Lajmet

​Pesimizmi: Pse lind një pikëpamje negative për botën dhe a mund të shërohet?

Publikuar

Negativizmi ose pesimizmi përshkruan një kuptim dhe përvojë të errët të botës përreth jush. Është një mësim filozofik sipas të cilit gjithçka në botë nuk është e mirë, më saktësisht, është më e keqja që mund të jetë.

Ky botëkuptim zakonisht fitohet në procesin e shoqërizimit, dhe në atë periudhë individët e vlerësojnë veten negativisht dhe dyshojnë në aftësitë dhe mundësitë e tyre.

Si një pikëpamje filozofike, pesimizmi bazohet në idenë se ka më shumë të keqe sesa të mirë në botë. Sipas Enciklopedisë kroate, baza e pesimizmit është eliminimi i mungesës dhe dhimbjes së veprimit njerëzor, por kur kjo ndodh, njeriu mbetet në dëshirë sepse karakterizimi kryesor i jetës njerëzore është paqëndrueshmëria dhe kalueshmëria.

Pesimizmi gjithashtu ka vendin e tij në shumë fe, në krahasim me një kuptim pozitiv të botës. E kundërta e pesimizmit është optimizmi, besimi se ka më shumë të mirë sesa të keqe në botë.

Si janë njerëzit pesimistë?

Të gjithë në jetë ndonjëherë mund t’i nënshtrohen mendimeve pesimiste për shkak të zhgënjimeve ose traumave. Nuk është aspak e pazakontë të kemi mendime pesimiste, megjithatë, nëse mendimet negative dhe pesimizmi janë gjithçka që kemi në mendje, kjo duhet parë si një problem që duhet zgjidhur.

Arsyeja për këtë është se një pjesë e depresionit si një çrregullim psikologjik është pesimizmi. Ekzistojnë gjithashtu të dhëna se si njerëzit që kanë një nivel më të lartë pesimizmi kanë një rrezik më të lartë për të vdekur nga sëmundjet e zemrës. Pesimizmi mund të përkeqësojë simptomat e depresionit dhe ankthit, veçanërisht te të moshuarit ku ndikon më tej në gjendjen e tyre fizike.

Si të njohësh një person pesimist?

Njerëzit që jetojnë pesimizëm kanë një kuptim të errët të jetës rreth tyre dhe mund të njihen nga këto simptoma:

– besimi se realiteti është i pakuptimtë

– mungesa e besimit te njerëzit përreth jush

– besimi se jeta nuk ka kuptim

– mbyllje, mungesë e jetës shoqërore

– fyerje e të gjitha të mirave

– besimi në pavlefshmërinë e dikujt

– zvogëlimi i besimit në aftësitë e veta

– një jetë e rrallë dhe e përmbushur dobët

Ka një lidhje në rritje dhe gjithnjë e më shumë flitet për lidhjen midis ndjenjave të këqija dhe pesimizmit me sëmundje të ndryshme fizike. Për shembull, njerëzit që vuajnë nga sëmundje të rënda tregojnë një shërim më të gjatë sesa njerëzit që karakterizohen si optimistë.

Pesimizmi dhe sëmundja

Lidhja midis fillimit të sëmundjes dhe pesimizmit nuk është një ide e re, dhe kërkimet mbi këtë çështje kanë ekzistuar që nga fillimi i viteve 1900. Një studim periodik që filloi në vitin 1920 tregoi se fëmijët që u etiketuan më të lumtur dhe më të lumtur në vitet e mëparshme kishin një jetëgjatësi më të gjatë se ata që u karakterizuan si pesimistë. Shkencëtarët kanë vërtetuar të dhëna të ngjashme në studime të tjera.

Të dhënat tregojnë se pesimizmi mund të shoqërohet me vdekshmëri më të lartë, por gjithashtu se individët pesimistë kanë më shumë gjasa të zhvillojnë faktorë rreziku për vdekshmërinë e parakohshme siç është presioni i lartë i gjakut. Një nga arsyet e rritjes së sëmundjes te njerëzit pesimistë është fakti se në jetën e vjetër ata do të jenë më të prirë ndaj zakoneve më të këqija të jetës dhe konsumimit të alkoolit dhe cigareve.

Analizat e mbijetesës të kryera te njerëzit me kancer dhe SIDA tregojnë se optimizmi ishte një faktor për mbijetesë më të gjatë dhe pesimizmi ishte një faktor për mbijetesë të dobët dhe më të shkurtër në sëmundjet më të rënda. Pjesa më e madhe e shërimit nga sëmundja lidhet me gjendjen pozitive psikologjike të personit dhe vullnetin për të jetuar, dhe pesimistët nuk i tregojnë këto karakteristika, por janë e kundërta. Analizat tregojnë gjithashtu se optimistët kthehen në aktivitete të ndryshme dukshëm më shpejt pas sëmundjes dhe operacionit sesa pesimistët. Është interesante sesi këto të dhëna janë të orientuara në të gjithë botën, jo vetëm në vendet perëndimore.

Pesimizmi dhe sëmundjet e zemrës, tregojnë të dhënat, janë të lidhura ngushtë. Një studim i kryer mbi burrat që iu nënshtruan një operacioni për të instaluar shartime të arterieve koronare tregoi se optimistët po shërohen më shpejt.

Gjithashtu është treguar se individët optimistë kanë më pak shenja fiziologjike që tregojnë infarkt miokardi gjatë operacionit. Sa i përket përsëritjes së sëmundjes, dhimbja e shkaktuar nga angina pectoris është përshkruar si dukshëm më e ulët tek optimistët sesa pesimistët. Një studim tjetër, i mëvonshëm, tregoi rezultate të ngjashme dhe se pesimizmi më i ulët ishte i lidhur me statusin më të mirë të pacientit.

Edhe pse nuk ka shumë kërkime, korrelacione të larta gjenden midis një gjendje emocionale pozitive ose optimizmit dhe një jete më të gjatë. Gjithashtu është treguar se pesimizmi parashikon vdekshmërinë dhe është një faktor i rëndësishëm rreziku për vdekshmërinë, veçanërisht në pacientët më të rinj. Pesimizmi është treguar se është i lidhur me veprimin e tabletave dhe ndikon drejtpërdrejt në sistemet endokrine dhe imune.

Gjithashtu, pesimizmi krijon një rrezik shumë më të lartë për zhvillimin e vështirësive psikologjike si depresioni, ankthi, paniku dhe sëmundje të ngjashme. Të gjitha sa më sipër mund ta bëjnë të vështirë funksionimin e përditshëm.

Nëse lihet i pa trajtuar mund të shkaktojë sëmundje kronike dhe probleme afatgjata me trupin.

A mund të trajtohet pesimizmi?

Meqenëse as optimizmi dhe as pesimizmi nuk klasifikohen si një çrregullim mendor, në përgjithësi nuk është e nevojshme ta trajtojmë. Por kjo nuk do të thotë që pesimizmi nuk mund të shërohet.

Krijimi i një pamje pozitive për botën mund të mësohet, por zakonisht është një proces i gjatë. Nëse pesimizmi ndikon në jetën e përditshme në kuptimin që një person mbyllet, ka mungesë të jetës shoqërore ose besim në jetë, nuk do të ishte keq të kërkosh ndihmë psikologjike në mënyrë që e njëjta të mos ndikojë në krijimin e ankthit dhe depresionit.

Pikëpamjet negative të botës, gjërave dhe njerëzve përreth jush në përgjithësi mund të ndikojnë negativisht në zhvillimin e jetës dhe shfrytëzimin e mundësive të jetës.

Vazhdo të lexosh

Lajmet

Si pritet të ndikojnë te duhanpirësit imazhet që do të stampohen në pakot e duhanit?

Në paketim do t’iu shtohen imazhe që do të shërbejnë si vërejtje për pasojat që sjell konsumimi i cigareve.

Publikuar

nga

Pas disa muajsh, pakot e duhanit pritet të kenë pamje të tjera. Në paketim do t’iu shtohen imazhe që do të shërbejnë si vërejtje për pasojat që sjell konsumimi i cigareve.

Andaj që nga ky muaj pritet që të ndalohet importi apo prodhimi i pakove pa këto fotografi dekurajuese, kurse në tetor të këtij viti në stoqe të ketë vetëm pako me imazhe vetëdijësuese.

Udhëzimi administrativ për vërejtjet e kombinuara ka hyrë në fuqi në shtator të vitit të kaluar. Por sa do të mund të ndikojnë paketimet e reja që të rinjtë të mos e nisin duhanin? Këtë e shpjegon specialistja e psikologjisë klinke dhe psikioterapisë, Fatime Fazliu.

“Tek pjesa e adoleshentëve, këto pamje dhe mbishkrime mund të kenë efekte pozitive për lënien e duhanit dhe mosfillimin e duhanit”, deklaroi ajo.

Megjithatë përqindja e impaktit te duhanpirësit nuk është e madhe.

“Studimet kanë treguar se 70% e personave nuk kanë ndonjë impakt të madh, 30% edhe mund të kenë ndonjë impakt, por jo edhe shumë. Duhanpirësit kronik kanë mekanizma mbrojtës psikologjik të cilët gjithmonë mundohen të arsyetojnë faktin se pse duhani nuk është i dëmshëm sepse nga përvojat klinike ata thonë edhe dikush që nuk e ka pirë duhanin është sëmur me kancer ose nëse e pinë duhanin në një ambient me fëmijë thonë se edhe ju jeni rritë në këso ambienti”, deklaroi ajo.

Sipas Fazliut, ngritja e çmimit të cigareve është mënyra më efektive në zvogëlimin e pirjes së duhanit.

“Unë mendoj që po, por studimet kanë treguar se ka shumë rëndësi edhe mbishkrimi. Kjo është një kampanjë vetëdijësuese, por mendoj se më e rëndësishme është masa strike që duhen të merren për parandalim ose zvogëlimin e duhanit. Dhe sot vendet evropiane kampanjën e bëjmë me ngritjen e çmimit të duhanit. Për vetë faktin se është treguar më efektive”, deklaroi Fazliu.

Kanceri, kryesisht i mushkërive, problemet e frymëmarrjes dhe ato kardiovaskulare janë sëmundjet kryesore që lidhen me pirjen e duhanit./UBTNews/

Realizoi: Fjolla Gashi

Vazhdo të lexosh

Lajmet

Mustafa liston arsyet që sipas tij çuan në shkarkimin e Arifit

Publikuar

nga

Qeveria serbe me 18 prill ka shpërndarë Kuvendin e Komunës të Preshevës, duke mos dhënë arsye. Me ç’rast i ka përfunduar mandati kryetarit të deritanishëm të komunës, Shqiprim Arifi.

Këtë shkarkim Arifi përmes një postimi në rrjetin social Facebook e quajti arbitrar. Ndërkohë është krijuar një organ i përkohëshëm deri zgjedhjet e ardhshme lokale, me në krye Ragmi Musaftën.  Ky i fundit në një intervistë për UBTnews thotw se Arifin nuk e shkarkoi qeveria por ai shkarkoi vetëvetën.

“Ka sikronizuar për të derdhur lotë krokodili për t’u viktimizuar, për të bërtitur dhe ankuar nga qeveria në Beograd dhe Presidenti i Serbisë sikur ata e kanë shkarkuar, jo ai ka shkarkuar vetveten sepse ai nuk ka qenë i aftë ta mbajë shumicën, nuk ka qenë i shkathtë të organizojë pushtetin vendor”, deklaroi ai.

E deri te shkarikimi i kryetarit të deritanishëm të Preshevës, ndikim të madh kishte edhe përshirja e ambasadorëve të akredituar në Serbi.

“Pas nëntë muajsh ndodhi sepse u angazhuan ambasadori Hill i SHBA-së, ambasadori i Organizatës së Sigurimeve dhe Bashkëpunimit Evropian me seli në Beograd sepse kanë ditur situatën në Preshevë. Ata komunikojnë vazhdimisht edhe me partitë politike opozitare dhe në këtë rast në sensin e presionit të opozitës serbe në Beograd që zgjedhjet lokale për komuna të bëhën njëkohësisht me zgjedhjet e Beogradit, pra të përsëriten ato të 17 dhjetorit tani me 2 qeshor inkoperuan edhe komunën e Preshevës”, tha ai.

Kjo është hera e tretë që Qeveria e Serbisë emëron Autoritetin e Përkohshëm për të udhëhequr Preshevën në shtatë vjetët e fundit. Gjatë këtyre shtatë vjetëve këto do të jenë zgjedhjet e katërta lokale.

Votimet lokale në Serbi do të mbahen me 2 qershor në më shumë se 80 qytete dhe komuna./UBTNews/

Realizoi: Fjolla Gashi

Vazhdo të lexosh

Kulturë, Lifestyle

Mbrojtja e Mendimit dhe Krijimtarisë: Shënimi i Ditës Botërore të Pronësisë Intelektuale

Publikuar

nga

Sot, në një përhapje të gjërë ndërkombëtare, çdo cep i globit feston Dita e Pronësisë Intelektuale, një ditë e cila ngre në qendër të vëmendjes të drejtën për pronësi intelektuale dhe nevojën për të mbrojtur këtë pronësi. Aktivitetet e shumta të organizuara në këtë ditë janë të përqendruara në promovimin e ndërgjegjësimit për rëndësinë e pronësisë intelektuale dhe në forcimin e legjislacionit për të garantuar mbrojtjen e saj.

Pronësia intelektuale përfshin fushat e pronësisë industriale dhe të drejtat e autorit, të cilat janë të mbrojtura me ligj dhe janë shprehje e një angazhimi të përbashkët për të krijuar një mjedis të favorshëm për inovacionin dhe kreativitetin.

Që nga viti 2000, në 26 prill të çdo viti, të gjitha vendet anëtare të Organizatës së Kombeve të Bashkuara (OKB) shënojnë Ditën Botërore të Pronësisë Intelektuale nën përkujdesjen e Organizatës Botërore të Pronësisë Intelektuale (OBPI). Kjo ditë është një rast për të theksuar rëndësinë e bashkëpunimit ndërkombëtar për të adresuar sfidat dhe mundësitë që lidhen me pronësinë intelektuale.

Organizata Botërore e Pronësisë Intelektuale (WIPO) ka një rol kyç në promovimin e pronësisë intelektuale në nivel global. Për të shënuar Ditën Botërore të Pronësisë Intelektuale, WIPO zgjedh një slogan që synon të frymëzojë komunitetin global të krijuesve dhe mbrojtësve të pasurisë intelektuale. Kjo është një rast për të theksuar vlerën e bashkëpunimit ndërkombëtar në sigurimin e vijimësisë së krijimtarisë dhe për të adresuar sfidat aktuale në fushën e pronësisë intelektuale./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Lajmet

​Mbi 1 mijë e 600 persona mbesin ende në kërkim nga lufta e fundit në Kosovë

Sipas avokatit Naim Qelaj, ky është një fakt shqetësues.

Publikuar

nga

Institucioni i Avokatit të Popullit ka mbajtur një tryezë diskutimi me rastin e shënimit të Ditës Kombëtare të Personave të Pagjetur.

Në fjalën e tij, Avokati i Popullit, Naim Qelaj, tha se edhe pse kanë kaluar 25 vite nga lufta e fundit në Kosovës, ende mbetet i pazbuluar fati i mbi 1 mijë e 600 personave të zhdukur dhe se sipas tij ky është një fakt shqetësues. Ai u bëri thirrje institucioneve vendore dhe komunitetit ndërkombëtar që të bëjnë presion mbi autoritetet përgjegjëse në mënyrë që të zbardhet fati i personave të zhdukur.

Qelaj tha se vendosja e fatit të personave të zhdukur në tavolinën e dialogut politikë Kosovë-Serbi është i papranueshëm dhe nëse nuk vendoset si kërkesë e qartë për palët dhe të imponohet si detyrim dhe parakusht i çdo iniciative tjetër duke e vlerësuar si prioritet që nuk lejohet të kalohet.

“Kur kanë kaluar më shumë se 25 vite nga përfundimi i luftës në Kosovë ende nuk dihet fati i mbi 1 mijë e 600 personave të zhdukur. Ky është fakt shqetësues dhe pa drejtësi për viktimat. Andaj avokati i popullit bën thirrje institucioneve vendore dhe të gjithë komunitetit që pa kompromis të shtroj presion të detyrojnë autoritetet përgjegjëse të ofrojnë të gjithë mbështetjen dhe të dhënat që të çojnë në zbardhjen e fatit të personave të zhdukur. Vendosja ne tavolinën e dialogut politik dhe qëllimi që të arrihet kompromis me fatet e personave të zhdukur është i pa pranueshëm dhe nëse nuk vendoset si kërkesë e qartë për palët dhe të imponohet si detyrim dhe parakusht i çdo iniciative tjetër duke e vlerësuar si prioritet që nuk lejohet të kalohet”, tha Qelaj.

Ndërkaq, Andin Hoti, Kryetar i Komisionit Qeveritar për Persona të Zhdukur në këtë tryezë tha se për vitin 2024 janë gërmuar katër lokacione në territorin e Kosovës, ndërsa në vitin 2000/2001 në varrezat masive në Serbi janë gjetur mbi 900 persona të zhdukur. Ai tha se çështja e personave të zhdukur tashmë është ndërkombëtarizuar.

“Rreth 20 persona apo eshtra të personave që janë të zhdukur ia kanë arrit me i zhvarrosë, kanë arritur me i marrë dhe janë nën procedurat e mëtutjeshme. Shumicën e rezultateve i kemi marr dhe për të tjerat jemi në pritje me ja dërguar familjarëve eshtrat e familjarëve të tyre. Ndërkaq në vitin 2024 deri më tani i kemi gërmuar 4 lokacione me ç’rast i presim edhe 12 lokacione tjera që t’i realizojmë në kuadër të viti 2024. Në numër total janë mbi 2 mijë e 800 lokacione të tjera të gërmuara në Republikën e Kosovës. Kur flasim për territorin e Serbisë është çështje tjetër. U përmend që 950 persona kanë arritur që të gjinden në varrezat masive të Serbisë. 95 për qind nga ta janë gjetur në vitin 2000-2001 në tri varreza masive. Mendoj që Kosovës jo vetëm tashti por edhe në të kaluarën iu ka nevojitur një dokumentim, një hartim i asaj çka ka ndodh nuk nevoja asnjë klasifikim shpikje apo përgënjeshtrim por thjesht një dokumentim i gjithë atyre krimeve një bashkëpunim i tyre krimeve ose një bashkim i atyre dokumenteve në një institucion të vetëm. Kanë punuar pa rreshtuar edhe në forma të ndryshme edhe në kushte të ndryshme megjithatë shteti deri sot nuk është që ka pasur një institucion të qartë se ku dhe si do të ruhen gjitha këto dokumente. Përveç kësaj mendoj jam i bindur plotësisht që delegacioni i Serbisë i ka të gjithë informacionet për Kosovën, thjesht duhet me pas vullnetin, kurajën me i dhënë ato dhe mu përball me drejtësi mandej. Deri sa kjo nuk arrihet natyrisht që kjo do të jetë e vështirë. Natyrisht që ne do të kemi edhe gishtin të drejtuar nga ne sepse është normale përderisa kjo nuk arrihet e kemi shumë të vështirë. Jemi munduar 2 vite, kemi shkuar në Bruksel me ekipin e dialogut dhe kemi futur në kuadër të dialogut personat e zhdukur. E kemi ndërkombëtarizuar çështjen e personave të zhdukur. E kemi ndërkombëtarizuar e kemi ngrit në nivel demokratik në mënyrë që me pas një garancion e ai garancion të jetë BE. Më në fund, më 2 maj kemi arritur ta miratojmë, jo ta nënshkruajmë, deklaratën e personave të zhdukur si rrjedhojë e Aneksit të Ohrit”, tha Hoti.

Vazhdo të lexosh

Të kërkuara