Rafineritë kineze kanë bërë porosi të reja për naftë bruto ruse që do të transportohen nga portet që zakonisht furnizojnë Indinë, pasi kërkesa nga vendi i Azisë Jugore për naftën bruto të Moskës ka rënë pas tarifave të Presidentit të SHBA-së Trump.

Të paktën 15 ngarkesa me naftë ruse janë siguruar nga rafineritë kineze për dorëzimin në tetor dhe nëntor, thanë analistët.

Kina dhe India dolën si blerësit kryesorë të naftës ruse pas pushtimit të Ukrainës nga Moska në vitin 2022, gjë që i shtyu vendet perëndimore të shmangnin eksportet e saj, shkruan CNN.

Trump në korrik kërcënoi të vendoste tarifa dytësore për mallrat nga vendet që importojnë naftë ruse për të ushtruar presion mbi Moskën që të përfundojë luftën në Ukrainë.

Më herët këtë muaj, ai njoftoi një tarifë shtesë prej 25% për eksportet indiane në SHBA, përveç një takse tjetër prej 25% për importet e naftës dhe gazit rus. Kjo çoi në uljen e ndjeshme të blerjeve nga vendi.

Që nga java e kaluar, rafineritë shtetërore dhe private të Kinës kishin blerë rreth 13 ngarkesa me naftë të papërpunuar ruse perëndimore për dorëzimin në tetor dhe të paktën dy ngarkesa për nëntorin, tha Muyu Xu, analist i lartë i naftës së papërpunuar në Kpler, e cila gjurmon të dhënat e mallrave dhe të transportit.

15 ngarkesat me naftë, secila prej të cilave zakonisht varion nga 700,000 deri në 1 milion fuçi, do të ngarkohen nga portet ruse të Arktikut dhe Detit të Zi – furnizime që zakonisht shkojnë në Indi në vend të Kinës, duke pasur parasysh distancën e saj, tha Xu.

Kompania Rajonale e Ujësjellësit “Prishtina” mbajti ceremoninë e nënshkrimit të marrëveshjeve të kontributit për projektin “Climate Appropriate Urban Development: Sewage Prishtina (incl. Sewage I/II)” për komunën e Prishtinës dhe atë të Fushë Kosovës.

Projekti me vlerë totale prej 53 milionë euro, i mbështetur nga partnerët ndërkombëtarë, pritet të sjellë ujëra dhe lumenj më të pastër, një mjedis më të shëndetshëm dhe përfitime të prekshme për 40 për qind të popullsisë së Kosovës.

Kryetari i Prishtinës, Përparim Rama, tha se ky projekt është më shumë se infrastrukturë, duke e cilësuar si një investim në dinjitetin dhe cilësinë e jetës së qytetarëve.

“Ky projekt është më shumë sesa beton dhe tubacione. Ai është një dëshmi e kujdesit tonë për cilësinë e jetës, një linjë e re në hartën e dinjitetit të përbashkët. Në këtë sallë sot ne po nënshkruajmë një kontratë për të ardhmen e qytetit tonë, për fëmijët tanë, familjet tona, për çdo qytetar që meriton të jetojë në një mjedis dinjitoz, me ujë dhe ajër të pastër. Ky projekt prek jetën e përditshme të mijëra qytetarëve: nga lumenjtë që duam t’i kthejmë në pasuri publike e te shëndeti që sot vuan nga pasojat e infrastrukturës së munguar”, tha Rama.

Komuna e Prishtinës e ka marrë përgjegjësinë me vendosmëri ku 9 milionë euro të planifikuara për periudhën 2025–2027, do të shpërndahen në tri pagesa vjetore për të siguruar zbatimin e plotë të projektit.

“Ky angazhim përfshin ndërtimin e 1.2 km të seksionit kryesor të gypit në Kalabri, çka do të çojë në përmirësimin konkret dhe të prekshëm të rrjedhës si dhe të trajtimit e menaxhimit të ujërave të zeza. Këto janë investime në jetë, në shëndet dhe në të ardhmen e përbashkët”, vazhdoi ai.

Nënkryetari i Fushë Kosovës, Besnik Osmani, e cilësoi projektin si vendimtar për komunën.

“Një projekt, i cili për ne është vendimtar. Komuna e Fushë Kosovës ka pësuar një rritje, qyteti është dyfishuar edhe me popullsi edhe ekonomi dhe ky projekt vjen në kohën vendimtare edhe për të tashmen edhe për të ardhmen. Kemi punuar me ekspertë të projektit, kemi vazhduar me zotimet tona. Ky do të jetë një projekt, i cili nuk do të zgjasë më shumë se 36 muaj. Ajo që është më e rëndësishme në këtë projekt është edhe pjesa e ambientit miqësor për qytetarët. Do të na krijojë një ambient më miqësor edhe për qytetarët”, tha ai.

Gjithashtu edhe ambasadori i Gjermanisë në Kosovë, Jörn Rohde, tha se marrëveshja e komunave në vlerë prej 11 milionë eurosh është një hap i madh për ujërat e pastra dhe shëndetin publik.

“Ky marrëveshje e përbashkët e komunave në vlerë prej 11 milionë eurosh do të çojë në lumenj më të pastër, komunitete më të shëndetshme dhe një cilësi më të mirë jete për qindra mijëra njerëz. Zonja dhe zotërinj, uji është jetë dhe qasja në ujë të pastër është një e drejtë e njeriut. Për shumë kohë, ujërat e zeza të rajonit të Prishtinës kanë rrjedhur të patrajtuara në lumenjtë e Kosovës. Lumenjtë kryesorë, në veçanti, kanë vuajtur nga ndotja e rëndë, duke rrezikuar si shëndetin publik ashtu edhe burimet ujore. Projekti ynë i përbashkët do ta ndryshojë këtë”, potencoi Rohde.

Kryeshefi ekzekutiv i Kompanisë Rajonale të Ujësjellësit Prishtina, Arsim Fetahu, bëri të ditur se projekti nuk do të përfshijë vetëm Prishtinën dhe Fushë Kosovën, por edhe komunat e Graçanicës, Obiliqit dhe Podujevës.

“Përveç dy komunave që kemi cekur, zgjidhje e problemit për ujërat e ndotura do të ndodhë edhe në dy komunat e tjera: për komunën e Graçanicës dhe atë të Obiliqit. Gjithashtu edhe në komunën e Podujevës jemi në zgjidhjen e problemit me ujërat e ndotura. Ky projekt i ujërave të zeza është një projekt i rëndësishëm që do të bëjë zgjidhje për banorë që do të ndikojë në krijimin e kushteve më të mira për këta banorë. Ky projekt, në aspektin teknik, nënkupton pastrimin dhe në fund, me anë të impiantit, mundësinë që uji i pastruar të derdhet në lumin”, theksoi ai.

Në fshatin Bob të Kaçanikut, mbrëmë rreth orës 22:15, policia ka arrestuar një person të kërkuar 24-vjeçar, me inicialet K.Ç pasi i njëjti ishte i dënuar për armëmbajtje pa leje.

Sipas njoftimit të policisë, ai ishte i dënuar me tetë muaj burim efektiv për veprën penale “Mbajtje në pronësi, kontroll ose posedim i paautorizuar i armës “.

Pas përfundimit të procedurave të nevojshme policore, i dënuari është dërguar për vuajtjen e dënimit.

Zyra e Rregullatorit për Energji (ZRRE) përmes një komunikate për media sqaron se procesi i liberalizimit të tregut të energjisë elektrike është një detyrim ligjor, i përcaktuar me ligjet e miratuara nga Kuvendi i Republikës së Kosovës në vitin 2016.

“Në atë kohë, Kuvendi i Republikës së Kosovës në ligjet e sektorit të energjisë ka transpozuar direktivat Evropiane për energjinë, duke përcaktuar se duhet të bëhet liberalizimi i tregut të energjisë elektrike. Pra, procesi i derregullimit dhe liberalizimit të tregut të energjisë elektrike në ligjet e sektorit të energjisë derivon nga obligimet kontraktuale që ka Republika e Kosovës si palë nënshkruese e Traktatit të Komunitetit të Energjisë” thuhet në komunikatë.

Duhet theksuar se nga viti 2017, ZRRE ka ndërmarrë të gjitha veprime ligjore dhe rregullative për krijimin e kushteve për liberalizimin e tregut të energjisë elektrike, dhe në funksion të saj në vitin 2017 ka filluar procesin e derregullimit dhe liberalizimit të tregut të energjisë, me daljen në treg të konsumatorëve industrial.

Megjithatë, zbatimi i mëtutjeshëm i procesit të liberalizimit të tregut të energjisë për shkak të rrethanave të jashtëzakonshme ka pasur vonesa, si pasojë e pandemisë COVID-19 dhe krizës energjetike ndërkombëtare.

Pas kësaj, ZRRE ka vendosur që nga data 1 Qershor 2025 të vazhdoj zbatimin e liberalizimit të tregut të energjisë elektrike, si detyrim ligjor dhe në të mirë të konsumatorëve fundor. Duhet theksuar se liberalizimi i tregut të energjisë elektrike është i rëndësishëm jo vetëm për përafrimin me Direktivat Evropiane, por edhe sepse krijon konkurrencë në një treg që deri më tani ka funksionuar si monopol.

ZRRE ka të licencuar 23 kompani për aktivitetin e furnizimit me energji elektrike. Aktualisht, në tregun e hapur të energjisë elektrike janë 23 kompani të licencuara për furnizim me energji elektrik, prej të cilave 7 furnizues janë aktivë, të cilët kanë nënshkruar kontrata me konsumatorët.

Sqarojmë opinionin publik se 9963 pika matëse të ndërmarrjeve ekonomike i plotësojnë kriteret ligjore për të dalur në tregun e hapur të energjisë elektrike, ku prej tyre:

9212 pika matëse (92%) janë duke u furnizuar me kontrata komerciale;

751 pika matëse (8%) ende janë pa furnizues.

Duhet theksuar se edhe këto pika matëse të cilët kanë mbetur pa furnizues, kanë qenë duke u furnizuar me energji elektrike që nga data 1 Qershor 2025, dhe se nga ajo periudhë kanë pasur mundësi të zgjedhin furnizuesin me energji elektrike dhe të nënshkruajnë kontratë.

Për të lehtësuar kalimin e konsumatorëve që i plotësojnë kriteret për të dal në treg të hapur, ZRRE sipas dispozitave ligjore të Ligjit për Energji Elektrike, ka përcaktuar Korporatën Energjetike të Kosovës (KEK) si Furnizues i Mundësisë Fundit (FMF), dhe këta konsumator që deri më 1 Qershor 2025 nuk kishin lidhur ende kontrata komerciale, janë furnizuar përmes FMF për një periudhë gjashtëdhjetë (60) ditore.

Gjithashtu, duhet njoftuar se sipas dispozitave ligjore të Ligjit për Energjinë Elektrike, konsumatorët të cilët dështojnë të hyjnë në marrëveshje me një nga furnizuesit e licencuar, operatori i sistemit është i obliguar të ndërpresë furnizimin me energji elektrike për ta.

ZRRE do të vazhdojë mbikëqyrjen e procesit dhe inkurajon të gjithë konsumatorët që i plotësojnë kriteret për të dal në treg të hapur, e të cilët ende nuk kanë nënshkruar kontrata komerciale, sa më shpejt të lidhin kontratë me njërin nga furnizuesit e licencuar, për të garantuar furnizim të qëndrueshëm.