Lajmet

​Mbi 1 mijë e 800 raste të dhunës në familje për periudhën janar-gusht

Komuna me më së shumti raste të dhunës në familje është Prishtina.

Published

on

Në Kosovë gjatë periudhës janar – gusht të vitit 2022 janë raportuar 1 mijë e 852 raste të dhunës në familje. Komuna me më së shumti raste të dhunës në familje është Prishtina. Sa i përket personave të dyshuar dhe të arrestuar për dhunë në familje, pjesa më e madhe janë të gjinisë mashkullore dhe të moshës madhore. Ndërsa sa i përket viktimave të dhunës në familje del që pjesa më e madhe e tyre janë të gjinisë femërore.

Kështu është thënë në raportin e Grupit për Studime Juridike dhe Politike (GLPS) në tryezën e sotme të diskutimit “Raportimi dhe trajtimi i rasteve të dhunës në familje”. Liridon Salihi, prezantues i analizës nga GLPS, tha se në shumicën e rasteve të dhunës në familje të akuzuarit i përkasin gjendjes së dobët ekonomike. Salihi tha se Prokuroria Themelore në Prishtinë ka treguar efikasitet në trajtimin e rasteve të dhunës në familje, ku si kryerës kanë qenë të miturit, ndërsa sipas tij nuk ka treguar efikasitet të tillë në trajtimin e rasteve ku si kryerës të dhunës në familje kanë qenë personat madhor.

“Prokuroria Themelore në Prishtinë ka treguar efikasitet në trajtimin e rasteve të dhunës në familje, ku si kryerës kemi pasur të miturit, ndërsa nuk ka treguar efikasitet të tillë në trajtimin e rasteve ku si kryerës të dhunës në familje janë personat madhor. Ndryshe nga analizimi i 43 aktgjykimeve të publikuara është se Gjykata Themelore në Prishtinë vetëm në pesë raste ka shqiptuar dënim me burgim efektiv, ndërsa pjesa më e madhe e aktgjykimeve ishin me dënim me kusht. Në 70 për qind të këtyre aktgjykimeve dhe të analizuara nuk është respektuar afati ligjor për caktimin dhe mbajtjen e seancës gjyqësore”, shtoi Salihi.

Ai tha se sa i përket rekomandimeve, kanë ftuar edhe institucionet e tjera duke përfshirë edhe Zyrën për mbrojtjen e viktimave, Qendra për punë sociale dhe Shërbimin korrektues që t’i rrisin kapacitetet për të trajtuar në mënyrë më serioze çdo viktimë, por edhe kryerësit e veprës penale dhunë në familje.

Ndërsa zëvendësministri i Drejtësisë, Blerim Sallahu kërkoi të punohet më shumë në këtë drejtim teksa tha se është shqetësuese fakti se nga 1 mijë e 725 persona të dyshuar për dhunë në familje, vetëm 682 janë arrestuar.

“Ne patjetër duhet të veprojmë në këtë drejtim për të përmbushur dhe harmonizuar aktet juridike, për ta rritur efikasitetin dhe për të mos lënë hapësirë për mos punë apo kamuflim të saj… Edhe me shqetësuese konsideroj se është fakti që nga 1 mijë e 725 persona të dyshuar për shkaktim të dhunës në familje, vetëm 682 persona janë arrestuar. Nga këtu bëjë thirrje për të gjithë akterët relevantë që ta rrisin seriozitetin për trajtimin e këtyre rasteve dhe veprimet t’i kenë pa asnjë kompromis për të dyshuarit që kryen veprën penale të dhunës në familje… Aktakuzat duhet të jenë profesionale dhe mirë të argumentuara, po ashtu duhet të rritet edhe efikasiteti i punës, sepse për këta tetë muaj të këtij viti ka rezultuar se ka një diferencë prej 70 lëndësh që kanë mbetur pa u trajtuar nga Prokuroria, për disa janë pranuar 613 raste, kurse janë marrë parasysh vetëm 543 prej tyre”, tha Sallahu.

Sallahu ka bërë të ditur se për herë të parë nën përkujdesjen e Ministrisë së Drejtësisë do të organizojnë 16 ditë e aktivizmit, e cila do të jetë kampanja më e madhe, ku parashihet aktivitete të shumëdimensionale dhe të ketë ndikim për vetëdijesimin e qytetarëve kundër dhunës në familje.

Dren Rugova, nënkryetar në Gjykatën Themelore në Prishtinë, tha se dhuna në familje duhet të ketë një trajtim më serioz. Sipas tij institucionet duhet të mos fokusohen ekskluzivisht në të gjeturat e fundit që përfundojnë në gjykatë por edhe në masat dhe efektet qe duhet merren për të parandaluar këto raste.

“Këshilli Gjyqësor ka ndërmarrë një sërë veprimesh duke adoptuar strategjinë për zgjedhjen efikase të lëndëve, ku çështjet e dhunës në familje janë paraparë me prioritet. Po ashtu, Gjykata Supreme ka nxjerrë një udhëzues për trajtimin e veprave penale që kanë të bëjnë me dhunën në familje. Dhuna në familje duhet të ketë një trajtim serioz. Edhe Gjykata Themelore në Prishtinë dhe të tjerat këto vepra penale i trajton me prioritet të jashtëzakonshëm… Përveç urgjencës që kanë këto raste në strategjinë e Këshillit Gjyqësor, janë paraparë edhe masat disiplinore për gjyqtarë, andaj konsideroj se nuk ka gjyqtar dhe gjykatë që i neglizhon këto raste, përveç rrethanave specifike kur çështjet, qoftë procedurale apo operative, bëjnë që të ketë vonesa në trajtimin e rasteve”, ka thënë Rugova.

Reyes Charle Cuellar, këshilltare për Çështjet Gjinore nga Zyra e Bashkimit Evropian, tha se ky raport është i rëndësishëm për rritjen e vetëdijesimit te qytetarët, teksa shtoi se Kosova duhet të luftojë në zbatimin e konventës për të parandaluar rastet e dhunës në familje.

“Dhuna në familje dhe kundër grave është e përhapur jo vetëm në Kosovë, por edhe çdo vend tjetër, dhe është një formë dominuese. Rastet janë të përditshme, por rrallë dalin në ballina të gazetave apo lajmeve, andaj edhe një raport i tillë është i rëndësishëm për ngritjen e vetëdijes për këtë fenomen. Dhuna e cila rezulton nga dikush në një vend ku ju duhet të ndiheni të sigurt është vështirë të ikim nga kjo, por ekziston edhe frika e raportimit. Është një çështje e komplikuar që duhet adresuar nga këndet e ndryshme të vështrimit, dhuna në familje duhet të adresohet me një qasje përmes parandalimit… Gjithsesi, Kosova ka arritur progres, sidomos kur i lexojmë të gjeturat në kuptimin e numrave, kjo nuk nënkupton se duhet të ndihemi komod, por duhet të luftojmë tutje që të zbatohet konventa”, tha Cuellar. 

Rajoni

Ujërat e Kosovës: Sfida dhe zgjidhjet e qëndrueshme sipas Profesor Hazir Çadrakut

Published

on

Profesor i UBT-së, Hazir Çadraku, ishte mysafirë i radhës në podcastin tonë, ku foli për gjendjen aktuale të ujërave në Kosovë, duke theksuar rëndësinë e menaxhimit të qëndrueshëm dhe parandalimit të krizave të mundshme ujore në të ardhmen.

Sipas Profesor Çadrakut, sfidat që përballet Kosova janë të dyfishta: ndikimet klimatike dhe aktiviteti i pakontrolluar i njeriut.

Institucionet arsimore dhe kërkimi shkencor, sipas Profesor Çadrakut, luajnë një rol kyç në parandalimin e krizave ujore. Ai nënvizoi rëndësinë e punës intensive kërkimore në terren dhe publikimeve ndërkombëtare për të siguruar vendimmarrje të bazuar në të dhëna dhe fakte shkencore.

Për më shumë ndiqni podcastin: PODCAST

Continue Reading

Lajmet nga UBT

Profesori bullgar Dimitar Keranov ligjëroi në UBT mbi të ardhmen evropiane të Kosovës dhe përvojën e Bullgarisë

Published

on

Në kuadër të aktiviteteve akademike dhe ligjëratave tematike me ekspertë ndërkombëtarë, UBT ka mirëpritur Dr. Dimitar Keranov, politolog dhe ekspert i sigurisë ndërkombëtare, i cili mbajti ligjëratën me temën “Kosova’s European Future: What Bulgaria’s Experience Can Offer”, para studentëve të programit të Studimeve të Sigurisë.

Ligjërata u fokusua në rrugëtimin evropian të Kosovës, sfidat e integrimit, si dhe mësimet që mund të nxirren nga përvoja e Bullgarisë në proceset e anëtarësimit në Bashkimin Evropian, duke vënë theks të veçantë në çështjet e sigurisë, qëndrueshmërisë demokratike dhe përballjes me kërcënimet hibride.

Në këtë aktivitet akademik ishin të pranishëm edhe dekania e Fakultetit, Hajdi Xhixha, si dhe prodekani Arian Kadriu, të cilët vlerësuan rëndësinë e përfshirjes së ekspertëve ndërkombëtarë në procesin mësimor dhe në zgjerimin e perspektivës akademike të studentëve të UBT-së.

Dr. Dimitar Keranov është anëtar i Bordit Drejtues të Bulgarian Institute for International Politics (BIIP) dhe njihet si një nga zërat e rëndësishëm në fushën e politikës së jashtme, sigurisë dhe demokracisë në Evropën Juglindore. Fushat e tij të specializimit përfshijnë kërcënimet hibride, reziliencën demokratike dhe sigurinë ndërkombëtare, me fokus të veçantë në vendet që përballen me presione gjeopolitike.

Ai ka një përvojë të pasur profesionale në institucione prestigjioze ndërkombëtare, përfshirë German Marshall Fund of the United States dhe Institut für Europäische Politik në Berlin, ku ka kontribuar në analiza politike dhe kërkime shkencore mbi zgjedhjet, ndikimin e huaj dhe qeverisjen demokratike.

Publikimet dhe analizat e Dr. Keranov janë cituar nga media ndërkombëtare me ndikim të madh, si The New York Times dhe Euronews, duke e bërë atë një referencë të rëndësishme në debatet bashkëkohore mbi sigurinë dhe demokracinë. Ai është gjithashtu anëtar i American Political Science Association dhe flet rrjedhshëm më shumë se dhjetë gjuhë, çka i mundëson një qasje krahasuese dhe ndërkombëtare ndaj sfidave globale të sigurisë.

Ligjërata u prit me interes të veçantë nga studentët, të cilët patën mundësi të diskutojnë drejtpërdrejt me ligjëruesin për rolin e Kosovës në arkitekturën evropiane të sigurisë, sfidat aktuale rajonale dhe rëndësinë e përgatitjes akademike për profesionistët e ardhshëm të kësaj fushe.

Përmes aktiviteteve të tilla, UBT vazhdon të forcojë profilin e tij ndërkombëtar dhe të ofrojë një arsim cilësor, të lidhur ngushtë me zhvillimet aktuale globale dhe me praktikat më të mira akademike dhe profesionale.

Continue Reading

Vendi

Zgjerimi urban i Prishtinës analizohet shkencërisht në një temë masteri nga studentja e UBT-së, Eglantina Buja

Published

on

Prishtina ka qenë në fokus të një analize të thelluar shkencore mbi zhvillimin dhe zgjerimin e saj urban, përmes temës së masterit të kandidates nga UBT, MSc. Eglantina Buja, e cila u mbrojt me sukses në kuadër të studimeve pasuniversitare.

Tema me titull “Analizë sasiore e shtrirjes dhe zgjerimit urban në Prishtinë për periudhën 1990–2024” u prezantua para komisionit profesional, i përbërë nga Prof. Dr. Egzon Bajraktari (kryetar), Prof. Dr. Edon Maliqi (mentor) dhe Dr. sc. Elvida Pallaska (anëtare).

Studimi trajton transformimet urbane të kryeqytetit gjatë një periudhe 34-vjeçare, duke përfshirë kohën e okupimit, periudhën e pasluftës dhe zhvillimet pas shpalljes së pavarësisë së Kosovës. Përmes përdorimit të të dhënave të hapura dhe metodave bashkëkohore shkencore, tema ofron një pasqyrë të qartë dhe të matshme të zgjerimit urban të Prishtinës.

Analiza është realizuar mbi bazën e imazheve satelitore Landsat 5 TM dhe Landsat 8 OLI, të përpunuara përmes klasifikimit të mbikëqyrur (Supervised Classification) në platformën Google Earth Engine, si dhe përmes analizave hapësinore me sisteme GIS. Si rezultat, janë gjeneruar harta tematike dhe produkte vizuale që dokumentojnë ndryshimet urbane ndër vite.

Të dhënat tregojnë një rritje të ndjeshme të sipërfaqes së ndërtuar në Prishtinë – nga 437.5 hektarë në vitin 1990 në mbi 1,410 hektarë në vitin 2024, që përfaqëson një zgjerim urban mbi 220%, një ritëm që tejkalon dukshëm rritjen e popullsisë. Ky zhvillim ka ndikuar në kalimin nga një strukturë urbane kompakte drejt një forme më të shpërndarë dhe të fragmentuar, duke sjellë sfida serioze për planifikimin hapësinor, infrastrukturën dhe përdorimin efikas të tokës.

Studimi identifikon gjithashtu zonat kryesore të zgjerimit urban dhe vë në pah ndikimin e ndërtimeve informale dhe mungesës së planifikimit të qëndrueshëm urban. Në përfundim, tema ofron rekomandime konkrete për vendimmarrësit, duke theksuar nevojën për zhvillim kompakt, forcim institucional dhe përdorim sistematik të teknologjive gjeohapësinore në monitorimin urban.

Me rastin e diplomimit, kandidatja u vlerësua për qasjen serioze akademike, rigorozitetin metodologjik dhe kontributin e vlefshëm në studimet e zhvillimit urban të Prishtinës.

UBT vazhdon të dëshmojë përkushtimin e tij ndaj kërkimit shkencor dhe formimit të kuadrove profesionale që kontribuojnë drejtpërdrejt në analizën dhe zgjidhjen e sfidave zhvillimore të vendit.

Continue Reading

Lajmet nga UBT

Rektori i UBT-së, Edmond Hajrizi, bëhet zyrtarisht anëtar i Akademisë Evropiane të Shkencave

Published

on

Rektori i UBT-së, Edmond Hajrizi bëhet anëtar i Akademisë Evropiane të Shkencave, në bazë të kontributit të tij të jashtëzakonshën në shkencë dhe teknologji, si dhe duke u bërë i vetmi dhe i pari shkencëtar nga Kosova që i bashkohet këtij institucioni prestigjioz. Diploma e anëtarësimit iu dorëzua gjatë një ceremonie solemne nga Kryetari dhe Nënkryetari i Akademisë, në Qendrën Evropiane për Shkencë (CERN) në Gjenevë, Zvicër.

Ky anëtarësim përfaqëson një njohje ndërkombëtare për kontributin e Rektorit Hajrizi në avancimin e arsimit të lartë, kërkimit shkencor dhe inovacionit në Kosovë, si dhe forcon lidhjet e vendit me komunitetin akademik evropian dhe botëror.

“Ky është një moment jashtëzakonisht i rëndësishëm, jo vetëm për mua personalisht, por edhe për Kosovën dhe komunitetin tonë shkencor. Anëtarësimi im në Akademinë Evropiane të Shkencës hap dyert e kësaj akademie prestigjioze për vendin tonë dhe për gjeneratat e reja të shkencëtarëve kosovarë,” ka thënë Rektori Hajrizi.

Rektori Hajrizi theksoi rëndësinë dhe domethënien e këtij anëtarësimi, duke shprehur falënderimet e tij dhe duke ndarë vizionin për të ardhmen.

“Ky anëtarësim përfaqëson vlerësimin e punës sime mbi 30-vjeçare në fushën e shkencës dhe teknologjisë, dhe më jep një motiv shtesë për të vazhduar angazhimin në forcimin e arsimit cilësor, avancimin e kërkimit shkencor dhe lidhjen e institucioneve akademike të Kosovës me rrjetet evropiane të dijes dhe inovacionit. Dëshiroj të shpreh mirënjohjen time të thellë për të gjithë ata që kontribuan në nominimin dhe vlerësimin tim. Një falënderim i veçantë shkon për familjen time dhe për kolegët e mi, për mbështetjen e vazhdueshme dhe bashkëpunimin profesional gjatë gjithë këtyre viteve”, u shpreh Rektori Hajrizi.

Akademia Evropiane e Shkencave është e njohur për promovimin e ekselencës shkencore, kërkimit ndërdisiplinar dhe inovacionit, duke përfshirë në radhët e saj studiues me reputacion të lartë ndërkombëtar, përfshirë edhe laureatë të Çmimit Nobel.

Nën udhëheqjen e Prof. Dr. Edmond Hajrizi, UBT është pozicionuar si një institucion lider në arsimin e lartë, kërkimin shkencor, inovacionin dhe sipërmarrjen në rajonin e Evropës Juglindore, duke krijuar mundësi të reja për studentët, akademikët dhe institucionet partnere.

Continue Reading

Të kërkuara