Lajmet

​Ndryshimi i klimës do t’i sjellë Evropës një valë të nxehti çdo tri vjet

Kjo verë ishte më e nxehta e Evropës ndonjëherë, me zjarre në Itali, Greqi dhe Turqi.

Published

on

Një e ardhme e pret Evropën me valë të nxehta vjetore të shkaktuara nga ndryshimet klimatike të shkaktuara nga njeriu, ka paralajmëruar Met Office.

Sipas Met Office, vala e zjarrtë e të nxehtit të gushtit, e cila shkaktoi një rekord të ri të temperaturës evropiane prej 48.8 gradë Celsius në Sicili, do të kishte qenë “pothuajse e pamundur” pa dëmtimin e mjedisit nga njerëzit.

Nëse nuk ndërmerren veprime për të trajtuar ndryshimet klimatike, Evropa mund të presë një valë të nxehti çdo tre vjet, por deri në vitin 2100 këto valë të nxehta vrasëse do të ndodhin çdo vit, sipas.

Ky mot ndëshkues do të ndodhte një herë në 10.000 vjet pa ndryshime klimatike, sipas studimit, i cili u transmetua në BBC One.

Kjo verë ishte më e nxehta e Evropës ndonjëherë, me zjarre në Itali, Greqi dhe Turqi.

Së fundi, Organizata Botërore Meteorologjike tha se shtatë vitet e fundit ishin në rrugën e duhur për të qenë shtatë vitet më të ngrohta të regjistruara.

Në hapjen e samitit të klimës COP26 në Glasgou, sekretari i Përgjithshëm i OKB-së António Guterres u tha udhëheqësve botërorë se “varësia jonë ndaj karburanteve fosile po gërmon varret tona”.

Profesor Peter Stott, nga Met Office, tha për Panorama: “Mund të na duhej të prisnim mijëra vjet për të parë ekstreme të tilla. Por tani me ndryshimet klimatike, ne mund të presim të shohim temperatura të tilla të nxehta një herë në tre vjet.

“Ajo që ndodh në të ardhmen është, duke supozuar emetimet e vazhdueshme, atëherë këto temperatura, këto temperatura ekstreme, bëhen një dukuri e rregullt. Ne mund të jemi më të sigurt se kurrë për lidhjen e ngjarjeve ekstreme të motit me ndryshimet klimatike. Shanset në rritje të këtyre ngjarjeve ekstreme vazhdojnë të rriten për sa kohë që ne vazhdojmë të lëshojmë gazra serrë. Shkenca është e qartë se sa më shpejt të reduktojmë emetimet tona të gazeve serrë, aq më shumë mund të shmangim ndikimet më të rënda,” tha Scott.

Në COP26, liderëve botërorë u kërkohet të tërheqin linjën dhe të respektojnë Marrëveshjen e Parisit për Klimën e vitit 2015 duke kufizuar rritjen e temperaturës në ato të regjistruara para Revolucionit Industrial në jo më shumë se 2 gradë Celsius, eventualisht në 1.5 gradë Celsius.

Bota tashmë është ngrohur me 1.2 gradë Celsius në përgjithësi, shumica dërmuese për shkak të veprimeve njerëzore.

Përtej 2 gradë Celsius, pasojat e ndryshimeve klimatike, si moti ekstrem dhe rritja e nivelit të detit, pritet të bëhen shumë më të rënda.

Michael Mann, drejtor i Qendrës së Shkencës së Sistemit të Tokës në Universitetin Shtetëror të Pensilvanisë, SHBA, tha për dokumentarin: “Nëse e lëmë ngrohjen të vazhdojë dhe kalojmë jo vetëm 1.5 gradë Celsius, por 2 gradë Celsius duke e ngrohur planetin ose 3 gradë Celsius… ne do ta tejkalojmë aftësinë tonë si një qytetërim për të siguruar burimet, hapësirën, ushqimin dhe ujin për gati tetë miliardë njerëz tani në faqen e këtij planeti.”

Filantropi miliarder Bill Gates shprehet pesimist. Sipas tij, do të jetë e pamundur të arrihet kjo.

Megjithatë, themeluesi i Microsoft vlerësoi përpjekjet e Britanisë, e cila ishte vendi i parë që u angazhua ligjërisht për të eliminuar ose kompensuar të gjitha emetimet e saj deri në vitin 2050, duke thënë: “Mbretëria e Bashkuar është në të vërtetë shembullore. Ajo merr një notë shumë të mirë për përparimin e klimës.”

Në dokumentar merret shembull Madagaskari, i cili po përballet me urinë e parë që i atribuohet ndryshimeve klimatike. Disa fshatra atje nuk kanë parë reshje të konsiderueshme për katër vjet, me rajonin që po përjeton thatësirën më të madhe në 40 vjet.

Gjyshja e pesë fëmijëve Moraree, e cila dikur kultivonte misër, oriz dhe patate për veten dhe familjen e vajzës së saj, tani është reduktuar në gërmimin e rrënjëve të hidhura nga toka.

“Nuk ka rënë shi, asnjë pikë e vetme nuk ka goditur tokën. Të gjitha kulturat që kemi mbjellë dështuan. Gjithçka dështoi,” tha ajo.

Vajza e saj, Maretiaze, tha: “Djali im nuk hesht kur është i uritur. Më tërheq mbi supe dhe më ngjitet në prehër, duke qarë për të ngrënë. Po ku mund të gjej ushqim për t’i dhënë?”

Lajmet

Fillon sezoni ngrohës, tetë ditë para afatit të zakonshëm

Published

on

By

Ndërmarrja publike “Termokos” ka njoftuar se ka filluar të marrë energji termike për të nisur sezonin ngrohës 2025/2026, duke shënuar kështu herën e parë që ngrohja fillon tetë ditë para afatit, më 15 tetor.

Përmes një njoftimi për media, Termokos tha se kjo vjen pasi ndërmarrja ka përfunduar të gjitha përgatitjet e nevojshme.

“Kjo është hera e parë në historinë e ekzistimit të ndërmarrjes, që sezoni ngrohës nisë 8 ditë para afatit të zakonshëm për fillimin e furnizimit, si reagim i menjëhershëm ndaj përkeqësimit të motit dhe në harmoni të plotë me ligjet në fuqi, përkatësisht me rregulloren e ZRRE-së për furnizim me energji”, tha Termokosi të martën, më 7 tetor.

Ndërmarrja Termokos tha se procesi i fillimit të operimit do të zhvillohet me kujdes të shtuar.

“Duke qenë se sistemi i ngrohjes është shumë kompleks dhe delikat, procesi i fillimit të operimit do të zhvillohet me kujdes të shtuar, duke e ngritur gradualisht kapacitetin e pranimit dhe shpërndarjes së energjisë termike”, tha ndërmarrja ndërsa kërkoi mirëkuptimin e konsumatorëve “ngase nevojiten disa orë derisa ngrohja të arrijë në radiatorët e tyre”.

Në Kosovë po mban mot kryesisht i ftohtë që prej javës së kaluar, me temperatura nga 0 deri në 6 gradë Celcius./D.B/KP

Continue Reading

Lajmet

Lehtësohet mundësia për suspendimin e liberalizimit të vizave në BE

Published

on

By

Parlamenti Evropian ka miratuar ndryshimet në rregulloren për suspendimin e liberalizimit të vizave për shtetasit e vendeve të treta, duke e bërë më të lehtë mundësinë për suspendimin e liberalizimit të vizave.

Sipas rregullave të deritashme, për vendet të cilat gëzojnë liberalizimin e vizave për Bashkimin Evropian, ka qenë e mundur të suspendohet mundësia e lëvizjes pa viza vetëm në rastet që lidhen me sigurinë kombëtare dhe çështjet e imigrimit masiv ilegal. Prandaj vetëm në një rast në histori ka ndodhur që BE të suspendojë liberalizimin e vizave – në rastin e Vanuatus. Ka pasur përpjekje në një moment që të suspendohet liberalizimi i vizave edhe për Shqipërinë, por kjo nuk ka kaluar as në Komisionin Evropian e as në Këshill.

Tash, sipas rregullave të reja të cilat janë miratuar të martën në Parlamentin Evropian, është bërë më e lehtë që të suspendohet liberalizimi i vizave.

Sipas rregullave të reja, BE-ja do ta ketë më të lehtë të heqë mundësinë e udhëtimit pa viza për shtetasit e vendeve të cilat nuk do të respektojnë të drejtat e njeriut, nuk do të përshtaten me politikën e vizave dhe nga të cilat do të ketë keqpërdorim të mundësisë për udhëtim pa viza.

Lëvizja pa viza do të mund të suspendohet më lehtë edhe për përfaqësues të qeverive të vendeve të cilët do të konsiderohen si pjesëmarrës në shkeljet e të drejtave të njeriut, shkeljen e ligjeve ndërkombëtare apo edhe të vendimeve të gjykatave ndërkombëtare.

Burimet diplomatike në Bruksel pohojnë se për momentin vendet e rajonit të Ballkanit Perëndimor nuk duhet të kenë frikë nga suspendimi i liberalizimit të vizave. Por në të njëjtën kohë, u bëjnë thirrje autoriteteve dhe qytetarëve të këtyre vendeve që në të ardhmen të kenë kujdes, sepse keqpërdorimi në përmasa të mëdha i lirisë së lëvizjes mund të sjellë edhe deri te suspendimi i liberalizimit.

Nga vendet e rajonit të Ballkanit Perëndimor në veçanti kërkohet që të përshtatin politikën e vizave me atë të BE-së, në mënyrë që të mos bëhen vende transit për imigrim ilegal në vendet e BE-së. Serbia në të kaluarën, por edhe Bosnja e Hercegovina, janë përmendur si vende përmes së cilave disa emigrantë kanë ardhur pa viza si “turistë”, e pastaj kanë kaluar në territor të BE-së, ku kanë kërkuar azil. Pas vërejtjeve nga BE, këto vende i kanë rivendosur vizat për disa shtete dhe kjo ka çuar deri te ulja e imigrimit ilegal në BE përmes asaj që njihej si “Ruta e Ballkanit Perëndimor”. Serbia ua kishte hequr vizat disa shteteve si shpërblim për mosnjohjen e pavarësisë së Kosovës apo tërheqjen e njohjes. Kjo praktikë ishte konsideruar nga disa vende të BE-së si keqpërdorim.

Po ashtu, nga vendet që kanë liberalizim të vizave me BE-në kërkohet që të mos kenë skema të “pasaportave të arta”, përmes së cilave u japin shtetësi njerëzve që mund të paguajnë shuma të mëdha. Pastaj të njëjtit mund të lëvizin në BE me pasaporta të këtyre vendeve. Kjo është trajtuar si “rrezik potencial për sigurinë e BE-së”. Nga këto vende pritet që të vazhdojnë bashkëpunimin edhe në pranimin e shtetasve që kanë qëndruar ilegalisht në BE apo të atyre që kanë kryer vepra penale. Ky është edhe një detyrim i cili ka dalë nga procesi i liberalizimit të vizave. Deri më tash BE-ja është “kryesisht e kënaqur” me sjelljen e vendeve të Ballkanit Perëndimor.

Dhe së fundi, për vendet e rajonit, sidomos për Kosovën dhe Shqipërinë, tërhiqet vërejtja që të mos ketë raste të tepërta të tejkalimit të kohës së lejuar për qëndrim pa viza në ndonjë vend të BE-së, për të punuar ilegalisht, apo numër të madh të kërkesave të pabazuara për azil.

Vendi i parë i cili mund të pësojë nga rregullat e reja është Gjeorgjia, ku qeveria, sipas BE-së, shkel të drejtat e njeriut dhe është afruar me Rusinë.

Rregullat e reja për suspendimin e liberalizimit të vizave do të hyjnë në fuqi në muajin dhjetor./D.B/EO

Continue Reading

Lajmet

Krasniqi thotë se vendimi i Kurtit për studentët është “përpjekje e hapur për blerje vote”

Published

on

By

Kryetari i Partisë Demokratike të Kosovës, Memli Kransiqi ka reaguar pas vendimit të Qeverisë në detyrë për të ndarë nga 100 euro për çdo student, pesë ditë para ditës së zgjedhjeve lokale.

Kryeministri në largim, i cili tashmë ka humbur çdo legjitimitet, duket se po e përjeton panikun nga humbja e madhe që e pret të dielën”, shkroi Krasniqi në Facebook.

Ai tha se vendimi për të ndarë 26 milionë euro për studentët “nuk është mbështetje e sinqertë “por përpjekje e hapur për blerje vote”.

Pas katër vitesh dështimesh në qeverisje dhe degradimi të sistemit arsimor, ai sot vendosi të ndajë 26 milionë euro, nga 100 euro për student, vetëm pesë ditë para zgjedhjeve. Kjo nuk është mbështetje e sinqertë për studentët, por përpjekje e hapur për blerje vote. Megjithatë, ky është një tjetër gjykim i gabuar për studentët kosovarë, sepse ata as nuk blihen e as nuk shiten”, tha Krasniqi.

Krasniqi i ftoi studentët që t’i marrin ato mjete “që janë nga taksat e familjeve të tyre, por të dielën ta përdorin votën e tyre për ta ndëshkuar një kryeministër që ka rrezikuar të ardhmen e tyre dhe të shtetit”./D.B/KP

Continue Reading

Lajmet

Banka Botërore: Ngadalësohet zhvillimi ekonomik në Kosovë

Published

on

By

Banka Botërore ka bërë të ditur që zhvillimi ekonomik në Kosovë, por edhe në tërë Ballkanin Perëndimor sivjet ka pasur ngadalësim dhe se ritmi parashikohet të vazhdojë.

Sipas raportit të rregullt ekonomik për Ballkanin Perëndimor, të vjeshtës 2025, nga 4.4 për qind sa ka qenë rritja ekonomike më 2024, në vitin 2025 rritja do të jetë 3.8 për qind.

Në këtë matje për sivjet rënien më të madhe do ta ketë Serbia nga 3.9 për qind në 2.8.

Në krahasim me vendet e Ballkanit Perëndimor, vetëm Maqedonia e Veriut dhe Mali i Zi do të kenë zhvillim më pozitiv në krahasim me 2024-n.

Ndërsa në nivel të përgjithshëm, Ballkani Perëndimor do të ketë rritje ekonomike në shkallë prej 3.0 për qind sivjet, në krahasim me 3.6 sa ishte një vit më herët.

Edhe parashikimet për vitet 2026 dhe 2027 tregojnë se Kosova do të ketë ngadalësim të zhvillimit ekonomik në 3.8 dhe 3.9 për qind.

Në raport për inflacionin në Kosovë është përmendur edhe vendosja e tarifave energjetike./D.B/EO

Continue Reading

Të kërkuara