Kuriozitete

​Kristali i shkëmbit ‘magjik’ u gjet në Angli

Kristalet shkëmbore ka të ngjarë të jenë sjellë në vend nga një burim më shumë se 130 kilometra larg.

Published

on

Qindra fragmente të një lloji të rrallë transparent të kuarcit të quajtur “kristal shkëmbi” sugjerojnë që njerëzit neolitikë e përdornin mineralin për të dekoruar varre dhe struktura të tjera në një vend ceremonial në Anglinë perëndimore, thonë arkeologët.

Kristalet shkëmbore ka të ngjarë të jenë sjellë në vend nga një burim më shumë se 130 kilometra larg, mbi terren malor dhe kristalet duket se janë thyer me kujdes në copa shumë më të vogla, ndoshta gjatë një mbledhjeje të komunitetit për të parë punën e ajo që duhet të jetë dukur si një material magjik.

“Mund ta mendoni si një ngjarje vërtet të veçantë”, tha për Live Science, Nick Overton, një arkeolog në Universitetin e Mançesterit në Angli.

“Ndjehet sikur ata po i kushtojnë shumë theks praktikës së punës [kristalit] … njerëzit do ta kishin kujtuar atë si të veçantë dhe të ndryshëm”.

Overton është autori kryesor i një studimi të botuar në korrik në Cambridge Archaeological Journal që përshkruan zbulimin e më shumë se 300 prej këtyre fragmenteve të kristalit të kuarcit në një vend ceremonial 6000-vjeçar në Dorstone Hill në Anglinë perëndimore, 1.6 km në jug të monumentit të njohur si Guri i Arturit. Përveçse janë pothuajse aq transparente sa uji, disa nga fragmentet e kristalit janë prizmatikë, duke ndarë dritën e bardhë në një spektër të dukshëm ylberi.

Kristali i kuarcit është gjithashtu tribolumineshent – domethënë, lëshon ndezje drite kur goditet – dhe kjo veti e veçantë duhet të ketë përmirësuar procesin e thyerjes së kristaleve në fragmente më të vogla, tha Overton.

“Nëse i bashkoni dy prej këtyre kristaleve, ato lëshojnë ndezje të vogla drite kaltërosh, gjë që është vërtet magjepsëse”, shpjegoi Overton.

“Duhet të ketë qenë një përvojë – materiali është mjaft i rrallë dhe i veçantë në këtë periudhë ku nuk ka xhami dhe asnjë material tjetër të ngurtë transparent”, deklaroi ai tutje.

Fragmentet e kristalit shkëmbor u gjetën në një vend ceremonial të hershëm neolitik në Kodrën Dorstone në perëndim të Anglisë që mendohet të jetë ndërtuar rreth 6 mijë vjet më parë.

Arkeologët mendojnë se strukturat e lashta në Kodrën Dorstone dhe Gurin e Arthurit ishin pjesë e një peizazhi ceremonial të Neolitit të hershëm ose Epokës së Re të Gurit të ndërtuar 1000 vjet përpara Stonehenge, i cili u ndërtua afërsisht 5000 vjet më parë në Salisbury Plain, rreth 80 milje në juglindje.

Legjendat lokale e lidhin Gurin e Arturit me Mbretin mitik Artur, megjithëse do të kishte qenë tashmë mijëra vjet në kohën e tij, nëse ai do të ekzistonte ndonjëherë. Kodra e Dorstone është vendi i “Sallave të të Vdekurve”, tri ndërtesa prej druri që u dogjën qëllimisht dhe u zëvendësuan nga tri tuma varrimi prej dheu në kohët neolitike, ndoshta pasi një udhëheqës lokal kishte vdekur.

Arkeologët mendojnë se një tumë prej dheu në vendin e Gurit të Arthurit dikur tregonte Sallat e të Vdekurve, mbetjet e të cilave u zbuluan në vitin 2013. Por tumat e mëvonshme në të dyja strukturat u rreshtuan në një hendek të dukshëm në kodrat në jug.

Overton tha se fragmentet e kristalit shkëmbor ishin të shpërndara rreth vendit të kodrës Dorstone, por ishin të përqendruara në tumat e varrimit. Disa nga fragmentet më të mëdha duket se janë vendosur si sende varri brenda gropave të varrosura që mbanin gjithashtu eshtra të djegura njerëzore.

Pjesë të kristaleve të shkëmbinjve kuarci janë gjetur gjithashtu në varreza të tjera neolitike në Britani dhe Irlandë, por ato kryesisht janë anashkaluar më parë.

Kuriozitete

Koleksioni 100 milionë dollarësh i monedhave del në ankand

Published

on

Një grumbull monedhash, shumica e të cilave ishin groposur nëntokë për më shumë se 50 vjet, pritet të arrijnë shumën prej 100 milionë dollarësh në ankand, sipas ekspertëve.

Koleksioni “The Traveller”, që mendohet se është koleksioni më i shtrenjtë i monedhave ndonjëherë, do të shitet përgjatë tri vjetëve të ardhshme – me shitjen e parë që bëhet më 20 maj.

Cilido qoftë rezultati, është historia e origjinës së monedhave që vlerësohet e mahnitshme.

Janë monedha nga mbi 100 territore përreth globit, duke nisur nga kohët e lashta te epoka moderne. Por, gjëja më e jashtëzakonshme është se shumica e monedhave ishin  të groposura për gjysmë shekulli, shkroi CNN.

Koleksionuesi ka filluar t’i blejë monedhat që në vitin 1929. Ai kishte interes për monedhat, historinë prapa tyre dhe sa të rralla ishin. Përgjatë kohës ai kishte në pronësi të veten rreth 15,000 monedha.

Ai udhëtoi nga Amerika në Evropë dhe monedhat i mori me vete kudo. Gjatë regjimit nazist të Hitlerit në Gjermani, koleksionisti duket se e ndjeu kërcënimin dhe monedhat e paketuara me kujdes i groposi në tokë – ku mbetën për pesë dekada.

Kur më në fund ato u morën nga pasardhësit e tij, monedhat u prezantuan te një shtëpi ankandesh.

Continue Reading

Kuriozitete

Pse duhet të vendosni sodë buke në frigorifer?

Published

on

Frigoriferi, ashtu si shumë pajisje tjera shtëpiake, luan rol të rëndësishëm në ruajtjen e ushqimeve dhe organizimin e hapësirës në kuzhinë.

Megjithatë, ndonjëherë përballemi me një problem të zakonshëm, por të bezdisshëm: aromat e pakëndshme.

Një eksperte ka ndarë një truk, të cilin mund të mos e dini, që ju ndihmon të largoni çdo aromë të padëshiruar në frigorifer.

Për të luftuar aromat e padëshiruara, influencerja e njohur si Georgia ndau një truk të thjeshtë që përdor vetëm një përbërës natyral.

Ajo pohon se soda e bukës është zgjidhja juaj më e mirë. Thjesht shtoni një sasi të madhe sode buke në një tas dhe vendoseni në frigorifer.

Soda e bukës është konsiderohet si një nga mjetet më të mira natyrore për pastrimin e sendeve të ndryshme në shtëpinë tuaj, por gjithashtu funksionon si deodorant i fuqishëm.

Si një substancë alkaline, soda e bukës ndihmon në eliminimin e çdo ere të keqe ose të padëshiruara duke neutralizuar aromat acidike.

Kjo bëhet përmes një reaksioni kimik, duke ndryshuar nivelin e pH të erës dhe duke lëshuar komponime më me pak aromë.

Me fjalë të tjera, soda e bukës funksionon njësoj si shumë freskues të ajrit.

Continue Reading

Kuriozitete

Fenomen i pazakontë në brigjet e Floridas, pse uji i detit kthehet në ngjyrë të kuqe?!

Published

on

Një studim i ri ka hedhur dritë mbi shkakun e baticave të kuqe që për vite kanë prekur bregdetin e Floridës, duke shkaktuar dëme mjedisore dhe kosto të mëdha për autoritetet lokale.

Për herë të parë, shkencëtarët kanë identifikuar me dhjetëra viruse të lidhur me këto fenomene e kanë zbuluar se shkaktohen nga rritja masive e algave.

Ngjyra e kuqe e ujit vjen si rezultat i kombinimit të rrymave të detit, lëndëve ushqyese dhe temperaturave të larta, të cilat stimulojnë shumimin e algave.

Baticat e kuqe janë shqetësim i madh për Floridën, pasi shkaktojnë probleme shëndetësore tek peshqit, shpendët dhe njerëzit. Për pasojë, shumë plazhe janë detyruar të mbyllen në vitet e fundit.

Jean Lim, studiuese në Kolegjin e Shkencave Detare në Universitetin e Floridës Jugore, e cilësoi këtë zbulim si një përparim të madh, që mund të ndihmojë shkencëtarët të parashikojnë kur do të ndodhin këto fenomene.

“Ne e dimë se viruset luajnë një rol kyç në dinamikën e lulëzimit të algave të dëmshme, por nuk kishim informacion mbi viruset e lidhura me Karenia brevis,” tha ajo për The Independent. “Tani që kemi identifikuar disa viruse në baticat e kuqe, mund të studiojmë ndikimin e tyre në këto fenomene.”

Florida përjeton baticat e kuqe pothuajse çdo vit, në fund të verës dhe në fillim të vjeshtës. Sipas Komisionit të Peshkimit dhe Kafshëve të Egra në Florida, këto fenomene zgjasin nga tre deri në pesë muaj dhe mund të shtrihen në qindra kilometra katrorë.

Studimi, përdori teknikën e metagjenomikës virale për të analizuar ADN-në e mostrave të mbledhura nga baticat e kaluara.

Shkencëtarët shpresojnë që ky zbulim të ndihmojë në parashikimin dhe kontrollin e këtij fenomeni në të ardhmen.

Continue Reading

Kuriozitete

Sot është dita e parë e pranverës: A e dini pse ka vite që vjen më herët?

Published

on

Sot është ekuinoksi pranveror, kur sipas astronomisë shënohet dita e parë e pranverës.

Në kohën e ekuinoksit, dy hemisferat e Tokës marrin rrezet e diellit në mënyrë të barabartë. Shpesh thuhet se nata dhe dita janë të barabarta në gjatësi. Në fakt, fjala ekuinoks vjen nga latinishtja aequus (e barabartë) dhe nox (natë).

Edhe pse shumë njerëz mësuan në shkollë se pranvera fillon më 21 mars, në dy dekadat e fundit pranvera na vjen më 20 mars.

Ekspertët kanë zbuluar se pranvera ka ardhur një ditë më herët për njëzet vjet, për shkak të dy metodave të ndryshme për përcaktimin e fillimit dhe fundit të stinëve: meteorologjike dhe astronomike.

Meteorologët vëzhgojnë uljen dhe ngritjen e temperaturës dhe gjendjen e atmosferës dhe stina meteorologjike është e koordinuar sipas kalendarit dhe çdo stinë zgjat tre muaj. Me këtë metodë pranvera zgjat nga 1 marsi deri më 31 maj.

Metoda e dytë bazohet në stinët astronomike dhe i referohet pozicionit të orbitës së Tokës në raport me Diellin.

Kalendari astronomik përcakton stinët sipas asaj se kur boshti i rrotullimit të Tokës është në 23,5 gradë në raport me orbitën rreth Diellit, kështu që vitet e fundit pranvera erdhi më 20 mars, e simbolizon rilindjen e Hemisferës Veriore të Tokës kur gjithçka në natyrë po zgjohet.

Shumë kultura kanë festivale pranverore, por Japonia, India dhe Nepali dallohen. Ardhja e pranverës festohet me valle e këngë dhe pjesëmarrësit e festivalit i hedhin ngjyra të ndryshme njëri-tjetrit. Festat shënojnë gjithashtu fitoren e së mirës mbi të keqen.

Continue Reading

Të kërkuara