Shëndeti

​Pesë zakone që dëmtojnë kujtesën e njeriut

Mungesa e gjumit një ndër to.

Published

on

Dëmtimi i kujtesës është një nga pasojat kryesore të demencës digjitale – një sëmundje e re e kohës sonë.

Me këtë term, mjekët nënkuptojnë përkeqësimin e aftësive mendore të një personi për shkak të përdorimit të përditshëm të pajisjes, i cili shoqërohet me vështirësi në perceptimin e informacionit dhe mungesë të të menduarit kritik.

“Pajisjet elektronike e shpëtojnë një person nga aktiviteti i tepruar mendor. Sigurisht, kjo e thjeshton shumë jetën tonë, por si reagon truri, i cili është përgjegjës për funksionin mendor të trupit, ndaj një ‘ndihme’ të tillë? Mungesa e punës së këtij organi të rëndësishëm çon në shkatërrimin gradual të lidhjeve nervore, e cila nga ana tjetër ngadalëson ndjeshëm proceset që ndodhin në tru”, tha neuroshkencëtari gjerman, psikiatër pranë Fakultetit të Mjekësisë dhe Shkencave të Natyrës në Ulm, profesori Manfred Spitzer.

Përveç ndikimit të pajisjes, në punën e trurit dhe të kujtesës ndikojnë negativisht edhe shumë zakone të tjera që njerëzit sot i hasin përditë.

Mungesa e gjumit

Gjatë gjumit rikthehet puna e trurit, zhvillohet aftësia e tij për të mësuar, kujtimet negative neutralizohen dhe gjendja emocionale stabilizohet. Përveç kësaj, ekspertët besojnë se gjumi është shumë i rëndësishëm për ruajtjen e kujtesës, pasi në mungesë të tij, rrathët e kujtesës mbingarkohen dhe aftësia e trurit për të perceptuar dhe asimiluar informacionin përkeqësohet.

Shumë informacion

Çdo ditë marrim shumë mesazhe nga burime të ndryshme dhe ndalojmë së dalluari informacionet e rëndësishme nga ato të panevojshme. Përmbajtja e tepërt është një stres serioz për trurin, i cili çon në shfaqjen e të menduarit të fragmentuar, pa kritika. Përveç kësaj, mbingarkesa e informacionit mund të shkaktojë probleme me kujtesën, përqendrimin dhe vendimmarrjen.

Dieta jo e duhur

Është vërtetuar se konsumimi i shpeshtë i ushqimeve të shpejta dhe i pasur me yndyra të ngopura, sheqerna dhe kripëra shkakton dëmtime të caktuara njohëse te një person, si dhe përkeqësim të kujtesës afatshkurtër. Kjo për shkak se zakonet e të ngrënit ndikojnë në funksionimin e hipokampusit, zonës së trurit përgjegjëse për kujtesën. Mjekët rekomandojnë një qasje të përgjegjshme ndaj kësaj teme pasi në të kundërtën rriten ndjeshëm rreziqet e zhvillimit të demencës, diabetit dhe obezitetit.

Mënyra e jetesës pasive

Qëndrimi i gjatë në të njëjtin pozicion redukton rrjedhjen e gjakut në tru dhe kufizon furnizimin me oksigjen dhe lëndë ushqyese të nevojshme për funksionimin normal të trurit. Mungesa e aktivitetit fizik dëmton kujtesën afatshkurtër të një personi, dhe gjithashtu mund të çojë në sëmundjen e Alzheimerit.

Kryerja e shumë punëve në të njëjtën kohë

Shumë prej nesh jetojnë në një mënyrë – bëjnë gjithçka. Jemi mësuar të bëjmë disa gjëra në të njëjtën kohë dhe të zgjidhim shumë probleme. Megjithatë, në shumicën e rasteve, kjo mënyrë e të menduarit dëmton vetëm shëndetin tonë, sepse na detyron të kalojmë nga një detyrë në tjetrën, gjë që na e mpin aftësinë për të menduar në mënyrë krijuese dhe për të menduar jashtë “kutisë”. Përveç kësaj, stresi i vazhdueshëm pas një numri të madh detyrash ndikon negativisht në punën e sistemit kardiovaskular dhe gjendjen emocionale.

Ju mund të përmirësoni zakonet kërcënuese për kujtesën vetëm kur ri-mendoni stilin tuaj të jetesës. Rregulloni dietën tuaj, futni aktivitetin e rregullt fizik në rutinën tuaj të përditshme dhe lejoni trupin tuaj të relaksohet plotësisht.

Përveç kësaj, detoksifikimi digjital do të ndihmojë në ruajtjen e kujtesës. Refuzimi i përkohshëm i përdorimit të pajisjeve do të ndihmojë në rivendosjen e funksionit të plotë të trurit dhe aktivizimin e proceseve të rëndësishme të të menduarit. Nëse është e pamundur të largoheni plotësisht nga telefoni inteligjent, përpiquni të reduktoni të paktën pak kohën që kaloni para ekranit.

Shëndeti

Boronica, fruta që ul rrezikun nga harresa

Published

on

Një studim i ri sugjeron se boronica, një frutë e zakonshme, por e fuqishme, mund të ndihmojë në mbrojtjen e trurit nga harresa, ka raportuar Getsurrey.

Shkencëtarët kanë zbuluar se boronicat, falë përbërësve të pasur me antocianinë, një lloj antioksidanti që u jep ngjyrën karakteristike të kaltër, ofrojnë mbrojtje kundër sëmundjes së demencës për personat në moshë të mesme.

Këto përbërje, që ndihmojnë frutën të mbrohet nga infeksionet, ka efekte të ngjashme mbrojtëse edhe për trurin e njeriut.

“Ne kemi vërejtur përmirësim të funksioneve të aftësive njohëse te të moshuarit që konsumojnë boronica dhe menduam se mund të jenë efektive edhe te personat më të rinj”, ka thënë profesori Krikorian.

Sipas tij, edhe sëmundja tjetër neurodegjenrative, Alzheimeri, ashtu si shumica e sëmundjeve kronike të pleqërisë, fillon të zhvillohet vite përpara se të shfaqen simptomat, që në moshë të mesme.

Profesori ka shpjeguar se vetitë që e ndihmojnë boronicën të mbijetojë, mund të reduktojnë inflamacionin, të përmirësojnë metabolizmin dhe të rrisin prodhimin e energjisë brenda qelizave të trupit të njeriut, përfshirë të trurit.

Studimi, i publikuar në revistën Nutrients, përfshiu 33 persona të moshës 50 deri në 65 vjeç, me mbipeshë dhe me nivele të larta të sheqerit në gjak, një grup i rrezikuar nga problemet e kujtesës dhe zhvillimi i demencës.

Të gjithë pjesëmarrësit kishin filluar të ndienin vështirësi me kujtesën për shkak të moshës.

Continue Reading

Shëndeti

Çdo ditë bëni këtë gabim derisa i lani dhëmbët, prandaj ju bëhen të verdhë!

Published

on

Higjiena orale dhe dentare është shumë me rëndësi për shëndetin e përgjithshëm.

Ka gabime te larja e dhëmbëve të cilat me siguri i bëni çdo ditë dhe nuk keni haber që po e rrezikoni shëndetin e dhëmbëve tuaj.

Të gjithë e dimë që dhëmbët është e nevojshme t’i lani së paku dy minuta dhe së paku dy herë në ditë. Atë që e bëjmë gabimisht është kur i lajmë dhëmbët në shpejtësi, prandaj në ta ende ekzistojnë mbetje të ushqimit, gjë që mundësojnë zhvillimin e baktereve në gavrën e gojës.

Gurëzit e dhëmbëve, kariesi, inflamacioni janë disa nga problemet me të cilat përballen dhe luftojnë ata që nuk kujdesen në mënyrë të drejtë për higjienën e gavrës së gojës. Shumica gabojnë edhe me sasinë e pastës së dhëmbëve të cilën e vënë në brushë.

Nuk është e nevojshme të vihet pasta në gjithë sipërfaqen e brushës, sepse mund t’i dëmtoni dhëmbët dhe ata me kalimin e kohës marrin ngjyrë të verdhë.

Zmalti në dhëmbë dëmtohet, njerëzit i lajnë dhëmbët me brushë me qëllim t’ua kthejnë bardhësinë dhe shkëlqimin, mirëpo ata bëhen gjithnjë e më të errët.

Prodhuesit e pastave të dhëmbëve rekomandojnë larjen me brushë me sasinë e pastës së madhësisë së kokrrës së bizeles, mirëpo njerëzit shpesh e injorojnë këtë informacion dhe e mbushin brushën me pastë.

Kini parasysh këtë këshillë herën tjetër kur i lani dhëmbët!

Continue Reading

Shëndeti

Sheqeri po dëmton seriozisht shëndetin tuaj, ja çfarë duhet të dini!

Published

on

Konsumimi i tepërt i sheqerit është kthyer në një ndër rreziqet më të mëdha për shëndetin publik, sipas studimeve më të fundit të publikuara nga organizatat ndërkombëtare të shëndetit.

Ndonëse sheqeri është pjesë e pandashme e dietës moderne, efektet anësore mund të jenë më të rënda sesa mendohej më parë.

Sipas ekspertëve të shëndetit, konsumimi i rregullt i produkteve të pasura me sheqer lidhet ngushtë me një sërë sëmundjesh kronike si diabeti i tipit 2, obeziteti, sëmundjet kardiovaskulare dhe madje edhe probleme me kujtesën dhe përqendrimin.

Mjekët paralajmërojnë se sheqeri “i fshehur” në produktet e përpunuara është burim rreziku, përdoruesit nuk janë të vetëdijshëm për sasinë që konsumojnë.

“Është koha të fillojmë të shohim etiketat e produkteve me më shumë kujdes,” thotë dietologe Dr. Elira Gashi. “Një jogurt i zakonshëm apo një pije energjike mund të përmbajë më shumë sheqer sesa një kanaçe me pije të gazuar.”

Autoritetet shëndetësore po kërkojnë ndërhyrje më të forta nga qeveritë për të kufizuar përmbajtjen e sheqerit në ushqime dhe për të informuar më mirë publikun rreth pasojave të konsumit të tij të tepërt.

Continue Reading

Shëndeti

Këto ushqime nuk duhet t’i hani gjatë ditëve të nxehta

Published

on

Gjatë sezonit veror është e rëndësishme shmangia e disa ushqimeve, që jo vetëm ndikojnë keq, por edhe mund të bëhen shkaktarë për infeksione.

Nuk duhet të konsumoni ushqimet pikante dhe ato që nuk janë vegjetariane. Ushqimet pikante rrisin temperaturën e trupit duke qenë se rritet norma e metabolizmit. Vera nuk është koha më e mirë për të konsumuar mish, peshk apo të gjitha llojet e ushqimeve të detit.

Nëse konsumoni shumë mish do të djersisni më shumë e do keni probleme me tretjen.

Është e rëndësishme të shmangni ushqimet e gatshme apo të fast-food-eve që janë të pasura me yndyrë dhe vaj. Nuk duhet të konsumoni salcat, se përmbajnë sasi të lartë të një lënde që ndikon në shtimin në peshë. Ushqimet mund t’i konsumoni në gjendjen natyrale e nuk keni pse t’u shtoni salcë.

Duhet të tregoni një kujdes shumë të madh edhe ndaj ushqimeve të mbetura nga vaktet e kaluara. Sapo mbarohet ushqimi, pjesën që ngelet duhet ta ruani në ambient të ftohtë ose të ngrohtë, në varësi të llojit. Ushqimi i lënë jashtë mund të kthehet në problem, sepse hyn në një zonë problematike të temperaturës.

Nëse ushqimi lihet jashtë për më shumë se 4 orë, duhet hedhur menjëherë në kosh të plehrave.

Continue Reading

Të kërkuara