen. Për këtë arsye, ata janë tolerantë dhe të dashur ndaj tyre. Ata marrin një rol udhëheqës, nuk janë gjyqtarë apo inkuizitorë në jetën e më të rinjve. Prandaj, lidhjet midis njerëzve të moshave të ndryshme janë shumë të balancuara dhe harmonike.
Japonezët e vlerësojnë familjen e gjerë. Megjithatë, në të njëjtën kohë, ata respektojnë disa kufij. Për shembull, për ta është e paimagjinueshme që gjyshërit të kujdesen për nipërit e mbesat e tyre, sepse prindërit e tyre nuk kanë kohë ose janë të zënë. Obligacionet nuk bazohen në shkëmbime favoresh, por në një botëkuptim në të cilin secili ka vendin e vet.
Edukimi bazohet në ndjeshmëri!
Shumica e familjeve japoneze e konceptojnë rritjen e fëmijëve si një praktikë afektive. Ata nuk i mirëpresin britmat apo qortimet e dhunshme. Prindërit presin që fëmijët e tyre të mësojnë të lidhen me të tjerët, duke respektuar ndjeshmërinë e tyre. Në përgjithësi, kur një fëmijë bën diçka të gabuar, prindërit e qortojnë atë me një vështrim ose një gjest zhgënjimi. Në këtë mënyrë i bëjnë të kuptojë se ajo që ka bërë nuk është e mirë. Ata zakonisht përdorin fraza si “e lëndove atë” ose “e lëndove veten” për të nënvizuar pasojat negative të një sjelljeje, jo aq shumë për të qortuar.
Këto lloj formulash vlejnë edhe për lojërat. Nëse një fëmijë, për shembull, thyen një lodër, prindërit ka të ngjarë t’i thonë: “e lëndove”. Nuk thonë “e ke thyer”. Japonezët theksojnë vlerën e një objekti dhe jo funksionimin e tij. Për këtë arsye, fëmijët mësojnë që në moshë të vogël të jenë të ndjeshëm, gjë që i bën ata shumë të respektueshëm.
Sekreti i madh: koha cilësore!
Ajo që është thënë deri tani është e rëndësishme. Por asgjë nuk është si koha cilësore që japonezët zakonisht u kushtojnë fëmijëve të tyre. Ata nuk e konceptojnë arsimin si një shkëputje, në fakt krejt e kundërta. Për ta, është shumë e rëndësishme të krijojnë lidhje të ngushta me fëmijët e tyre.
Është e pazakontë që një nënë ta çojë fëmijën e saj në shkollë para moshës trevjeçare. Para kësaj moshe është e zakonshme të shohësh nëna që marrin fëmijët me vete kudo. Ai kontakt fizik, i cili shihet shumë në komunitetet stërgjyshore, krijon lidhje më të thella. Një afërsi e lëkurës, por edhe e shpirtit. Për nënën japoneze është shumë e rëndësishme të flasë me fëmijët e saj. E njëjta gjë vlen edhe për baballarët dhe gjyshërit. Është zakon që familjet të mblidhen për të biseduar. Ngrënia e të gjithëve bashkë dhe ndarja e anekdotave është një nga aktivitetet më të shpeshta. Tregohen çdo herë histori familjare, në këtë mënyrë krijohet një ndjenjë identiteti dhe përkatësie edhe tek të vegjlit. Ata gjithashtu mësojnë të vlerësojnë fjalët dhe shoqërinë.
Për këtë arsye, fëmijët japonezë rrallë zemërohen. Ata jetojnë në një mjedis që nuk krijon konfuzion për ta. Nuk ndihen të braktisur emocionalisht. Ata perceptojnë se bota ka një rend dhe se secili ka vendin e vet. Kjo është për ta një arsye për qetësi, bëhen më të ndjeshëm dhe kuptojnë se shpërthimet e shpirtit janë të kota.
Kuriozitete
Studimi: Ajri i Everestit mund ta mposhtë Parkinsonin
Published
1 hour agoon
August 22, 2025By
UBT News
Ajri i hollë, i ngjashëm me atë të kampit bazë të Everestit, mund të ndihmojë në ngadalësimin apo edhe kthimin prapa të simptomave të Parkinsonit, sugjeron një studim i ri i botuar në Nature Neuroscience, ka raportuar The Independent.
Studiuesit nga Harvard Medical School kanë zbuluar se proceset e dëmtuara qelizore në tru shkaktojnë grumbullim të tepërt të molekulave të oksigjenit, gjë që çon në shfaqjen e simptomave të Parkinsonit. Ky oksigjen dëmton qelizat nervore, ndërsa marrja e saj në masë më të vogël ndihmon në mbrojtjen e tyre.
“Bazuar në këtë evidencë, u bë shumë interesante për ne të kuptonim efektin e hipoksisë (mungesës së oksigjenit) te Parkinsoni”, tha autori i studimit, Fumito Ichinose.
Një tjetër studiues, Vamsi Mootha, ka shtuar se niveli i ulet i oksigjenit mund t’i lehtësojë simptomat e sëmundjes në fjalë.
“Ne pamë së pari që niveli i ulët i oksigjenit mund të lehtësonte simptomat në disa sëmundje të lidhura me mitokondrit, si sindroma Leigh dhe ataksia e Friedreichut… Kjo ngriti pyetjen: A mund të vlejë e njëjta gjë edhe për sëmundjet më të zakonshme neurodegjenerative, si Parkinsoni?”, ka thënë ai.
Mitokondria membrana apo mbështjellësi i qelizës e cila e furnizon me energji.
Studiuesit injektuan proteina që quhen α-synuclein (shkaktojnë formimin e trupave Lewy) te minjtë, duke imituar gjendjen e pacientëve me Parkinson. Një grup minjsh qëndroi në ajër normal me 21% oksigjen, ndërsa tjetri në dhoma me vetëm 11% oksigjen, ekuivalent me jetën në 4,800 metra lartësi.
Pas tre muajsh, minjtë që thithnin ajër normal kishin nivele të larta të trupave Lewy, humbje të neuroneve dhe probleme serioze në lëvizje. Ndërsa minjtë e mbajtur në ajër me pak oksigjen nuk humbën asnjë neuron dhe nuk patën probleme lëvizjeje, ani pse trupat Lewy u formuan.
“Shumë oksigjen në tru rezulton të jetë toksik. Duke ulur furnizimin e përgjithshëm me oksigjen, po ndërpresim karburantin e këtij dëmtimi”, tha Mootha.
Kur trajtimi me ajër të hollë filloi gjashtë javë pas injektimit, pasi simptomat ishin shfaqur, minjtë përmirësuan aftësitë motorike, u zhdukën sjelljet e ngjashme me ankthin dhe ndaloi humbja e neuroneve. Shkencëtarët po punojnë për të krijuar “hipoksi në një pilulë”, barna që imitojnë efektet e nivelit të ulët të oksigjenit për të trajtuar sëmundjet që burojnë nga dëmtimet e mitokondrive.
Megjithatë, ata paralajmërojnë se nevojiten më shumë kërkime para se ky zbulim të zbatohet tek njerëzit.
“Ndoshta nuk është trajtim për të gjitha llojet e neurodegjenerimit, por është një koncept i fuqishëm, që mund të ndryshojë mënyrën se si mendojmë për trajtimin e këtyre sëmundjeve”, ka thënë Mootha.

Shumë prej nesh e ndiejnë: sapo fillon shiu, na vjen dëshira të futemi nën batanije dhe të flemë gjumë.
Tingujt e shiut, qielli i errët dhe lagështia na bëjnë të ndjehemi të lodhur dhe të përgjumur. Por pse ndodh kjo?
Më poshtë kemi tre renditur tre arsye.
Tingujt e shiut na qetësojnë
Tingulli i pikave të shiut është një lloj zhurme e butë që quhet “zë rozë”. Kjo zhurmë është e lehtë për veshin dhe na ndihmon të relaksohemi, ashtu si tingujt e detit ose fëshfërima e gjetheve. Trupi ynë e ndjen këtë qetësi dhe përgatitet për gjumë – është si një ninullë natyrale.
Qielli i errët ndikon në trupin tonë
Kur bie shi, qielli mbulohet me re dhe bëhet më i errët. Kjo bën që trupi ynë të prodhojë më pak serotoninë, një hormon që na jep energji dhe na përmirëson humorin. Në të njëjtën kohë, rritet prodhimi i melatoninës, që është hormoni i gjumit. Kështu, trupi ynë mendon se është kohë për të fjetur.
Lagështia na lodh
Shiu sjell lagështi në ajër. Kur ka shumë lagështirë, ajri bëhet më i rëndë dhe mushkëritë tona duhet të punojnë më shumë për të marrë oksigjen. Kjo na lodh më shpejt dhe na bën të ndihemi pa energji.
Kuriozitete
Këto janë 10 punët më stresuese në botë
Published
1 day agoon
August 21, 2025By
UBT News
Stresi është fatkeqësisht një realitet për shumë punonjës. Sipas “CareerCast”, disa punonjës përballojnë stresin është virtualisht i gjithëpranishëm, i shkaktuar nga: udhëtimet, afatet, puna në sytë e publikut, konkurrenca, nevojat fizike, kushtet mjedisore dhe rreziqet e hasura.
Sajti i kërkimit të punës ka identifikuar ato që besohet se janë 10 punët më stresuese.
Çdo punë është stresuese për arsye të ndryshme. Ushtarët dhe zjarrfikësit janë në krye të listës, për shkak të rrezikimit të jetës së tyre ose të të tjerëve.
Ndërkohë që stresi i gazetarëve dhe specialistëve të marrëdhënieve me publikun mund të vijë nga afatet dhe rrethanat jomirëpritëse.
Ja lista e 10 punëve më stresuese:
1. Ushtari
2.Zjarrfikësi
3.Piloti i avionit
4.Oficeri i policisë
5.Koordinator eventi
6.Specialist i marrëdhënieve me publikun
7.Drejtuesi i korporatës
8.Transmetuesit televiziv
9.Gazetari
10.Shoferi i taksive
Kuriozitete
Pyetjet për trurin që mbeten ende mister
Published
2 days agoon
August 20, 2025By
UBT News
Ndërsa shkenca përparon ngadalë në të gjitha fushat, disa prej zonave të trurit mbeten ende të errëta për sa u përket njohurive që kemi për to.
Truri ynë është mjeshtër i iluzionit. Duke përdorur sisteme të ndryshme që funksionojnë si një i vetëm ne arrijmë të kuptojmë gjërat dhe të menaxhojmë gjithçka duke e bërë të duket si një eksperiencë e vetme.
Nga vjen personaliteti?
Në vend që të thoni se keni një tru, është më e saktë nëse thoni që ju jeni truri. Ajo gjëja e qullët që keni në kokë me gjasa është vendi nga ka prejardhjen personaliteti juaj. Ekziston ende debati, çfarë pjese e personalitetit vendoset nga gjenet dhe fiziologjia, dhe sa vendoset nga mjedisi? Ideja është se personaliteti juaj duhet të jetojë në trurin tuaj.
Përse flemë dhe ëndërrojmë?
Gjumi është i rëndësishëm. Pavarësisht rreziqeve të kalimit të një pjese të madhe të ditës dhe jetës në gjendje jo të ndërgjegjshme, gjitarët dhe shpendët flenë. Është një gjë jetësore, por ne ende nuk e kemi idenë përse ndodh.
Nuk ka arsye të vërtetë përse gjumi supozohet të na japë energji. Ne e marrim energjinë nga ushqimi dhe djegim shumë energji kur flemë.
A kemi vullnet të lirë?
Aktiviteti i trurit ka treguar se ai në disa raste vepron me ndërgjegje dhe pastaj arrin të veprojë me vetëdije. Të tjerë mendojnë se vullneti i lirë është një iluzion dhe se truri na bën të besojmë se veprimet tona janë vullnetare.

Vjen lajmi që të gjithë e kanë pritur, ja kur publikohet sezoni i pestë i Emily in Paris

Manchester United synon nënshkrimin e yllit të Bundesligas

Krasniqi: VV-ja po vjen në seanca vetëm për të humbur kohë

Arrestohet një person i kërkuar me 6 urdhëresa gjykate në Prishtinë

Mustafa: Qëndrimi i LDK-së nuk ka ndryshuar

Studimi: Ajri i Everestit mund ta mposhtë Parkinsonin

1 orë e gjysmë pritje për të dalë nga Kosova

Rama: Muzeu Arkeologjik i Durrësit rikthehet në vjeshtë me mbi 2400 objekte historike

Albion Rrahmani vazhdon me gola
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT organizon debat rreth zgjerimit të BE-së dhe ruajtjes së vlerave evropiane
-
Lajmet nga UBT3 months ago
UBT – Institucioni privat me më së shumti programe të akredituara nga Agjencia e Akreditimit të Kosovës
-
Lajmet nga UBT3 months ago
UBT rilicencohet nga MAShTI për ofrimin e arsimit profesional në katër drejtime të rëndësishme shëndetësore
-
Lajmet nga UBT3 months ago
UBT organizoi Akademi Përkujtimore në nder të Prof. Dr. Naser Kamberit