Dhëmbë më të bardhë në shtëpi, pa rreziqe. Peroksidi i hidrogjenit, i njohur si ujë i oksigjenuar, është agjent natyral me veti dezinfektuese dhe antibakteriale. Ai përdoret për pastrimin e plagëve dhe parandalimin e infeksioneve. Por, a është efektiv kur bëhet fjalë për zbardhjen e dhëmbëve?

Platforma si YouTube e TikTok promovojnë përdorimin e ujit të oksigjenuar në kushte shtëpie për zbardhjen e dhëmbëve. Burimet mjekësore të besueshme, si Healthline, theksojnë se shumica e produkteve komerciale të zbardhjes së dhëmbëve përmbajnë peroksid hidrogjeni në përqendrim më të lartë se sa solucionet e thjeshta të blera në farmaci.

Sipas Journal of Clinical Dentistry, nuk ekziston një studim që të vlerësojë efektin e shpëlarjes së gojës me peroksid hidrogjeni në mënyrë direkte.

Megjithatë, disa studime mbi pasta dhëmbësh që përmbajnë peroksid tregojnë rezultate pozitive. P.sh një studim zbuloi se pasta me sodë buke dhe 1% peroksid hidrogjeni i bëri dhëmbët më të bardhë krahasuar me pastat tjera standarde.

Rregulla të sigurisë për përdorimin e ujit të oksigjenuar:

▪ Zgjidhni solucion të holluar 1.5% ose 3% për të shmangur irritimin e mishit të dhëmbëve dhe ndjeshmërinë dentare.

▪ Një mënyrë e sigurt është të shpëlani gojën me ujë të oksigjenuar për disa sekonda para se të lani dhëmbët.

▪ Për një efekt më të thellë, përzieni 2 lugë çaji peroksid hidrogjeni me 1 lugë çaji sodë buke për të krijuar një pastë të butë. Pastroni dhëmbët me kujdes dhe kufizoni përdorimin në një herë ose dy herë në javë.

Kujdes!

Përdorimi i tepërt ose me përqendrim të lartë mund të dëmtojë smaltin dhe të shkaktojë irritim të mishit të dhëmbëve.

Konsultimi me dentistin para përdorimit të rregullt të ujit të oksigjenuar është gjithmonë i rekomanduar.

Një studim i publikuar në revistën Microbial Cell tregon se kafeina aktivizon një mekanizëm të lashtë biologjik të quajtur AMPK, që studiuesit e njohin si “butoni i jetëgjatësisë”.

Ky mekanizëm funksionon si një roje energjie: kur qelizat ndihen të lodhura, të dëmtuara apo nën stres, AMPK ndizet për t’i rikthyer në ekuilibër, për të riparuar ADN-në dhe për t’i ndihmuar të mbijetojnë më gjatë.

Është e mrekullueshme të mendosh se ky proces nuk është diçka e rastësishme. I njëjti mekanizëm aktivizohet kur ushtrohemi, kur agjërojmë apo kur ndjekim një mënyrë jetese të shëndetshme.

Ja ku futet kafeja, si një rrugë e ëmbël dhe e këndshme për të ndezur këtë çelës biologjik që lidhet me jetëgjatësinë. Nuk është për t’u habitur që media ndërkombëtare e ka cilësuar këtë zbulim si një nga historitë më intriguese të vitit:

“Filxhani yt i kafesë ndez një mekanizëm të lashtë jetëgjatësie”, shkruan ScienceDaily, ndërsa New York Post paralajmëron me një ton provokues: “Kafeja mund t’ju ndihmojë të qëndroni të rinj – por ka një kusht”.

Ky kusht është ekuilibri, ashtu si çdo gjë tjetër, edhe kafeina ka dy anët e saj. Nga njëra anë, i bën qelizat më rezistente ndaj plakjes, nga ana tjetër, mund t’i shtyjë të ndahen më shpejt edhe kur nuk janë gati, duke rritur rrezikun e dëmtimeve. Është një lojë e hollë mes mbrojtjes dhe rrezikut, që e bën kafenë edhe më interesante: një pije që flet me gjuhën e qelizave tona dhe luan me kohën në mënyra të padukshme.

Ky është shpjegimi pse kafeja nuk është thjesht një pije, por metaforë e gjallërisë, rinisë dhe përjetësisë. Një filxhan që e ndajmë me veten ose me të tjerët, por që në thelb është një përqafim i vogël i jetës. Dhe ndoshta tani, pasi e dimë sekretin e saj shkencor, çdo mëngjes me kafe bëhet edhe më i çmuar.

Spinaqi është një ushqim shumë ushqyes. Nuk ka shumë kalori, por i pasur me vitamina, minerale dhe fitonutrientë që kanë efekte të dobishme në shëndetin e përgjithshëm. Ekspertë të shumtë theksojnë aftësinë e tij për të mbështetur zemrën, trurin, zorrët dhe sistemin imunitar, e nxit ekuilibrin në trup.

Më poshtë sjellim disa nga përfitimet më të famshme shëndetësore të konsumit të shpeshtë të spinaqit.

Zemra dhe presioni i gjakut nën kontroll

Spinaqi është i pasur me nitrate, që trupi i shndërron në oksid nitrik, përbërës që zgjeron enët e gjakut, ul presionin arterial e përmirëson rrjedhën e gjakut.

Studimet tregojnë se konsumi i rregullt i spinaqit mund të ulë presionin sistolik të gjakut me disa mmHg, me efekt të ngjashëm si antihipertensiv i lehtë, shkruan Klinika Cleveland. Vitamina K në spinaq ndihmon në parandalimin e depozitimit të kalciumit në arterie, që zvogëlon rrezikun e arteriosklerozës.

Syri dhe mprehtësia mendore

Karotenoidet luteina e zeaksantina nga spinaqi grumbullohen në sy dhe mbrojnë retinën nga stresi oksidativ, duke ulur ndjeshëm rrezikun e degjenerimit makular dhe kataraktit. Përveç kësaj, folati, magnezi dhe vitamina K kontribuojnë në mbrojtjen e qelizave neuronale dhe mund të ngadalësojnë rënien njohëse tek të moshuarit.

Efekti anti-inflamator dhe mbrojtja kundër sëmundjeve kronike

Spinaqi është i pasur me antioksidantë si beta-karoteni, kuercetina e klorofili, që mbrojnë qelizat nga stresi oksidativ dhe inflamacioni. Sipas Healthline, këto komponime shoqërohen me një rrezik më të ulët të diabetit, kancerit, sëmundjeve të zemrës dhe sëmundjeve degjenerative, shkruan Index.hr.

Tretja dhe shëndeti i zorrëve

Spinaqi përmban sasi të konsiderueshme fibrash, si të patretshme ashtu dhe të tretshme, që nxisin lëvizjet e rregullta të zorrëve, parandalojnë kapsllëkun dhe ushqen bakteret e dobishme të zorrëve. Ai është gjithashtu relativisht i ulët në FODMAP (oligosakaride të fermentueshme), kështu që është më i lehtë për t’u toleruar nga njerëzit me zorrë të ndjeshme siç janë ata me sindromën e zorrës së irritueshme.

Mbështetje për imunitetin, lëkurën dhe kockat

Një filxhan spinaq i gjallë përmban katër herë sasinë e rekomanduar ditore të vitaminës K, është i pasur me vitamina A, C, folat, hekur, magnez dhe kalium.

Këto lëndë ushqyese janë thelbësore për një sistem imunitar të shëndetshëm, rigjenerimin e lëkurës, shëndetin e kockave dhe energjinë.

Cila është mënyra më e zgjuar për ta përfshirë atë në dietën tuaj?

Hani gjysmë deri në një filxhan të plotë me spinaq të gjallë çdo ditë, më mirë të konsumohet në një smoothie, sallatë, si salcë ose si pjatë anësore. Skuqja e shpejtë ose gatimi i butë siguron thithjen më të mirë të hekurit, duke ruajtur ende përbërësit bimorë. Ekspertët këshillojnë që spinaqi është i mirë i ngrirë. Spinaqi i ngrirë është një mundësi e shkëlqyer jashtë sezonit sepse është ushqyes pothuajse i barabartë me të freskëtin.

Rastet e raportuara nxisin shqetësim për sigurinë e ujit dhe sistemet e ventilimit. Katër persona kanë ndërruar jetë në Nju Jork prej sëmundjes Legionella, ndërsa 17 të tjerë janë hospitalizuar, njoftuan dje autoritetet shëndetësore.

Që nga fillimi i shpërthimit, në fund të korrikut, dhjetëra persona janë prekur nga kjo sëmundje në pjesën qendrore të Harlem-it.

Zyrtarët shëndetësorë thanë se bakteri që shkakton Legionnaire’s disease është zbuluar në 12 sistemet e kondicionimit në 10 ndërtesa, disa prej të cilave administrohen nga organet komunale, duke përfshirë një spital dhe një klinikë shëndetësore riprodhuese. Të gjithë këta sisteme janë pastruar.

Legionella është një lloj pneumonie e rëndë e shkaktuar nga një baktere që zhvillohet në ujë të ngrohtë dhe përhapet përmes sistemit të kondicionimit të ndërtesave. Komisionerja e Shëndetit të qytetit të Nju Jorkut, Dr. Michelle Morse, deklaroi se numri i rasteve të reja në Harlem-in qendror ka filluar të ulet, çka tregon se burimi i bakterit është tashmë nën kontroll, shkruan ABC News.

Informacion mjekësor dhe epidemiologjik

Sëmundja përhapet përmes inhalimit të spërklave ujorë (aerosol) që përmbajnë bakterin Legionella pneumophila, zakonisht nga kullat e kondicionimit, banjot, jacuzzi apo rubinetat e papastruar. Nuk transmetohet nga njeriu tek njeriu.

Simptomat janë: kollë, ethe, dhimbje muskujsh, dhimbje koke, marrje fryme të vështirësuar. Një formë më e lehtë, e quajtur “Pontiac fever”, shkakton simptoma gripale dhe zakonisht kalon vetë pa nevojë për trajtim (The Times of India; ECDC).

Personat mbi 50 vjeç, duhanpirësit, ata me sëmundje kronike të mushkërive apo me sistem imunitar të dobësuar janë më të rrezikuar për forma të rënda.

Trajtimi bëhet me antibiotikë, si makrolidet (p.sh. azitromicina) ose fluoroquinolone, janë efektivë nëse ndërhyhet herët. Shkalla e mortalitetit është rreth 10% në përgjithësi, por mund të arrijë deri në 25% tek pacientët spitalorë ose ata me imunitet të dobësuar.

Legionella shfaqet verës e vjeshtës, kur temperaturat e ujit e përdorimi i sistemeve të kondicionimit rriten. Raste sporadike mund të ndodhin gjatë gjithë vitit.

Në BE, sipas ECDC, rreth 75% e rasteve regjistrohen në Itali, Francë, Spanjë dhe Gjermani. Në SHBA, CDC vlerëson se rastet reale janë shumë më të larta se ato të raportuara zyrtarisht (ECDC; CDC).

Kujdes!

▪ Kontrolloni dhe mirëmbani rregullisht sistemet e kondicionimit dhe ngrohjes së ujit.

▪ Mos përdorni jacuzzi apo dushe publike nëse nuk jeni të sigurt për higjienën.

▪ Personat në grupet me rrezik të lartë duhet të jenë veçanërisht të kujdesshëm gjatë verës dhe të kërkojnë kujdes mjekësor nëse shfaqin simptoma të ngjashme me pneumoni.