Lajmet

​Hapat që mund të ndërmerrni për të shmangur depresionin

Parandalimi mund të hapë mundësi të reja në reduktimin e barrës globale të sëmundjeve të depresionit.

Published

on

Depresioni është një çrregullim mendor i zakonshëm, por serioz që ndikon negativisht në aktivitetet e përditshme të një personi, ai pengon cilësinë në punë dhe jetën personale, duke çuar në shqetësime dhe dëmtime të konsiderueshme. Samar Hafeez, një psikolog dhe një trajner i certifikuar i shëndetit holistik, thotë se për t’u diagnostikuar me depresion, simptomat duhet të jenë të pranishme për dy javë rresht. Por ndryshe nga çdo sëmundje apo çrregullim tjetër edhe depresioni mund të parandalohet duke praktikuar rregullisht teknika të shëndetshme dhe efektive. Parandalimi mund të hapë mundësi të reja në reduktimin e barrës globale të sëmundjeve të depresionit.

Simptoma të zakonshme që lidhen me depresionin

Disa nga simptomat e nevojshme për të diagnostikuar depresionin përfshijnë, trishtim të vazhdueshëm ose humor “bosh”, ulje të niveleve të energjisë/letargji, humbje të interesit për aktivitetet që dikur u panë të kënaqshme, përgjumje e tepruar (Hipersomnia) ose gjumë shumë i dobët (Pagjumësia). Ndryshimet e oreksit, shtimi ose humbja e peshës, ndjenja e pavlefshmërisë, dëshpërimi dhe faji, tërheqja sociale, nervozizmi, mungesa e përqendrimit dhe vigjilencës dhe paaftësia për të marrë vendime efektive.

Disa nga ndërhyrjet parandaluese më efektive përfshijnë:

Gjeni një qëllim: Mungesa e qëllimit duket e mërzitshme dhe joargëtuese dhe është i lidhur me trishtimin e vazhdueshëm. Ndjenja e kuptimit dhe qëllimit në jetë rrit produktivitetin dhe nivelet tuaja të energjisë. Gjithashtu ju mban të motivuar, të relaksuar dhe të kënaqur në punën tuaj, jetën personale dhe sociale. Gjeni një qëllim që i përshtatet më së miri idealeve, besimeve, njohurive dhe mençurisë suaj. Kjo do t’ju ndihmojë të ndërtoni pa mundim një rutinë të përditshme produktive dhe përmbushëse.

Menaxhimi i kohës: Zvarritja dhe menaxhimi joefikas i kohës mund të çojnë në ndjenjat e pavlefshmërisë, trishtimit, mungesës së shpresës dhe pafuqisë, e cila më tej çon në vetëvlerësim negativ, vetëbesim të dobët dhe presion psikologjik dhe emocional, duke krijuar kështu një terren pjellor për depresion.

Ushtrimi: Të luash sportin e preferuar ose një rutinë të përditshme ushtrimesh do të ndihmojë në parandalimin e sëmundjeve fizike dhe mendore. Ushtrimi çliron endorfina (hormonet e ndjeshmërisë) në trup që rrit lumturinë dhe mirëqenien e përgjithshme.

Dieta: Ushqimet e shpejta, të yndyrshme, të skuqura dhe me sheqer janë treguar se shkaktojnë simptoma të ngjashme me depresionin tek njerëzit që konsumojnë rregullisht ushqime të tilla. Ushqimet e pasura me antioksidantë si vitamina C dhe E reduktojnë stresin e oksiduar në trup. Shkencëtarët zbuluan se shoqëritë që nuk hanë mjaftueshëm omega-3 mund të kenë shkallë më të lartë të çrregullimit të madh depresiv. Gjithashtu, njerëzit që nuk hanë shpesh peshk, një burim i pasur i këtyre acideve yndyrore, kanë më shumë gjasa të kenë depresion. Një dietë e ekuilibruar me ushqime të plota dhe më pak ose aspak ushqime të rafinuara dhe të përpunuara do të nxisë një shëndet të mirë mendor.

Kontrolloni për mangësi të mundshme të vitaminave: Nivelet e ulëta të vitaminës D dhe B12 rrisin gjasat për të pasur depresion. Pra, në takimin tuaj të ardhshëm te mjeku, sigurohuni që t’i kontrolloni këto.

Trajtoni ankthin, menaxhoni stresin: Ankthi, stresi dhe probleme të tjera të shëndetit mendor janë njohur si faktorë që kontribuojnë në depresion.

Meditimi: Joga, meditimet e ndërgjegjes, teknikat NSDR të pushimit të thellë pa gjumë (Yoga Nidra) janë të dobishme në trajtimin e stresit të përditshëm fizik dhe mendor. Nëse stresorët e përditshëm lihen të krijohen, ata do të çojnë në probleme të ndryshme të shëndetit mendor dhe emocional. Teknikat e meditimit mund të ndihmojnë për t’u çlodhur dhe relaksuar. Meditimi ndihmon gjithashtu në marrjen e gjumit me cilësi të mirë që çon në hapin tjetër dhe ky është roli i gjumit në parandalimin e depresionit.

Angazhohuni në shërbimet komunitare: Ndihma për ata që kanë nevojë mund të rrisë ndjenjën tuaj të kënaqësisë, mirënjohjes dhe vetëvlerësimit. Na jep besim në trajtimin efektiv të problemeve tona personale.

Trajtoni sëmundjet fizike: Sëmundjet mjekësore si diabeti, kanceri, hipo/hipertiroidizmi, hipertensioni, sëmundja e Parkinsonit, dhimbjet kronike, sëmundjet kronike obstruktive pulmonare dhe medikamentet e marra për këto sëmundje kontribuojnë në depresion.

Lexuesit mund të përdorin të gjitha teknikat e mësipërme nëse dëshirojnë ose të zgjedhin vetëm disa për të filluar dhe më vonë të vendosin për ato që funksionojnë efektivisht për ta.

Vendi

UBT feston fundvitin 2025 duke nderuar përkushtimin dhe sukseset e përbashkëta

Published

on

UBT organizoi ceremoninë tradicionale të fundvitit 2025, duke e shndërruar këtë ngjarje në një moment të veçantë mirënjohjeje dhe falënderimi për angazhimin dhe për të shënuar sukseset e përbashkëta të këtij viti akademik.

 “UBT është një institucion që ndërtohet mbi përkushtimin, inovacionin dhe besimin në dije. Çdo vit që përmbyllim është një dëshmi e rrugëtimit tonë të përbashkët dhe e guximit për të menduar përtej kufijve”, u shpreh Rektori Hajrizi.

Një moment i veçantë i ceremonisë ishte ndarja e certifikatave të mirënjohjes për stafin që ka shërbyer me përkushtim për 10 dhe 20 vjet në UBT. Me duartrokitje të gjata, u nderuan profesionistët që për më shumë se një dekadë kanë kontribuar në ndërtimin dhe forcimin e institucionit, ndërsa një vlerësim i posaçëm iu nda Murat Retkocerit, për 20 vite angazhim dhe besnikëri institucionale.

Në mesin e të nderuarve për 10 vite përkushtim u përfshinë:
Alfred Marleku, Bekim Selimi, Beni Kizolli, Blerta Vula Rizvanolli, Blerton Abazi, Dafina Tmava, Ferid Selimi, Gent Hasimja, Gezim Radoniqi, Hysen Ahmeti, Ilir Zylfiu, Mirlinda Jashanica Gashi, Safete Veliu Rexhepi, Saranda Demolli, Sema Kazazi Karahoda, Valon Hoti dhe Visar Krelani.

Nën organizimin e Fakultetit të Muzikës Moderne, Prodhimit Digjital dhe Menaxhmentit, studentët dhe profesorët e UBT-së sollën performanca të kuruara me profesionalizëm, duke dëshmuar talentin, kreativitetin dhe energjinë rinore që e karakterizon universitetin. Interpretimet muzikore dhe prezantimet artistike krijuan një atmosferë të veçantë festive, duke e shndërruar sallën në një hapësirë frymëzimi dhe gëzimi kolektiv.

Ceremonia e fundvitit 2025 u mbyll me mesazhe bashkimi, falënderimi dhe optimizmi për vitin që vjen, duke riafirmuar angazhimin e UBT-së për të vazhduar rrugën e ekselencës akademike dhe inovacionit. Ky vit shënon gjithashtu një moment të rëndësishëm në historinë e institucionit, çerek shekulli nga themelimi i UBT-së, si dëshmi e qëndrueshmërisë dhe vizionit afatgjatë të tij.

Continue Reading

Lajmet

Ujërat e Kosovës: Sfida dhe zgjidhjet e qëndrueshme sipas Profesor Hazir Çadrakut

Published

on

Profesor i UBT-së, Hazir Çadraku, ishte mysafirë i radhës në podcastin tonë, ku foli për gjendjen aktuale të ujërave në Kosovë, duke theksuar rëndësinë e menaxhimit të qëndrueshëm dhe parandalimit të krizave të mundshme ujore në të ardhmen.

Sipas Profesor Çadrakut, sfidat që përballet Kosova janë të dyfishta: ndikimet klimatike dhe aktiviteti i pakontrolluar i njeriut.

Institucionet arsimore dhe kërkimi shkencor, sipas Profesor Çadrakut, luajnë një rol kyç në parandalimin e krizave ujore. Ai nënvizoi rëndësinë e punës intensive kërkimore në terren dhe publikimeve ndërkombëtare për të siguruar vendimmarrje të bazuar në të dhëna dhe fakte shkencore.

Për më shumë ndiqni podcastin: PODCAST

Continue Reading

Rajoni

Profesori bullgar Dimitar Keranov ligjëroi në UBT mbi të ardhmen evropiane të Kosovës dhe përvojën e Bullgarisë

Published

on

Në kuadër të aktiviteteve akademike dhe ligjëratave tematike me ekspertë ndërkombëtarë, UBT ka mirëpritur Dr. Dimitar Keranov, politolog dhe ekspert i sigurisë ndërkombëtare, i cili mbajti ligjëratën me temën “Kosova’s European Future: What Bulgaria’s Experience Can Offer”, para studentëve të programit të Studimeve të Sigurisë.

Ligjërata u fokusua në rrugëtimin evropian të Kosovës, sfidat e integrimit, si dhe mësimet që mund të nxirren nga përvoja e Bullgarisë në proceset e anëtarësimit në Bashkimin Evropian, duke vënë theks të veçantë në çështjet e sigurisë, qëndrueshmërisë demokratike dhe përballjes me kërcënimet hibride.

Në këtë aktivitet akademik ishin të pranishëm edhe dekania e Fakultetit, Hajdi Xhixha, si dhe prodekani Arian Kadriu, të cilët vlerësuan rëndësinë e përfshirjes së ekspertëve ndërkombëtarë në procesin mësimor dhe në zgjerimin e perspektivës akademike të studentëve të UBT-së.

Dr. Dimitar Keranov është anëtar i Bordit Drejtues të Bulgarian Institute for International Politics (BIIP) dhe njihet si një nga zërat e rëndësishëm në fushën e politikës së jashtme, sigurisë dhe demokracisë në Evropën Juglindore. Fushat e tij të specializimit përfshijnë kërcënimet hibride, reziliencën demokratike dhe sigurinë ndërkombëtare, me fokus të veçantë në vendet që përballen me presione gjeopolitike.

Ai ka një përvojë të pasur profesionale në institucione prestigjioze ndërkombëtare, përfshirë German Marshall Fund of the United States dhe Institut für Europäische Politik në Berlin, ku ka kontribuar në analiza politike dhe kërkime shkencore mbi zgjedhjet, ndikimin e huaj dhe qeverisjen demokratike.

Publikimet dhe analizat e Dr. Keranov janë cituar nga media ndërkombëtare me ndikim të madh, si The New York Times dhe Euronews, duke e bërë atë një referencë të rëndësishme në debatet bashkëkohore mbi sigurinë dhe demokracinë. Ai është gjithashtu anëtar i American Political Science Association dhe flet rrjedhshëm më shumë se dhjetë gjuhë, çka i mundëson një qasje krahasuese dhe ndërkombëtare ndaj sfidave globale të sigurisë.

Ligjërata u prit me interes të veçantë nga studentët, të cilët patën mundësi të diskutojnë drejtpërdrejt me ligjëruesin për rolin e Kosovës në arkitekturën evropiane të sigurisë, sfidat aktuale rajonale dhe rëndësinë e përgatitjes akademike për profesionistët e ardhshëm të kësaj fushe.

Përmes aktiviteteve të tilla, UBT vazhdon të forcojë profilin e tij ndërkombëtar dhe të ofrojë një arsim cilësor, të lidhur ngushtë me zhvillimet aktuale globale dhe me praktikat më të mira akademike dhe profesionale.

Continue Reading

Lajmet nga UBT

Zgjerimi urban i Prishtinës analizohet shkencërisht në një temë masteri nga studentja e UBT-së, Eglantina Buja

Published

on

Prishtina ka qenë në fokus të një analize të thelluar shkencore mbi zhvillimin dhe zgjerimin e saj urban, përmes temës së masterit të kandidates nga UBT, MSc. Eglantina Buja, e cila u mbrojt me sukses në kuadër të studimeve pasuniversitare.

Tema me titull “Analizë sasiore e shtrirjes dhe zgjerimit urban në Prishtinë për periudhën 1990–2024” u prezantua para komisionit profesional, i përbërë nga Prof. Dr. Egzon Bajraktari (kryetar), Prof. Dr. Edon Maliqi (mentor) dhe Dr. sc. Elvida Pallaska (anëtare).

Studimi trajton transformimet urbane të kryeqytetit gjatë një periudhe 34-vjeçare, duke përfshirë kohën e okupimit, periudhën e pasluftës dhe zhvillimet pas shpalljes së pavarësisë së Kosovës. Përmes përdorimit të të dhënave të hapura dhe metodave bashkëkohore shkencore, tema ofron një pasqyrë të qartë dhe të matshme të zgjerimit urban të Prishtinës.

Analiza është realizuar mbi bazën e imazheve satelitore Landsat 5 TM dhe Landsat 8 OLI, të përpunuara përmes klasifikimit të mbikëqyrur (Supervised Classification) në platformën Google Earth Engine, si dhe përmes analizave hapësinore me sisteme GIS. Si rezultat, janë gjeneruar harta tematike dhe produkte vizuale që dokumentojnë ndryshimet urbane ndër vite.

Të dhënat tregojnë një rritje të ndjeshme të sipërfaqes së ndërtuar në Prishtinë – nga 437.5 hektarë në vitin 1990 në mbi 1,410 hektarë në vitin 2024, që përfaqëson një zgjerim urban mbi 220%, një ritëm që tejkalon dukshëm rritjen e popullsisë. Ky zhvillim ka ndikuar në kalimin nga një strukturë urbane kompakte drejt një forme më të shpërndarë dhe të fragmentuar, duke sjellë sfida serioze për planifikimin hapësinor, infrastrukturën dhe përdorimin efikas të tokës.

Studimi identifikon gjithashtu zonat kryesore të zgjerimit urban dhe vë në pah ndikimin e ndërtimeve informale dhe mungesës së planifikimit të qëndrueshëm urban. Në përfundim, tema ofron rekomandime konkrete për vendimmarrësit, duke theksuar nevojën për zhvillim kompakt, forcim institucional dhe përdorim sistematik të teknologjive gjeohapësinore në monitorimin urban.

Me rastin e diplomimit, kandidatja u vlerësua për qasjen serioze akademike, rigorozitetin metodologjik dhe kontributin e vlefshëm në studimet e zhvillimit urban të Prishtinës.

UBT vazhdon të dëshmojë përkushtimin e tij ndaj kërkimit shkencor dhe formimit të kuadrove profesionale që kontribuojnë drejtpërdrejt në analizën dhe zgjidhjen e sfidave zhvillimore të vendit.

Continue Reading

Të kërkuara